مرضیه صاحبی- دبیر گروه اجتماعی 
چه بد که قاصد خوش خبر نیستیم و نخستین گزارش ما در آغازین روزهای بهار، مقارن است با شکوه های وزیر بهداشت که می گوید، ویروس مهاجم از هوا و زمین به همه جا پر گشوده و این ماییم و سرکشی گونه جهش یافته انگلیسی که از راه رسیده، خوزستان را گرفتار کرده و ضرب شست ویروس موتاسیون یافته را به ما چشانده…
 ای کاش سال نکو، از بهارش پیدا نباشد، بهاری که مقارن است با راه‌های باز و جاده‌های دور و دراز و سفرهای آزاد و دورهمی های برقرار! و چه بد که دیگر از این هیولای نامرئی نمی ترسیم و به حضورش عادت کرده ایم و حتی برای ماندگاری اش، نه آهی می کشیم و نه انگشتی می گزیم…روش و منش ما در رویارویی با کرونا تغییر کرده، این ویروس هم، خصلت سابق را ندارد، سرکش تر شده و با طعمه آدم‌ها، جان به لب می رساند و به ورطه مرگ می کشاند و به تعبیر سعید نمکی، در این خیز تازه، زنجیر مهار غول سرکش بیماری با ویروس جدید گسسته‌تر است و از بدحادثه، نوروز و سفرهایش و نوروز و دید و بازدیدهایش این ویروس جان‌گیر را بی پرواتر کرد و اکنون خیلی سخت می توان جلودارش بود، می دانیم که سفرها قرار بود مدیریت شده باشد و ستاد ملی مقابله با کرونا، مسافرت «از» و «به» شهرهای قرمز و نارنجی را ممنوع اعلام کرد اما این‌که بیش از ۱۵ هزار مبتلا به رغم باخبری از این موضوع در ایام نوروز عازم سفر شده اند را کجای دلمان بگذاریم؟ این‌که بر ورودی و خروجی ها، نظارت سفت و سختی حاکم نبود و در اعمال جرائم  یک میلیون تومانی ورود به شهرهای قرمز و نیم میلیون تومانی ورود به شهرهای نارنجی اثری از سخت‌گیری‌ مشاهده نمی شد، این‌ها را کجای دلمان بگذاریم؟ 
 نظارت و مدیریت بر سفرها چه شد؟
اگر دقت نظر و باریک بینی و یا مدیریت و نظارتی در کار بود، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز از موارد بستری که به گونه‌ای کم سابقه افزایش یافته، لام تا کام حرفی نمی زد و از مراجعه قریب به دو هزار نفری به مراکز تشخیص و درمان سرپایی کرونا به عنوان نشانه ای از گستردگی فراوان چرخش ویروس در جامعه یاد نمی کرد و یا معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد که گفته از ابتدای نوروز تاکنون به میزان ۶۰-۵۰ درصد به میزان بستری‌ها و موارد مشکوک به کرونا در استان اضافه شده و در هفته‌های آینده، همزمان با برگشت موج دوم مسافران، موارد بیشتری از ابتلا به کرونا را خواهیم داشت، این ها سنگ نشانی از حلقه مفقوده نظارت و تدبیر است، تا آنجا که روز گذشته شمار جانباختگان با رسیدن به عدد ۱۱۷ سه رقمی شد و شناسایی ۱۱ هزار و ۶۶۰ مبتلای جدید، تعداد کل مبتلایان را تا به امروز به یک میلیون و ۹۰۸ هزار و ۹۷۴ نفر رسانده، پیش از سفرهای نوروزی آمار متوسط مبتلایان روزانه حدود هفت هزار نفر و آمار جان باختگان حدود ۸۰ نفر بود، بنابراین گستره سستی و خطا در امر نظارت وسیع است و باید آن را باعث و بانی تغییر رنگ‌ها قلمداد کرد، اکنون تهران به همراه مشهد، اصفهان و شیراز و شهرهای دیگر نارنجی شده اند، برای تبیین بهتر این موضوع، مخاطبان را ارجاع می دهیم به اظهارات «ایرج حریرچی» معاون کل وزارت بهداشت که از افزایش۲۰۰ درصدی شهرستان‌های قرمز و نارنجی نسبت به پیش از تعطیلات نوروزی خبر داده و متأسف است که میزان رعایت‌های بهداشتی از ۸۳ درصد به ۵۶ درصد تنزل یافته و باز متأسف است که تا قبل از نوروز، ۹ شهرستان قرمز و ۳۱ شهرستان نارنجی بودند و در حال حاضر این تعداد با رشدی تصاعدی به
 ۴۶ شهرستان قرمز و ۱۱۹ شهرستان نارنجی تغییر رنگ داده است. میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی به کمترین حد در پنج ماه و شمار بستری‌شدگان به بیشترین حد در سه ماه اخیر رسیده و این را در آمارهای مقامات وزارت بهداشت می توان ملاحظه کرد. 
