وحید عظیم‌نیا
انتخابات سرنوشت‌ساز سده جدید در حالی کمتر از ۲۵ روز دیگر برگزار خواهد شد که آرایش سیاسی کشور دچار دگرگونی شده و خبری از جناح‌بندی‌های حزبی مرسوم نیست؛ دگرگونی ازاین‌جهت که پرچمداران جبهه به‌اصطلاح اصولگرا در حال حمل بیرق طیف حزبی موسوم به اصلاح‌طلبان هستند و افرادی که خود را به‌اصطلاح اصولگرا معرفی می‌کنند «تقریبا هیچ» نسبتی با آرمان‌های انقلاب ۵۷ همچون عدالت‌محور بودن، مردمی‌بودن، ضدفساد بودن، ساده‌زیست‌بودن و الخ  ندارند، اما در مقابل جبهه جدیدی با عنوان بامسمای «جبهه انقلاب» در اتمسفر سیاسی کشور شکل‌گرفته است که فراتر از جناح‌بندی حزبی اصولگرا – اصلاح‌طلب، اهداف انقلاب ۵۷ را دنبال می‌کنند و از منظر این طیف هر آن‌کس که معتقد  به آرمان‌های انقلاب ۵۷ باشد درون جبهه انقلاب است ازاین‌جهت مشی آن‌ها، «جذب حداکثری» و «دفع حداقلی» است.
 نامزد‌های نهایی در آستانه رونمایی
فرآیند ثبت‌نام از داوطلبان انتخابات سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری از ساعت ۸ صبح روز سه‌شنبه ۲۱ اردیبهشت آغاز شد و تا ساعت ۱۸ روز شنبه ۲۵ اردیبهشت ادامه داشت. سپس وزارت کشور طبق ماده ۵۶ قانون انتخابات ریاست جمهوری، پس از پایان مهلت قبول داوطلبی، بلافاصله مدارک داوطلبان را به دبیرخانه شورای نگهبان تسلیم کرد. ماده ۵۷ همین قانون تأکید دارد «شورای نگهبان ظرف پنج روز از تاریخ وصول مدارک داوطلبان به صلاحیت آنان، رسیدگی و نظر خود را صورت‌جلسه نموده و یک نسخه از آن را به وزارت کشور ارسال می‌دارد». بر اساس تبصره این ماده نیز «در موارد ضرورت بنا به تشخیص شورای نگهبان، مدت مذکور در این ماده حداکثر تا پنج روز دیگر تمدید و به وزارت کشور اعلام می‌شود». حالا مهلت پنج روز اصلی شورای نگهبان به اتمام رسیده و مهلت تمدیدی این شورا نیز روز سه‌شنبه به اتمام می‌رسد.
 نتایج نامعلوم
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، ظهر روز یک‌شنبه ۲ خرداد در حاشیه بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرد: «بررسی صلاحیت‌ها همچنان ادامه دارد و لازم است که گزارش‌های کارشناسی بیشتری را ملاحظه کنیم. جلسات شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت‌ها فردا و پس‌فردا هم ادامه دارد و سه‌شنبه جلسه نهایی برگزار می‌شود و بعد از برگزاری جلسه نهایی نتایج را به وزارت کشور اعلام خواهیم کرد». همچنین کدخدایی بابیان این‌که در دو روز باقی‌مانده به پایان مهلت، بنده هم نمی‌دانم نتیجه بررسی‌ها چه خواهد بود، تصریح کرد: برخی از داوطلبان مراجعه کرده و برخی دیگر هم مطالب جدیدی ارائه کرده‌اند، اگر نکته‌ای ببینیم که نیاز به حضور داوطلبان باشد، از آن‌ها دعوت می‌کنیم تا با اعضای شورای نگهبان صحبت کنند.
نحوه تبلیغات نامزد‌ها
طبق ماده ۶۰ قانون انتخابات ریاست جمهوری، «وزارت کشور موظف است پس از وصول نظریه شورای نگهبان اسامی نامزدهای ریاست‌جمهوری را با استفاده از وسایل ارتباط‌جمعی ظرف مدت دو روز به اطلاع مردم سراسر کشور برساند». طبق ماده ۶۵ این قانون نیز، «نامزدهای ریاست‌جمهوری که صلاحیت آنان توسط شورای نگهبان، تأیید و اسامی آن‌ها از طرف وزارت کشور اعلام می‌شود، هریک حق‌دارند به‌طور مساوی از صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران برای معرفی و ارائه برنامه‌های خود استفاده کنند. ترتیب و تنظیم برنامه تبلیغات نامزدهای انتخاباتی از طریق صداوسیما به‌عهده کمیسیون بررسی تبلیغات است.»
 جدیت کمیسیون تبلیغات
سید احسان قاضی‌زاده‌هاشمی، عضو کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به زمان آغاز رسمی تبلیغات انتخاباتی کاندیداها، اظهار کرد: «اگر این بررسی‌ها تا پایان پنج روز دوم ادامه یابد، زمان اولیه آغاز تبلیغات انتخاباتی نامزدها، ۴۸ ساعت پس از اعلام رسمی نتایج بررسی صلاحیت‌ها از جانب شورای نگهبان خواهد بود که اواخر این هفته است.» وی به فراخوان برخی داوطلبان ریاست جمهوری برای مناظره با رقبایشان اشاره و تأکید کرد: «کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری قطعا این اقدامات را رصد و بر آن نظارت می‌کند.»
