اجرای طرح جدید ترافیک از ابتدای تابستان کلید خورد و از همان زمان اجرا، طرح با موافقان و مخالفان زیادی همراه شد. طرح کاهش آلودگی هوا پس از ۱۴ سال اجرای طرح زوج و فرد جایگزین آن شده بود و همین مسأله آن را به حاشیه‌های فراوانی کشاند. حاشیه‌هایی مانند تأثیر نداشتن در کاهش ترافیک و آلودگی هوا و نرخ آن؛ این موضوعات با گذشت ۵ ماه از اجرای طرح هنوز ادامه داشته و به نظر می‌رساند تمامی نداشته باشد.

هر چند نرخ طرح ترافیک اندک نیست ولی شهرداری تلاش کرد با ارائه تسهیلاتی دل شهروندان را بدست آورد و بر همین اساس هزینه ورود به محدوده طرح ترافیک دوم در روزهای فراتر از تعداد مجاز( ۲۰ روز برای رانندگان تهرانی و ۱۵ روز برای رانندگان غیرتهرانی در هر فصل)، نصف عوارض طرح ترافیک ۹۸ تعیین شد. البته شمارش تعداد روزهای مجاز برای تردد رایگان در محدوده دوم (زوج و فرد سابق) مشروط به آن است که ثبت نام در سامانه انجام شده باشد و از این رو همه دارندگان خودرو یک بار در سامانه ثبت نام و مشخصات خودروی خود را وارد کرده باشند.

همچنین بر اساس طرح جدیدخودروهای کمتر آلاینده که معاینه فنی برتر دریافت کرده باشند، از تخفیف در هزینه طرح ترافیک برخوردار شدند.

علیرغم در نظر گرفتن این تسهیلات ولی مخالفت با اجرای طرح وجود دارد. پلیس از جمله مخالفان این طرح هست هرچند شهرداری اعلام کرده، پلیس در شورای عالی ترافیک به اجرای طرح ترافیک رأی مثبت داده است.

این طرح سه محور شهروندان، شهرداری و پلیس دارد و هر کدام نظرات خاص خود را در این زمینه دارند. هرچند گلایه اکثر شهروندان در مورد طرح جدید بیشتر بر سر نرخ است ولی برخی رانندگان هم معتقدند که با جایگزینی طرح جدید ترافیک با طرح زوج یا فرد از فرصت آنها برای تردد در محدوده حلقه دوم طرح کاسته شده است

پلیس هم با اجرای طرح با روند کنونی مخالفت دارد. سردار محمدرضا مهماندار رئیس پلیس راهور تهران بزرگ مخالفان سرسخت طرح با روند کنونی محسوب می‌شود. وی در این‌باره، اظهار داشت: حلقه دوم طرح ترافیک پایتخت هم اکنون در حال اجراست؛ پلیس هم نظرات کارشناسی خود را برای طرح مذکور نوشته و آن را به شهرداری ارائه کرده است.

وی با بیان اینکه پلس اعلام کرده که باید اصلاحاتی در طرح فوق انجام شود؛ گفت: منتظر هستیم که شورای حمل و نقل و ترافیک شهر تهران برگزار شود تا درخصوص نظرات کارشناسی پلیس صحبت شده و تصمیم‌گیری انجام شود. 

رئیس پلیس راهور تهران بزرگ درخصوص عمده اشکالاتی که پلیس به طرح ترافیک وارد دانسته است، اعلام کرد: اولین خواسته پلیس کاهش زمان اجرای طرح ترافیک و طرح کاهش آلودگی است؛ با توجه به آنکه در نیمه دوم سال بوده و هوا زودتر تاریک می‌شود تعداد زیادی از افراد و شهروندان برای خرید مایحتاج  به معابر مراجعه می‌کنند؛ تعدادی نیز درصددند تا با  تاریک شدن هوا زودتر به منزل برسند؛ برای اینکه فشار را از معابر پیرامونی برداشت و مردم بتوانند سریعتر کارهای خود را انجام داده و به منزل برسند به نظر می‌رسد که باید زمان اجرای طرح ترافیک و طرح کاهش آلودگی کاهش یابد. 

وی گفت: علت عمده بعدی بحث ممنوعیتی است که این محدوده دارد؛ بر طبق قانون وقتی که شورای ترافیک تصویب می‌کند که این محدوده ممنوع است فقط تا یک سقفی شهرداری می‌تواند ظرفیتی را برای کارهای ضروری اختصاص داده و اجازه تردد دهد ولی در حال حاضر این محدوده سقف ندارد.

سردار مهماندار تصریح کرد: به نظر می‌رسد باید یک سقف مشخصی را برای این محدوده مشخص کرد؛ درست مثل محدوده طرح ترافیک که ورود به محدوده طرح ترافیک اصلی ممنوع بوده و فقط  ۱۰۳ هزار مجوز سالیانه واگذار می‌شود که ۴۰ هزار مجوز روزانه است؛ نهایتا باید از این روش استفاده کرد و ممنوعیت را به طور مطلق اجرا کرد در حالی که هم اکنون ممنوعیت مطلقی وجود ندارد. 

