| نفیسه امامی|
تجارت الکترونیک و کسب‌وکارهای آنلاین در حوزه‌های مختلف سال‌هاست توسط متخصصان و مشاوران مطرح کسب‌وکار دنیا توصیه شده است، اما این توصیه در کشور ما خیلی جدی گرفته نمی‌شود، به‌طوری‌که بعد از گذشت ۱۰ سال از حضور رسمی این مدل از فعالیت اقتصادی، تنها یک و نیم درصد از کسب‌وکارها را به خود اختصاص داده است.
با شیوع کرونا و توصیه جدی بر عدم حضور مردم در مراکز خرید و خیابان‌ها، انتظار این بود که کسب‌وکارهای اینترنتی با رونق بیشتر  مواجه شوند، اما تنها فروشگاه‌های عرضه اقلام خوراکی و بهداشتی با بالا رفتن سفارشات خود روبه رو شدند و در بقیه حوزه‌ها شاهد رشد قابل‌توجهی نبودیم. این در حالی است که بسیاری از کسب‌وکارهای آنلاین نظیر شرکت‌های بزرگ تجارت الکترونیک برای پاسخگویی به مشتریان خود نیاز به جذب نیروی بیشتر در این دوران شدند. 
 کرونا در بسیاری از عرصه‌ها تهدید محسوب می‌شود، اما در حوزه کسب‌وکارهای اینترنتی می‌تواند فرصتی برای رشد و شناخته شدن در میان مردم پیدا کند. باید تأکید کرد با وجود بحران‌هایی مانند این بیماری خرید اینترنتی دیگر انتخاب نیست، بلکه ضرورت است، زیرا در امن‌ترین حالت نیازهای مردم را به دست‌شان می‌رساند.
این عرصه نیازمند توجه جدی به آن در شرایط فعلی است تا بستری را برای دوران پس از کرونا و رشد این نوع تجارت در کشور مهیا کند. 
رضا الفت عضو هیئت‌مدیره اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی در گفت‌وگو با« رسالت» درباره میانگین خریدوفروش اینترنتی در روزهای اخیر به علت عدم حضور مردم در مراکز خرید می‌گوید: متأسفانه مردم آن‌طور که بایدوشاید به خرید اینترنتی روی نیاوردند. در این ایام فروشگاه‌هایی که کالاهای سوپرمارکتی و نیازهای اولیه مردم را به فروش می‌رساندند، رونق زیادی پیدا کردند. علاوه بر این‌ها کسب‌وکارهایی که بستر آموزش‌های آنلاین بودند نیز با افزایش استقبال مردم روبه‌رو شدند.
وی با اشاره به این‌که بیشتر کسب‌وکارهای اینترنتی در رکود به سر می‌برند، می‌افزاید: سایت‌های دیوار و شیپور که شناخته‌شده‌ترین سایت‌های خریدوفروش هستند و همچنین کسب‌وکارها در حوزه گردشگری و فروش غذا در این ایام راکد مانده و ضررهای سنگینی دیدند به‌طوری‌که مجبور به تعدیل نیرو شدند. 
الفت، شرایط امروز کشور را بهترین فرصت برای اقبال مردم از خریدوفروش آنلاین می‌داند و می‌گوید: با وجود شیوع کرونا مردم می‌توانند خریدهای خود را از طریق آنلاین انجام دهند درحالی‌که به‌ندرت بعضی از کسب‌وکارها فروش خوبی پیدا کردند. ما یک‌شبه نمی‌توانیم انتظار استقبال مردم از خریدوفروش اینترنتی را داشته باشیم.
وی ادامه می‌دهد: سال‌هاست وضعیت کسب‌وکارهای اینترنتی در کشور با رکود همراه است و تنها یک و نیم درصد از خرده‌فروشی‌ها از طریق آنلاین انجام می‌شود و این میزان تاکنون تغییری نکرده است. 
