از ابتدای دهه ۸۰ (سال‌های ۸۱ و ۸۲) که تهرانی‌ها مجموعاً ۳۰۰ روز هوای ناسالم داشتند، آلودگی هوا به یک مسئله جدی تبدیل و باعث شد مسئولان در ظاهر آستین‌ها را برای حل این معضل بالا بزنند؛ اما از سال ۷۴ که نخستین قانون (قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا) برای این امر تدوین شد و قانون دیگری که در سال ۹۶ با عنوان هوای پاک به تصویب رسید، تاکنون اقدام مؤثری در راستای کاهش آلودگی هوا انجام نشده است و وضعیت موجود حاکی از این است که دستگاه‌های مسئول وظایف خود را به‌درستی انجام نداده‌اند،
این در حالی است که قانون هوای پاک به موارد مهمی مانند از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و توسعه حمل‌ونقل عمومی و غیره تأکید کرده است که نقش مؤثری در کاهش آلودگی هوا دارند اما آمارها نشان‌دهنده بی‌مهری مسئولان به این موارد است و افزایش آلودگی هوا به‌ویژه در روزهای اخیر به یک دغدغه و نگرانی برای شهروندان تبدیل شده است و نسخه‌های قدیمی مانند تعطیلی مراکز آموزشی و مدارس نیز نمی‌تواند مرهم موقتی برای این معضل باشد.

مهدی پیرهادی رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران، با اشاره به معضل آلودگی هوای شهر تهران، اظهار کرد: با توجه به تعدد دستگاه‌های مسئول در اجرای قانونی هوای پاک، پیشنهادم این است که معاون اول رئیس جمهور در رأس کار قرار گیرد زیرا اختیارات و قدرت اجرایی لازم را دارد و همه دستگاه‌ها می‌توانند به آن پاسخگو باشند.

وی در تشریح عوامل ایجاد آلودگی هوا، اظهار کرد: حدود ۶۵ درصد آلودگی هوا ناشی از منابع متحرک و باقی آن ناشی از منابع ثابت است البته هر ۵ سال یک‌بار در این باره پایش جدیدی صورت می‌گیرد که فکر می‌کنم باید با فاصله زمانی کمتری این امر انجام شود.

پیرهادی با اشاره به سهم منابع ثابت در ایجاد آلودگی هوا، گفت: فرودگاه ۰٫۲ درصد، راه‌آهن ۰٫۲، پایانه‌های اتوبوس حدود ۲ درصد، مصارف سوخت خانگی و تجاری حدود ۲٫۵ درصد، نیروگاه‌ها ۱۲ درصد، پالایشگاه ۴٫۵ درصد و صنایع در حدود ۱۸ درصد در آلودگی هوا نقش دارند.

رشد شدید فرسودگی خودرو، موتورسیکلت و ناوگان حمل‌ونقل عمومی در تهران

وی با بیان اینکه علاوه بر منابع آلاینده هوای شهر تهران، روند رو به رشد خودروهای فرسوده نیز بسیار حائز اهمیت است، تصریح کرد: در سال ۹۶، ۱۰۰ هزار خودروی سواری فرسوده وجود داشت که این رقم در سال ۱۴۰۰ به ۲۳۷ هزار خودرو رسیده است و در سال ۱۴۰۲ این رقم به حدود ۴۷۰ هزار خودرو افزایش می‌یابد.

وی افزود: در سال ۹۶ تعداد تاکسی‌های فرسوده حدود ۴۵۰۰ دستگاه بود که این رقم در سال جاری به ۳۲ هزار دستگاه رسیده است و سال ۱۴۰۲ حدود ۴۸ هزار تاکسی فرسوده خواهیم داشت، همچنین در سال ۹۶، ۴۵ هزار وانت فرسوده در شهر تهران وجود داشت که این رقم در زمان حاضر ۸۵ هزار دستگاه است و در سال ۱۴۰۲ این رقم به ۱۱۹ هزار دستگاه خواهد رسید.

پیرهادی گفت: در سال ۹۶، ۴ هزار دستگاه مینی‌بوس فرسوده وجود داشت اما در زمان حاضر ۶ هزار دستگاه مینی‌بوس فرسوده داریم که در سال ۱۴۰۲ به حدود ۷ هزار دستگاه خواهد رسید. تعداد اتوبوس‌های فرسوده شرکت واحد نیز در سال ۹۶ حدود یک‌هزار و ۶۰۰ دستگاه بود که امسال به ۵ هزار دستگاه رسیده است و در سال ۱۴۰۲ به ۶ هزار دستگاه افزایش پیدا خواهد کرد.

وی خاطرنشان کرد: در سال ۹۶، ۲۵۰۰ دستگاه اتوبوس سرویس مدرسه فرسوده وجود داشت که این رقم در سال جاری به ۳۷۰۰ دستگاه رسیده است و در سال ۱۴۰۲ به ۴۳۰۰ دستگاه خواهد رسید، همچنین در سال ۹۶ حدود ۱۶۰۰ دستگاه کامیون فرسوده وجود داشت که در سال جاری به ۲۲۰۰ دستگاه افزایش پیدا کرده است و پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال ۱۴۰۲ به ۲۵۰۰ دستگاه برسد.

رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران اظهار کرد: در سال ۹۶ یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار موتورسیکلت فرسوده وجود داشت که امسال به ۲ میلیون دستگاه افزایش پیدا کرده است و در سال ۱۴۰۲ به حدود ۲ میلیون و ۴۰۰ دستگاه خواهد رسید.