با این احوال، «ولی تیموری» معاون وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می گوید: «همکاران ما در ورودی شهرها و سایت‌ها در خصوص رعایت پروتکل‌های بهداشتی تذکرات لازم را ارائه می‌کردند و من آنچه در بازدید از شهرها و مراکز اقامتی و تأسیسات گردشگری داشتم، می‌دیدم همه پروتکل‌ها را رعایت می‌کنند.» شاید این ادعای «تیموری» با حمایت از صنعت گردشگری بی ارتباط نباشد. باتوجه به این‌که در گفت و گو با ایسنا بیان کرده، «سفرها موجب می شود که کسب و کارهای حوزه گردشگری همچون کسب و کارهای دیگر، فعالیت خود را داشته باشند.» موضوعی که وزیر بهداشت آن را نکوهش کرده است. گرچه «سعید نمکی» اقتصاد گردشگری را با اهمیت خوانده ولی سرمایه ی اجتماعی نظام سلامت و هزینه های شیوع مجدد بیماری و اثراتش بر اقتصاد خرد و کلان کشور را نیز بی اهمیت ندانسته است. 
سال گذشته وزارت میراث فرهنگی و گردشگری بر مدیریت سفرها اصرار داشت و بنا بود مسافرت هایی مجاز باشند که با تور و تحت نظارت این وزارتخانه انجام می شود و یا بدون تور و با این پیش شرط که اسکان در مراکز اقامتی تحت نظارت میراث فرهنگی باشد؛ در شرایط‌حال حاضر که نوروز سپری شده می توان بهتر قضاوت کرد که این دو مدل سفر از چرخه سرایت ویروس جلوگیری نکرده و صرفا بسته ای برای حمایت از فعالین گردشگری بوده است و تا روز هفتم فروردین ماه یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفرشب در مراکز اقامتی رسمی اتراق کرده اند. «ولی تیموری» بیان می کند: «اگر هر فرد به‌طور متوسط سه شب اقامت داشته باشد، حدود ۴۵۰ هزار نفر طی ۱۰ روز گذشته سفر کرده‌اند» و پیش بینی های وزیر راه و شهرسازی نشان از آن دارد که ایام نوروز حدود ۳۳ میلیون نفر بار و بندیل سفر بسته اند. 
 مردم در انتشار ویروس، سنگ تمام گذاشتند! 
پیش از این سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا در جلسه شورای مدیران معاونت وزارت بهداشت گفته بود سفر و دید و بازدیدهای نوروزی عامل تهدید کننده و گسترش دهنده ویروس جهش یافته است و 
سعید نمکی سوغات این سفر را مرگ‌آور دانسته و گلایه کرده بود از التماس ها و خواهش و تمناهایی که داشته تا کاری انجام شود و با وجود این گله گذاری ها و افزایش موج کرونای جهش یافته و هشدارهای مربوط به آن، مسیر ترددهای جاده‌ای باز و شرکت‌های مسافرتی، مشغول خرید و فروش بسته‌ سفرهای نوروزی بودند. 
