| معصومه شمسيني غياثوند|
رجب طيب اردوغان، رئيس‌جمهور ترکيه به تازگي از برگزاري نشست ايران، ترکيه و روسيه در ماه جولاي خبر داده است که اين نشست براي بررسي آخرين تحولات ميداني و سياسي در سوريه برگزار خواهد شد.
ايران، ترکيه و روسيه کشورهاي ضامن آتش‌بس در سوريه هستند و پيش از اين چندين دور مذاکره در سطح سران ميان اين کشورها برگزار شده است که در بيانيه‌ پاياني اين نشست، هر سه کشور بر حفظ تماميت ارضي سوريه تأکيد کردند. کاخ کرملين نيز در بيانيه‌اي اعلام کرده است که زمينه‌هاي برگزاري نشست ايران، ترکيه و روسيه درباره اوضاع سوريه فراهم شده است.
در اين بيانيه آمده است نشست ايران، روسيه و ترکيه در آينده‌اي نزديک برگزار خواهد شد و هيچ ارتباطي ميان نشست ميان دونالد ترامپ و ولاديمير پوتين، رؤساي جمهور آمريکا و روسيه با حملات ائتلاف بين‌المللي به پايگاه‌هاي سوريه وجود ندارد.
هر چند برگزاري اين اجلاسها تا کنون موجب شده است که روند جنگ و درگيري در سوريه تا حدودي کنترل شود و مناطق نسبتا زيادي به وضعيت آزاد و با ثبات تبديل شود، اما به گفته کارشناسان در گفت‌وگو با رسالت، ادلب به عنوان يک منطقه از سوريه و هم مرز با ترکيه هنوز درگير جنگ و نيازمند يک تصميم جدي براي آزادي آن است.
رضا کلهر، کارشناس مسائل بين‌الملل در گفت‌وگو با رسالت با اشاره به دستاوردهاي نشست سه جانبه کشورهاي ايران، ترکيه و روسيه پيرامون آخرين تحولات ميداني و سياسي سوريه عنوان کرد: « تا کنون چندين نشست چندجانبه در مورد تحولات سياسي و ميداني سوريه با حضور ايران، روسيه و ترکيه برگزار شده است که دستاورهاي چنداني را به همراه نداشته است.»
اين کارشناس مسائل بين‌الملل با اشاره به اختلاف نظر ترکيه در رابطه با منطقه ادلب با ساير کشورهاي منطقه خاطرنشان کرد: « ترکيه نسبت به موضوع ادلب و حضور برخي از گروه‌هايي که خودشان را آزادي بخش معرفي مي‌کنند نسبت به امنيت آن‌ها حساسيت دارد و در نظر دارند که ادلب را با همين وضعيت حفظ کنند. در حالي که طبيعي است سوريه هم در حال تلاش است تا اين منطقه را از دست نيروهاي معارض به کشورش بازگرداند و ثبات و پايداري را ايجاد کند.»
کلهر با بيان اينکه روسيه نيز با ايران در رابطه با منطقه ادلب اتفاق نظر دارد، گفت: « روسيه در زمينه وضعيت ادلب با ايران هماهنگي و توافق بيشتري دارد و معتقد هستند که اين منطقه بايد از حضور نيروهاي معارض خالي شود چراکه از طريق ادلب و نيروهاي معارض حتي به نيروهاي روسيه حمله شده است و روس‌ها در موضع مخالف با ترکيه هستند و در نتيجه ترکيه تحت فشار است و قصد دارد خودش را از اين فشار خارج کند.»
اين کارشناس مسائل بين‌الملل، منطقه ادلب را يکي از مهمترين موارد بحث ميان کشورهاي ايران، روسيه و ترکيه در اين نشست سه جانبه دانست و گفت: « اين موضوع يکي از مهمترين مباحثي است که در اين نشست مورد بررسي سران اين کشورها قرار خواهد گرفت. از نظر ترکيه ادلب بايد به شکل کنوني باقي بماند اما از نظر ايران و روسيه لازم است اين وضعيت تغيير پيدا کند تا کشور سوريه به ثبات سياسي پايدار برسد.»
