سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست خبری با خبرنگاران ضمن تشریح آخرین تحولات عرصه سیاست خارجی، به سوالات مطرح شده پاسخ داد.

* حضور روحانی در نشست ویدیو کنفرانس سران عدم تعهد که در باکو برگزار می‌شود

وی در ابتدا گفت: همه دست اندرکاران ما در سیاست خارجی دیپلماسی کشور را به پیش می‌برند. امروز رئیس جمهور در سران نشست عدم تعهد که در باکو برگزار می‌شود به صورت ویدیو کنفرانس شرکت می‌کند و حدود ۴۶ تن از مقامات کشورهای مختلف و سازمان‌های بین‌المللی در این ویدیو کنفرانس حضور خواهند داشت و موضوع این نشست درباره کرونا و مواجهه با این ویروس و همکاری‌ها در این زمینه است.

موسوی افزود: ظریف در این مدت و بین دو نشست خبری سخنگویی ما، حدود ۲۲ تماس تلفنی با همتایان و مقامات خارجی داشت و درباره مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی و دوجانبه با آنها گفت‌وگو کرد. معاونان وزارت خارجه این اقدامات ادامه داشته  و دارد و قضیه افغانستان هم که طاهریان‌فرد نماینده وزیر خارجه در امور افغانستان به کابل سفر داشت و ظریف هم رایزنی‌های تلفنی با مقامات افغانستان داشت و امیدواریم شاهد برقراری دولت فراگیر در جمهوری اسلامی افغانستان باشیم.

*سابقه تاریک آمریکا در عدم پایبندی به تعهدات بین‌المللی

سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به نزدیک شدن به سالگرد خروج آمریکا از برجام گفت: شاهدید آمریکایی‌ها در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ از برجام خارج و این توافق چند جانبه را به نوعی زیر پاگذاشتند و  قطعنامه ۲۲۳۱ را هم زیر پا گذاشتند و عضوی از این توافق نیستند. آمریکا سابقه تاریکی در عدم پایبندی به تعهدات بین‌المللی خود دارد که برجام یکی از رویکردهای یکجانبه آمریکا بوده که نشان داد رژیمی است که به حاکمیت قانون در روابط بین‌الملل ندارد و مهمترین ناقض حقوق بین‌الملل در دنیا است.

وی با ذکر این نکته که فهرست بلندی از عدم پایبندی آمریکا به تعهدات بین‌المللی وجود دارد، رویکردی که آمریکا در پیش گرفته را خطرناک برشمرد و افزود: این رویکرد نظم بین‌المللی را به هم خواهد زد. آمریکا نشان داده که به هیچ کدام از تعهدات و قواعد بین‌المللی پایبندی ندارد و هر جا منافعش اقتضا کند، از تعهدات خارج و آنها را زیر پا می‌گذارد.

موسوی خاطرنشان کرد: حتی شاهد بودیم با توجه به شیوع کرونا که همه دولت‌ها و ملت‌ها باید از سازمان جهانی بهداشت حمایت کنند، این رژیم با وقاحت این سازمان بین‌المللی را در این مقطع حساس و سرنوشت ساز برای بشریت، تهدید به قطع بودجه سازمان می‌کند که بسیار جای تاسف دارد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی درباره اخبار منتشر شده از استخدام‌هایی توسط ظریف در حالی که یک سال به پایان وزارتش باقی مانده است، گفت: سوال و نکات مطرح شده در این سوال اشتباه است. وزارت خارجه از معدود وزارتخانه‌هایی است که اساسنامه دارد و براساس اساسنامه خود که قانون و مصوب مجلس است، اداره می‌شود.

وی افزود: ماده ۲۰ اساسنامه به وزیر خارجه اجازه می‌دهد در شرایط خاص افراد خاصی که دارای ویژگی‌ها و تجربیات خاصی باشند بدون در نظر گرفتن برخی شرایط مثل شرایط سنی که تا حداکثر تا ۴۰ سال می‌تواند باشد با شیوه‌هایی به استخدام وزارت خارجه دربیاورند. جهت اطلاع شما از شروع وزارت ظریف تاکنون فعلا حدود ۴ نفر از طریق ماده ۲۰ به استخدام وزارت خارجه درآمدند و همه دارای مدرک دکترا و در سطح هیأت علمی هستند و تحقیقات و تجارب بسیار خوبی دارند.

