|حسن شجاعي|
چندي است که اخباري مبني بر حذف نام شهدا از معابر شهر تهران در رسانه‌ها و شبکه‌هاي اجتماعي در حال انتشار است و نام شهدا در برخي از کوچه‌ها و معابر پايتخت حذف شده است.
جريان حذف نام شهدا از معابر شهر تهران در حالي کليد خورده که بسياري از شهروندان و کاربران فضاي مجازي نسبت به آن واکنش نشان داده‌اند و از مسئولان شهري درخواست کرده‌اند که نسبت به اين موضوع ورود جدي پيدا کنند و با خاطيان برخورد کنند. آغاز حذف نام شهدا از برخي از کوچه‌ها و خيابان‌ها در منطقه يک کليد خورد ؛موضوعي که با اعتراض شديد شهروندان و خانواده‌هاي شهدا روبه رو شد.
طبق اخبار منتشر شده در برخي از محلات از جمله منطقه ۱۶ نيز نام شهيدان از جمله شهيد اسلامي، شهيد تقوي، شهيد صفياري، شهيد اکبري، شهيد غيوري و شهيد شعبانيان از معابر حذف شده، همچنين در منطقه ۱۲ نام شهيد نمازي، شهيد عباسي و شهيد معزي حذف شده است. اين در حالي است که مرکز ارتباطات و امور بين‌الملل شهرداري تهران در اطلاعيه‌اي از شهروندان خواست تا در صورت اطلاع از حذف نام شهدا از خيابان‌ها و معابر اين موضوع را اطلاع دهند.
بعد از واکنش شهروندان تهراني به عدم درج عنوان «شهيد» در تعدادي از معابر پايتخت، مرکز ارتباطات و امور بين‌الملل شهرداري تهران اعلام کرد: «اين شهرداري از ۲۰ مردادماه با پيگيري شهرداران مناطق نسبت به بررسي اين موارد اقدام نمود و تمام معابري که نياز به اصلاح داشتند، به‌سرعت مورد رسيدگي قرار گرفتند. با وجودي که اين موارد بسيار اندک بوده و عموما با تابلوهاي پرچمي ‌نصب شده در سال‌هاي گذشته مرتبط هستند، اما مقرر شد تا هرگونه مغايرتي در پايش‌هاي دوره‌اي مورد بررسي قرار گيرد. از شهروندان عزيز درخواست مي‌شود با مشاهده مغايرت درخصوص عناوين معابر مزين به نام شهداي والامقام، سريعا موضوع را از طريق سامانه ١٣٧ اطلاع‌رساني نموده تا پس از بررسي در کمترين زمان ممکن اقدام لازم نسبت به اصلاح صورت پذيرد.»
اين اقدام درحالي صورت مي گيرد که رهبر فرزانه انقلاب همواره برگرامي‌داشت ياد و نام شهدا تاکيد کرده و در يکي از بياناتشان فرمودند که انگيزه هاي شديدي وجود دارد تا نام و ياد شهدا فراموش شود و عظمت هاي دروغين جايگزين عظمت هاي واقعي شود.
براي بررسي اين موضوع «رسالت» با دوتن از صاحب نظران و مسئولان حوزه فرهنگي گفت و گويي ترتيب داده که در ادامه مي خوانيد.
مجتبي شاکري عضو چهارمين دوره شوراي شهر تهران و رئيس پيشين کميته نامگذاري اين شورا در گفت و گو با «رسالت» ضمن اشاره به اينکه طبق قانون بر حفظ جايگاه خانواده معظم شهدا و نيز هويت فرهنگي شهر تهران، انتخاب اسامي معابر به پيشنهاد خانواد هاي معظم شاهد و نيز تصويب شوراي شهر صورت مي گيرد گفت: اين روند از سال ها قبل وجود داشته و خانواده مکرم شهدا با پرکردن فرم هاي مربوطه در سطح مناطق اين موضوع را درخواست و پس از ارجاع از مناطق به کميته نامگذاري و تاييد در صحن شوراي اسلامي شهر تهران اسامي شهداي گرانقدر در معابر نصب مي شد.
وي ادامه داد: در اين فرايند شهرداري نقش مجري را داشت و در نامگذاري ها دخالتي نداشت، اما اتفاقي که در اين روزهاي اخير افتاده هيچ‌گونه منشأ قانوني نداشته و بايد با پيمانکاري که موجب بروز اين اتفاق شده برخورد شود.