وی افزود: هم اکنون رانندگان می‌توانند هفته‌ای یک و نیم روز به صورت رایگان وارد محدوده کاهش آ‌لودگی شده و باقی روزهای هفته را خریداری کرده و تردد کنند و این دیگر معنای ممنوعیت ندارد؛ چرا که اگر بخواهیم براساس ماده ۱۸ قانون رسیدگی به تخلفات عمل کنیم، با توجه به اینکه شورای ترافیک تهران مجوزش را از ماده ۱۸ گرفته، باید محدودیت و ممنوعیت اعمال شود و فقط باید برای کارهای ضروری سقفی تعیین شود که این سقف هم اینک تشکیل و تعیین نشده است. 

رئیس پلیس راهور تهران بزرگ خاطرنشان کرد: عدم ممنوعیت مطلق تردد در منطقه کاهش آلودگی و کاهش زمان طرح ترافیک و طرح کاهش آلودگی از جمله عمده مسائل مطرح شده پلیس راهور درخصوص طرح ترافیک پایتخت است. 

کاهش ساعات ترافیک به هیچ‌عنوان به صلاح نیست

اما جواب شهرداری به پلیس به ۲۴ ساعت هم نکشید و در موضعی مشخص شهرداری اعلام کرد؛ کاهش ساعات طرح ترافیک مطلبوب ما نیست. یوسف حجت مدیرعامل سازمان حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران درباره این موضوع خبرنگار فارس گفت:  این موضوع اجرای آن به هیچ عنوان به صلاح  نیست چرا که اگر ساعات طرح کاهش یابد و ساعت ۱۷ به اتمام برسد بسیاری از شهروندان تمایل بیشتری برای استفاده از خودروی شخصی خواهند داشت را که منتظر می‌مانند طرح به اتمام برسد و پس از آن از محل کار با خودروی شخصی خارج شوند. بنابراین حجم زیادی از تردد خودروهای شخصی را در شهر شاهد خواهیم بود.

درخواست پلیس سبب افزایش طرح ترافیک

وی با اشاره به اینکه نظر ما به این درخواست مثبت نیست، بیان داشت:‌در حال حاضر طرح ترافیک ساعت ۱۹ به اتمام می‌رسد و این مسئله سبب می‌شود کسی تمایل به استفاده از خودروی شخصی نداشته باشد. بنابراین کاهش ساعات ترافیک به هیچ عنوان مطلوب ما نیست. البته ما می‌توانیم در شورای عالی ترافیک این موضوع را بحث کنیم و ادله خود را مطرح سازیم.

مدیرعامل سازمان حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران خاطرنشان کرد:‌مخالفت‌هایی با طرح ترافیک جدید وجود دارد از نوع مخالفت مقابل تغییر است که طبیعی محسوب می‌شود. البته به تدریج نسبت به ۵ ماه پیش حجم مخالفت‌ها کاهش یافته است و البته به نظر مسئولان شهر این طرح موفق بوده و به اهداف خود از جمله کاهش آلودگی و کاهش ترافیک دست یافته است.

اجرای طرح کمترین اعتراض را داشته است

مدیران شهری می‌گویند قدرت هوشمندی که در طرح به‌کار برده شده پابه‌پای بهترین شهرهایی در دنیاست که این‌گونه سیستم کنترل ترافیک را انجام می‌دهند. محسن پورسید آقایی، معاون حمل‌ونقل ترافیک شهرداری تهران در دفاع از طرح جدید ترافیک گفت: ۲۲ درصد ورود خودروها به منطقه مرکزی شهر با اجرای این طرح کاهش یافته است همچنین با توجه به موفقیت‌ها در گام اول تصمیم گرفتیم گام دوم را به‌اجرا بگذاریم. وقتی هوای تهران به‌شدت آلوده شد اجرای طرح زوج یا فرد صورت گرفت ولی به‌مرور بعد از ۱۴ سال به‌دلیل اینکه تعداد خودروها دو برابر شد عملاً بیش از کل خودروهایی که قبل از اجرای طرح در محدوده حضور داشتند افزایش یافت.

وی افزود: همه ابعاد طرح را می‌شناختید، قدرت هوشمندی که در طرح به‌کار برده شده پابه‌پای بهترین شهرهایی در دنیاست که این‌گونه سیستم کنترل ترافیک را انجام می‌دهند.

پورسیدآقایی خاطرنشان کرد: براساس نوع بودجه، معاینه فنی و زمان ورود و خروج میزان افرادی که وارد محدوده شدند تشخیص داده می‌شود و خوشبختانه با این طرح کمترین اعتراض را شاهد بوده‌ایم.