الفت درباره دلایل عدم استقبال مردم از خریدوفروش‌های اینترنتی می‌گوید: هنوز اعتماد زیادی برای این مدل خریدوفروش در مردم ایجاد نشده است زیرا حجم سرمایه‌گذاری‌ها در این حوزه کم و کالاهای قاچاق در فضاهای آنلاین به فروش می‌رسند، درحالی‌که این کالاها در مبادی رسمی هم عرضه می‌شوند. این دلایل باعث شدند که حجم خرده‌فروشی اینترنتی در حد یک و نیم درصد باقی بماند. 
الفت، کرونا را بهانه دانست که مسئولان تدابیری را برای رونق در اقتصاد بیندیشند و ادامه می‌دهد: باید شرایط برای ورود به این عرصه تسهیل شود و اصناف هم به فضای مجازی ورود پیدا کنند و در این عرصه رشد پیدا کنند. شاید در این شرایط میانگین تبادل یک و نیم درصدی به ۳ یا ۴ درصد در سال‌های آینده برسد.
عضو هیئت‌مدیره اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی بیان می‌کند: مردم در روزهای قرنطینه تمایل زیادی به دیدن فیلم پیدا کردند و سایت‌هایی مانند فیلیمو با جذب بالای یوزر های شان روبه‌رو شدند که این رشد در بخش محتوایی را نشان می‌دهد. در بخش فروش بازی‌های اینترنتی هم با افزایش خرید بالایی روبه‌رو بودیم.
وی با اشاره به این‌که عمر فعالیت رسمی کسب‌وکارهای اینترنتی در کشور ده سال است، اظهار می‌کند: مردم بیشتر از این فضا به‌عنوان سرگرمی استفاده می‌کنند. این نوع از اقتصاد و کسب‌وکار می‌تواند در سال‌های بعد جای خود را باز کند، اما نیاز به نگاه کلان و حاکمیتی دارد. ۱۶ نهاد و سازمان به‌طور مستقیم درباره این کسب‌وکارها دستورالعمل می‌نویسند که بعضا تعدادی از آن‌ها دچار موازی کاری هم می‌شوند. باید با نگاهی کلان همه ارگان‌ها و نهادها با یکدیگر یکپارچه شود و مشکلات این فضا را احساس کنند.
به باور الفت، ورود اصناف به این عرصه لازم و ضروری است زیرا اگر بخواهیم مردم خرید اینترنتی را به رسمیت بشناسند باید اصناف هم به این عرصه وارد شوند. برای این کار آموزش‌های لازم از دوران مدرسه تا دانشگاه باید داده شود و اصناف هم به‌روزرسانی شوند. برای داشتن چنین چشم‌اندازی صداوسیما و پخش برنامه‌های آموزشی نقش مهمی می‌توانند ایفا کنند.
 وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر ترکیه در حوزه کسب‌وکارهای اینترنتی به آمار ۵ درصد، لندن و آمریکا ۱۵ درصد و چین به حدود ۳۰ درصد رسیده است. هرچند استارتاپ ها و کسب‌وکارهای آنلاین در کشور رشد کردند ولی بازار خوبی ندارند و این عرصه توسط دو لیدر بزرگ در حال اداره شدن است.وی با تأکید بر لزوم به‌روزرسانی قانون تجارت الکترونیک در مجلس می‌گوید:این قانون در سال ۸۲ به تصویب رسیده، اما تا به امروز به‌روزرسانی و اصلاح‌نشده است. به‌عنوان‌مثال در آن سال گوشی‌های هوشمند وجود نداشتند تا قوانینی درباره آن‌ها اتخاذ شود. طی این مهروموم‌ها فراکسیون‌های مختلف مجلس اقدام به اصلاح این قانون نکردند.
الفت در پایان سخنانش تصریح می‌کند: با این شکل تجارت الکترونیک ما هرگز نمی‌توانیم به جایگاه مناسبی دست پیدا کنیم درحالی‌که این نوع از کسب‌وکارها می‌توانند زمانی وزارتخانه‌ای را  به خود اختصاص دهند. اگر قانون سال ۸۲ به همان شکل باقی بماند ما با مشکلات زیادی مواجه می‌شویم.