| معصومه شمسيني غياثوند|
در سال‌هاي نه چندان دور زماني که بيشتر خانه‌ها ويلايي بود بساط پُخت رب گوجه در حياط‌ خانه‌ها مهيا مي‌شد. کمتر کسي است که جعبه‌هاي گوجه فرنگي و بوي مطبوع رب گوجه را فراموش کرده باشد اما با تغيير سبک زندگي و روي آوردن به زندگي آپارتمان نشيني برخي از فرهنگ‌ها به فراموشي سپرده شد و بسياري از خانواده‌ها ترجيح دادند که رب گوجه‌ را به صورت کنسروي از فروشگاه‌ها تهيه کنند.
پائيز سال گذشته با افزايش ناگهاني و چند برابر شدن رب گوجه فرنگي از ۵ هزار تومان به بالاي ۲۰ هزارتومان بسياري از خانواده‌ها تصميم به تهيه رب گوجه فرنگي به صورت سنتي گرفتند و در بسياري از خانه‌ها و کوچه‌پس‌کوچه‌ها دوباره بساط پخت رب گوجه پاي ديگ‌ها به راه افتاد.
اين در حالي است که بسياري از کشاورزان امسال از قيمت‌هاي سر سام آور سال گذشته به گوجه کاري روي آوردند اما سال خوبي براي آن‌ها رقم نخورد.
مهدي زارعکار، رئيس صنعت معدن و تجارت ساوجبلاغ با اشاره به اين موضوع از کنترل قيمت رب‌هاي توليدي خبر مي‌دهد و مي‌گويد: «در شهرستان ساوجبلاغ تعداد ۷ واحد صنعتي توليد رب گوجه فرنگي فعاليت دارند که بازرسين اداره صنعت، معدن و تجارت به صورت مرتب کار بازرسي و نظارت از آن‌ها را انجام مي‌دهند.»
به گفته رئيس صنعت معدن و تجارت ساوجبلاغ درخصوص قيمت رب گوجه، « باتوجه به بررسي‌هاي به‌عمل‌آمده توسط سازمان حمايت از حقوق مصرف‌کننده و توليدکننده و مصوبه اين سازمان در خصوص قيمت رب گوجه‌فرنگي در حال حاضر تمامي کارخانه‌ها توليدکننده رب با قيمت اعلام‌شده از سوي سازمان اقدام به عرضه رب توليدي خود مي‌کنند و بازرسين اداره صمت نيز به‌صورت روزانه رصد قيمت‌ها را در دستور کار خود دارند.»
محصول رب‌ گوجه همچنان با قيمت بالا در بازار عرضه مي‌شود و کارخانه‌ها بدون توجه به گوجه تحويلي با کيلويي ۵۰۰ تومان بسياري از رب‌ها با همان قيمت گذشته روانه بازار مي‌کنند. سيد ياسر رايگاني، سخنگوي سازمان تعزيرات حکومتي در اين رابطه مي‌گويد: «حدود دو ماه پيش مسئولان سازمان حمايت از حقوق مصرف‌کنندگان و توليدکنندگان اعلام کردند در جلسه‌اي با توليدکنندگان رب مقررشده قيمت توافقي اعلام و درج شود، اما پس از دو ماه هيچ خبري نشده است و رب گوجه باقيمت‌هاي قبلي به فروش مي‌رسد.»
درحالي‌که برخي کارخانه‌ها گوجه را کيلويي ۵۰۰ تومان خريداري مي‌کنند، هيچ تصميمي در خصوص کاهش قيمت رب گرفته نشده است. در برخي فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي خاص رب با تخفيف‌هاي نجومي و غيرواقعي به فروش مي‌رسد که اگر قرار به پايين آمدن قيمت است بايد قيمت درج‌شده پايين بيايد که در دسترس مصرف‌کنندگان قرار بگيرد.
*عدم افزايش رب گوجه به صورت اصولي
اسدالله کارگر، رئيس اتحاديه فروشندگان ميوه و سبزي در گفت‌وگو با «رسالت» با انتقاد از افزايش قيمت رب گوجه‌فرنگي در سال‌ گذشته خاطرنشان کرد: « افزايش قيمت رب گوجه‌فرنگي به‌صورت اصولي و کارشناسي صورت نگرفت. اينکه سال گذشته قيمت گوجه‌فرنگي به ۷ هزار و ۵۰۰ و حتي ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان رسيد دليلي نداشت که قيمت رب گوجه هم افزايش پيدا کند چراکه کارخانه‌داران پيش‌ از اين گوجه‌فرنگي را تهيه‌کرده بودند و نبايد قيمت رب گوجه افزايش پيدا مي‌کرد.»
وي با اشاره به کاهش قيمت گوجه‌فرنگي در تابستان و اينکه اين محصول حتي به قيمت ۵۰۰ تومان هم از سر زمين از کشاورزان قابل تهيه بود، خاطرنشان کرد: « وقتي قيمت گوجه‌فرنگي کاهش پيدا کرد مي‌بايست شاهد کاهش قيمت رب گوجه فرنگي هم مي‌بوديم اما هيچ تغييري را در قيمت رب گوجه مشاهده نکرديم درحالي‌که توقع داشتيم قيمت اين محصول کاهش پيدا کند.»
رئيس اتحاديه فروشندگان ميوه و سبزي، با بيان اينکه محصولات تره‌بار به دليل تغييرات آب و هوايي در کشور داراي ثبات قيمت نيستند، گفت: « محصولات تره‌بار به‌صورت فصلي است و زمان برداشت آن در طول ۲۰ روز يا يک ماه است که بستگي به آب‌وهواي مناطق مختلف کشور دارد و الان به دليل سرد شدن هوا اين محصول از جنوب کشور تهيه مي‌شود.»