مسئولان عمق فاجعه آلودگی هوای تهران را درک نکرده‌اند

وی در ادامه با اشاره به اینکه موتورسیکلت‌های فرسوده بین ۵ تا ۷ برابر خودروها آلایندگی دارند، گفت: اگر برای موتورسیکلت‌ها و خودروهای فرسوده کاری نکنیم به مرحله بحرانی در تهران خواهیم رسید در واقع می‌توان گفت با شیب فرسودگی وسایل نقلیه، یک بحران جدی پیشِ‌روی تهران است اما متأسفانه اهتمام جدی‌ای بین مسئولان نمی‌بینم و فکر می‌کنم عمق فاجعه را احساس نکرده‌اند.

پیرهادی تصریح کرد: تهران را نباید صرفاً به‌عنوان یک شهر دید چراکه اینجا مرکز سیاسی، پایتخت کشور و مرکز ثقل مسائل اقتصادی کشور است؛ اگر تهران دچار بحران شود، تعطیلی آن صدمات زیادی در حوزه آموزش، اقتصاد و سایر حوزه‌ها خواهد داشت.

وی با اعلام اینکه “هفته آینده یک بحران جدی به‌واسطه آلودگی هوا در سطح تهران خواهیم داشت”، اظهار کرد: آلاینده‌های هوا از پایان ساعت پنجشنبه و جمعه وارد فاز جدیدی خواهد شد و هفته آینده، روزهای بسیار آلوده‌ای در تهران خواهیم داشت.

رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران تأکید کرد: بنابراین مسئله خودروهای فرسوده باید به‌عنوان یک موضوع کلان و جدی حل شود که روش‌های مختلفی از جمله ارائه تسهیلات کم‌بهره به صاحبان خودروهای فرسوده یا مکلف کردن دستگاه‌های دولتی به عدم استفاده از خودروهای فرسوده برای سرویس ادارات و مدارس را می‌توان دستور کار قرار داد.

وی اضافه کرد: برای کامیون، اتوبوس و مینی‌بوس‌های فرسوده نیز باید تسهیلات ویژه‌ای قائل شد و برخی از طرح‌های گذشته را احیا کرد و در دستور کار قرار داد زیرا در غیر این صورت مشکل حل نخواهد شد.

پیرهادی گفت: موضوع دیگری که باید به‌صورت جدی به آن پرداخت مربوط است به صنایع و پالایشگاه‌ها که در این حوزه نیز دولت باید تدبیری داشته باشد و اجازه ایجاد مجموعه‌های صنعتی جدید در نزدیکی تهران را ندهد. اگر به این موضوعات به‌صورت کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت نگاه نکنیم دچار خسران جدی خواهیم شد.

خجالت می‌کشم به مردم بگویم از خودروی شخصی استفاده نکنید!

وی در ادامه در پاسخ به اینکه “در ۴ سال گذشته حوزه حمل‌ونقل عمومی هم پیشرفت چشمگیری نداشته است و اگر مردم را به استفاده نکردن از خودروی شخصی تشویق می‌کنیم باید جایگزین مناسبی داشته باشیم”، گفت: من به‌عنوان فردی که نماینده مردم هستم روی گفتن این جمله را که «مردم از خودروهای شخصی استفاده نکنند» ندارم زیرا نتوانسته‌ایم حمل‌ونقل عمومی را در تهران توسعه بدهیم.

وی ادامه داد: علت آن هم این است که دولت به وظایف خود عمل نکرده است و این در حالی است که تهران به ۱۵۰۰ واگن مترو نیاز دارد که تأمین آن به حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد و شهرداری به‌تنهایی توان تقبل این هزینه را ندارد.

پیرهادی متذکر شد: شهردار تهران به‌عنوان کسی که در هیئت دولت حضور پیدا می‌کند باید از رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت مطالبه جدی داشته باشد چراکه آلودگی هوای تهران با جان مردم سروکار دارد و باید نسبت به آن حساسیت بالایی داشته باشیم.

سالانه ۴هزار مرگ زودرس به‌دلیل آلودگی هوا در تهران داریم

وی با ابراز اینکه “سالانه ۴ هزار مرگ زودرس به‌دلیل آلودگی هوا در تهران داریم”، افزود: وضعیت تنفسی بسیاری از مردم به‌ویژه کسانی که بیماری‌های تنفسی دارند با مشکل مواجه است و نمی‌توان ساده از کنار این موضوع گذشت.

رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران اظهار کرد: ضعف مدیریتی در سطح کلان کشور باعث شده است حمل‌ونقل عمومی تهران به سطح مطلوب نرسد و راه‌های متعددی مانند تهاتر نفت با اتوبوس، نفت یا واگن مترو و… قابل انجام است و باید مسئولین در جلسات به این موضوع جدی‌تر بپردازند.

وی با تأکید بر اینکه لازم است سنجش منابع آلاینده به‌صورت علمی صورت گیرد، گفت: انجام تکالیف قانونی توسط سازمان استاندارد و جلوگیری از تولید خودروها و موتورسیکلت‌ها بدون استاندارد روز یک امر ضروری است که به‌طور حتم باید مورد توجه قرار گیرد. افزایش استاندارد و کیفیت سوخت بنزین و گازوئیل نیز موضوع دیگری است که باید کنار اجرای تکالیف دستگاه‌ها برای کاهش آلودگی هوا به‌طور جد در دستور کار قرار گیرد.

پیرهادی همچنین گفت: کنار قانون هوای پاک به یک طرح جامع در این زمینه نیاز داریم تا در اجرای قوانین کاهش آلودگی هوا ما را یاری کند.