اين عضو سابق شوراي اسلامي شهر تهران با اشاره به اين موضوع که گويا شهرداري براي ترميم صفحه فلزي که منقش به نام شهد است با کمبود بودجه مواجه بوده گفت: پس از تأخير شهرداري در ترميم اين صفحات، بسيج شهرداري تهران ورود کرده و نسبت به اصلاح آن اقدام کرده که باتوجه به بودجه بالاي شهرداري اين مسئله اصلا قابل توجيه نبوده و حتي شنيده شده هر محله بايد ۲۰۰ هزار تومان بابت اين تعويض هزينه کند که اصلا کار پسنديده اي نيست.
شاکري ادامه داد: ما هرچه داريم از برکت خون شهداست و شهرداري تهران با اين بودجه هنگفت نمي تواند از زير بار مسئوليت خود خارج شود و اين اقدام آنها معنا دار است.
رئيس پيشين کميته نامگذاري شوراي اسلامي شهرداري تهران با تأکيد بر اينکه وقتي شوراي شهر فعلي براي نامگذاري محلي به نام سيمين بهبهاني که اعتقادي به ساختار نظام و انقلاب نداشته برنامه ريزي مفصلي دارد، اينگونه با نام و ياد شهدا برخورد كردن جاي تأسف دارد.
شاکري همچنين با اشاره به اينکه اين اتفاق در برخي شهرها نيز اتفاق افتاده و اميدواريم جرياني پشت سر آن نباشد گفت: گاها شنيده مي شود که برخي افراد مي گويند با ديدن تصاوير شهدا غم و غصه ما را فرا مي گيرد و بهتر است فضاي جامعه به سمت و سوي شادي و نشاط حرکت کند که اين حرف بسيار اشتباهي است. مگر اکثر ما در خانه هاي خود تصاوير درگذشتگان خود را نداريم پس بايد همگي افسرده و دل مرده باشيم. به نظر مي رسد در پس اين استدلال غلط جرياني قرار دارد که بايد هرچه سريع تر با آن برخورد صورت گرفته تا فضاي فرهنگي و معنوي که از خون پاک شهيدان در کشور وجود دارد بيش از اين خدشه دار نشود.
عضو سابق شوراي اسلامي شهر تهران در پايان يادآور شد: حضور مردم در صحنه و تلنگر و هشدار آنها مسئولان را بيدار و هوشيار کرده و آنها را در مسير درست خدمتگزاري قرار مي دهد و انتظار مي رود از اين پس اين حضور مردم در صحنه و مخالفت و اعلام تخلفاتي که با فرهنگ اصيل ايثار و شهادت در کشور وجود دارد بايد بيشتر از گذشته باشد.
* اقدام نامبارکي که زود اصلاح شد
حجت الاسلام و المسلمين محمدحسن کاوياني راد معاون فرهنگي و آموزشي بنياد شهيد و امور ايثارگران نيز در واکنش به حذف نام شهيد از برخي تابلوهاي معابر شهري از پيگيري اين موضوع توسط بنياد خبر داد.
وي در گفت و گو با «رسالت» موضوع شهيد و شهادت را از مفاهيم و اصول و ارزش هاي انقلاب اسلامي دانست و گفت: حفظ و نگه داشت پيام ارزشمند شهدا وظيفه آحاد مردم و مسئولين بوده و بايد نسل به نسل منتقل شود.
معاون فرهنگي بنياد شهيد خاطرنشان کرد: يکي از اين اقدامات درخشيدن نام اين عزيزان بر تارک معابر و اماکن مختلف است تا همواره نام و ياد ايشان در برابر ديدگان ما قرار داشته باشد. به همين خاطر حفظ نام اين عزيزان مسئوليتي استراتژيک و مهم به شمار مي رود که اين مهم بر عهده مسئولان و مردم قرار دارد.
حجت الاسلام و المسلمين کاوياني راد با اشاره به عکس العمل سريع و به موقع مردم انقلابي و نيز رسانه ها درخصوص اتفاق نامبارکي که در اين زمينه افتاد تصريح کرد: هم پيگيري مردم و هم اطلاع رساني رسانه ها
در کنار جبران مسئولين اتفاق ميموني بود که تلخ کامي اين اتفاق را شيرين کرد و نشان داد که همه در قبال شهدا و حفظ نام و ياد آنها مسئوليم.
