در گفت‌وگو با رئيس بنياد سلامت آستان قدس رضوي عنوان شد؛

يک سال و نيم از تأسيس بنياد سلامت آستان قدس رضوي مي‌گذرد؛ بنيادي که به پشتوانه خيرين حوزه سلامت و خادم‌ياران سلامت توانسته است در اين مدت خدمات ارزشمندي به زائران و مجاوران حرم مطهر رضوي ارائه دهد. گستره اين خدمات محدود به اماکن متبرکه رضوي نمي‌شود و شميم عطر بارگاه امام رضا(ع) با خدمت پزشکان و پرستاران سفيدپوش خادم‌يار اين بنياد به بيماران محروم شهرهاي مختلف به جاي جاي اين آب و خاک رسيده است. در اين مجال پاي سخن دکتر محمود شبستري استاد گروه قلب دانشگاه علوم پزشکي مشهد و رئيس بنياد سلامت آستان قدس رضوي مي‌نشينيم تا با اقدامات اين بنياد و برنامه‌هاي آينده آن بيشتر آشنا شويم.
* بنياد سلامت آستان قدس رضوي با چه ضرورتي در اين مجموعه بزرگ موقوفاتي تأسيس شد؟
از حدود سه سال قبل که توليت آستان قدس رضوي کار خود را در اين مجموعه آغاز کردند، يکي از دغدغه‌هاي اصلي ايشان حوزه علم بود. از اين‌رو معاونت علمي در آستان قدس رضوي تأسيس شد. در زيرمجموعه اين معاونت، بنياد علمي و فناوري و بنياد سلامت شکل گرفت. بنياد سلامت آستان قدس رضوي فعاليت خود را در حوزه‌هاي پزشکي، بهداشت، درمان تا آموزش از تيرماه ۱۳۹۶ آغاز کرد. اين بنياد با هدف هماهنگي مراکز فعال در حوزه سلامت آستان قدس رضوي مانند بيمارستان فوق تخصصي رضوي، مؤسسه درماني آستان قدس رضوي، مؤسسه خدمات دارويي رضوي و مراکز درماني در ديگر شهرهاي کشور مانند يزد و رفسنجان با يکديگر و همچنين با ديگر سازمان‌هاي مجموعه آستان قدس رضوي و توجه به درخواست‌هاي جديدي که در حوزه پزشکي مطرح مي‌شود، تأسيس شد. رسيدن به مرجعيت علمي و رسيدگي به محرومان، دو رويکرد اصلي اين بنياد به‌شمار مي‌رود و سرلوحه کارهايم قرار دارد. در مسير رسيدن به مرجعيت علمي بايد با مراکز دانشگاهي هماهنگ شويم و از استادان دانشگاه‌هاي سراسر کشور به‌ويژه دانشگاه علوم پزشکي مشهد در مجموعه آستان قدس رضوي استفاده کنيم که اين کار به خوبي انجام شده است.
* دستاوردهاي هم‌افزايي بين مراکز درماني آستان قدس رضوي در اين مدت چه بوده است؟
در گذشته مراکزي مانند بيمارستان رضوي و دارالشفاء امام رضا(ع) با يکديگر ارتباط نداشتند و جزيره‌اي عمل مي‌کردند، اما امروزه اين مراکز درماني وابسته به آستان قدس رضوي به پشتوانه بنياد سلامت اين آستان مقدس در حل مشکلات به يکديگر کمک مي‌کنند. بنابراين هر دو مرکز رشد کرده‌اند چنانکه ۸۵۰ هزار بيمار از خدمات دارالشفاء امام رضا(ع) در سال جاري تا پايان دي ماه بهره‌مند شدند. چنين ظرفيتي از هم‌افزايي بين مراکز درماني و دارويي اين آستان مقدس ايجاد شده است. مرکز اورژانس صحن هدايت حرم مطهر رضوي در سال جاري با پشتيباني‌هاي مختلف از جمله همياري خادم‌ياران سلامت آستان قدس رضوي راه‌اندازي شده است. از سويي ديگر، بيمارستان ۶۰ تخت خوابي که در اربعين امسال در مسير نجف به کربلا برپا شد، با حمايت مراکز مختلف درماني و دارويي مانند بيمارستان رضوي راه‌اندازي شد. اين بيمارستان روزانه پنج هزار مراجعه‌کننده داشت و خدمات‌رساني آن مورد تحسين همگان قرار گرفت. احداث چنين بيمارستاني توسط يک مرکز امکان‌پذير نبود و در اين مسير خيرين حوزه سلامت نيز کمک کردند. بنابراين معتقدم ارتباط بين حوزه‌هاي مختلف درماني به خوبي انجام شده است. البته اين حوزه‌ها با ساير مراکز آستان قدس رضوي نيز همکاري داشتند، به‌طور مثال، ارتباط امروز ما با معاونت اماکن متبرکه و امور زائران آستان قدس رضوي فوق‌العاده است يا با معاونت امداد مستضعفان آستان قدس رضوي درباره حوزه پزشکي حاشيه شهر مشهد هم‌افزايي و همکاري داريم. در حال حاضر منطقه گلشهر يا مناطقي در انتهاي طبرسي شمالي تحت پوشش خدمات درماني دارالشفاء امام رضا(ع) و بنياد سلامت آستان قدس رضوي است.