کاهش ۷ درصدی ترافیک با اجرای طرح جدید

حسین مقدم، سرپرست ستاد معاینه فنی خودروهای شهر تهران دراین باره به فارس گفت: اجرای طرح به صورت میانگین در حدود ۷ درصد در کاهش ترافیک مؤثر بوده است در هر یک سال ۳۰۰ هزار پلاک خودرو به مجموعه پلاک‌های تهران افزوده می‌شود و همیشه سال به سال با افزایش تعداد خودروها ترافیک شدیدتر می‌شود ولی علیرغم این مسئله ترافیکی که ما پیش‌بینی می‌کردیم مهر امسال داشته باشیم، رخ نداد و رصد کردن این موضوع نباید سلیقه‌ای باشد.

طرح ترافیک علمی اجرایی شده است

وی گفت: بر اساس بررسی‌ها و مطالعات شهرداری تهران که اسناد آن نیز موجود است اجرای طرح سبب کاهش ترافیک شده است. نباید صرفاً بر اساس سلیقه اعلام کرد که طرح مؤثر نبوده و به اهداف خود نرسیده است ادله قوی و منطقی داریم که طرح به اهداف خود رسیده و نزدیک شده است و از تقاضای سفرهای بیجا جلوگیری کرده و کاهش سفرهای غیرضروری را به همراه داشته است.

وی بیان داشت: طرح LEZ مؤثر است و طرح آن با همکاری اساتید بزرگ دانشگاهی تهیه شده است و در شورای شهر و دولت تصویب شد تا به اجرا رسید. برنامه‌ها بسیار پیچیده بود و به نظرم برای مردم برکات زیادی دارد.

همیشه مسائل سیاسی بر اصل ماجرا تأثیرگذار است و گاهی آنقدر فرضیات زیاد است که اصل به حاشیه می‌رود به گمانم نگاه برخی به طرح ترافیک درست نیست، طرح جدید ترافیک باکار مطالعاتی و پشتوانه علمی قوی انجام شده و همه اسناد علمی آن موجود است.

شورای شهر تنها نرخ عوارض طرح را تصویب می‌کند

شورای شهری‌ها هم نظرات متفاوتی نسبت به اجرای طرح ترافیک دارند ولی نظر آنها چندان در روند اجرا تأثیر ندارد. محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران  درباره انتقاداتی که به طرح جدید ترافیک می شود، گفت:  اما طرح های ترافیک مصوبه شورای ترافیک است و شورای شهر تنها نرخ عوارض را تصویب می‌کند. البته درخواست ما این است که شورا نیز در جریان این امور قرار گیرد و در تصمیم گیری ها سهیم باشد.

وی با بیان اینکه در تمام کلانشهرهای دنیا ورود خودروها به محدوده‌های مرکزی شهر را با سیاست هایی مانند گران کردن پارکینگ و سوخت محدود می کنند، اظهار داشت: اما در تمام این کشورها توسعه حمل و نقل عمومی به عنوان جایگزین استفاده از خودروهای شخصی مدنظر قرار می گیرد.

طرح جدید ترافیک نیاز به اصلاح دارد

با وجود اینکه شورای شهری‌ها نقش چندانی در نحوه اجرای طرح ندارند ولی نظرشان هم چندان به طرح جدید ترافیک مثبت نیست.

محمد علیخانی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر درباره این موضوع به خبرنگار فارس گفت: لغو طرح زوج و فرد اقدام درستی بود ولی طرح جدید ترافیک که جایگزین آن شده دچار اشکال است.چرا که قشر مرفه بیشتر از آن بهره‌مند است و نحوه اجرا نیاز به اصلاح دارد.

وی با اشاره به اینکه شورای شهر عضو شورای عالی ترافیک نیست در حالی که می‌تواند نقش مهمی در این راستا داشته باشد، تصریح کرد: طرح با شیو کنونی نیاز به اصلاح دارد.و راهکارها و روش‌ها باید دقیق بررسی شود تا شهروندان متضرر نشوند و ترافیک به بهترین نحوه مدیریت شود. پلیس هرچند به طرح در شورای عالی ترافیک رأی مثبت داده ولی همه مخالفت‌های کنونی نشان از پشیمان شدن آنها دارد با این روند باید دید که شورای عالی چه تصمیمی می‌گیرد و آیا از دلایل شهرداری به ادامه اجرای طرح به روش کنونی قانع می‌شوند؟

پرونده طرح ترافیک روی میز شورای عالی ترافیک

۵ ماه از اجرای طرح جدید می‌گذرد و برخی کارشناسان و حتی مسؤولان آن را کاسبکارانه و برخی کارشناسان آن را عادلانه می‌دانند. شهرداری بر عادلانه بودن طرح اصرار دارد و معتقد است طرح جدید ترافیک به اهداف خود یعنی کاهش آلودگی هوا و ترافیک رسیده است ولی برخی بر خلاف این موضوع نظر دارند. حالا باید منتظر ماند و دید شورای عالی ترافیک چه نظری در این زمینه خواهد داشت و آیا عمر طرح جدید ترافیک به سال ۹۹ قد می‌دهد؟