دکتر محمدرضا ظفرقندی در نشست خبری با اصحاب رسانه با اشاره به این که اهمیت بحث کنترل بیماری کرونا از طریق واکسن بر کسی پوشیده نیست؛ اظهار کرد: با یک بیماری کشنده روبه‌رو هستیم که خوشبختانه راه کنترل آن تولید واکسن است؛ در حالی که برخی بیماری‌ها مانند HIV که مردم سال ها با آن درگیرند، هنوز واکسنی ندارد.

وی با بیان این که در زمینه تولید واکسن کرونا کار علمی ارزشمندی در دنیا و با مدل‌های مختلف انجام شده است؛ موفقیت حاصل شده در این زمینه را یک پیشرفت جهانی دانست.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی با بیان این که هشت مرکز در داخل کشور تولید واکسن را پیگیری می‌کنند، ادامه داد: کرونا یک تا یک و نیم درصد مرگ و میر و چهار درصد بستری دارد و تولید واکسن برای کنترل آن موفقیت علمی بزرگی محسوب می‌شود.

به گفته وی واکسن‌های mRNA، پروتئین بِیس و  واکسن‌های ویروس کشته و ضعیف شده انواع واکسن‌اند که می‌توانند برای مهار بیماری موثر باشند.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه باید در زمان‌ مناسبی این واکسن تولید، توزیع و استفاده شود، گفت: بررسیها نشان داده  که این ویروس جهش‌هایی را انجام می‌دهد و اکنون در انگلیس شاهدیم که رشد ابتلا به بیماری از نظر صعودی وارد منحنی عمودی شده و مرگ‌و میر در برخی کشورهای اروپایی بالای هزار نفر در روز است.

وی ادامه داد: در برخی قسمتهای انگلیس حدود۷۰ درصد ابتلا ناشی از ویروس جهش یافته است که زنگ خطری برای همه محسوب می‌شود و در آفریقای جنوبی هم ویروس جهش داشته که ۹۰ درصد ابتلاها در برخی مناطق آنجا هم از نوع جهش یافته است.

ظفرقندی خاطرنشان کرد: در عین حال باید بدانیم که ویروس مختص یک کشور نبوده و می‌تواند منتشر شود؛ همانطور که ویروس جهش یافته انگلیس را در ایران هم‌ مشاهده کردیم و فعلا در کنترل است.

وی تصریح کرد: واکسن برای جلوگیری از مرگ و میر و قطع زنجیره انتقال اهمیت دارد؛ از طرفی ما هر روز به نتایج جدیدی می‌رسیم‌ مثلا گفته می‌شد که تزریق واکسن برای افرادی که قبلا مبتلا شده‌اند ضرورتی ندارد اما مطالعات جدید نشان می‌دهد اگر سطح آنتی بادی این افراد کاهش یافته باشد، باید تزریق کنند که این در میزان تولید واکسن‌ هم‌ موثر است یا اینکه باید تزریق واکسن بعد از مدتی تجدید شود. طبق این یافته‌ها برخی کشورها پیش خرید واکسن را انجام دادند تا نیاز به دوزهای تکراری را تامین کنند.

وی گفت: یک واکسن کرونای ایرانی که ویروس ضعیف شده است، فاز یک انسانی را شروع کرده که تا اخر بهمن ماه این فاز ادامه دارد؛ بعد از آن هم فاز دو شروع می‌شود که دو تا سه ماه ادامه دارد و نهایتا هم فاز سوم بنابراین برای تولید واکسن تولید داخلی نیاز به زمان داریم تا این واکسن به نتیجه برسد؛ در عین حال شرکت‌های دیگر هم دارند کار می‌کنند، انستیتو رازی هم از هفته آینده فاز اول انسانی را اغاز می‌کند.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی در تشریح فازهای مطالعاتی واکسن کرونا اظهار کرد: در فاز اول تعداد ۵۰ تا ۶۰ نفر، به تدریج از واکسن استفاده می‌کنند تا عوارض بررسی شود؛ فاز دوم بر روی ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ نفر انجام می‌شود و هدفش این است که میزان بقا و تولید آنتی‌بادی بررسی شود و فاز سوم که جمعیت ۳۰ هزار نفری را شامل می‌شود باید مشخص کند که تاثیر این واکسن بر روی سنین و جنس‌های مختلف و بیماری‌های زمینه‌ای و… چگونه است. هیچ واکسنی بدون طی این مراحل قابل استفاده نیست.

وی درباره کارهای انجام شده برای خرید واکسن از کووکس بیان کرد: با وجود تحریم‌ها، پول کووکس را پرداخت کردیم؛ کووکس بر اساس سهمیه‌بندی واکسن کرونا را توزیع می‌کند مثلا در فاز اول به همه کشورها به اندازه سه درصد جمعیت شان واکسن ارائه می‌کند که زودتر از یک ماه آینده نمی‌رسد؛ در مرحله دوم هم ۲۰ درصد جمعیت کشورها را در نظر گرفته و توزیع می‌کنند؛ ما نیاز داریم واکسن را از مسیرهایی غیر از سازمان بهداشت جهانی برای کشور تهیه کنیم.

