واکسن به‌تنهایی حریف کرونا نمی‌شود
گروه اجتماعی
یک سال و چند روز از هنگامی‌که احتمال داده می‌شد، ویروس کرونا با قدم‌های نامبارکش به کشورمان سفرکرده، می‌گذرد، در این مدت روزهای طاقت‌فرسایی را از سر گذرانده‌ایم. خیلی‌هایمان عزیز و عزیزانی را ازدست‌داده‌ایم و در سوگشان داغداریم و یا به دام این ویروس جانی گرفتار آمده‌ایم و روزهای نچسبی را سپری کرده‌ایم. به‌هرروی در این یک سال و چند روز، بعضی از ما صبور بوده‌ایم و تابع پروتکل‌ها و بعضی‌هایمان به هر چه پروتکل و دستورالعمل بهداشتی بوده دهن‌کجی کرده‌ایم. اما موضوع نگارش این متن در مذمت این گروه‌ها و میزان رعایت پروتکل‌ها و محدودیت‌های اعمال‌شده نیست. موضوع بر سر وضعیت بدی است که در ماه پایانی سال و درست همزمان با آغاز واکسیناسیون و زمزمه سفرهای نوروزی با آن روبه‌رو هستیم. ما به تعبیر وزیر بهداشت و نقل به مضمون، هر بار به هنگام فروکش کردن آمار مبتلایان و جان‌باختگان و درست در لحظه‌ای که خیال کرده‌ایم، همه‌چیز آرام است از حریف قدرمان یعنی کرونا، گل جانانه‌ای خورده‌ایم. تجربه در این مدت نشان داده، ما درست آن زمان که تصور می‌کنیم، اوضاع بر وفق مراد بوده و تحت کنترل است و دیگر کرونا به پایان خودش نزدیک شده، شکستی سخت و مفتضحانه را متحمل می‌شویم. انگار ملاک ارزیابی‌مان برای کنترل اوضاع، آمارهای روزانه است و هرقدر از تعداد جان‌باختگان کرونا کاسته می‌شود، این تسلط بر وضعیت، ما را فریب می‌دهد، البته این ارزیابی مربوط به شهروندان است و مقامات وزارت بهداشت، هیچ‌گاه چنین سخنی را مطرح نکرده‌اند و اتفاقاً در این مدت با پایین آمدن آمارها، هشدارهای وزارتخانه بیشتر و بیشتر شده و هر بار به ما یادآوری کرده‌اند که حواسمان به کرونا باشد، اینکه چقدر حواسمان بوده یا نبوده هم موضوع بحث نیست. موضوع در فرسایشی شدن روند مبارزه با کروناست، بعد از گونه جهش‌یافته انگلیسی و شائبه‌هایی مبنی بر بی‌تأثیری واکسن‌ها در برابر این‌گونه جهش‌یافته و سپس طرح این مسئله که برخی واکسن‌ها در برابر این‌گونه جهش‌یافته، کفایت ایمنی‌زایی رادارند، با دردسر تازه‌تری مواجه‌ایم.
این که هنگامی می‌توان درنبرد با این ویروس پیروز میدان بود که ۶۰تا ۷۰ درصد جمعیت ایمن شده باشند. این سخنی است که بارها رسانه‌ای شده و برای نخستین بار مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی ریاست جمهوری بیان کرده: انتظار می‌رود اسفند ۱۴۰۰ دیگر با بحران کرونا مواجه نباشیم، زیرا در آن تاریخ ۶۰ درصد جامعه ایمن می‌شود.
نادیده گرفتن اصول بهداشتی از سوی شهروندان با آغاز واکسیناسیون
فرآیند واکسیناسیون برای مصونیت در برابر ابتلا به بیماری کووید۱۹ از ۲۱ بهمن‌ماه با واکسن روسی «اسپوتنیک وی» در کشورمان آغاز شد و نخستین محموله این واکسن شامل ۲۰ هزار دز واکسن بود که برای واکسینه کردن ۱۰ هزار نفر کافی است.
