مرگ‌هایي که حيات مي‌بخشند
باورش براي خانواده‌هاي بيماران مرگ مغزي سخت است، اينکه پس از مرگ مغزي عزيزش هنوز قلبش در سينه‌اش مي‌تپد اما واقعيت اين است که قلب بيمار مرگ مغزي بااتصال به دستگاه تنفس مصنوعي مي‌تپد و با قطع آنها قلب از تپيدن خواهد ايستاد.
سال‌هاي سال است که در کشور اعضاي بدن برخي از بيماران مرگ مغزي توسط خانواده‌ها اهدا مي‌شود تا جان بيماراني را که چشم‌انتظار پيوند هستند نجات دهند. اهداي عضو پس از مرگ در کشور ايران امر پسنديده‌اي است و شايد در بين اطرافيان خود افراد بسياري را سراغ داشته باشيد که به‌صورت داوطلبانه کارت مربوط به اهداي عضو را تکميل و هميشه به همراه خوددارند تا اگر در حادثه‌اي دچار مرگ مغزي شدند اعضاي بدن آنها به بيماران نيازمند اهدا شود.
ايران در منطقه غرب آسيا و شمال آفريقا رتبه يک پيوند از دهنده مرگ مغزي را دارد و در کل جهان در بعضي از پيوندها مثل پيوند کبد از مرگ مغزي، رتبه اول را دارد تنها کشور ترکيه ازنظر پيوند مرگ مغزي رتبه برتر از ايران را دارد اين در حالي است که ساير کشورهاي منطقه فاصله زيادي را با ما دارند. سال گذشته حدود ۹۰۰ فرد مرگ مغزي در کشور اعضاي بدن آنها اهدا شد البته اين تعداد تنها يک‌چهارم افراد مرگ مغزي است که خانواده‌هايشان رضايت به اهدا عضو دادند..
بر اساس آمار ارائه‌شده مرکز پيوند وزارت بهداشت، در حال حاضر ۹ مرکز پيوند قلب، ۷ مرکز پيوند کبد و ۳ مرکز پيوند ريه در کشور وجود دارد و تعداد پيوندهاي کليه از مرز ۵۰ هزار پيوند در کشور گذشته است، همچنين در حال حاضر بيش از ۷ هزار پيوند کبد و هزار پيوند قلب در ايران انجام‌شده است.
*اولين پيوندهاي عضو در ايران و جهان
اولين پيوند انجام‌شده در جهان مربوط به پيوند بافت پوست از يک محل بدن فرد بر روي محل ديگري سال ۱۸۲۳ در کشور آلمان انجام شد. نخستين پيوند عضو در ايران هم مربوط به پيوند قرنيه در سال ۱۳۱۴ شمسي است. پس از آن پيوند کليه در سال ۴۷ انجام گرفت و با توسعه علم پزشکي پيوند مغز استخوان در سال ۶۹، پيوند قلب و کبد در سال ۷۲، پيوند ريه در ۷۹ و درنهايت پيوند روده و پانکراس در سال ۸۵ انجام شد.
در رابطه با هزينه‌هاي پيوند عضو بايد گفت که در بسياري از کشورهاي پيشرفته دنيا اين هزينه چندين هزار دلار است و فقط بيماران ثروتمند مي‌توانند از آن استفاده کنند اما در کشور ايران هزينه پيوند عضو رايگان است. هزينه پيوند عضو در کشوري چون آمريکا چند صد هزار دلار است و درمجموع با پيوندهاي اعضاي انجام‌شده در ايران ۸ ميليارد دلار صرفه‌جويي ارزي صورت گرفته است.
*جايگاه ايران در اهداي عضو بين کشورهاي جهان
مهدي شادنوش، رئيس مرکز مديريت پيوند و بيماري‌هاي وزارت بهداشت در گفت‌وگو با «رسالت» در رابطه با جايگاه ايران در پيوند عضو جهان مي‌گويد: «در سال ۲۰۱۶ ازنظر اهدا عضو از فرد مرگ مغزي رتبه ۲۶ و در سال ۲۰۱۷ رتبه ۳۷ را داشتيم دليل اينکه در طول اين سال‌ها تعداد اهداي عضو تنزل پيداکرده سرعت رشد اهدا عضو در کل دنياست چراکه در کشورهاي توسعه‌يافته علي‌رغم کاهش تصادفات جاده‌اي شاهد اين هستيم آمار اهدا عضو بهبود پيداکرده اما در کشور متأسفانه از رشد جهاني عقب‌تر هستيم.»