* تأسيس دانشگاه علوم پزشکي از جمله برنامه‌هاي بنياد سلامت آستان قدس رضوي است. آيا شاهد راه‌اندازي اين دانشگاه به زودي خواهيم بود؟
در سال ۱۳۶۹ با تأسيس دانشگاه علوم پزشکي آستان قدس رضوي موافقت شده بود، اما به‌دلايلي اجرايي نشد. به دستور توليت آستان قدس رضوي وظيفه پيگيري آن به بنياد سلامت محول شد.
درحال حاضر با تشکيل پرونده بسيار خوبي در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي در آخرين مراحل تأسيس دانشگاه بين‌المللي علوم پزشکي رضوي هستيم. اميدواريم اين دانشگاه نيز به‌ زودي مجوز لازم را بگيرد. بنابراين تأسيس دانشگاه علوم پزشکي، رصد نهايي بنياد سلامت آستان قدس رضوي براي جامعيت بخشيدن بيشتر به مرجعيت علمي است. البته در حال حاضر نيز با تمامي دانشگاه‌هاي کشور به‌ويژه دانشگاه علوم پزشکي مشهد، دانشگاه فردوسي و دانشگاه آزاد اسلامي و استادان آن‌ها در راستاي حوزه‌هاي علمي در حال همکاري هستيم. همچنين بحث صنعت دارو با توجه به شرايط فعلي کشور نبايد دچار مشکل شود. ظرفيت بالايي در دانشکده داروسازي مشهد و شرکت‌هاي داروسازي وابسته به آستان قدس رضوي مانند شرکت داروسازي ثامن و شرکت سامان داروي هشتم وجود دارد. تلاش شده با مشارکت بنياد سلامت آستان قدس رضوي ارتباط خوبي بين استادان و دانشمندان برجسته اين دانشگاه و اين شرکت‌هاي دارويي برقرار شود. يکي از اقدامات بسيار ارزنده بنياد سلامت عملياتي کردن چنين برنامه‌هايي است. همچنين در حوزه سلول‌هاي بنيادي، سرمايه‌گذاري خوبي انجام شده و قدم‌هاي بسيار خوبي در اين مسير در حال برداشتن است. مکان انجام اين برنامه در بيمارستان فوق تخصصي رضوي و پارک علم و فناوري مشهد خواهد بود. اين برنامه نيز در مراحل نهايي است.
* برگزاري کنگره‌هاي علمي و تخصصي در حوزه پزشکي به ميزباني بيمارستان رضوي چه نقشي در تحقق مرجعيت علمي خواهد داشت؟
اين کنگره‌ها بحث مرجعيت علمي را عينيت مي‌بخشند. وقتي دور جديد تحريم‌هاي آمريکا عليه ايران در آبان ماه ۱۳۹۷ اجرايي شد، بيمارستان رضوي بزرگ‌ترين کنگره حوزه قلب را با حضور ۳۰ مدرس بزرگ قلب جهان از ۲۰ کشور دنيا در آذرماه سال جاري برگزار كرديم. اين امر ابتدا نشان مي‌دهد که حوزه علم و پزشکي به اين مسائل بي‌اعتناست و ما کار خود را با کمک نهادهاي مختلف کشور انجام داديم. اين متخصصان خارجي با آگاهي به ايران سفر کردند و عمل‌هاي جراحي اين کنگره نيز با روش‌هاي جديد و نوآوري‌ انجام شد به‌صورتي که بازتاب خبري آن در فضاي مجازي بسيار مورد توجه قرار گرفته است. بي‌شک پيام اين بازخوردها، حرکت همگام حوزه قلب ايران با ساير کشورها است و اين امر بيانگر نزديک شدن به مرجعيت علمي در حوزه منطقه است. يعني منطقه ما در حوزه قلب به ايران، مشهد، بيمارستان رضوي و آستان قدس رضوي نگاه مي‌کند. با توجه به بازخورد مثبتي که گرفتيم در حال برنامه‌ريزي هستيم که تعداد مهمانان و کشورهاي خارجي کنگره بعدي قلب را به دو تا سه برابر برسانيم و شکوه ديگري به کنگره قلب آستان قدس رضوي بدهيم.
