فتق دیسک را می‌توان به طور موثر با برنامه فیزیوتراپی درمان کرد. برخی از برنامه‌های فیزیوتراپی منحصرا برای تسکین فوری کمردرد و گردن درد طراحی شده‌اند و به شما آموزش‌ می‌دهند که چگونه از آسیب ‌دیدگی‌های مکرر جلوگیری کنید. چندین تکنیک در فیزیوتراپی اعم از گرما و سرما درمانی، حرکات کششی، ماساژ بافت عمیق، آب درمانی و تحریک الکتریکی وجود دارند که می‌توان از آنها برای درمان فتق دیسک استفاده کرد.

برنامه ریکاوری و بهبودی با فیزیوتراپی، معمولا با درمان‌های غیرفعال شروع می‌شود و با درمان‌های فعال جهت جلوگیری از تشدید درد و برای تقویت بدن ادامه می‌یابد. برنامه فیزیوتراپی مورد استفاده، بسته به ماهیت مشکل و عارضه بیمار و بعد از ارزیابی کامل وضعیت وی توسط پزشک مجرب طراحی می‌شود.

فتق دیسک چیست؟

فتق دیسک زمانی رخ می‌دهد که مهره‌ای در ستون فقرات از موقعیت طبیعی خود خارج شود. این جابجایی می‌تواند باعث شود که قسمت بیرونی دیسک بین مهره‌ای ترک بخورد. برخی از افراد ممکن است اصلا متوجه فتق دیسک خود نشوند تا زمانی که علائمی مانند بی حسی و یا گزگز دست و پا، کمردرد، سفتی گردن و اسپاسم عضلانی در آنها ایجاد شود.

فتق دیسک می‌تواند در هر نقطه‌ای از ستون فقرات رخ دهد. با این حال، شایع‌ترین محل فتق دیسک، ستون فقرات کمری و گردنی است. دیسک کمر منجر به بروز دردی شبیه به درد عصب سیاتیک در ناحیه کمر و پا می‌شود و دیسک گردن نیز باعث درد و سفتی در گردن و دست‌ها می‌شود.

چه عواملی باعث فتق دیسک می شوند؟

عوامل متعددی می‌توانند باعث فتق دیسک شوند. یکی از شایع‌ترین دلایل آن، آسیب دیدگی است. برای مثال، اگر حین بلند کردن اجسام سنگین، وضعیت بدنی یا پوسچر نامناسبی داشته باشید،‌ این امر می‌تواند به ستون فقرات شما فشار وارد کند. این عامل می‌تواند باعث تحریک جابجایی دیسک شود. اگر این عارضه برطرف نشود، ممکن است به عصب‌های اطراف فشار وارد کند و در نتیجه درد تشدید شود. گاها افزایش سن نیز می‌تواند منجر به فتق دیسک شود. با افزایش سن، دیسک‌های بین مهره‌های ستون فقرات نیز شروع به فرسودگی و انحطاط  می‌کنند. از اینرو، جابجایی دیسک و خارج شدن آن از موقعیت طبیعی خودش، محتمل‌تر می‌شود.

فیزیوتراپی چگونه عمل می کند؟

فیزیوتراپی نوعی درمان جایگزین است که بر استفاده از حرکات ورزشی، ماساژ درمانی، برنامه‌های غذایی و تنظیمات بدن برای التیام درد و آسیب دیدگی‌ها تمرکز دارد. فیزیوتراپیست در ابتدا معاینه کامل و ارزیابی سریعی را از وضعیت شما انجام می‌دهد تا نواحی که درمان باید بروی آن متمرکز باشد را مشخص کند. سپس با طراحی یک برنامه درمانی شخصی که مطابق با نیازهای بدن شماست، درمان را شروع  می‌کند.

مزایای فیزیوتراپی

1. فشار و درد را تسکین می دهد: فیزیوتراپی می‌تواند فشار و درد اطراف ستون فقرات ناشی از فتق دیسک را به میزان چشمگیری کاهش دهد. فیزیوتراپیست از ارتباط بین تمامی قسمت‌های بدن آگاه است و از اینرو شما را تشویق می کند تا حرکات کششی و تمرینات ورزشی خاصی را بر این اساس انجام دهید. این روش درمانی همچنین به متعادل‌سازی مایعات بین استخوانی کمک  می‌کند. به همین دلیل، نه تنها موجب کاهش درد می‌شود بلکه این اطمینان را نیز می‌دهد که استخوان‌های شما در موقعیت خود باقی بمانند که این امر می‌تواند در پیشگیری از فتق دیسک بسیار موثر باشد.
2. استخوان‌ها را تقویت می کند: شما متوجه خواهید شد که فیزیوتراپی می‌تواند استخوان‌های شما را تقویت کند و این امر می‌تواند از آسیب‌های بعدی جلوگیری کند. با انجام تمرینات ورزشی و تحرک بدن، تراکم استخوان و عضلاتی که آنها را احاطه کرده‌اند، بویژه در نزدیکی ستون فقرات شما افزایش می یابد. این امر می‌تواند از انحطاط دیسک ستون فقرات و همچنین از آسیب‌های احتمالی بعدی نیز جلوگیری کند.
3. با ماساژتراپی همراه است: در برنامه‌های فیزیوتراپی، اغلب از انواع روش‌های ماساژ برای کمک به تسکین درد استفاده می‌شود. یکی از رایج‌ترین نوع این ماساژها،‌ ماساژ بافت عمیق است. از ماساژ بافت عمیق برای رفع گره‌های عضلانی و کاهش فشار اطراف بافت‌های همبند استفاده می‌شود. این امر نه تنها به کاهش درد کمک  می‌کند بلکه منجر به افزایش جریان خون و کاهش التهاب نیز می‌شود.
4. از روش‌های درمانی طبیعی استفاده می کند: در طول درمان، متوجه خواهید شد که فیزیوتراپی ذاتا از روش‌های درمانی طبیعی متعددی استفاده  می‌کند.

