آخرین مصوبه شورای پول و اعتبار مربوط به تیر ماه سال ۱۳۹۹ بود که در آن نرخ سود سپرده‌ سرمایه‌گذاری کوتاه‌ مدت و بلند مدت ۱۰ درصد تا ۱۸ درصد تعریف شده بود. اما این نرخ در مصوبه شورای پول و اعتبار که شب گذشته ابلاغ شد از پنج درصد تا ۲۲.۵ درصد اعلام شد.

سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه مدت عادی، سپرده‌هایی هستند که به صورت ماه شمار بوده و واریز و برداشت از آن محدودیتی از نظر زمانی ندارند. نرخ سود این سپرده‌ها تا شب گذشته ۱۰ درصد بود و تنها این نوع از سپرده‌ها با کاهش نرخ سود مواجه شدند و به نصف یعنی پنج درصد رسید.

نرخ سود سپرده کوتاه مدت سه ماهه هم که در مصوبه دو سال گذشته شورای پول و اعتبار ۱۲  درصد تعیین شده بود، بدون تغییر باقی ماند و همین نرخ در جلسه اخیر شورای پول و اعتبار به تصویب رسید. اما سود سپرده‌های کوتاه مدت شش ماهه با افزایش سه درصدی مواجه شد و از ۱۴ درصد به ۱۷ درصد رسید.

افزایش ۴.۵ درصدی نرخ سود سپرده بلند مدت یکساله یکی دیگر از بندهای مصوبه شورای پول و اعتبار است. یعنی از امروز به سپرده‌های بلند مدت یکساله مردم ۲۰.۵ درصد سود تعلق می‌گیرد که البته طبق همین مصوبه نباید هیچ برداشتی از آن صورت بگیرد.

نرخ سود سپرده بلند مدت دو ساله تا شب گذشته ۱۸ درصد بود که از امروز به ۲۱.۵ درصد رسید و به سپرده‌های بلند مدت سه ساله هم طبق مصوبه جدید سود ۲۲.۵ درصدی تعلق خواهد گرفت که این مسئله نشان دهنده سیاست‌گذاری برای سوق دادن نقدینگی به سمت سپرده‌های بلند مدت است.

سود وام‌های بانکی ۵ درصد بیشتر شد

البته نرخ سود تسهیلات بانکی که ۱۸ درصد بود به ۲۳ درصد افزایش یافت، یعنی اگر از بانک وامی دریافت کنید باید پنج درصد بیشتر از گذشته به بانک سود پرداخت کنید.

مصوبه شب گذشته البته تفاوت‌ها بسیاری با مصوبه‌های قبلی دارد و آن اینکه بخشنامه‌های تفصیلی برای سپرده‌گذاری و تسهیلات دارد.

یکی از این بخشنامه‌ها این است که اگر برداشت از حساب سپرده‌های مدت‌دار پیش از سررسید انجام شود، یک درصد از سود آن کم می‌شود. یعنی به عنوان مثال اگر یک نفر از سپرده کوتاه مدت یکساله خود قبل از سررسید آن برداشت کند، نرخ سود آن از ۲۰.۵ درصد به ۱۹.۰۵ درصد می‌رسد.

اما نرخ سود سپرده‌های مدت‌دار بسته به ماندگاری سپرده و نرخ سودی که برای آن مصوب شده تغییر خواهد کرد و این به معنی این است که همه سپرده‌های کوتاه مدت و بلند مدت در صورت ماندگاری کمتر از سه ماه تنها مشمول چهار درصد سود، یعنی یک درصد کمتر از سود سپرده کوتاه مدت عادی خواهد شد.

به سپرده کوتاه مدت شش ماهه و انواع سپرده‌های بلند مدت که از سه ماه تا شش ماه ماندگاری داشته باشند ۱۱ درصد سود تعلق می‌گیرد. سپرده‌های بلند مدت یکسال، دو سال و سه سال اگر بین شش ماه تا یکسال ماندگاری داشته باشند، ۱۶ درصد سود دریافت خواهند کرد.

سود سپرده‌های دو ساله و سه ساله هم که بین یک سال تا دو سال ماندگاری داشته باشند، ۱۹.۵ درصد خواهد بود و نهایتا نرخ سود سپرده بلند مدت سه ساله که بیشتر از دو سال و کمتر از سه سال ماندگاری داشته باشد، ۲۰.۵ درصد است.

دیگر بندهای مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار مربوط به تخلفاتی است که بعضا برخی بانک‌های در سال‌های گذشته درباره همین نرخ سود و رعایت نکردن و دور زدن مصوبات قبلی داشتند. بنابراین در همین مصوبه تاکید شده است که به هیچ وجه و روشی بانک‌ها نباید از این نرخ سود تخطی کنند و در انواع تبلیغات خود نباید به چیزی غیر از مصوبه مذکور اشاره داشته باشند.

به عنوان مثال واریز هر گونه وجه به حساب‌های مختلف سپرده گذاری، تحت عنوان سود مازاد ممنوع شده است چرا که بعضا بانک‌ها این کار را انجام داده تا از سوی توسط بانک مرکزی و بازرسان آن شناسایی و مواخذه نشوند و از سوی دیگر بتوانند سپرده‌های بیشتری جذب کنند.

شرط سپرده‌گذاری جدید

البته اگر هم اکنون سپرده‌ای نزد بانک دارید که مربوط به قبل از این مصوبه است، تا رسیدن سررسید، مشمول نرخ سود جدید نخواهد شد و در این مصوبه آمده است که اگر مردم می‌خواهند با نرخ سود جدید سپرده‌گذاری کنند باید ابتدا حساب سپرده قبلی خود را با قبول نرخ شکست سود، ببندند و دوباره سپرده‌گذاری کنند.

برخورد، رد تاییدیه صلاحیت و عزل مدیران بانکی از جمله هشدارهای بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار در مصوبه اخیر برای بانک‌هایی که نرخ سود مصوب را رعایت نکنند.

اما برای تسهیلات بانکی یک مورد به این مصوبه اشاره شده است و آن اینکه دریافت هر گونه وثیقه نقدی قبل یا بعد از اعطای تسهیلات یا مسدود شدن بخشی از تسهیلات اعطایی به هر نحو توسط بانک‌ها ممنوع است.

البته در سال‌های گذشته این ممنوعیت وجود داشته است اما برخی بانک‌ها برای اعطای وام به مردم همواره از این روش استفاده کرده و می‌کنند و باید دید در ادامه چه تصمیمی برای جلوگیری از این تخلف گرفته خواهد شد.