| غلامرضا انبارلویی |
حدود ۲۰ شركت داخلی در كشور به تولید نوشابه و ده‌ها شركت به امر واردات نوشابه از كشورهای اروپایی و آمریكایی مشغول هستند و با گردش ده‌ها هزار میلیاردی سود سرشاری را نصیب خود می‌كنند. سهم خزانه كشور از این درآمد كلان چقدر است؟ این شركت‌ها محصولات نوشابه خود را همه ساله افزایش می‌دهند بدون آن كه نرخ مصوبی داشته باشند. سهم درآمد عمومی و بیت‌‌المال از این افزایش قیمت‌ها چقدر است؟
قانونگذار در تدوین منابع تامین اعتبار در بودجه كل كشور همه ساله سهمی از تولید نوشابه را پیش‌بینی كرده است. آیا این پیش‌بینی واقعی است؟ با رجوع به جدول شماره پنج قانون بودجه سنواتی می‌توان مبالغ پیش‌بینی شده از این باب را مشاهده كرد. فی‌المثل در سال ۹۸ درآمد حاصل از افزایش ۱۰ درصد قیمت نوشابه‌های گازدار قندی تولید داخل و ۳۰ درصد قیمت نوشابه وارداتی فقط ۱۵ میلیارد تومان پیش‌‌بینی شده است (۱) در حالی كه سهم درآمد عمومی از این باب با توجه به گردش صدها هزار میلیاردی تولید و واردات انواع نوشابه‌های كوكاكولا، پپسی، فانتا، و سون آپ و غیره باید بیش از این‌ها باشد. چرا؟ چون كه آمارها نشان می‌دهد فقط در فروردین ماه ۹۸ از هشت كشور بیش از ۳۱ میلیون و ۴۷ هزار و ۱۸۷ دلار نوشابه وارد كشور شده است. (۲) ۳۰ درصد افزایش قیمت فروش آن درآمد عمومی كشور است كه اگر به قیمت تمام شده فروخته شود كه به مراتب بیشتر است، می‌شود بیش از ۶۶ هزار میلیارد تومان به تقویم زیر:
۰۵۶/۴۴۱/۹= ۳۰% × ۱۸۷/۴۷۰/۳۱
۰۰۰/۳۹۲/۰۸۷/۶۶= ۷۰۰۰ × ۰۵۶/۴۴۱/۹
به‌راستی قیمت یك بطری نوشابه وارداتی كه ارز ۴۲۰۰ تومانی یا نیمایی یا ارز آزاد تأمین كننده آن بوده چند تومان است؟
این ۶۶ هزار میلیارد تومان ارزش معاملاتی فقط ۳۰ درصد آن در ماه فروردین است، عدد و رقم بقیه ماه‌‌های سال ۹۸ چقدر است؟ و سهم درآمد عمومی از آن چه میزان می‌باشد؟ آیا رقم پیش‌بینی شده ۱۵ میلیارد تومان در قانون بودجه ۹۸ با توجه به مراتب فوق واقعی است؟
ختم كلام. آنچه كه تخمین زده شد فقط در مورد نوشابه‌های وارداتی است كه اگر مبالغ مربوط به ۱۰ درصد افزایش قیمت نوشابه‌های تولید داخل را هم بر آن بیفزاییم رقم سر به فلك خواهد كشید و آن هم در مورد درآمدی كه بر وصول و ایصالش هیچ مرجع نظارتی نیست. دیوان محاسبات هم كه مرجع قانونی تهیه گزارش تفریغ ردیف درآمدی ۱۶۰۱۲۳ می‌باشد به‌دلیل آن كه تصور می‌كند دیوان هیچ مسئولیتی در مورد عملكرد شركت‌های خصوصی ندارد چون این درآمد در شركت‌های خصوصی وصول وایصال می‌شود، از رسیدگی به آن رهاست لذا شده قوزی بالای قوز و انفعال در وصول و ایصال این درآمد عمومی.
پی‌نوشت‌ها:
(۱)- ردیف درآمدی ۱۶۰۱۲۳
(۲)- كیهان ۲۸/۲/۹۸