طبق اظهارات محمدرضا شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، قرارداد ایران با طرف روسی برای دریافت دو میلیون دز واکسن اسپوتنیک است که قرار است به‌مرور وارد کشور شود.
کیانوش جهانپور، رئیس مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، جمعه‌شب، ۲۴ بهمن در یک پیام توییتری اعلام کرد که محموله دوم چند روز زودتر وارد ایران شد و شامل ۱۰۰ هزار دز واکسن است. محمدرضا شانه‌ساز می‌گوید:«طی یکی، دو ماه آینده» از کشورهای دیگری مانند چین، هند و کوبا هم تعدادی واکسن کرونا وارد ایران می‌شود اما در این دوره زمانی نمی‌شود روی دریافت واکسن از طریق سازوکار سازمان بهداشت جهانی موسوم به کوواکس حساب باز کرد.
علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزیر بهداشت هم با تشریح اولویت‌بندی‌های صورت گرفته برای واکسیناسیون کرونا در کشور گفته: در هفته آینده نیز ۲۵۰ هزار دز واکسن سینوفارم به دستمان می‌رسد، قول دادند ۴/۲ میلیون دز واکسن آسترازنکا نیز در اسفندماه به دستمان برسد و با این حساب یک جمع‌بندی کنیم، تقریبا قریب به ۴/۵ میلیون دز واکسن باید تا قبل از پایان سال به دست ما برسد که اگر این اتفاق بیفتد، قطعا می‌توانیم یک‌میلیون و ۳۰۰ هزارنفری را که در سال جاری جزء اولویتمان است، واکسینه کنیم. البته همه این‌ها برنامه‌ریزی‌شده است.
تولید واکسن «کوو برکت» هم در بهار سال آینده آغاز می‌شود و وزیر بهداشت تأکید کرده: «در دو سه ماه آینده ایران یکی از قطب‌های بسیار مهم واکسن‌سازی کرونا در منطقه خواهد شد و یکی از صادرکنندگان واکسن کرونا در جهان خواهیم بود.» به‌غیراز این محصول، واکسن پاستور نیز در حال تولید بوده و علیرضا رئیسی پیش‌بینی کرده است که تا اردیبهشت‌ماه بتوانیم حدود ۱/۵ میلیون دز در ماه ظرفیت تولید داشته باشیم، اما از تیرماه به بعد می‌توانیم ماهانه بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون دز تولید کنیم. اگر این اتفاق بیفتد و همه مراحل به‌خوبی پیش برود، می‌توانیم ظرف چهار ماه بعدازآن همه کشور را واکسینه کنیم؛ بنابراین در خوشبینانه‌ترین حالت تا آذر سال آینده مشغول واکسیناسیون هستیم و در بدبینانه‌ترین حالت تا پایان سال ۱۴۰۰ می‌توانیم هدف دوم را که قطع زنجیره است، جلو ببریم.»