گزینه‌های درمانی در فیزیوتراپی

 گرما و سرما درمانی

یکی از تکنیک‌هایی که فیزیوتراپیست ممکن است از آن استفاده کند،‌ گرما و سرما درمانی است. گرما درمانی جهت افزایش جریان خون به ناحیه استفاده می‌شود و می‌تواند مواد مغذی بیشتری را به ناحیه آسیب دیده برساند. گرما درمانی همچنین می‌تواند اسپاسم عضلانی را نیز تسکین دهد. سرما درمانی منجر به کاهش گردش خون می‌شود که این امر می‌تواند منجر به کاهش التهاب شود. برای سرما درمانی، فیزیوتراپیست ممکن است یک کیسه یخ به شما بدهد تا روی ناحیه مورد نظر قرار دهید و یا از اسپری خنک کننده بروی موضع استفاده  می‌کند.

آب درمانی

روش موثر دیگری که در فیزیوتراپی استفاده می‌شود، آب درمانی است. در این روش از آب به عنوان راهی برای کمک به ورزش کردن و تحرک بدن استفاده می‌شود. غالبا فیزیوتراپیست در مطب خود یک استخر کوچک دارد که شما می‌توانید در آن بنشینید. در حالی که شما در استخر هستید، فیزیوتراپیست از شما  می‌خواهد تا حرکات کششی خاصی انجام دهید. این امر از بروز درد جلوگیری می‌کند و در عین حال تمام فواید حرکات ورزشی که خارج از آب می‌توانید انجام دهید را نیز به همراه دارد. علاوه بر این، فیزیوتراپیست ممکن است انجام حرکات ایروبیک در آب را نیز پیشنهاد دهد. این حرکات به اندازه‌ای ملایم هستند که باعث ایجاد درد شدید نمی‌شوند و از طرفی به اندازه کافی قوی هستند که به کاهش تنش عضلانی کمک کرده و به بدن شما انرژی بخشند.

دستگاه تنس (تحریک الکتریکی عصب از راه پوست)

تنس (TENS)، یک دستگاه الکتروپزشکی است که جریان الکتریکی با ولتاژ پائین تولید کرده و در شرایط مختلف دردناک برای تسکین درد و برای تحریک عضلات استفاده می‌شود. در پی این جریان الکتریکی، اندورفین در بدن ترشح می‌شود که نوعی مسکن طبیعی است.

کایروپراکتیک یا درمان دستی

در برخی موارد فیزیوتراپیست ممکن است شما را به یک متخصص کایروپراکتیک ارجاع دهد. کایروپراکتیک یا درمان دستی نیز تا حدودی مشابه فیزیوتراپی است و بطور خاص بر روی درد تمرکز می‌کند و تنظیمات اسکلتی عضلانی خاصی را برای تسکین درد اجرا  می‌کند. متخصص کایروپراکتیک با اصلاح ستون فقرات، مشکلات مربوط به آنرا درمان می‌کند.

ماساژ بافت عمیق

انواع مختلفی از ماساژ در فیزیوتراپی استفاده می شود، اما گزینه ماساژ بافت عمیق بهترین گزینه برای فتق دیسک است. درد، اسپاسم و تنش عضلانی را می‌توان با ماساژ بافت عمیق کاهش داد.

حرکات ورزشی و کششی

آخرین روشی که فیزیوتراپیست از آن برای درمان طبیعی فتق دیسک استفاده  می‌کند، تمرینات ورزشی و حرکات کششی ساده است. با اینکه خود شما هم حین انجام این حرکات باید مراقب باشید، فیزیوتراپیست نیز به شما آموزش می‌دهد تا این حرکات را بطور ایمن انجام دهید. این حرکات ورزشی خاص، انعطاف پذیری ستون فقرات را بهبود می بخشند و از بروز مجدد فتق دیسک جلوگیری می‌کنند. برخی از این حرکات ممکن است شامل کشش و خم کردن کمر، کشش زانو تا سینه و حرکات کششی نشسته باشد.

فیزیوتراپی می‌تواند در بهبود و پیشگیری از فتق دیسک بسیار موثر باشد. فیزیوتراپی نه تنها از روش‌های طبیعی برای تسکین درد استفاده می‌کند بلکه می‌تواند بدن شما را بقدری تقویت کند که از آسیب‌های بعدی نیز پیشگیری شود.

آیا انجام فیزیوتراپی برای فتق دیسک بی خطر است؟

در صورتی که دچار فتق دیسک شده باشید، فیزیوتراپی برای شما، بسیار ایمن و بی خطر است. در واقع، یکی از موثرترین و ایمن‌ترین روش‌های درمان فتق دیسک، فیزیوتراپی است. فیزیوتراپی به این دلیل موثر است که موجب تحرک و تقویت بدن می‌شود و بطور طبیعی موجب بهبود شرایط بدن می‌شود.

فیزیوتراپیسیت شما جهت کمک به درک بهتر مشکلتان، چندین سوال از شما می‌پرسد. این پرسش‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد شما اولین بار چه زمانی رخ داد؟
• چه نوع دردی حس می کنید؟
• آیا این درد طی ساعات خاصی در طول روز تشدید می‌شود؟