در شرایط حال حاضر باید باور کنیم  این سفرها کار دستمان داده و حال تهران به هیچ وجه خوب نیست، یا بهتر است بگوییم حال‌ایران. فقدان محدودیت و نظارت‌های لازم و کافی ما را رسانده به همین نقطه دوست نداشتنی که روی آن ایستاده ایم، اما این سطرها را خطاب به چه کسانی می نویسیم؟ معلوم است که خیلی ها کک شان نمی گزد، حتی همین حالا که نوروز به ایستگاه پایانی رسیده، سراسر هوش و حواسشان یکپارچه، پرت سفر و خوش گذرانی های دوباره است و چشمشان می دود روی روزهای قرمز تقویم و گوششان بدهکار کرونا و دنگ و فنگ های پس از آن نیست. 
  پیش‌بینی بالاتر رفتن آمار فوتی‌های کرونا در روزهای آینده
مردم ما اگر اجبار به ماندنی در کار نباشد حتما  به سفر می روند و امسال هم مجموعه ای از هشدارها و خواهش ها و درخواست های مقامات بهداشتی، موجب نشد تا خیلی‌ها از سفر منصرف شوند و اتفاقا بی ترس و دلهره زدند به دل جاده‌ها و در انتشار ویروس سنگ تمام گذاشتند. با این‌که ویروس در چنگ ما نبود، مسافرت ها از اساس ممنوع نشد و با این که آمارهای کرونایی میل کاهش نداشت، رفت و آمدها بی هیچ مانعی انجام پذیرفت و پیامدش را می توان از سخنان «سیما لاری» سخنگوی وزارت بهداشت دریافت که سفرها و دید و بازدیدها و پایین آمدن سطح مراقبت‌های بهداشتی را از جدی‌ترین علل خیز جدید کرونا در برخی از استان‌های کشور ذکر کرده و با اشاره به افزایش بار بیماری کرونا در کشور،‌ گفته: تعداد مبتلایان به کرونا در کشور به شکل نگران کننده‌ای رو به افزایش است و طی روزهای آتی مطمئنا باید شاهد بالاتر رفتن آمار فوت شدگان بیماری باشیم. 
به هر طریق تا چشم بر هم بزنیم آخر فروردین ماه باید آنچه کاشته ایم را برداشت کنیم و با کمال تأسف و اندوه به حدی در اسفندماه و نوروز ناپرهیزی کرده ایم که محصول برداشتی ما، موج چهارم کروناست و معاون کل وزارت بهداشت دید و بازدیدهای عید و مراسم‌ها و حضور در رستوران‌ها و هتل‌ها را از مواردی به حساب آورده که غرب و شمال غرب و بخش‌هایی از شمال کشور را درگیر موج جدید این ویروس کرده و اینجا در تهران، جایی که ما نشسته ایم و داریم این سطرها را می نویسیم، ویروس در حال چرخش است و احتمال مبتلا شدن به کرونا بالاست، میزان تلفات نسبت به اسفندماه سال گذشته ۲ برابر افزایش یافته و به زودی کادر درمان بیمارستان ها وقت سر خاراندن ندارند. 
از مردم خواستیم مسافرت نروند!
وضع موجود، از شاهکارهای مسئولان ماست، گرچه بی مبالاتی و ساده گیری مردم تا اندازه ای، سبب سنگ اندازی در مسیر مقابله مؤثر با کرونا شده، ولی برآیندی از سخنان مسئولان در انتهای سال گذشته، دروازه ای بود برای ورود به شهرهای مختلف و فراهم کردن سور و سات سفر. در این بین، چندگانگی در گفته های آنان که تصمیماتشان می تواند اثرگذار باشد، عملا موجب افزایش موج مسافرت های نوروزی شد. از این رو در تقسیم تقصیرات نمی توان همه را یکجا متوجه مردم دانست، علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد ملی مبارزه با کرونا وضعی که پیش آمده را قابل پیش بینی عنوان کرده و گفته از «مردم خواستیم مسافرت نروند.» معلوم است که به صرف درخواست کردن، نمی توان مشتاقان سفر را از تصمیمی که گرفته اند بازداشت. رئیسی می گوید: در بسیاری از استان‌ها مسافرت صورت گرفته و اکنون هم تعداد شهرهای قرمز رو به افزایش است. 
سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا که این مسئله را نگران کننده خوانده، در بیست و پنجمین روز از اسفندماه اعلام کرد «به جز ارومیه که نارنجی است و اهواز که قرمز است، تمام مراکز استان ها در وضعیت زرد هستند» از این عبارت می توان به چنین مفهومی دست یافت که سفر به تمام مراکز استان ها مجاز است و در گفته‌های علیرضا رئیسی تأکید شد:«خیلی از شهرهای ما رنگشان زرد است و به معنای آن است که مردم اگر بخواهند می توانند به آن‌ها سفر کنند و کسی نمی تواند جلوی آن‌ها را بگیرد» و در سوی دیگر، این فرمانده ستاد مقابله با کرونای استان تهران بود که از تأثیر «سندرم خستگی» بر رفتار بهداشتی مردم سخن گفت، نه برای آن‌که این سندرم را توجیه کند و راه را برای تسامح در برخورد با ویروس باز بگذارد. «علیرضا زالی» از همان هنگام که زمزمه سفرهای نوروزی قوت گرفت، تصویری از سفر به شهرهای مختلف ارائه کرد، تصویری هولناک برای حال تمام مسافرانی که در معرض انواع سویه ها با شدت های گوناگون ویروس قرار می‌گیرند. او گفت: هفته سوم فروردین ماه ویروس آماده شبیخون است. بنابراین فرمانده ستاد مقابله با کرونای استان تهران از ابتدا معتقد بود: «در جایی که منافع اجتماعی اقتضا می‌کند و در مقابل آن اکراه عمومی وجود دارد، باید دید مصلحت عمومی چیست.» 
 فراز و فرود منحنی‌ها شاید به شیوه‌ فوتوشاپ است!
مخالفت های «علیرضا زالی» با مسافرت‌های نوروزی را باید گذاشت کنار سخنان وزیر کشور، عبدالرضا رحمانی فضلی گرچه از ممنوعیت سفر به شهرهای قرمز و نارنجی سخن گفته بود اما روشن و شفاف سفر به سایر نقاط را آزاد اعلام کرد و حاصل این تصمیمات در بیانات روز گذشته وزیر بهداشت پیداست که در متنی گلایه آمیز از افزایش بیماران گفت و تخت های در حال پر شدن و بهار سخت پیش رو… سعید نمکی در ادامه این متن بر گروهی تازیده که فکر می کنند، فراز و فرود منحنی‌ها شاید به شیوه‌ فوتوشاپ است و کلامش را اینگونه خاتمه داده: «خداوند یاریمان کند تا نمانیم، تا دستاورد افتخارآمیز روزهای سخت تحریم به سادگی به باد نرود، تا شرمسار آنان‌که پایداری و همراهیمان کردند و شرمنده  روح بلند مدافعین سلامت و خانواده هایشان نشویم.» 
پیش از سال نو هم، وزیر بهداشت مرتب این توصیه ها را بر زبان می آورد و مخالف سرسخت سفرها بود اما صدای واحدی از بدنه دولت و ستاد ملی مبارزه با کرونا به گوش نمی رسید. مثلا «ایرج حریرچی»، معاون وزیر بهداشت تمام حرفش در یک جمله خلاصه می شد: «سفرهای نوروزی به مناطق تأیید شده آزاد است اما تبلیغ سفر ممنوع!» به این معنا و مفهوم که می توان خطای سفر را بدون اشاعه و ترویج آن مرتکب شد. از قضا همه امکانات سفر در نوروز و خرید بلیت برای مردم مهیا بود و بازار فروش اینترنتی بلیت قطارهای مسافربری از پنجم اسفند ماه ۹۹ آغاز شد و در ادامه به طرز عجیبی رونق گرفت و دولت و ستاد ملی مقابله با کرونایی که روزها از عواقب سفر و ورود به موج چهارم کرونا می گفتند، زمینه را برای پیش فروش بلیت‌های نوروزی قطار و اتوبوس فراهم کردند و ضریب اشغال هتل ها و اقامتگاه ها در بسیاری از شهرها تکمیل شد. 