* چه اقداماتي توسط بنياد سلامت آستان قدس رضوي در حوزه سلامت در سطح کشور صورت گرفته است؟
در حال حاضر اين بنياد در تمامي استان‌هاي کشور نماينده دارد و حوزه سلامت آن فعال است. بدين‌ترتيب يک ارتباط سراسري با کل کشور برقرار شده، همچنين ظرفيت قابل توجهي از خادم‌ياران سلامت در ايران شکل گرفته است. با فعال شدن حوزه سلامت در گوشه و کنار کشور مي‌توانيم برنامه‌هايي مانند پايش سلامت مردم و اردوهاي جهادي را در زاهدان، کرمانشاه و اهواز هماهنگ کنيم. چنانکه نظر توليت آستان قدس رضوي نيز اين بوده است که اين هماهنگي‌ها توسط بنياد سلامت اين آستان مقدس صورت گيرد. همچنين بحث احداث دارالشفاهاي جديد در سراسر کشور مدنظر ما قرار دارد و اقداماتي در اين راستا صورت گرفته است. به‌طور نمونه به جز مراکز درماني که در کرمان و يزد داريم، آمادگي براي احداث دارالشفاء از سوي شهر کرمان اعلام شده است. با استان‌هاي غرب کشور مانند ايلام تفاهمنامه همکاري مشترک داريم و برگزاري برنامه‌هايي را در حوزه‌هاي گوناگون دنبال مي‌کنيم. علاوه بر فعال کردن حوزه سلامت استان‌هاي مختلف، طبق نظر توليت آستان قدس رضوي در حال فعال کردن بيمارستان سياري هستيم که نياز به هزينه هنگفتي داشته است. از اين بيمارستان سيار براي اجراي اردوهاي جهادي در تمامي مناطق محروم کشور و همچنين خدمات‌رساني به زائران اربعين استفاده خواهد شد. اين طرح در مراحل انتهايي قرار دارد و اميدوارم در ماه‌هاي آينده شاهد راه‌اندازي بيمارستان سيار يا دارالشفاء سيار باشيم. به واسطه آن مردم در سراسر کشور به خدمات درماني دارالشفاء امام رضا(ع) دسترسي خواهند داشت. همچنين در شرايط بحراني کشور مي‌توان از اين بيمارستان سيار استفاده کرد.
*راه‌اندازي سامانه گردشگري سلامت رضوي (RHN) در چه مرحله‌اي قرار دارد؟
طراحي سامانه گردشگري سلامت رضوي، يکي ديگر ازاقدامات شايسته در مجموعه سلامت آستان قدس رضوي است. يک سال و نيم روي برنامه اين سامانه مجازي و حقيقي کار شده است و در حال حاضر آخرين قدم‌هاي آن طي مي‌شود. با توجه به فضاي بسيار خوب درماني که در آستان قدس رضوي وجود دارد در حوزه گردشگري سلامت وارد شده‌ايم. مرکز امور بين‌الملل آستان قدس رضوي از اين برنامه به‌خوبي حمايت کرده است. راه‌اندازي اين سامانه مي‌تواند سفر تمامي زائران از اقصي نقاط جهان در حوزه گردشگري سلامت را از محل سکونت آنان تا برگشت‌شان تضمين کند. به عبارتي گردشگران سلامت قبل از سفر به مشهد جزئيات سفر و اقدامات درماني خود را مي‌دانند. همچنين پس از بازگشت به کشورشان، مي‌توانند ارتباط ممتد و ادامه‌داري با حوزه پزشکي آستان قدس رضوي داشته باشند. در اين راستا با سازمان ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي نيز هماهنگي‌هايي در حال پيگيري است. اين سامانه مي‌تواند الگوي مناسبي براي کشور باشد.
* خادم‌ياران سلامت بنياد سلامت آستان قدس رضوي در برنامه‌هايي مانند پايش سلامت زائر يا اردوهاي جهادي مناطق محروم با اين بنياد در مشهد همکاري دارند. چه برنامه‌هايي براي بهره‌گيري بيشتر از ظرفيت خادم‌ياران در آينده داريد؟
در اين راستا بايد تلاش کنيم محل خدمت اين خادم‌ياران را گسترش دهيم. راه‌اندازي دارالشفاهاي جديد به اين امر کمک خواهد کرد. البته خادم‌ياران سلامت اين بنياد علاقه بسياري دارند که در مشهد خدمت خود را انجام دهند، اما يک پزشک يا پرستار خادم‌يار مي‌تواند در محل سکونت خود به ارائه خدمت رسمي‌‌اش بپردازد. به‌ طور مثال پزشکي در اروميه در مطب خود به نام امام رضا(ع) چند بيمار را ويزيت رايگان مي‌کند و اين خدمت در فهرست خدمات او ثبت مي‌شود.