بااین‌همه، روند طولانی واکسیناسیون در شرایطی که کرونا، بازی‌های پنهانی دارد و ویروس جهش‌یافته نگرانی‌های بسیاری را ایجاد کرده، می‌تواند دلواپسی جامعه را مضاعف کند. پیش‌تر «محمدرضا هاشمیان»، فوق‌تخصص آی‌سی‌یو در بیمارستان مسیح دانشوری به ما گفته بود: «زمان رسیدن به واکسیناسیون واقعی زمانی است که ۶۰ تا ۷۰ درصد از جامعه واکسینه شوند که تا آن زمان‌هم خیلی فاصله‌داریم و این خودش خطرآفرین است. اینکه بخواهیم روزی ۵۰ تا ۱۰۰ هزار نفر را واکسینه کنیم، بی‌معناست و انگار که اصلا واکسیناسیونی آغاز نشده و هر واکسنی که تزریق می‌شود، تازه سه هفته بعد، ایمنی شروع می‌شود و ممکن است در این فاصله هر اتفاق ناخوشایندی رخ بدهد. از فصل بهار به بعد فارغ از افرادی که ایمن شده‌اند، کل جامعه هنوز گرفتار است، پس تنها راهکار، افزایش سرعت واکسیناسیون است.» این روند طولانی واکسینه کردن جامعه در شرایطی رخ می‌دهد که طی روزهای گذشته، هم تعداد فوت و بستری‌های كووید۱۹ در كشور افزایش‌یافته و هم بعضی شهرها از زرد و كم‌خطر دوباره به نارنجی، تغییر وضعیت داده‌اند و خبر بدتر آنکه شمار مناطق در وضعیت قرمز استان خوزستان به ۱۱ شهر و تعداد مناطق نارنجی آذربایجان غربی هم به ۷ شهر رسیده و این ابدا خبر خوبی نیست و موضوع ناخوشایند دیگر این است که برخی شهرهای آبی به زرد، تغییر وضعیت داده‌اند و آمار مبتلایان و بستری‌های جدید رو به افزایش بوده. در این زمینه می‌توان استان‌های اردبیل، خراسان جنوبی، خوزستان، یزد، لرستان، هرمزگان، سمنان، زنجان و كردستان را مثال زد. حال‌آنکه همزمان ویروس جهش‌یافته انگلیسی هم در گوشه گوشه این کشور جولان می‌دهد و بی‌تردید مهم‌ترین علت افزایش دوباره شیوع كرونا، سهل‌انگاری مردم نسبت به رعایت پروتكل‌های بهداشتی و شروع سفرها و ترددهای غیرضروری در این ماه پایانی سال است.
شکل‌گیری اطمینان کاذب در مردم
بسیاری از متخصصان بیماری‌های عفونی و ویروس شناسان در گفت‌وگو با ما علت این اتفاق را به آغاز واکسیناسیون گره می‌زنند و می‌گویند، اطمینان کاذبی در مردم ما شکل‌گرفته و آن‌ها به‌غلط تصور می‌کنند، حالا که واکسن خریده‌ایم دیگر نیازی به رعایت موازین بهداشتی نیست اما این اشتباه است، چون حداقل باید ۶۰ درصد جامعه واکسن بزنند تا بتوان ماسک‌ها را برداشت و موضوع مهم‌تر این است که نمی‌توان با دریافت دز اول و دوم واکسن تصور کرد که فرد ایمن شده، چراکه مدت‌زمانی طول خواهد کشید تا تیتر آنتی‌بادی در بدن فرد ارتقایافته و ایمنی ایجاد شود. از سوی دیگر، زنجیره ویروس هنگامی قطع می‌شود که همان ۶۰ درصد مورداشاره ایمن شده باشند و اگر فقط تعدادی واکسن زده باشند، به این معنا نیست که ایمن هستند، بنابراین نیاز است همچنان دستورالعمل‌های بهداشتی را موردتوجه قرار دهند. بر همین اساس «علیرضا رئیسی» معاون بهداشت وزارت بهداشت گمانه‌زنی کرده که تا هفت الی هشت ماه دیگر به‌شدت باید پروتکل‌ها را رعایت کنیم و بعدازآن هم باید سبک زندگی‌مان را مطابق با شرایط روز پیش ببریم. او گفته، خیلی‌ها اعلام می‌کنند که دنیای پساکرونا شاید تا ۶ یا۷ سال بعد به حالت عادی برگردد، اما آنچه در سخنان «رئیسی» درخور توجه بوده، این است که تا پایان امسال فقط یک‌میلیون و۳۰۰ هزار نفر واکسینه می‌شوند که این‌ها شامل کادر بهداشت و درمان، خانه سالمندان، جانبازان و معلولین به‌ویژه شیمیایی و تنفسی، مراکز نگهداری بیماران‌مزمن، غسال‌ها، افراد سالمند دارای بیماری زمینه‌ای و… هستند. در فاز دوم افراد سالمند ۸۰ سال به بالا، ۷۵ سال به بالا و ۷۰ سال به بالا و ۶۵ سال به بالا و گروه ۱۶ تا ۶۴ سالی که دارای بیماری زمینه‌ای هستند، قرار دارند. فاز بعد مراکز تجمعی مانند زندان‌ها، پادگان‌ها، نیروهای نظامی و انتظامی و راننده‌ها و فاز چهار که عموم مردم هستند.