 سفر به شهرهای قرمز و نارنجی
این ها گوشه ای از نکته سنجی ما و ایرادهایی است که می توان درباره نوروز و سفرها مطرح کرد، ولی در هم صحبتی با «مسعود یونسیان» متخصص اپیدمیولوژی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، فراتر به این موضوع پرداخته ایم. «یونسیان» کلامش را با این مقدمه آغاز می کند که «برخی شهرها به لحاظ ابتلا پاک یا آلوده اند و از مسافرانی که قصد ورود دارند، تستی گرفته نمی شود، در این وضعیت باید بیشترحساسیت، معطوف به ورود افراد آلوده به شهرهای پاک باشد. شهرهای سفید و آبی طبق تعاریف نقاطی هستند که در آن انتقالی صورت نمی گیرد، بر این اساس نباید اجازه داد هر فردی وارد شود، گرچه مسافرت «از» و «به» شهرهای قرمز و نارنجی را ممنوع کردیم و هر دو این‌ها مهم است اما بسیاری افراد از این شهرها به مسافرت رفتند و بهایش را پرداختند و آلودگی را با خود جابه‌جا کردند، این ها هستند که در وهله اول ممکن است آلودگی را منتقل کنند.»
طبق اعلام ستاد کرونا افراد برای ورود به مناطق زرد و نارنجی باید دارای تست منفی باشند تا بتوانند وارد این مناطق شوند اما وقتی در یک نقطه آلودگی افزایش یافته و به کانون آتش و التهاب تبدیل شده، اتفاقا افرادی با تست منفی نباید وارد شوند به این خاطر که مستعد آلودگی اند. «یونسیان» در همین زمینه تأکید می کند: « تست منفی باید شرط ورود به مناطق پاک باشد. در منطقه ای که آلوده است و فرد با تست مثبت به آنجا مراجعه می کند عملا اتفاقی نمی افتد.» 
 پشت پا زدن ۱۵ هزار بیمار کرونایی به قرنطینه
اگر کمی از آنچه این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران می گوید، فاصله بگیریم، راوی دغدغه  کارشناسانی خواهیم بود که، زیر بار موافقت با انجام سفرهای نوروزی به شهرهای زرد و آبی هم نرفتند، به این سبب که در هفته‌های گذشته بسیاری از مقامات وزارت بهداشت با تأيید شیوع گسترده ویروس‌ جهش‌یافته در سراسر کشور درباره بحرانی‌تر شدن کرونا به دلیل سفر هشدار داده‌ بودند و وزیر بهداشت از مردم خواسته بود که تدارک سفر را «در ذهن و خیالشان هم تصور نکنند.» ولی همانطور که قابل انتظار بود، قوم سفر خود را به مقاصد گردشگری رساندند و ۱۵ هزار بیمار کرونایی به رغم آگاهی از ابتلای خود، با پشت پا زدن به قرنطینه، سرخوش و خندان راهی مسافرت شدند. خبرگزاری مهر در این رابطه نوشته، از میان افراد مبتلا به ویروس، فقط در روز سوم فروردین ۱۴۰۰، هفت نفر بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر، ۳۲ نفر بیش از ۵۰۰ کیلومتر، ۶۰۵ نفر بیش از ۱۰۰ کیلومتر، ۵۷۹ نفر بیش از ۵۰ کیلومتر، هزار و ۳۴۴ نفر بیش از ۲۰ کیلومتر و ۳ هزار و ۶۷۷ نفر تا ۲۰ کیلومتر سفر رفته و قرنطینه را نقض کرده‌اند.
