انگلیس، فرانسه و آلمان در این نامه به صورت مستقیم ایران را به کلید زدن ساز و کار موسوم به «مکانیسم ماشه» تهدید نکرده‌اند اما خاطرنشان کرده‌اند که قطعنامه ۲۲۳۱ که برای تأیید برجام صادر شده ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ به پایان می‌رسد.

تروئیکای اروپایی در این نامه که ۳ ژوئن (۱۴ خرداد) ارسال شده به گزارش چند هفته پیش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی استناد کرده و مدعی شده‌اند ایران با اقدامات مختلف از جمله توسعه ذخایر اورانیوم خود مفاد توافق برجام را نقض کرده است.

در بخشی از این نامه آمده است: «تنش‌آفرینی‌های هسته‌ای ایران باعث تهی شدن برجام و کاهش ارزش منع اشاعه‌ای آن شده است.»

این در حالی است که نمایندگی ایران نزد سازمان ملل متحد نیز دیروز پنجشنبه ضمن رد ادعاهای مطرح‌شده علیه ایران توسط سه کشور اروپایی تصریح کرد که این کشورها به عمد منشا اصلی وضعیت کنونی را نادیده گرفته‌اند.

با این حال، خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلمات‌های غربی نوشته هدف تروئیکای اروپایی تلاش برای افزایش فشار بر ایران در شورای امنیت و خرید زمان برای یک راهکار سیاسی قبل از اتمام اختیاراتشان برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران از طریق کلید زدن مکانیسم ماشه است.

«داریل کیمبال»، مدیر اجرایی انجمن کنترل تسلیحاتی آمریکا که یک نهاد غیردولتی است ضمن تأکید بر اینکه رسیدن به راهکار دیپلماتیک هنوز امکان‌پذیر است گفته که نگارش این نامه ممکن است نوعی زمینه‌چینی برای کلید زدن مکانیسم ماشه علیه ایران باشد.

وی گفت: «اشاره تروئیکای اروپایی به تاریخ اکتبر ۲۰۲۵ که تاریخ انقضای مکانیسم بازگشت خودکاری تحریم‌های سازمان ملل است به معنی این است که آنها دارند به سادگی تلاش می‌کنند زمینه‌های حقوقی بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران در یک مقطع آتی را فراهم می‌کنند.»

وی اضافه کرد: «با وجود این، چنین گزینه‌ای به ویژه با توجه به خروج آمریکا از برجام احتمالاْ ایران را به سمت همکاری سوق نخواهد داد بلکه منجر به افزایش تنش‌ها از جمله از طریق خروج از معاهده منع اشاعه هسته‌‌ای (ان‌پی‌تی) منجر خواهد شد.»

ایران در نامه روز گذشته خود تصریح کرده بود که تصمیم این کشور برای اتخاذ اقدامات اصلاحی کاملاً مطابق با حق ذاتی‌اش طبق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام در واکنش به خروج یکجانبه آمریکا از این توافق و همچنین عدم پایبندی سه کشور اروپایی به تعهدات خود صورت گرفته است.

نمایندگی ایران در این نامه خاطرنشان کرد: هدف این تصمیم ایران که یک سال کامل پس از خروج غیرقانونی ایالات متحده و شکست سه کشور اروپایی در اجرای تعهدات لغو تحریم‌ها اتخاذ شد، کاملاً واضح بود؛ بازگرداندن تعادل در تعهدات متقابل و منافع تحت برجام.

در این نامه همچنین آمده است: این ادعا که تروئیکای اروپایی به طور مداوم به تعهدات خود در برجام پایبند بوده، نادرست است. برعکس، سه کشور اروپایی مکررا به تعهدات خود طبق بند ۲۰ ضمیمه V برجام عمل نکرده‌اند. این عدم انطباق قابل توجه هنوز ادامه دارد.

نمایندگی ایران در این نامه با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران به طور مداوم به تعهدات خود ذیل موافقتنامه‌های پادمان جامع (CSA) از جمله از طریق حداکثر همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی برای اجرای فعالیت‌های راستی آزمایی خود در ایران عمل کرده، نوشت: تا به امروز، ایران تحت قوی‌ترین راستی‌آزمایی‌ها و فعالیت‌های نظارتی آژانس بوده است.