موسوی خاطرنشان کرد: حدود پنج نفر دیگر معرفی شدند برخی را آقای ظریف شخصا نمی‌شناسند آنها مراحلی که باید طی کنند و در شورای معاونان سوابق آنها بررسی و به کمیته‌ای که با آنها مصاحبه می‌کنند، ارجاع شود. شاید روند استخدام آن ۴ نفر چیزی حدود یک سال و نیم طول کشید. 

سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: در این هفت سال ۴ نفر بودند 

وی درباره اینکه گفته می‌شود سفیر آلمان افسر اطلاعاتی بوده و مرتبط با اسرائیل است با بیان اینکه مرجع تشخیص مسائل امنیتی و اینکه چه کسی چه کاره است وزارت اطلاعات ایران است و یک رسانه نمی‌تواند براساس گمانه‌های خود کسی را به چیزی متصف کند اظهار داشت: تابع قواعد در کشور هستیم دیپلمات‌های خارجی باید تابع قواعد ایران و برای کار دیپلماتیک آمده باشند و اگر خلاف این بوده وزارت اطلاعات به عنوان مسئول این امر رسیدگی می‌کند و گزارش‌های رسانه‌‌ای مبنای کار ما نیست.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی گفت: برجام دستاوردهای مختلفی داشته است که رفع تحریم‌های تسلیحاتی یکی دیگر از دستاوردهای برجام بوده است. آمریکا با خروج غیرقانونی خود خواسته تمام دستاوردهای برجام را از بین ببرد و با خیال خود فکر می‌کنند می‌توانند چنین کنند.بعد از خروج از برجام تحریم‌های ظالمانه‌ای را علیه ایران وضع کردند ولی نتیجه‌ای نگرفتند با توجه به مقاومت مردم و تدابیر ایران و همکاری با شرکا و همسایگان تا حدود زیادی توانستیم این کار آمریکا را بی اثر کنیم.

وی افزود: آنها می‌خواهند دستاورد برجام را از بین ببرند فکر نمی‌کنم موفق شوند چون از برجام خارج و قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کردند. با اعضای باقیمانده برجام در تماس و رایزنی نزدیک هستیم و مطمنیم آمریکا در اقدام جدید موفق نخواهند بود چون کارشان خلاف بین است و دنیا نباید به زورگویی آمریکا تن بدهد و آمریکا می‌خواهد بقیه این قطعنامه را نقض کنند.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی درباره نتایج نشست آستانه و سفر ظریف به دمشق عنوان کرد: روند آستانه زنده است و ادامه دارد و وقفه‌ای که برای برگزاری اجلاس‌های مختلف ایجاد شده به خاطر شیوع کرونا در دنیا است و هر سه کشور عضو روند (ایران روسیه و ترکیه) معتقدند روند آستانه تنها گزینه همه کشورها و کسانی که به سرنوشت منطقه معتقد هستند و دنبال ثبات و امنیت در منطقه هستند معتقدند این روند می‌تواند منطقه و سوریه را از این وضعیت نجات دهد.

وی افزود: در تله کنفرانس سه وزیر خارجه همه اطراف بر این موضوع تاکید داشتند که روند آستانه پابرجاست و امیدواریم بعد از عادی شدن شرایط بهداشتی در جهان شاهد نشست سران این روند در تهران باشیم و اگر روند نامیمون کرونا ادامه یابد شاید به سمت برگزاری ویدیو کنفرانس سران برویم. اگر کنترل خوبی روی موضوع کرونا داشته باشیم و دیگر کشورها هم این موفقیت را کسب کنند شاید این کنفرانس را حضوری در تهران برگزار کنیم.

موسوی در پاسخ به سوالی درباره ویدیوی منتشر شده مبنی بر شکنجه اتباع افغانستانی توسط مرزبانی ایران عنوان کرد: در تماس نزدیک با مقامات افغانستان هستیم هم مقامات مرزی و هم مقامات سیاسی و دیپلماتیک ما در حال تماس هستند و این موضوع توسط مرزبانی ما رد شده و صحت ندارد که اتفاقی توسط مرزبانان ما صورت گرفته باشد. در اینکه عده‌ای از شهروندان افغانستانی جان خود را از دست داده‌اند ما ابراز همدردی می کنیم.

وی افزود: برخی درصدد به هم زدن شرایط در منطقه و بین ایران و افغانستان هستند. شاهد بودید ایران اقدامات دیپلماتیک بسیار خوبی را شروع کرد که وحدت ملی و دولت فراگیر در افغانستان شکل بگیرد و به حاشیه بردن این مساعی دیپلماتیک ایران است و ما اتباع افغانستان را همواره محترم شمرده و می‌شمریم و توصیه می‌کنیم همه رسانه ها و هم مسئولان مراقب توطئه‌ها باشند. اعلام کردیم نهایت همکاری را با مقامات افغانستان خواهیم داشت که مسائل روشن شود. معتقدم اطلاعات اعلام شده از سوی مرزبانی ما درست بوده و موضوع در دست بررسی است و انشاءالله این ابعاد این موضوع هم روشن خواهد شد.