 عدم توقف پروازهای ترکیه
حسن روحانی- رئیس دولت دوازدهم که «گزارش‌های دریافتی درباره نقض قرنطینه از سوی بیماران در برخی استان‌ها را دریافت کرده، بر ضرورت برخورد جدی و قانونی با کسانی که قرنطینه را نقض می‌کنند تأکید نموده است. دولت در حالی به دنبال استفاده از اطلاعات و ردیابی ناقضان قرنطینه است که به پیامد افزایش سفرهای نوروزی در شرایط کرونا واقف بوده و با این حال، محدودیت‌های تردد بین شهری را حذف کرده‌ است. شاید بد نباشد پرانتزی باز کرد و به این قصه پرغصه، عدم توقف پروازهای ترکیه را هم افزود. «سراسر شهرهای ترکیه در وضعیت قرمز است اما هم پروازها به این کشور ادامه دارد و هم تورهای گردشگری برقرار است. گردشگران و مسافران به این همسایه شمال غربی کشورمان می‌توانند ناقل ویروس کشنده کرونای انگلیسی به داخل کشور باشند.» این نقد جدی
 «علیرضا وهاب زاده» مشاور وزیر بهداشت خطاب به وزارت راه است و سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری، توقف این پروازها را به تصویب و ابلاغ ستاد کرونا منوط کرده است. در مجموع با کمی تأمل و مطالعه اخبار رسانه ها به این نکته می رسیم که مدیریتی بر سفرهای نوروزی حکم فرما نبوده، اگر عکس این موضوع صادق بود، ممنوعیت سفر به استان‌های شمالی به سادگی نقض نمی شد و رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران خبر نمی داد که ویروس انگلیسی تمام شهرستان‌های این استان را در برگرفته است. یا معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان با اشاره به برخی شهرستان‌های این استان که تعداد مسافران در آنجا بیشتر بوده، نمی گفت چند نفر به کرونای انگلیسی مبتلا شده اند و اعلام نمی کرد، باتوجه به دورهمی ها و مسافرت ها، در مقایسه با روزهای گذشته شاهد رشد ۳۵ درصدی در تعداد بیماران بستری بیمارستان‌های گیلان هستیم و این شامل حال هرمزگان هم می شود و به اذعان سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی این استان، تمام بیماران مثبت از نوع کرونای انگلیسی اند، بنابراین عدم مدیریت در میان مسئولان ما بی داد می کند و در این زنجیره گسترده، تناقض‌های گفتاری و اظهارات غیرعلمی نیز آشکار است و آنچه در منظومه گفتارهای نادرست مسئولان جای می گیرد، این است که سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا پیش از فرا رسیدن تعطیلات نوروز در بیاناتی متحیر کننده، لازمه سفر در شهرهای قرمز برای خروج با هواپیما، قطار و اتوبوس را تست منفی کرونا اعلام کرد تا افراد اجازه سفر داشته باشند. 
«علیرضا رئیسی» با این سخن نشان داد، افراد می توانند در صورت منفی بودن تست کرونا با اتوبوس، قطار و هواپیما به مسافرت بروند اما با خودروهای شخصی این کار ممنوع است. در حالی که متخصصان می گویند، شانس انتشار بیماری با خودروری شخصی به نسبت سفر با ناوگان حمل و نقل عمومی کمتر است. 
«مسعود یونسیان»، متخصص اپیدمیولوژی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، متوجه این مسئله نمی شود که چرا سفر با خودروهای شخصی را ممنوع اعلام کرده اند. او در گفت و گو با «ما» می گوید: «طبیعتا باید استقبال کنیم از این‌که افراد با خودروهای شخصی خود مسافرت کنند، چون زمینه انتشار آلودگی در ناوگان عمومی مهیاتر است.» 