وی همچنین درباره واکسن ایرانی ــ کوبایی بیان کرد: این ساخت واکسن بین انستیتو پاستور و کشور کوبا است. در کشور کوبا فازهای حیوانی و یک و دو انسانی طی شده و طبق قراردادی که بستند، قرار شده فاز سوم را به صورت مشترک انجام داده و بررسی کنند البته بعد از اینکه مدارک و مستندات فاز یک و دو در مراکز علمی کشور، مورد تایید قرار گرفت، فاز سوم به صورت مشترک انجام داده و در صورت حصول نتیجه از این واکسن هم استفاده می‌شود. زمان حصول و دسترسی به این واکسن حدود سه ماه آینده خواهد بود و فاز سوم واکسن ایرانی کوبایی به ۳۰ هزار نفر نیاز دارد که به صورت مشترک انجام می‌شود.

به گفته وی واکسن‌هایی که در حال حاضر به مرحله علمی رسیده در کشورهای مختلف تولید شده است؛ یک واکسن به نام استرازنکا داریم که در سوئد تولید می‌شود اما مطالعه علمی آن در آکسفورد بوده و تولیدش در سوئد است و اکنون استرازنکا در کشورهای مختلف پایگاه تولید انبوه دارد به عنوان مثال ایران می‌تواند آن را از روسیه وارد کند زیرا یکی از مراکز تولید این واکسن در روسیه است.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی در خصوص منابع تامین واکسن کرونا اظهار کرد : واکسن می‌تواند از کشورهایی مانند روسیه و هند برای کشور تامین شود؛ اکنون در چین واکسن ویروس ضعیف شده و mRNA موجود است و کشور ترکیه ۵۰ میلیون دوز واکسن از چین پیش‌خرید کرده است.

وی خاطرنشان کرد: باید منبع خرید واکسن‌ متعدد باشد و از یک کانال کفایت نمی‌کند زیرا تولید محدود است و مذاکراتی با هند، چین و روسیه انجام داده‌ایم و توافقاتی حاصل شده است. 

وی گفت: در برنامه دولت ما خرید واکسن آمریکایی چه فایزر و چه مدرنا، اساساً در دستور کار نبوده است؛ بالاخره واکسنی که وارد کشور می‌شود باید شرایطی را از جمله بحث اقتصادی و بحث حمل و نقل و انتقال ارز را داشته باشد که با توجه به محدودیت‌ها، مشکل انتقال ارز برای این خرید داشتیم و هم هزینه‌های آن قابل مقایسه نیست؛ به عنوان مثال واکسن استرازنکا حدو پنج تا ۶ دلار هزینه دارد در صورتی که واکسن‌های آمریکایی بسیار گران‌تر بوده و زنجیره سرد زیادی لازم داشت بنابراین عمدتاً خرید از این‌منابع مطرح نبوده اما از کشورهای مختلف دیگر می‌تواند تامین شود.

وی در خصوص کاهش محدودیت‌ها اظهار کرد: محدودیت‌ها هزینه زیادی برای کشور دارند. البته پروتکل‌های بین المللی برای بازگشایی‌ها وجود دارد که سازمان بهداشت جهانی هم توصیه کرده و به محض کاهش آلودگی ویروس بر اساس استانداردها مدارس می‌توانند به صورت محدود بازگشایی شوند و ابلاغیه بازگشایی مدارس با کمتر از ۵۰ نفر و در کلاسهای زیر ۱۰ نفر بر همین اساس است، زیرا اکنون دانش آموزانی داریم که اصلا مدرسه و فضای تعامل را ندیده‌اند و این مسئله نیز آسیب زاست.

وی تاکید کرد: شرط اساسی برای بازگشایی‌ها، نظارت جدی بر اجرای پروتکل‌هاست و نباید تجمعات برگزار شود.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی خاطرنشان کرد: سازمان نظام پزشکی برای خرید واکسن از خارج  طی نامه‌ای به وزارت بهداشت اعلام آمادگی کرده و وزیر و معاون کل وزارت بهداشت هم موافقت کرده‌اند و این مسیر نیز زیر نظر دولت انجام می‌شود.

ظفرقندی با بیان این که طبق اعلام وزارت بهداشت حدود ۲ میلیون دوز واکسن قبل از عید تهیه می‌شود، تصریح کرد:  باید حداقل ۷۰ درصد جمعیت کشور علیه کرونا واکسینه شوند تا زنجیره انتقال قطع شود و احتمالا ۳ یا ۵ سال بعد نیاز به واکسیناسیون مجدد است؛ بنابراین ایجاد زیرساخت تولید واکسن از این نظر یک کار مهم و استراتژیک است.

وی اظهار کرد: گروه‌های پرخطر از جمله کادر درمان؛ افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای و افراد مسن در اولویت دریافت واکسن قرار دارند.
پیگیری مطالبات خانواده شهدا به‌عنوان یک حق اجتماعی و حقوق بشری
وی در خصوص آمار و ارقام متفاوت در زمینه شهدای سلامت گفت: کادر درمان  شامل پزشک، پرستار، ماما و حتی پرسنل خدماتی بیمارستان  و … است. طبق آمار مستند ما ، نزدیک ‌۳۰۰ نفر از کادر درمان شهید شدند. و تفاوت‌هایی که در ارائه آمار از سوی مراجع مختلف دیده می‌شود ناشی از تفاوت در مبناهاست.

وی افزود: مطالبات خانواده‌های شهدا هم به عنوان حق باید برایشان تامین شود و هم برای ادامه این مسیر کادر درمان وقتی ببیند که به همراه زمین خورده اش توجه شده، با انگیزه قوی تری به راه ادامه می‌دهد.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی تاکید کرد: مطالبات خانواده شهدا را به عنوان حق اجتماعی و حقوق بشری پیگیری می‌کنیم.