قفسی به نام خانه
|گروه اجتماعي|
شهر تهران در سال های اخير با مهاجرت روزافزون از روستاها و شهرها مواجه شده و بالطبع تقاضاي مسکن را در خود افزايش داده است. سکونت افراد مهاجر در پايتخت باوجود تورم افسارگسيخته‌اي که از دو سال قبل سايه خود را بر سر مسکن گسترانيده، اکنون به چالشي جدي در اين شهر مبدل شده است. اين وضعيت کار را به‌جايي رسانده که معاون شهرسازي و معماري شهرداري تهران از پيشنهاد شهرداري براي ساخت خانه‌هاي ۲۵ تا ۴۰ متري خبر داده است؛ خانه‌هايي که به گفته او، فعلا با موانعي بر سر راهشان روبه‌رو هستند. شنيدن ساخت خانه‌هاي ۲۵ يا ۳۰ متري در سال های نه‌چندان دور شايد بيشتر به شوخي شبيه بود، اما اکنون به موضوعي جدي و قابل‌بررسي تبديل‌شده است؛ خانه‌هايي که مي‌توانند به مراکزي براي بروز معضلات اجتماعي و برخورد ميان افرادي که از اقشار متوسط تا ضعيف در آنجا ساکن مي‌شوند، تبديل شود. بدون شک خانه‌هايي که اساسا نمي‌دانيم مي‌توان عنوان «خانه» را به آن‌ها اطلاق کرد يا خير از کيفيت زندگي استاندارد و متوسط براي ساکنان مي‌کاهد و صرفا سرپناهي است که عنوان خوابگاه را به خود اختصاص مي‌دهد. ايرج رهبر، نايب‌رئيس انجمن انبوه‌سازان استان تهران در گفت‌وگو با «رسالت» درباره طرح شهرداري در ساخت آپارتمان‌هاي با متراژ ۲۵ متري مي‌گويد: « براي زندگي در چنين خانه‌هايي بايد ضوابط آن‌ها هم رعايت شود، زيرا در غير اين صورت منجر به شکل‌گيري معضلات اجتماعي در آن‌ها خواهد شد. به‌طورمعمول در خانه‌هايي با مقياس کوچک افراد قشر متوسط و ضعيف زندگي مي‌کنند و اين مي‌تواند به بروز چالش براي خانواده‌هايي که در اين خانه‌ها زندگي مي‌کنند، منجر شود.» وي ادامه مي‌دهد: «در کشور فرانسه ساخت خانه‌هايي با مقياس کوچک رواج داشت، اما به دليل بروز مشکلات زياد آن‌ها را تخريب کردند. شهرداري مي‌بايست همه جوانب ساخت چنين خانه‌هايي را در نظر بگيرد و سپس آن را مطرح کند و بافرهنگ ايراني مطابقت دهد.» نايب‌رئيس انجمن انبوه‌سازان تهران بابيان اينکه کيفيت زندگي در خانه‌هاي ۲۵ متري کاهش پيدا مي‌کند، گفت: «اگر ساخت چنين خانه‌هايي به‌صورت استيجاري صورت بگيرد مي‌تواند براي زوج‌هاي جواني که به‌تازگي زندگي مشترک خود را آغاز کرده‌اند، مناسب باشد به‌طوري‌که بعد از گذشت مدت معيني آن را در اختيار زوج ديگري قرار دهند. اين در حالي است که بايد از بروز مشکلات اجتماعي در چنين خانه‌هايي جلوگيري به عمل آيد.»
*خانه‌هايي که خوابگاه هستند
وجود معضلات اجتماعي و برخوردهايي که ميان اقشار مختلف که در خانه‌هاي با متراژ پايين ساکن مي‌شوند، قابل پيش‌بيني است؛ همان‌طور که ديگر کشورهاي دنيا تجربه‌هاي ناموفقي از ساخت چنين خانه‌هايي داشته‌اند.