کلهر در رابطه با ادامه اين شرايط در ادلب اظهار داشت: « بايد ديد تحولات سياسي در آينده نه چندان دور وضعيت منطقه را چگونه رقم خواهد زد چرا که با وجود اينکه چندين بار اين موضوع در نشست سه جانبه بحث شده است اين کشورها تا کنون به نتيجه معين و مشخص دست پيدا نکرده اند
لذا تا کنون با توافق کشورهاي روسيه، ايران و سوريه پذيرفته اند که وضعيت ادلب به اين شکل باقي بماند اما بعيد است که اين وضعيت ادامه دار باشد.»
در ادامه اين گفت‌وگو عليرضا زرگر، کارشناس مسائل خاورميانه در رابطه با برگزاري اين نشست سه جانبه بين کشورهاي ايران، روسيه و ترکيه پيرامون تحولات سوريه به رسالت. گفت: « سوريه به عنوان منطقه اي است که کشورهاي ايران، روسيه و ترکيه در آن منافع سياسي، اقتصادي و امنيتي مشترک دارند و از اين نظر داراي اهميت ويژه‌اي است.»
اين کارشناس مسائل خاورميانه با اشاره به نقش بازيگران اصلي منطقه خاورميانه در سوريه، مي‌گويد: « سوريه براي سه کشور ايران، ترکيه و روسيه داراي اهميت ويژه‌اي است و در واقع اين سه کشور بازيگران اصلي منطقه محسوب مي شوند که در راستاي گرايشات مقاومت فعاليت مي‌کنند و در مقابل کشورهاي ديگري نظير آمريکا هستند که در راستاي منافع شان در منطقه فعاليت مي‌کنند و اغلب مقابل هم قرار دارند.»
زرگر با اشاره به سابقه برگزاري اين نوع نشست‌هاي سه جانبه در زمينه تحولات ميداني و سياسي ترکيه خاطرنشان کرد:
« اين نشست معطوف به سوريه است و منافع اين سه کشور را هم بويژه در زمينه مسائل امنيتي و سياسي مورد توجه بوده است و از اين جهت از اولويت بالايي برخوردار است.»
وي با بيان اينکه مقابل محورهاي مقاومت کشورهايي مثل آمريکا قرار دارند، اظهار داشت: « هرچه شکاف در منطقه بين ايران و محورهاي مقابل مقاومت ايجاد شود اين نشستها اهميت خودش را بيشتر نشان مي‌دهد. اين نشست‌ها در گذشته نيز برگزار شده بود و در آينده هم شاهد برگزاري بيشتر اين نشست‌ها با محوريت سوريه خواهيم بود که همکاري‌هاي بين کشورها معطوف به اين مسائل پيش خواهد رفت و منجر به نزديکي ترکيه، روسيه و ايران و قوي‌تر شدن جبهه مقاومت در برابر بازدارندگي و اهرم فشار آمريکا خواهد شد.»
اين کارشناس مسائل خاورميانه در پايان سخنانش با اشاره به وضعيت منطقه ادلب و حضور نيروهاي نظامي در اين منطقه گفت: « ادلب نقطه تجمع نيروهاي ضد مقاومت از مناطق مختلف سوريه است که پراکنده و اخراج شدند. در آينده با تصميم بشار اسد مشخص خواهد شد که چگونه با اين نيروهاي مخالف برخورد شود و به هر حال اين منطقه در اختيار نيروهاي مخالف بشار اسد قرار دارد.»
وزير دفاع ترکيه نيز به تازگي از کشته شدن يک نظامي و زخمي شدن سه تن ديگر در حمله به يک ايست و بازرسي ترکيه در ادلب سوريه خبر داد؛ بر اين اساس، وزارت دفاع ترکيه با صدور بيانيه اي مدعي شد که حملات توپخانه اي و خمپاره اي از مناطق تحت کنترل دولت سوريه به سمت پست هاي ديده باني ترکيه در ادلب انجام شده است.
ترکيه دولت سوريه را در اين امر مقصر مي داند. اين در حالي است که ارتش سوريه معتقد است آنکارا مراکز ديده باني خود را به جاي نظارت بر آتش بس، به مکاني براي پشتيباني تسليحاتي و لجستيکي از تروريستها در ادلب تبديل کرده است.