کارگر به اشاره به روي آوردن بسياري از خانواده‌ها به وضعيت گذشته براي تهيه رب گوجه‌فرنگي به‌صورت سنتي گفت: « با افزايش قيمت رب گوجه‌فرنگي اين پيشنهاد مطرح شد اما اين موضوع تنها يک مُسکن است. به‌جاي استفاده از مُسکن لازم است چاره‌انديشي براي قيمت محصولات صورت بگيرد چراکه بسياري از خانواده‌ها که در آپارتمان زندگي مي‌کنند توانايي تهيه رب گوجه‌فرنگي به‌صورت سنتي را ندارند.»
محمد آقا طاهر، رئيس اتحاديه بنکداران مواد غذايي در گفت‌وگو با «رسالت» در رابطه باقيمت محصول رب گوجه‌فرنگي مي‌گويد: « قيمت رب گوجه‌فرنگي به‌صورت عمده بين ۸۵۰۰ تا ۱۲۵۰۰ هزار تومان به فروش مي‌رسد.» وي همچنين با اشاره به افزايش محصول گوجه‌فرنگي در فصل تابستان گفت: « به دليل افزايش اين محصول کارخانه‌داران مواد اوليه رب گوجه‌فرنگي را بدون مشکل تهيه و توليدشده است و امسال مشکلي در رابطه با کمبود رب گوجه‌فرنگي وجود ندارد.»
آقا طاهر مي‌گويد: «قيمت رب گوجه‌فرنگي در واحدهاي عمده‌فروشي کاهش‌يافته است، اما قيمت نهايي براي مصرف‌کننده با کاهش همراه نبوده و تا زماني که قيمت مصرف‌کننده کاهش نيابد، نمي‌توان مدعي کاهش قيمت رب گوجه‌فرنگي در بازار شد.»
*بررسي علت افزايش قیمت رب گوجه در مجلس
علي‌ اکبري، عضو کميسيون کشاورزي، آب و منابع طبيعي مجلس شوراي اسلامي در گفت‌وگو با «رسالت» با اشاره به افزايش قيمت رب گوجه در سال گذشته مي‌گويد: « پس از افزايش قيمت رب گوجه فرنگي جلساتي در کميسيون کشاورزي مجلس و با حضور دستگاه‌هاي مرتبط برگزار شد و اين موضوع مورد بررسي قرار گرفت.»
براساس گزارش‌ها، هزاران کيلوگرم گوجه‌فرنگي امسال يا از روي بوته‌هاي مزارع برداشت نشده است يا جلو گاو و گوسفند ريخته شد. اين در حالي است که قيمت رب گوجه‌فرنگي در بازار در وضعيت قرمز است. عضو کميسيون کشاورزي، آب و منابع طبيعي مجلس با بيان اينکه امسال بيش از ۳۵۰ هزار تن گوجه‌فرنگي از کشاورزان خريداري‌شده است، خاطرنشان کرد: « اين رقم بيش از ۱۰ برابر نسبت به سال‌هاي گذشته افزايش داشته است تا هم کشاورزان متضرر نشود و هم قيمت محصول رب گوجه‌فرنگي با افزايش همراه نباشد.»
اکبري با تأکيد بر اينکه مواد اوليه کارخانه‌ها براي تهيه محصول رب گوجه‌فرنگي تأمين‌شده است، عنوان کرد: « به دليل کنترل‌هاي بهداشتي ممکن است چند ماه طول بکشد که محصول رب گوجه فرنگي وارد بازار شود اما قيمت‌هاي کاذبي که در بازار مشاهده مي‌شود واقعيت ندارد.»
اين نماينده مجلس با اشاره به صادرات محصول رب گوجه‌فرنگي به کشورهاي ديگر، اظهار داشت: « در اين رابطه مکانيزم خاصي وجود دارد. به دليل اينکه کشور ما جزو کنوانسيون‌هاي جهاني نيست براي صادرات محصولات به کشورهاي همسايه از جمله عراق رقابت‌هاي سنگيني وجود دارد که قدرت رقابت را از ما سلب مي‌کند.»
اکبري در خصوص نامتوازن بودن قيمت محصول رب گوجه‌ در کشور مي‌گويد: « به دليل اينکه الگوي کشت در کشور رعايت نمي‌شود برخي مواقع شاهد خسارت‌هایي براي کشاورزان هستيم و به‌طور حداقلي يعني اين محصول ۷۰۰ تومان از کشاورز خريداري مي‌شود که تنها براي امرار معاش کافي است اما اينکه چرا اين محصول باقيمتي بيش از ۱۰ برابر به دست مصرف‌کننده مي‌رسد رقم قابل قبولي نيست و قيمت بازار کاذب است.»
در حالي که سازمان حمايت مصرف‌کنندگان و توليدکنندگان چنده ماه قبل وعده‌اي مبني بر کاهش قيمت رب گوجه‌ داده بود، با توجه به اينکه کارخانه‌ها با قيمت فعلي گوجه ‌فرنگي اقدام به توليد و ذخيره رب گوجه‌ مي‌کنند، اين سازمان بايد توليدات خود را با نرخ مصوب در حمايت از مصرف‌کنندگان و توليدکنندگان عرضه کنند و لازم است که در ماه‌هاي بعد با تشديد بازرسي‌ها با هرگونه افزايش قيمت رب گوجه برخورد جدي به عمل آورد.