سخنگوی وزارت خارجه درباره آزادی سیروس عسگری دانشمند ایرانی زندانی در آمریکا هم گفت: اقدامات خود را در این زمینه انجام دادیم و دفتر حفاظت منافع ایران در واشنگتن از نزدیک با مقامات آمریکایی در تماس بوده و است. قرار است امروز فردا یک تست مجدد کرونا از ایشان گرفته شود و اگر پاسخ منفی باشد همه تدابیر لازم برای بازگشت ایشان به ایران فراهم است و انشاءالله به زودی به ایران باز می‌گردد.

موسوی همچنین در پاسخ به سوالی گفت که مناسبات تجاری با ایران و سایر کشورها و اگر موانعی در این راه است برطرف شود به ویژه باز بودن مرزها که در حال انجام است و تاکنون توانستیم اقدامات خوبی در این زمینه انجام دهیم. 

وی افزود: درباره اتباع ایرانی و سایر کشورها سعی کردیم با حداکثر همکاری آن اتباع را به کشورهایشان برگردانیم و سفارتخانه‌های ما فعال و خوب عمل کردند. ایرانیان متقاضی به ویژه دانشجویان ایرانی در خارج از کشور تمهیدات لازم از سوی وزارت خارجه و سفارتخانه‌های ما در همکاری نزدیک با دولت‌های آن کشورها و با مجوز ستاد مبارزه با کرونا و وزارت بهداشت این اقدامات صورت گرفته است که هفتگی اتباع خارجی را می‌بریم و اتباع ایرانی را وارد کشور می‌کنیم.این اقدامات در جریان است.

این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به سوالی درباره تلاش آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی و اینکه اگر پرونده ایران به شورای امنیت برود پاسخ ایران چیست؟ اظهار داشت: امیدواریم کار به آنجاها نکشد و احساس می‌کنیم نکشد ولی اگر به فرض محال رخ دهد پاسخ ایران به این اقدام و حرکت مقتضی و قاطع خواهد بود. اجازه دهید در اگر ننشینیم و اگر رخ داد شاهد خواهید بود که ایران چه پاسخی خواهد داد.

سخنگوی وزارت خارجه درباره اتباع ایرانی زندانی در دیگر کشورها گفت: اتباع ایرانی چه با گناه چه بی گناه زندانی شده‌اند در دستورکار وزارت خارجه است و در همکاری و تعامل با کشورها در این زمینه هستیم که یا آزاد شده یا محکومیت خود را در ایران بگذرانند. برخی زندانیان ایرانی به دلایل ناموجه و غیرقانونی در آمریکا و برخی کشورهای اروپایی دستگیر و زندانی شده‌اند که همواره در دستورکار پیگیری ما بوده است. ما همواره خواستار آزادی بی قید و شرط آنها شده بودیم برخی کشورها به نظرات آمریکا تمکین کرده و اتباع ایرانی را به آمریکا مسترد کردند.

وی افزود: در تماس نزدیک با دولت‌های آن کشورها توانستیم برخی از اتباع را برگردانیم و همواره گفته‌ایم از هر تلاشی برای آزادی اتباع ایرانی که غیرقانونی در زندان‌های دیگر کشورها از جمله ایران هستند اعلام کردیم و هم رسما اعلام و هم از طریق پیغام‌ها به آنها اعلام کردیم و حتی در خصوص برخی افراد پیشنهاد تبادل داده بودیم که امیدواریم انجام شود.

موسوی ادامه داد: نسبت به سلامت همه اتباع ایرانی در زندان‌های آمریکا ابراز نگرانی می‌کنیم و امیدواریم هر چه زودتر آزاد شوند. اگر امکان تبادل باشد این آمادگی از سوی ما اعلام شده است.

