‌|گروه اجتماعي‌|
بازار پرسود لوازم‌آرايشي و بهداشتي مدتي است، ملتهب شده، صاحب نظران مي گويند، در اواخر ارديبهشت سال جاري وزارت صمت بخشنامه‌اي صادر کرد و با اين بخشنامه ديگر نمي‌توان کالاها را با ثبت سفارش در گمرک به‌صورت قانوني وارد کرد و واردات قانوني مسدود شد تا سودجويان و قاچاقچيان فرصت واردات پيدا کنند. حتي برخي از شرکت‌هاي آرايشي و بهداشتي که در کشور نمايندگي داشتند با اين بخشنامه ديگر قادر به واردات قانوني نيستند و واردات غيرقانوني‌شان بيشتر شده است.
ايران هفتمين کشور مصرف‌کننده لوازم‌آرايشي و بهداشتي در دنيا است و گردش مالي اين بخش رقمي معادل ۴ ميليارد دلار بوده که بيشترين سود اين بازار با بي توجهي‌ها و نبود نظارت کافي نصيب قاچاقچيان و افراد سود جو مي‌شود. با توجه به اينکه اين محصولات به طور مستقيم با سلامت جامعه سروکار دارند نگراني‌ها بيشتر مي‌شود که آيا  محصولات موجود در بازار اصالت و يا تاريخ‌ مصرف دارند يا خير؟  انتظار مي‌رود کشور ما با وجود اقليم‌هاي گوناگوني که در خود جاي‌داده است بتواند محصولات آرايشي و بهداشتي متناسب با هر اقليم توليد کند و در سطح دنيا حرفي براي گفتن داشته باشد که اين‌گونه نيست.
«رسالت» در‌باره آنچه مطرح شد، با يکي از اعضاي هيئت‌مديره و کميسيون واردکنندگان فرآورده‌هاي آرايشي و بهداشتي و در ادامه با مشاور مديرکل لوازم‌آرايشي و بهداشتي غذا و دارو گفت‌وگو کرد.
*صنعت آرايشي بهداشتي کشور به نسبت دنيا صدسال عقب است
موسي احمدزاده، عضو هيئت‌مديره و کميسيون واردکنندگان فرآورده‌هاي آرايشي و بهداشتي به« رسالت »مي‌گويد: «ايران هفتمين مصرف‌کننده‌ محصولات آرايشي و بهداشتي در دنيا و دومين مصرف‌کننده در خاورميانه است. طبق گزارش يورو مانيتور و
آي ان تي سي، گردش مالي محصولات آرايشي و بهداشتي از راه واردات قانوني، غيرقانوني و توليد حدود ۴ ميليارد دلار است بر اين اساس واردات قانوني کشور در سال گذشته ۱۱۵ ميليون دلار بود، اما طي ۲ سال گذشته حدود ۴۰۰ ميليون دلار شده، همچنين ۹۰ درصد واردات، در ۱۰ ماهه نخست امسال به دليل ممنوعيت و محدوديت ارزي غيرقانوني بوده است.»
وي افزود: «محصولاتي که قانوني وارد مي‌شوند، در وزارت بهداشت ثبت منبع مي‌شوند و پروانه بهداشتي مي‌گيرند و پروانه بهداشتي در سازمان غذا و دارو به معناي اين است که اين کالاها از مبادي قانوني وارد و ثبت منبع يا ريجسترينگ شده و قانوني هستند. کالاها هم پروانه ورود و هم پروانه توزيع دارند و بعد از GS1 يا همان کد ۱۶ رقم ، برچسب اصالت دريافت مي‌کنند. بنابراين با توجه به برچسب اصالت و اطمينان از پروانه بهداشتي ثبت‌شده در سايت سازمان غذا و دارو، مي‌توان از اصالت کالا مطمئن شد.»