زيربناي همه مشکلات اهدا عضو فرهنگ است، به گفته رئيس مرکز مديريت پيوند و بيماري‌هاي وزارت بهداشت «به دليل فرهنگ‌سازي درزمينه اهدا عضو از بين کشورهاي ديگر عقب هستيم و مردم با فرهنگ اهدا عضو و مرگ مغزي آشنايي داشته باشند در بسياري از کشورهاي پيشرفته که در حوزه اهداي عضو فرهنگ‌سازي گسترده‌اي انجام‌شده است.» ميانگين زمان رضايت گيري از خانواده‌ها، ۴ تا ۶ دقيقه است، چراکه در اين کشورها خانواده‌ها از قبل اطلاعات لازم را درباره مرگ مغزي و اهداي عضو کسب کرده‌اند اين در حالي است که در ايران براي اينکه خانواده‌اي رضايت به اهدا عضو دهد زماني بين ۶ تا ۹۰ ساعت طول مي‌کشد.
*انجام بيش از ۵۴ هزار پيوند کليه در ايران
شادنوش با اشاره به آماري از پيوند عضو در ايران گفت: «بيش از ۵۴ هزار پيوند کليه، بيش از هزار و ۲۰۰ پيوند قلب هزار و بيش از ۷ هزار پيوند کبد در ايران انجام‌شده است، همچنين مرکز پيوند عضو شيراز سالانه با بيش از ۷۰۰ عمل پيوند کبد در رتبه يک کشورهاي جهان قرار دارد.»
رئيس مرکز مديريت پيوند و بيماري‌هاي وزارت بهداشت با اشاره به آماري از وضعيت اهداي عضو در کشورهاي جهان خاطرنشان کرد: «رتبه يک اهداي پيوند عضو در جهان کشور اسپانيا است که ۲۶ سال است که رتبه يک را دارد. کشور مالت در جنوب اروپا با ۵۰۰ هزار نفر جمعيت درحالي‌که تا چند سال گذشته هيچ پيوند عضوي در آنجا صورت نمي‌گرفته است سال گذشته بين کشورهاي جهان رتبه ۶ جهاني را در پيوند عضو کسب کرد.»
*سابقه طولاني پيوند عضو در ايران
حدود ۵۰ سال پيش در ايران و زماني که تنها يک هزار و ۵۰۰ پيوند در دنيا انجام‌شده بود در دانشگاه علوم پزشکي شيراز، اولين پيوند صورت گرفت. اين پديده به‌عنوان يکي از افتخارات پزشکي ايران در دنيا است. آمار بالاي ۷ هزار پيوند کبد در کشور و بيش از ۵۰ هزار پيوند کليه در ۳۳ مرکز کشور نشان از تلاش گروه متخصصان کشور است که سبب شده ايران جز کشورهاي پيشتاز در اين زمينه باشد و در جايگاه اول منطقه قرار گيرد اما با اين وجود ضعف فرهنگي در زمينه اهدا عضو در کشور همچنان وجود دارد.
به گفته رئيس مرکز مديريت پيوند و درمان بيماري‌هاي وزارت بهداشت «کشور ما رشد فرهنگي کمتري درزمينه اهداي عضو نسبت به دنيا دارد و لازم است که در اين رابطه فرهنگ‌سازي شود. چراکه کشوري مانند چين در ۱۰ سال گذشته به همت متخصصان ايراني توانست رشد ۱۷۷ برابري پيوند عضو را به دليل فرهنگ‌سازي کسب کند. اسپانيا ۲۶ سال است که رتبه اول جهان را در اهداي عضو دارد و اين کشور با فرهنگ‌سازي و کاهش حوادث جاده‌اي توانسته ميزان مرگ مغزي براثر حوادث جاده‌اي را کاهش دهد.»
آمار کشور ايران درزمينه اهداي عضو قابل‌قبول نيست، زيرا بيش ۲۵ هزار نفر در ليست انتظار براي انجام عمل پيوند هستند که از اين تعداد بيش از ۹۰ درصد فوت مي‌کنند اين در حالي است که کشور ما باوجود جمعيت بيش از ۸۰ ميليون نفر، ساليانه حدود ۱۷ هزار تصادف جاده‌اي رخ مي‌دهد که نيمي از اين افراد دچار مرگ مغزي مي‌شوند و حدود ۲ تا ۴ هزار نفر از آنها امکان اهدا پيدا مي‌کنند اين در حالي است که سال گذشته کمتر از هزار مورد اهدا عضو در کشور صورت گرفت.
اهداي عضو , پيوند کليه , جايگاه ايران در اهداي عضو , فرهنگ‌سازي , مرگ مغزي
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.