درهرحال گمان اشتباه، شهروندان ما را قدم‌به‌قدم به‌روزهای تلخ گذشته نزدیک‌تر می‌کند، تا آنجا که میزان رعایت پروتکل‌ها به طرز عجیبی کاهش‌یافته، درحالی‌که تقریبا از اواسط آذرماه، ۸۲ تا ۸۳ درصد پروتکل‌ها رعایت می‌شد اما در حال حاضر، طبق برآوردهای آماری، میزان رعایت‌ها در میانگین کشوری حدود ۱۴ درصد تنزل داشته و در برخی شهرهای خوزستان به پایین‌تر از ۲۰ درصد رسیده و این ارقام در هر استان و شهری متفاوت بوده و می‌توان در بخش‌های مختلف از سوپرمارکت و نانوایی‌ها نیز آماری مجزا ارائه کرد و مطابق گفته سیما سادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت از اول تا هشتم بهمن‌ماه، بیشترین موارد اخطار و معرفی به مراجع قضائی درزمینه رعایت پروتکل‌های بهداشتی در اماکن عمومی مربوط به نانوایی‌ها و سپس رستوران‌ها و بانک‌ها بوده است.
سفر در روزهای اوج کرونا با شرط و شروط!
اصلا از همه این موارد که بگذریم می‌رسیم به تصمیمی عجیب مبنی بر سفر در نوروز! معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از متقاعدشدن ستاد ملی مقابله با کرونا برای انجام سفرهای نوروز ۱۴۰۰در قالب تورهای مسافرتی و نیز با رزرو مراکز اقامتی دارای مجوز خبر داده و علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا با این توجیه که سه عید نوروز است که مردم از خانه بیرون نرفته‌اند و فشارهای روحی و روانی زیادی بر روی آن‌هاست، از دسته‌بندی سفرها در چهار دسته سخن گفته: «یک گروه ممکن است افراد با تور به سفر بروند که از قبل تحت نظارت تور برنامه‌ریزی‌شده و هتلشان و گردش‌هایی که می‌روند، بر اساس برنامه‌ریزی و تحت نظارت خواهد بود که این بحث سازمان گردشگری می‌تواند این‌ها را پوشش دهد. گروه دوم افرادی هستند که ممکن است برای رزرو هتل و اسکانشان با تور هماهنگ کنند، اما با ماشین شخصی یا پرواز و… سفر کنند. این گروه هم قابلیت نظارت و کنترل رادارند. گروه سوم افرادی هستند که خودشان به مسافرت می‌روند و ممکن است به ویلاها و جاهای دیگری روند که تحت نظارت نیست و گروه چهارم هم مسافرت کرده و در محل سفر اقدام به چادر زدن می‌کنند.»