احمدزاده گفت :«سرگذشت صنعت آرايشي و بهداشتي از ۴۰ سال گذشته تاکنون به اين صورت است که در گذشته فقط در مناطق ويژه مانند کيش و قشم و مناطق آزاد واردات صورت مي‌گرفت. اما در اوايل دهه ۸۰  وزارت بهداشت وقت دستورالعمل و شيوه‌نامه‌اي ابلاغ کرد که بر اساس آن شرکت‌هاي با  ثبت نمايندگي‌هاي انحصاري در وزارت صمت و دريافت مجوز از وزارت بهداشت فعاليت مي‌کردند.»
عضو هيئت‌مديره و کمیسيون واردکنندگان فرآورده‌هاي آرايشي و بهداشتي اظهار کرد: «پيش از دهه ۹۰ کالاها بدون هيچ‌گونه پروانه‌اي توزيع مي‌شد، بنابراين بعد از دهه ۸۰ وزارت بهداشت ضوابطي را براي واردات کنندگان تعيين کرد که بر اساس آن برندهاي خارجي ثبت منبع مي‌شدند تا بتوان واردات قانوني داشته باشيم. کشور ما در برندسازي صنعت آرايشي بهداشتي به نسبت رقباي بين‌المللي خود صدسال عقب است و در صنعت آرايشي و بهداشتي حرفي براي گفتن ندارد اما در توليدات مواد شوينده خوب عمل کرديم.»
وي بيان کرد: «توليد مبتني بر صادرات ارزش‌آفرين است اما تا زماني که در برندسازي  رفتار مصرف‌کننده و نگرش نسل جديد را موردتوجه قرار ندهيم حتي اگر بهترين محصولات را توليد کنيم، پيشرفت نخواهيم کرد. رقباي بين‌المللي ما توانستند با شناسايي و بررسي ذائقه مشتري پيشرفت و سهم مؤثري در بازارهاي جهاني داشته باشند.»
*صدور يک بخشنامه از سوي وزارت صمت واردات قانوني محصولات آرايشي و بهداشتي را مسدود کرد
احمدزاده در ادامه گفت: «کشور ما ۱۵ مرز دارد و تا زماني که واردات قانوني صورت نگيرد مرزها قابل‌کنترل نيستند و قاچاقچيان به‌راحتي فرصت مي‌يابند که کالا را غيرقانوني وارد کنند. در اواخر ارديبهشت سال جاري وزارت صمت بخشنامه‌اي صادر کرد و با اين بخشنامه ديگر نمي‌توان کالاها را با ثبت سفارش در گمرک به‌صورت قانوني وارد کرد و واردات قانوني مسدود شد تا سودجويان و قاچاقچيان فرصت واردات پيدا کنند. حتي برخي از شرکت‌هاي آرايشي و بهداشتي که در کشور نمايندگي داشتند با اين بخشنامه ديگر قادر به واردات قانوني نيستند و واردات غيرقانوني‌شان بيشتر شده است.»وي توضيح داد: «رئيس‌جمهور  در بودجه سال جاري تعيین کرده است که واردکنندگان بايد ۱۰درصد از سهم بهزيستي را تأمين کنند اما باوجود محدوديت واردات چگونه قرار است اين درآمد تأمين شود؟ اين بخشنامه شبانه و ترکمنچاي گونه، بدون نشست با بخش خصوصي صادر مي‌شود و به توليد داخل کمکي نخواهد کرد بلکه کالاي تقلبي، قاچاق و غيراستاندارد سطح عرضه را پر مي‌کند و کشور با تهديد سونامي سرطان‌هاي پوستي مواجه شود. متأسفانه وزارت صمت هيچ‌گونه همکاري با واردکنندگان لوازم‌آرايشي و بهداشتي  ندارد.»
*۸ هزار نفر از کارکنان اين بخش تعديل و ۱۲ هزار نفر در آستانه بيکاري
احمدزاده تصريح کرد: «دولت بايد از تجربيات موفق محصولات آرايشي و بهداشتي استفاده کند تا با همکاري صنعت، دانشگاه و مسئولان با چشم‌اندازي بيست‌ساله در اين صنعت نيز پيشرفت کنيم تا صادرکننده باشيم. کشور ترکيه طي ۳۰ سال گذشته در صنعت آرايشي بسيار پيشرفت کرده است و اکنون به دنيا صادر مي‌کند و تنها دليل اين پيشرفت حمايت دولتشان از اين بخش است. اما در کشور ما تاکنون ۸هزار نفر از کارکنان اين بخش تعديل شدند و ۱۲هزار نفر ديگر هم در آستانه بيکاري هستند.»