 نقدی بر ضرب العجل بازگشت ۷۲ ساعته مسافرین
این غائله فقط به سفر نکردن با خودروهای شخصی محدود نمی شود و دستوالعمل بازگشت مسافرینی که از قبل به شهرهای قرمز و نارنجی جدید سفر کرده اند و تعیین فرصت ۷۲ ساعته برای بازگشت نیز سؤال برانگیز بود و موجب گیجی و سرگردانی مسافران شد و معاون وزیر گردشگری ساز مخالف را کوک کرد تا بگوید، این دستورالعمل بی برنامگی و سردرگمی برای مردم به وجود آورده و مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا را ندارد. 
«ولی تیموری» به گفته خودش، دلواپسی وزارت بهداشت را درک می کند و با این وزارتخانه همکاری لازم را دارد. او گفته: «در ابتدای سال مقرر بوده ایام نوروز ۱۴۰۰ به تعداد شهرهای قرمز و نارنجی اضافه نشود.» در آستانه عید نوروز سعید نمکی اعلام کرده بود ستاد ملی مقابله با کرونا رنگ‌بندی‌های خود را «شادتر» انتخاب و از رنگ آبی و زرد بیشتر و قرمز و نارنجی کمتر استفاده کرده است. 
«به نظر می رسد ما مبتنی بر شواهد علمی شناخته شده ای که سایر نقاط جهان در کنترل اپیدمی از آن تبعیت می کنند، گام برنداشته ایم»، این جمله
«مسعود یونسیان»، متخصص اپیدمیولوژی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران است. او با این توضیح، به سراغ تحلیل دستورالعمل خروج از شهرهای آلوده در بازه زمانی ۷۲ ساعت می رود و آن را منطبق بر دانش کنترل و مدیریت کرونا قلمداد نمی کند، به این علت که احتمال آلودگی مسافران در شهرهای قرمز و نارنجی فراوان است. شیوه صحیح به عقیده «مسعود یونسیان» آن است که مسافران را با هزینه خود آن‌ها قرنطینه کرد و سپس هنگامی که نتیجه تست منفی شد و یا علائمی ظاهر نگردید، آنان را از قرنطینه خارج کرد. او می گوید: «هزینه این تست و قرنطینه را باید خود مسافران به عنوان جریمه متقبل شوند، چون همین مسافران پروتکل ها را رعایت نکرده اند و وضعیت شهرهای زرد را به یکباره به نارجی و قرمز تغییر داده اند.» 
«یونسیان»، «منطق پشت این دستورالعمل را درک نمی کند به این خاطر که بیشترین میزان انتقال، یکی ،دو روز قبل از بروز علائم و روزهای ابتدایی پس از بروز علائم رخ می دهد و ممکن است سر بزنگاهی که از مسافران می خواهیم آن نقطه را ترک کنند، بسیاری آلوده شده باشند و تعجیل در خروج از کانون آلودگی، به این معناست که احتمال دارد آلودگی جابه‌جا شود.»
فهم این مطلب پیچیده نیست و معلوم است، تعیین ضرب العجل به صورت شتاب‌زده با هدف خروج از شهرهای قرمز و نارنجی، غلط از آب درآمده، اما استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در برابر این عملکرد که پس از قرمز شدن شهری، آستین همت را برای مدیریت بالا بزنیم هم جبهه می گیرد. او می گوید: «این به معنای مدیریت بعد از بروز واقعه است. هنگامی که شهری قرمز می شود به آن مفهوم است که ۲ تا ۴ هفته از انتقال آلودگی گذشته و ما باید قبل از تغییر وضعیت، آن شهر را مدیریت و کنترل کنیم.»