این دیپلمات ارشد کشورمان درباره مطالبه وزارت خارجه از عاملان حمله شیمیایی به ایران گفت: حمایت آلمان‌ها از صدام و فروش سلاح‌های شیمیایی به آن کشور علیه مردم خودش و مردم ایران و نیروهای مسلح ایران امر واضح و بدیهی است و به اثبات رسیده است و آلمانها سهم بسیار زیادی در این جنایات دارند و بعد از پذیرش قطعنامه و پایان جنگ اقدامات حقوقی علیه دولت وقت عراق و حامیانش ادامه یافت و بسیاری از آزمایشگاه‌هایی که در آلمان بوده مقصر شناخته شدند و احکامی علیه آنها صادر شده بوده و این پیگیری‌ها ادامه دارد و خاطره ملت ایران و عراق از این بابت مکدر است و امیدواریم آنها که در ردیف اول متهمان صادر کننده تسلیحات شیمیایی به صدام بودند محاکمه شوند و دولت آلمان رسما از دولت و ملت ایران و عراق عذرخواهی کند.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی درباره آخرین وضعیت مرزهای کشور با کشورهای همسایه نیز گفت: مرزها و تبادلات تجاری بین کشورها همواره در دستورکار دوجانبه ما با کشورهای هم مرز قرار دارد.تدابیر دوجانبه‌ای با ترکیه عراق افغانستان پاکستان و بقیه جاها داشته و داریم و براساس توافقات مرزها به طور مشخص و در بازه‌های زمانی خاص و با توجه به شیوع کرونا بازگشایی می‌شود. الان تقریبا با کردستان عراق سه مرز ما باز است و مبادلات تجاری در جریان دارد. یک جاهایی است که ما احتیاط کردیم و موقتا بستیم که مجددا باز کردیم و اینها بستگی به شرایط زمانی و مکانی دارد. اراده همه کشورها و دولت‌های هم مرز بر باز بودن مرزها و برقراری تبادلات کالایی بین کشورهاست.

وی افزود: در دوران کرونا همه کشورها به لحاظ اقتصادی ضربه خوردند و مناسبات اقتصادی ادامه یابد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی درباره برقراری خط ارتباط نظامی بین ایران و آمریکا عنوان کرد: اصولا حضور آمریکایی‌ها و به ویژه حضور نظامی آنها را در خلیج فارس به رسمیت نمی‌شناسیم و غیرقانونی و مخل ثبات و امنیت در منطقه می‌دانیم. در مقاطعی شاهد بودید آمریکایی‌ها مانع گشت زنی آزاد و قانونی گشت دریایی ایران در خلیج فارس شدند که یک جاهایی مجبور شدیم هشدارهای لازم را به آمریکایی‌ها بدهیم. حضور آنها بلاوجه و غیرقانونی و مخل آزادی کشتیرانی و ثبات و امنیت در منطقه ماست. در مناطقی عبور می‌کنند که مناطق ساحلی ماست و نیروهای دریایی ما در حال گشت‌زنی هستند و باید از نزدیک شدن به این مناطق پرهیز کنند.

موسوی افزود: ارتباطات رادیویی بین کشتی های ما و آنها برقرار است ولی خط هات لاین بین مقامات نظامی و غیرنظامی ما برقرار نیست و همین ارتباطی است که در خلیج فارس است که طبق مقررات دریانوردی بین همه کشورهاست. 

وی گفت: سفارت سوئیس در تهران به عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران در تماس نزدیک با آنها هستیم و مثلا از طریق نمایندگی ما در سازمان ملل این ارتباطات و کانال باز است که در مواقع لازم هشدارهای لازم و جدی را به آمریکایی‌ها در قبال خطاهایی که مرتکب می‌شوند اعلام کنیم.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره مواضع شرکای برجامی چین انگلیس و آلمان درباره تلاش آمریکا برای تمدید تسلیحاتی علیه ایران گفت: در تماس با این کشورها هستیم و بعد از سرو صدای آمریکایی‌ها به همه شرکا در برجام اعلام کردیم این موضوعی نیست که ایران از کنار آن به راحتی بگذرد و تا الان این رایزنی‌ها و گفتگوها ادامه داشته و آمریکاییها بر تلاش خود مصر هستند و کمی به تلاش‌هایشان افزوده‌اند ولی احساس می‌کنیم راه به جایی نمی‌برند.

وی درباره حمایت مجلس در پیشبرد سیاست خارجی انقلابی عنوان کرد: مجلس و به ویژه کمیسیون سیاست خارجی یکی از ارکان تاثیرگذار در سیاست خارجی ایران است و حمایت‌های آنها از سیاست خارجی نظام همواره پشتوانه ما بوده است و ما از رئیس مجلس و اعضای کمیسیون سیاست خارجی سپاسگزاریم و همینطور بقیه نمایندگان مجلس که در مقاطع مختلف حمایت خود را از سیاست خارجی ایران اعلام کردند. نقش مجلس در قانونگذاری در امر سیاست خارجی و حمایت از سیاست خارجی بی بدیل است و بر کسی پوشیده نیست. تعامل بسیار خوبی با مجلس فعلی داشتیم و امیدواریم در مجلس آینده این تعامل با نمایندگان مجلس که منتخبان ملت هستند ادامه یابد و ما هم بتوانیم دیپلماسی پارلمانی را در مجلس آینده تقویت کنیم و امیدواریم این رویکرد مثبت و دوجانبه ادامه یابد.