عضو هيئت‌مديره و کمیسيون واردکنندگان فرآورده‌هاي آرايشي و بهداشتي در پايان گفت: «توصيه ما رعايت قانون است و در راستاي سياست اصل ۴۴ قانون اساسي و رعايت قانون درصدد بهبود مستمر کسب‌وکار و اشتغال جوانان هستیم و اگر هم ممنوعيتي براي ما ايجاد شود، صد در صد همراهي و حمايت مي‌کنيم و حتي مي‌توانيم با راه‌اندازي واردات و توليد اين صنعت به افزايش تراز توليد نيز کمک کنيم . بهداشت و سلامت جامعه دغدغه واردکنندگان لوازم‌آرايشي و بهداشتي است.»
*۴ ميليارد و ۵۰۰ ميليون دلار گردش بازار محصولات آرايشي و بهداشتي ايران
محمد بقايي، مشاور مديرکل لوازم‌آرايشي و بهداشتي سازمان غذا و دارو نيز در اين باره به رسالت گفت: «بر اساس آمارهاي بين‌المللي گردش مالي بازار فرآورده‌هاي آرايشي و بهداشتي کشور حدود چهار و نيم ميليارد دلار است. ۷۰ درصد اين بازار سهم واردات و ۳۰ درصد آن سهم توليدکنندگان داخلي است و بسياري از اين بازار آلوده به محصولات قاچاق و تقلبي است که بيشتر اين محصولات به‌صورت زيرزميني در حال توليد يا بسته‌بندي است و هيچ‌گونه نظارتي در اين بازار وجود ندارد و کالاهاي داخلي و خارجي تقلبي بسياري وجود دارند و محصولاتي با نام‌هاي ناآشنا وارد بازار شدند.»
*فروش ۱۴ ميليارد دلاري يک برند معروف آرايشي معادل فروش نفت ايران
وي در ادامه بيان کرد: «نکته جالب اينجاست که کالاهاي آرايشي و بهداشتي به دليل نظارت خوب دانشگاه‌هاي علوم پزشکي سراسر کشور در فروشگاه‌هاي معتبر و يا داروخانه‌ها عرضه نمي‌شوند و فقط مي‌توان اين نوع محصولات را بين دستفروشان جستجو کرد. کشور ما در سطح توليد کالاهاي آرايشي و بهداشتي باکيفيت و برند داخلي جايگاه مناسبي در منطقه دارد و يکي از برندهاي معروف محصولات آرايشي دنيا سال گذشته عددي معادل ۱۴ ميليارد دلارفروش داشته است که اين رقم معادل فروش نفت کشور ماست.»
بقايي ضمن اشاره به مشکلات توليدکنندگان داخلي اظهار کرد: «در شرايط فعلي توليدکننده ايراني باوجود تمام تحريم‌ها و بدون هيچ‌گونه حمايت بانکي و دولتي و با توجه به اين‌که اين صنعت در کشور کاملا خصوصي است محکم ايستاده و به کار خود ادامه مي‌دهد، توليدکنندگان داخلي با تمام کمي و کاستي‌ها توانستند نياز کشور را چه ازنظر کيفي و چه کمي تا حد زيادي تأمين کنند.»مشاور مديرکل لوازم‌آرايشي و بهداشتي سازمان غذا و دارو در پايان گفت: «باوجود سطح علمي بالاي دانشکده‌هاي داروسازي در ۲ سال گذشته شرکتي‌هايي که واردکننده محصولات آرايشي و بهداشتي بودند در حال حاضر توليدکننده هستند و به‌زودي مي‌توانند به عرصه صادرات نيز وارد شوند و اگر حمايت‌هاي لازم از توليدکنندگان داخلي صورت گيرد مي‌توانيم کشور ترکيه را نيز کنار بزنيم.»