اگرچه سخنگوی ستاد ملی مبارزه با کرونا به این موضوع اذعان کرده که گروه یک و دو را می‌توان تحت نظارت و کنترل قرارداد و گروه چهار می‌تواند ممنوع باشند، اما مشکل با گروه سوم باقی می‌ماند که واقعا این گروه خیلی قابل‌کنترل و نظارت نیست. طبق گفته رئیسی، این سفرها مشروط به چند عامل است که می‌توان در سخنان او، این عوامل را پیدا کرد که نخستین مورد، بحث رنگ‌بندی شهرهاست و دیگر آنکه اگر دچار خیز چهارم نشویم و روندی نزولی‌تر از روند فعلی را طی کنیم، سفرها به‌جای خود باقی است. اظهارات سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا یک «اما»ی بزرگ هم دارد، اینکه اگر دچار خیز چهارم شدیم، تمام این برنامه‌ریزی‌ها باطل می‌شود و به‌گونه‌ای آب پاکی را روی دست مشتاقان سفر ریخته است که تمامی برنامه‌ریزی‌ها در حال حاضر بر اساس شرایط موجود است و اگر این شرایط موجود تغییر کند، قطعا برنامه‌ریزی‌ها هم‌تغییر می‌کند. اگر وضعیت شهرها قرمز شود، قطعا محدودیت‌ها و ممنوعیت تردد بین‌شهری و… بازمی‌گردد.
رونق صنعت گردشگری به بهای بازی با جان مردم
فارغ ازآنچه درباره سفر و اماواگرهای آن مطرح است، میزان کنترل و نظارت برآن حائز اهمیت بوده و البته پرداختن به این نکته هم ضروری است که اگر سفرها تحت نظارت باشد، آیا ویروس هم تحت کنترل خواهد بود؟ چه کسی چنین فهمی را از انتشار و انتقال ویروس رسانه‌ای کرده و استدلالش چه بوده است؟ شاید بتوان این موضوع را ذیل حمایت از صنعت گردشگری تعریف کرد. به این دلیل که ولی تیموری، معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از دو پیشنهاد به‌عنوان «بسته حمایتی فعالین گردشگری» سخن گفته است. بنابراین بازی باجان مردم به قیمت احیای دوباره صنعت گردشگری و بازگشت رونق به این صنعت، خطایی فاحش است. حتی اگر بنا به گفته «علیرضا رئیسی» با خیز چهارم کرونا و قرمز شدن شهرها نیز روبه‌رو نباشیم، بازهم فلسفه سفر در روزگاری که کرونا بااقتدار مسیر حرکتی‌اش را طی می‌کند و گونه جهش‌یافته انگلیسی در تمامی کشور چرخیده، پوچ و سراسر بی‌معناست و می‌تواند فاجعه‌ای دیگر را در افزایش تعداد مبتلایان و جان‌باختگان برای ما رقم بزند. اگر سفر در ایام کرونا بد است، تا هنگامی‌که این ویروس، جنون‌آمیز به حیات خودش ادامه می‌دهد و آن ۶۰ درصد هم واکسینه نشده‌اند، هرگونه جابه‌جایی و انتقال می‌تواند به بهای جان مردم تمام شود و استانداردهای دوگانه و متناقضی که از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا ارائه می‌شود، پیام اشتباهی را به مخاطب ارسال می‌کند. بنابراین عدم التزام و پایبندی برخی افراد جامعه نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی و یا این تصور باطل که آغاز واکسیناسیون به معنای خاتمه کروناست، همان‌قدر غلط بوده که صدور مجوز برای سفر در ایام عید اشتباه است. هنوز یادمان نرفته که در تعطیلات روزهای پایانی دی‌ماه، بیش از ۵۰ هزار مسافر وارد جزایر کیش و قشم و هرمز شدند و وضعیت این مناطق با توجه به ورود این حجم از مسافر طبق اعلام مقامات وزارت بهداشت نگران‌کننده بوده است. آن‌ها هشدار دادند که منتظر تبعات این موضوع باشیم.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سفر اخیر خود به استان هرمزگان در نشست ستاد استانی مدیریت بیماری کرونا در بندرعباس هم تأکید کرده است که در صورت رعایت نشدن پروتکل‌های بهداشتی در کشور ، نگران بازگشت طوفان موج سهمگین کرونا هستیم.