محمود فاطمي عقدا رئيس اسبق مرکز تحقيقات مسکن وزارت راه و شهرسازي در گفت‌وگو با «رسالت» بابيان اينکه خانه و منزل بايد محل آسايش و آرامش خانواده باشد، مي‌گويد: «خانه صرفا سرپناه محسوب نمي‌شود، زيرا در فرهنگ ايران جايگاه ويژه‌اي براي آن در نظر گرفته‌شده است. اکنون در ساختمان‌هاي متراژ کوچک که استاندارد ساخت‌وساز در آن رعايت نشده، خانواده‌ها با مشکلات زيادي روبه رو هستند و بسياري مواقع مي‌تواند به محلي براي برخورد و چالش ميان افراد تبديل شود.»فاطمي عقدا معتقد است: «خانه‌اي با متراژ ۲۵ متري مفهوم خانه ندارد و بيشتر به سرپناه و خوابگاه شباهت دارد، مگر اينکه طراحي‌ها به بهترين شکل صورت بگيرد که آن‌هم در متراژ کوچک، کار سختي است. وقتي تعداد واحدها در هر طبقه زياد شوند، تبديل به مسکن مهري مي‌شوند که در دنيا امتحان خود را پس داده‌اند. چنين خانه‌هايي در ديگر کشورهاي دنيا ساخته‌شده‌اند، اما معضلات متعددي را در جامعه به وجود آوردند.» وي يکي از مشکلات خانه‌هاي ۲۵ متري را مشاء بودن بخش زيادي از امکانات ساختمان عنوان مي‌کند و مي‌گويد: «در چنين ساختمان‌هايي تعداد واحدها و افراد زياد مي‌شوند که منجر به سلب آسايش و آرامش افراد مي‌گردد. خانه‌اي ۲۵ يا ۳۰ متري را نمي‌توان خانه و منزل به‌حساب آورد بلکه درواقع شکل خوابگاهي دارند و نه محلي براي زندگي. به‌عنوان‌مثال اين افراد داراي خانواده و دوستاني هستند که نمي‌توانند در اين منازل رفت‌وآمد داشته باشند.» وجود خانه‌هاي با متراژ پايين چنانچه با برنامه‌ريزي اصولي و صحيح به‌عنوان مکاني براي استفاده اقشار کم‌درآمد محسوب شود و آن‌ها را براي خريد يا اجاره مسکن مهيا کند، فرصت محسوب مي‌شود و در غير اين صورت نمي‌توان از آن به‌عنوان مسکن يا خانه يادکرد.فريد قديري کارشناس و صاحب‌نظر بخش مسکن در گفت‌وگو با «رسالت» درباره طرح شهرداري مي‌گويد: «طرح شهرداري براي ساخت خانه‌هاي با مساحت کمتر از ۵۰ مترمربع را مي‌توان پروژه عرضه خانه‌هاي نقلي يا ريزمتراژ عنوان کرد. هرچند در حال حاضر نيز خانه‌هايي در تهران با متراژ کمتر از ۵۰ مترمربع وجود دارد، اما عمر بناي اين آپارتمان‌ها خيلي بيشتر از ۱۰ تا ۱۵ سال است چراکه حداقل طي يک دهه گذشته پروانه ساختماني براي اين مدل آپارتمان‌ها صادر نشده است.»قديري متراژ پايين خانه را باعث تنزل در کيفيت زندگي عنوان مي‌کند و مي‌گويد: «الگوي متراژي متعارف و استاندارد براي ساخت‌وساز مسکوني براي شهري همچون تهران، ۷۰ تا ۷۵ مربع است که اين رقم براي ساير شهرها نيز رقمي بين ۹۰ تا ۱۰۰ مترمربع برآورد مي‌شود.»