عضو کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری، یادآور شد: «در ماده ۶۶ قانون انتخابات ریاست جمهوری صراحتا قیدشده که فعالیت‌های انتخاباتی نامزدها از زمان اعلام رسمی نتایج بررسی صلاحیت‌ها آغاز و تا ۲۴ ساعت قبل از روز برگزاری انتخابات ادامه دارد. تا پیش‌ازاین موعد قانونی، هرگونه فعالیت انتخاباتی، تحت قانون انتخابات؛ ذیل کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری بررسی می‌شود و این کمیسیون، مسئول قانونی بررسی این موضوع است.»
 چگونگی احراز صلاحیت‌ها
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان همچنین شامگاه شنبه در یک برنامه زنده تلویزیونی، گفت: «اخباری که درباره صلاحیت‌های داوطلبان انتخابات در رسانه‌ها مطرح می‌شود صحت ندارد و اکنون نمی‌دانیم در حوزه انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی، خبرگان و ریاست جمهوری صلاحیت چه تعدادی تأیید و احراز شده است و هنوز این افراد برای ما مشخص نیستند. رسانه‌ها درباره صلاحیت‌ها؛ تشویش اذهان عمومی ایجاد نکنند و اجازه دهند فضای آرام افکار عمومی پیش برود». کدخدایی بابیان این‌که براساس قانون، برای احراز صلاحیت‌ها ۷ نفر از ۱۲ نفر باید به احراز صلاحیت داوطلب رأی بدهند، افزود: «شیوه رأی‌گیری در شورای نگهبان مخفی و کتبی است. اگر درباره گزارش‌های نهادها درباره صلاحیت‌ها سؤالاتی وجود داشته باشد، درباره آن بحث می‌شود و این گزارش‌ها دوباره برای تحقیق بیشتر به کارشناسان ارجاع می‌شود تا اعضای شورای نگهبان با اطمینان درباره صلاحیت‌ها رأی بدهند.» کدخدایی همچنین تأکید کرد: «اگر در مهلت قانونی بررسی صلاحیت‌ها پرونده داوطلبی کامل، و درباره آن رأی‌گیری انجام شود کنار گذاشته می‌شود تا بقیه پرونده‌ها بررسی شود و زمانی که همه پرونده‌ها بررسی شد؛ اسامی افرادی که صلاحیت آن‌ها احرازشده است به وزارت کشور اعلام می‌شود. نمی‌توانیم هیچ پیش‌بینی نسبت به تعداد افراد احراز صلاحیت شده برای ریاست جمهوری داشته باشیم و نمی‌توانیم بگوییم، چون در دوره گذشته ۶ نفر احراز صلاحیت شدند، در این دوره نیز۶ نفر احراز صلاحیت می‌شوند.»
  بررسی پرونده بانوان
سخنگوی شورای نگهبان در بخش دیگری از سخنان خود بابیان این‌که قانون منعی برای نام‌نویسی بانوان در انتخابات ریاست جمهوری ندارد، افزود: «در این دوره ۴۰ نفر از بانوان برای انتخابات نام‌نویسی کردند که صلاحیت آن‌ها در شورای نگهبان در حال بررسی است.» وی همچنین اظهار داشت: «بر اساس قانون، در بررسی صلاحیت‌ها؛ ملاک و مبنا داشتن شرایط حداقلی است و قانون می‌گوید شرایط اصل ۱۱۵ باید برای نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری احراز شود.»
    صلاحیت برای یک دوره
عضو حقوقدان شورای نگهبان در ادامه به موضوع مهمی که این روزها مطرح می‌شود اشاره کرد و گفت: «تأیید یا رد صلاحیت داوطلبان انتخابات در دوره‌های گذشته انتخابات ریاست جمهوری یا مجلس؛ تضمینی برای رد یا تأیید صلاحیت همان داوطلبان در این دوره نیست. در بررسی صلاحیت‌ها نه‌تنها افراد جدید بلکه رئیس‌جمهوری که برای دور دوم یا نمایندگان مجلسی که برای دوره بعدی نام‌نویسی می‌کنند بررسی می‌کنیم.» وی همچنین تأکید کرد: «وظیفه شورای نگهبان در بررسی صلاحیت‌ها؛ قانون است و این شورا هیچ‌گاه بر اساس مصلحت تصمیم نمی‌گیرد. شورای نگهبان در خصوص توصیه یا حرف‌هایی که درباره صلاحیت داوطلبان در رسانه‌ها گفته می‌شود گوش شنوایی ندارد و به آن توصیه‌ها ترتیب اثری نمی‌دهد.»
به‌هرروی اسامی نامزدهای انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری به‌زودی اعلام و زمان تبلیغات انتخابات آغاز می‌شود. امید می‌رود نامزدهای انتخاباتی با پرهیز از ارائه اطلاعات غلط به مردم، با معرفی خود و برنامه‌هایشان به دنبال کسب آرای مردم باشند.