وي مهمترين وظيفه بنياد شهيد و امور ايثارگران را حفظ فرهنگ شهادت در کشور دانست و گفت: بنياد اجازه نخواهد داد تا خانواده ۲۳۰ هزار شهيد اين مرز و بوم در موضوعات اينچنيني دچار خسران معنوي شده و به حرمت آنها خدشه وارد شود. بر همين اساس از وزارت کشور خواستيم تا موضوع در سطح کشور پيگيري شود و ابلاغيه‌اي از جانب وزارت کشور براي تمام استانداري‌ها ارسال شده تا موضوع رصد و کنترل شود. بر اساس اين بخشنامه و به استناد آيين‌نامه نامگذاري شهرها، خيابانها، اماکن و موسسات عمومي اولويت نامگذاري معابر به نام شهداي گرانقدر است و پس از نام‌گذاري به نام شهدا حق تغيير اسامي اين معابر جز در موارد خاص و در هيئت تطبيق شهرستان وجود ندارد، لذا اگر چنين رفتاري اتفاق بيفتد قابل پيگيري خواهد بود.
حجت الاسلام و المسلمين کاوياني راد ادامه داد: ما نيز در بنياد شهيد و امور ايثارگران مصر به مستندسازي اتفاقات در اين زمينه هستيم تا صدمه‌اي به ارزش‌هاي فرهنگي کشور وارد نشود. رئيس بنياد شهيد و امور ايثارگران نيز در اين زمينه حساسيت زيادي دارد و بر پيگيري اين موضوع تأکيد بسياري کرده است.
معاون فرهنگي و آموزشي بنياد شهيد و امور ايثارگران حذف نام شهيد از برخي معابر شهري را اقدامي ناشايست و ناشي از بدسليقگي و غفلت دانست و گفت: نام شهيد و قداست آن خط قرمز بنياد شهيد و امور ايثارگران است و عنوان شهيد وقتي در کنار هر اسمي قرار بگيرد به آن اسم معنا مي‌بخشد و نظام اسلامي وامدار اين شهداست. درج و درخشش نام شهيد بر تارک اماکن نه صرف معرفي مکان و جغرافياي شهري بلکه بيانگر عمق تاريخ و انگشت اشاره به سوابق درخشان ملت در ايثارگري و نيز ارجمندي پايداري ارزش‌هاي والاي انقلاب و دفاع مقدس است. وي با اشاره به مکاتبات صورت گرفته توسط بنياد شهيد و امور ايثارگران تهران بزرگ با شهرداري تهران، گفت: بنياد شهيد و امور ايثارگران در اين زمينه مذاکراتي با شهرداري تهران داشته است و شهرداري نيز بيانيه‌اي صادر کرده است و به اصلاح نام تابلوهاي معابر به نام شهداي والامقام تأکيد کرده است و ما در بنياد نيز در حال رصد شرايط هستيم و شهرداري در حال پيگيري اين کار است. در ساير شهرستانها نيز اين موضوع توسط بنياد شهيد و امور ايثارگران رصد و پيگيري مي‌شود.
معاون فرهنگي و آموزشي بنياد شهيد و امور ايثارگران افزود: اگرچه اقدام ناصحيح صورت گرفته را نمي‌توان جريان هدايت شده و هدفمند ارزيابي کرد، در عين حال نبايد قصور، غفلت و بدسليقگي اتفاق افتاده منتهي به يک جريان عادي شود و خوشبختانه حساسيت خوب رسانه‌ها و مردم شهيدپرور هشدار لازم را ايجاد کرده است.
وي در پايان گفت: بنياد شهيد و امور ايثارگران در اين زمينه ۲ پيشنهاد دارد که يکي از آن ها ايجاد سامانه جامع ثبت مشخصات اماکن و معابر متبرک به نام شهدا در سراسر کشور است و ديگري استانداردسازي نامگذاري به لحاظ شکلي است که مي تواند زمينه تعدد و تکرار استفاده از نام ها را کاهش دهد و در عين حال امکان استفاده از نام شهيدان را در فرايند نامگذاري فراهم کند.