* دهک سوم توان مالي تأمين مسکن را ندارد
وي به قيمت بالاي مسکن در تهران اشاره مي‌کند و مي‌افزايد: «اکنون در بازار مسکن تهران با وضعيتي مواجه هستيم که گروه‌هاي کم‌درآمد به‌خصوص دهک‌هاي اول و دوم و بخش زيادي از دهک سوم توان مالي تأمين مسکن چه به شکل خريد و چه به شکل اجاره را ندارند، به‌طوري‌که اگر خانوارها حتي همه درآمد ماهانه خود را پس‌انداز کنند با احتساب حداقل دستمزد ماهانه ، نمي‌توانند در مدت‌زمان مناسب صاحب‌خانه شوند.»قديري ادامه مي‌دهد: «مدت‌زمان انتظار براي صاحب‌خانه شدن در تهران با احتساب پس‌انداز، چيزي حدود ۲۷ سال است! بنابراين بديهي است که بايد اقدامات فوري از طرف شهرداري‌ها براي عرضه مسکن ارزان و خانه‌هاي در استطاعت انجام شود. يکي از اين اقدامات مي‌تواند تشويق بسازوبفروش‌ها به ساخت و عرضه واحدهاي مسکوني نقلي باشد.»اين کارشناس مسکن بابيان اينکه طرح ساخت و عرضه خانه‌هايي زير
۵۰ مترمربع به‌عنوان تأمين مسکن موقت آن‌هم به شکل اجاره‌اي براي دهک‌هاي پايين درآمدي، مي‌تواند به‌عنوان يک طرح براي دوره گذار از بحران فعلي مناسب ارزيابي شود، مي‌گويد: «در تأمين مسکن اجاره‌اي هم بسياري از خانواده‌ها دچار مشکل هستند. بنابراين ساخت خانه‌هاي زير ۵۰ مترمربع براي درمان موقت بازار مسکن مناسب است، اما ۲۵ مترمربع مساحت براي خانه بسيار کم محسوب مي‌شود.»وي معتقد است: «خانه‌هاي زير ۵۰ متر براي دهک‌هاي اول و دوم جامعه براي مدت‌زماني که بتوانند خود را براي خريد يا اجاره‌نشيني مهيا کنند، مناسب است اما اينکه افراد اين خانه‌ها را خريداري کنند و براي هميشه در آن زندگي کنند به‌هيچ‌عنوان مناسب نيستند، زيرا خانه‌هاي ۲۵ متري خانه محسوب نمي‌شوند.» قديري با اشاره به تجربه ساخت خانه با متراژ کم، بيان مي‌کند: «بررسي‌ها مطابق الگوهاي جهاني نشان داده چنين خانه‌هايي نبايد به‌صورت متمرکز در يک محله يا نقطه ساخته شوند. در بهترين حالت بايد شهرداري براي سازنده در زمان گرفتن پروانه، مشوق‌هايي را در نظر بگيرد که تعدادي از واحدهاي مسکوني با متراژ زير پنجاه مترمربع در ساخت‌وسازهاي مختلف ساخته شود. ميانگين تعداد واحدهاي مسکوني در آپارتمان‌ها ۴ تا ۶ واحد است و شهرداري مي‌تواند براي ساخت حتي يک واحد مسکوني زير پنجاه متر در ساختمان‌ها، ميزاني تخفيف در هزينه مربوط به عوارض صدور پروانه ساختمان را در نظر بگيرد تا سازنده‌ها تشويق به عرضه واحدهاي زير ۵۰ مترمربع شوند.»بي‌شک خانه‌هايي که اين روزها عنوان لانه يا قفس به آن‌ها اطلاق مي‌شود، نمي‌تواند به محلي براي زندگي و رسيدن به آسايش و آرامش ساکنان آن باشد. اين تجربه‌اي است که بسياري از کشورها از آن ناموفق بيرون آمده‌اند و درنهايت تصميم به تخريب آن ساختمان‌ها گرفته‌شده؛ فرآيندي که نبايد بدون در نظر گرفتن جوانب آن در تهران تجربه شود، هرچند که مزايايي به همراه داشته باشد. خانه ۲۵ متري با حفظ کرامت انساني مغايرت دارد و اين طرح شهرداري باوجود داشتن مزايا، محل آسايش براي خانواده ايراني به‌حساب نمي‌آيد.
بازار مسکن , خانه , خانه کوچک , مسکن
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.