موسوی درباره اینکه چقدر ایران احساس خطر می‌کند با توجه به خلأ موجود در عراق گفت: ما از نزدیک تحولات را دنبال می‌کنیم و نگران جان گرفتن مجدد تروریست‌های تکفیری به ویژه داعش در عراق هستیم. ممکن است این موضوع مرتبط باشد با درخواست مشروعی که پارلمان عراق از نیروهای اشغالگر آمریکایی داشتند و شاید آنها احساس کنند اگر حضور در عراق نداشته باشند عراق ناامن خواهد بود این تحرکات را انجام می‌دهند. احتمال می‌دهیم این تحرکات با پشتوانه باقیمانده‌های داعش صورت بگیرد.

وی افزود: الان ممکن است آمریکایی‌ها چون تحت فشار ملت عراق هستند که خواستار خروج آنها از سرزمینشان شدند ممکن است با این اقدامات و تقویت گروه‌های تروریستی مثل داعش مانع خروج خود شده و یا به تاخیر بیندازند. ایران همانطور که از قبل در کنار دولت و ملت عراق در مبارزه با داعش و تروریست‌ها بوده الان هر کمکی بخواهند دریغ نخواهد کرد و حمایت خود را از عراق به صورت عملی اعلام کرده و خواهیم کرد.

سخنگوی وزارت خارجه درباره اظهارات شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در خصوص خروج ایران از برجام در صورت تمدید تسلیحاتی گفت: اظهارنظر مهم و دقیقی بود. آمریکاییها سعی کردند با خروج خود به دستاوردهای برجام ضربه بزنند و بعد از خروج مانع بقیه دستاوردها شوند از جمله بحث تحریم تسلیحاتی ایران است. اگر بخواهند این قضیه انجام نشود و منافع ایران تامین نشود طبیعتا ایران واکنش قاطعی خواهد داشت و آن وقت ایران تدابیری که اندیشیده را اتخاذ خواهد کرد.

وی همچنین در پاسخ به سوالی درباره جان باختن دو هموطن کرد ایرانی گفت: تعرضی به خاک ایران صورت نگرفته است و نکاتی که می‌فرمایید درباره محل جان باختن دو هموطن کرد ایرانی که هنوز رسما تایید آن را ندارم توسط مراجع ذیصلاح در دست بررسی است که اگر جزییات آن و محل و نحوه آن مشخص شود اطلاع رسانی خواهند کرد.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی درباره عدم همکاری آلمان برای بازگشت دانشجویان و هموطنان ایرانی گفت: الان شرایط عادی نیست و پروازها لغو شده و پروتکل‌های بهداشتی شدیدی اعمال می‌شود و طبیعی است قدری زمانبر است و مراجعانی که به سفارتخانه‌های ما مراجعه می‌کنند زیاد است و باید صبوری کنند مجوزهای لازم را وزارت بهداشت صادر و مجوز پرواز صورت بگیرد. امروز یک پرواز رفت و برگشت با کشورهای همسایه خواهیم داشت. 

وی افزود: از هموطنان خواهش می‌کنم صبوری پیشه و به نکات اعلام شده از سوی سفارتخانه‌ها گوش دهند و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند تا این روند به خوبی پیش برود.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اقدام آلمان در تروریستی خواندن حزب الله لبنان گفت: احساس می‌کنیم آلمان‌ها بدهکاری تاریخی به صهیونیست ها دارند و این را ادا می‌کنند و متوجه نیستند نقاط مختلف دنیا ممکن است واکنش نشان دهد. نمی‌شود با بهانه اینکه احساس کنند جمعی از دید آنها کار غیرقانونی انجام می‌دهند که چنین نیست کل مسلمان‌ها را در آن کشور مورد هجمه و اتهام قرار دهند. حزب‌الله حزب جا افتاده و قوی و قدرتمند در بدنه و حاکمیت و دولت و مجلس لبنان است و اینگونه اعمال نظرهای عجیب و غریب قانونی نیست و کمی دردسر ایجاد خواهد کرد.