۳۰ درصد میزان کشندگی ویروس بالاتر رفته است
نمکی از «وجود رابطه تنگاتنگ میان رعایت پروتکل‌ها و پیروزی بر بیماری کرونا و رعایت نشدن پروتکل‌ها و شکست در برابر این ویروس گفته و تأکید کرده؛ فعالان نظام سلامت زمانی که آمار بالای سفرها به هرمزگان را می‌بینند، نگران می‌شوند.علاوه بر سفرها شاهد برگزاری برخی مراسم‌ها بودیم که برگزاری آن‌ها با پروتکل‌های کنترل و مقابله با بیماری کرونا همخوانی نداشت.» با این تفاسیر چگونه است که می‌خواهیم در ایام عید، زمینه سفر را فراهم کنیم. مگر معاون بهداشت وزارت بهداشت همین دیروز اعلام نکرد، ویروس مقداری با ویروس اصلی ووهان متفاوت‌تر شده است، به‌طوری‌که ۳۰ درصد میزان کشندگی‌اش بالاتر رفته است؟
مینو محرز عضو ستاد ملی مقابله با کرونا: سفر نوروزی به قیمت جان هموطنانمان تمام می شود
کانون‌های ویروس انگلیسی در اهواز، قزوین ، تهران و البرز شناسایی‌شده و محدود هستند، بااین‌حال جرقه مسافرت، می‌تواند ویروس را شعله‌ور کند. معاون وزیر بهداشت با اشاره به افزایش پنج برابری آمار بستری بیماران مبتلابه کرونا در بخش‌هایی از استان خوزستان در مقایسه با چند هفته گذشته، درباره تکمیل ظرفیت بیمارستان‌های این استان هشدار داده است. قاسم جان بابایی از افزایش روند بستری بیماران در جنوب غرب خوزستان و در شهرستان‌های آبادان، خرمشهر و شادگان خبر داده و گفته، با توجه به محدود بودن ظرفیت بیمارستان‌های محلی، در صورت ادامه این روند این استان با مشکلاتی در بستری بیماران مواجه خواهد شد.مینو محرز، عضو ستاد ملی مقابله با کرونا هم ضمن هشدار درباره موج جدید کرونا در کشور و اینکه به دلیل شیوع ویروس جدید با مرگ‌ومیر و تعداد زیاد بیماران بدحال و افزایش آمار بستری همراه هستیم، به افزایش قدرت سرایت ویروس جهش‌یافته اشاره‌کرده و توضیح داده: «وقتی تعداد بیماران افزایش یابد، تبعات تعداد بیماران بدحال و نوع شدید بیماری و کشندگی هم بیشتر می‌شود.»محرز در گفت‌وگو با ما هم می‌گوید: «تحت هیچ شرایطی نباید در ایام عید زمینه و مقدمات سفر شهروندان را فراهم کرد. سفر در وضعیتی که گونه جهش‌یافته انگلیسی هم سر برداشته و در کل کشور چرخیده، به قیمت جان هموطنانمان تمام می‌شود.
سوای این موضوع باید فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی کرد که مردم تصور نکنند با آغاز واکسیناسیون کار تمام‌شده. هنوز اتفاقی نیفتاده، تازه در حال تزریق واکسن به کادر درمان هستیم و زمان زیادی تا ایمن شدن ۶۰ تا ۷۰ درصد جامعه مانده و بازهم تکرار می‌کنم که رفتن به سفر در این شرایط، قوز بالای قوز است و برایمان گران تمام خواهد شد.»
وزیر بهداشت هم‌بارها گفته، سفرهای جدید به معنای ابتلای جدید است، اما معلوم نیست چگونه در شرایطی که سعید نمکی، یکی از سخت‌ترین ایام مدیریت ما در مبارزه با ویروس کووید ۱۹ را این روزها عنوان کرده، از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا برای انجام سفرهای مردم در عید زمینه‌سازی صورت گرفته است.
بحران کرونا , کرونا , واکسن کرونا
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.