 لزوم ارائه گواهی معتبر تزریق واکسن به جای تست منفی
فرد آلوده بلافاصله پس از ظهور علامت به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه نمی کند و اگر تست بدهد، یکی ،دو روز طول می کشد تا نتیجه حاضر شود، پس هنگامی که مشاهده می کنیم نقطه ای قرمز شده، حداقل دو هفته از انتشار عفونت در آن منطقه گذشته، به همین جهت «یونسیان» تأکید می کند: «ایجاد محدودیت برای منطقه قرمز، صحیح نیست. ما به جای آن‌که آب را از سرچشمه ببندیم، صبر می کنیم سیل راه بیفتد و تازه مدیریتش می کنیم و این نوع مدیریت، مبتنی بر شواهد علمی نیست و اگر قرار است مسافران از شهری خارج شوند باید تست منفی داشته باشند.» به این مسئله از سوی مسئولان ترتیب اثر داده نشده که تا حدودی زیادی به محدودیت منابع و امکانات بازمی گردد. این محدودیت منابع در موضوع واکسن هم دردسرساز بوده است. در بسیاری از کشورها شرط جابه‌جایی و تردد از یک نقطه به نقطه دیگر، تست منفی کرونا نیست، بلکه نشان دادن گواهی معتبر تزریق واکسن است که این هم منوط به منابع و هوشمندی ماست. «یونسیان» تأکید می کند: «در حال حاضر این استراتژی را نمی توانیم به کار بیندیم چون کمتر از یک درصد جامعه ما واکسن گرفته اند و اگر مسافرت را مشروط به این مسئله بدانیم، تقریبا هیچ کس نمی تواند جابه‌جا شود.» این امر از آغاز مورد توجه بود که واکسیناسیون جامعه نباید صرفا وابسته به واکسن های داخلی باشد، برهمین اساس ضرورت دارد با تأمین منابع لازم، به دنبال تهیه واکسن های بیشتری باشیم و اگر نتایج تولیدات ما رضایت‌بخش و مؤثر بود، جریان واکسیناسیون را از طریق تولیدات داخلی پی بگیریم.
 این اولویت و مطالبه ملی همانطور که «یونسیان» تأکید می کند، نباید مربوط به بخش بهداشت کشور باشد؛ لازم است تمامی نهادها این را از دولت و دستگاه‌های حاکمیتی مطالبه کنند، بی شک کندی ما در این مسیر از سبک مدیریتی ای ناشی می شود که عملکرد مطلوبی نداشته، همین سبک از مدیریت که آلودگی را از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل کرد و بر تعداد شهرهای نارنجی و قرمز افزود.  
 افزایش مراجعه افراد به اورژانس و مراکز درمانی
پیش از آغاز سال جدید تنها سفر به ۴۰ شهر ممنوع بود اما در دومین روز سال جدید و به دنبال تشدید شیوع بیماری،‌ وزیر بهداشت از شهروندان خواست سفر خود را لغو کرده و بازگردند. با آغاز تعطیلات و سفرهای نوروزی، مقام‌های محلی در برخی استان‌های مقصد سفر نوروزی از جمله مازندران و خراسان رضوی می‌گویند مسافرت‌ها تا ۸۰ درصد نسبت به سال قبل رشد داشته‌ است. تردد خودرو در جاده‌های منتهی به استان مازندران در مقایسه با سال گذشته ۷۰ درصد افزایش یافته و علیرضا قدمی، رئیس پلیس راه مازندران، اقدام ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر «تغییر رنگ بندی شهرستان‌های مازندران» را از عوامل افزایش ورودی مسافران به مازندران عنوان کرده، حال آن‌که بر اساس هشدار دانشگاه علوم پزشکی خطر ویروس جهش‌یافته کرونا تهدیدی جدی علیه مردم این خطه است.عزیزالله ملکی، فرمانده انتظامی گیلان از افزایش سه برابری ورود خودروها به این استان همزمان با تعطیلات نوروزی خبر داده و در ۲۹ اسفند ماه ۹۹ نسبت به سال گذشته تعداد خودروهای ورودی به خراسان رضوی ۸۰ درصد و خودروهای ورودی به شهر مشهد ۳۶ درصد افزایش داشته است و با این اوضاع باید به نقل قولی از علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا استناد کرد که گفته باید منتظر آمارهای شدیدتری در بعد از تعطیلات نوروزی باشیم و اظهارات رئیس اورژانس کشور که خبر داده است، مراجعه افراد به اورژانس و مراکز درمانی در پنج روز اخیر افزایش پیدا کرده و نسبت به سال گذشته افزایشی ۸۰ درصدی را نشان می دهد.