‌|   گروه اجتماعی ‌|
سوء مدیریت و عطش آب، آنقدر بحرانی و غم انگیز هست که اهالی غیزانیه اهواز را وادار به اعتراض کند. آنان می خواهند حق خود را بستانند، آن هم در شرایطی که شغل اکثر ساکنان این منطقه، کشاورزی و دامپروری است و وقتی ریشه معیشت خانواده سست باشد، فقط یک بهانه لازم است، آنوقت مثل شعله کبریت که به انبار کاه می افتد همه چیز را در خود تمام می کند…
 مشکلات جدی آب در ایران ناشی از اجرای برنامه‌های نامتناسب در طول چندین‌دهه و مدیریت نسنجیده حوزه آب کشور است. ایران ما از یک رویکرد غلط مدیریتی در حوزه آب ضربه خورده است؛ رویکردی که به جای پرداختن به ریشه اصلی مشکلات، به حل‌وفصل پیامد‌هایی می‌پردازد که فقط معلول هستند، نه علت… 
زنگ خطر بی آبی سال هاست در كشور نواخته و راهكارهای مختلفی باهدف رفع این مشكل از سوی مسئولان ارائه شده است. یكی از این راه حل های آبرسانی برای روستاهای دور افتاده كه امكان لوله كشی وجود ندارد، انتقال از طریق تانكرهای آب رسان است، اما این مسئله در غیزانیه اهواز به درستی مدیریت نشده و تانکرها، همیشه و مستمر قادر به آبرسانی نیستند و مردم منطقه به علت تاخیر در اجرای پروژه های آبرسانی و ضعف پیمانکار و نبود مدیریت مناسب، در تامین آب خود به شدت دچار مشکل اند و در اعتراض به این مسئله، فریاد برآورده اند تا شاید کسی صدایشان را بشنود.  
مطالبه به حق اهالی
 ماجرا به ساعت ۱۰ صبح روز شنبه، سوم خرداد باز می گردد؛ مردم بخش غیزانیه اهواز که از نبود آب و مشکلاتش به تنگ آمده اند، به سمت بخشداری حرکت می کنند تا مشکل خود را به گوش مسئولان برسانند و آنطور که اهالی منطقه می گویند، مسئولان در بخشداری پاسخگو نبوده اند و آنها هم در اعتراض به نبود آب و آنچه که بی تدبیری بخشداری و مدیران آبفای روستایی اهواز و عدم تحقق وعده های استاندار خوانده اند در مقابل بخشداری غیزانیه و سپس در جاده قدیم – اهواز-ماهشهر (امیدیه) تجمع کرده اند.  گویا نیروی انتظامی هم به منظور جلوگیری از گسترش اعتراضات با تیراندازی هوایی و گاز اشک‌آور وارد عمل شده تا معترضان را پراکنده و جاده را باز کند. پس از این اتفاق، فرمانده انتظامی شهرستان اهواز با فرماندار کلانشهر اهواز تماسی برقرار کرد تا تامین آب مردم به وسیله تانکر در دستور کار قرار گیرد و بعدهم در گفت و گو با خبرنگار فارس، اطمینان خاطر می دهد که تجمعی وجود ندارد و مردم به منازل خود بازگشته و جاده یاد شده در کمترین زمان ممکن بازگشایی می شود، اما موضوع به همین جا ختم نمی شود. آنچه در غیزانیه اتفاق افتاده غیظ مقدسی است که باوجود تحمل سال ها مشکل و گرفتاری به اعتراض تبدیل و مظلومیتی که مردمان این دیار به واسطه نامهربانی ها
 در تحقق وعده ها دیده اند تبدیل به مشکل این روزهای این بخش از کشور شده است. پیش از پرداختن به این موضوع ، غیزانیه و شرایط حاد آن باید  مورد بررسی قرار گیرد. 
ریشه مشکل تامین آب در غیزانیه
غیزانیه یکی از بخش‌های نفت خیز شهرستان اهواز است که در بخش شرقی مسیرهای اهواز به ماهشهر، رامشیر، رامهرمز و هفتکل واقع شده و با ۸۵ روستا، جمعیتی حدود ۲۴ هزار  ۶۱۳ نفر که شغل اکثر ساکنان آن، کشاورزی و دامپروری است. مشکل کمبود آب اهالی این منطقه، به امروز و دیروز مربوط نمی شود و این رشته سردراز دارد. مطابق آنچه خبرگزاری تسنیم از اهواز روایت کرده، مشکل آب منطقه به گفته مسئولان محلی، دوازه سال شنیده نشد تا اینکه سال ۱۳۹۵ در پی بازدید استاندار از منطقه غیزانیه مقرر شد طرح جدید آبرسانی در دو فاز از شیبان تا صفیره و از صفیره تا پایان سال مذکور افتتاح شود. وعده ای که تا ۱۳۹۹، آبی از آن برای مردم منطقه گرم نشد! 
در این مدت، حمل آب با تانکرها و خرید آب آشامیدنی راهکاری بوده است که مردم منطقه برای فائق آمدن بر مشکل بی آبی و سیراب کردن احشام خود پی گرفته اند. این در حالی است که دستگاه هایی مانند جهاد کشاورزی به گفته مسئولان محلی از وظیفه خود در تامین آب مورد نیاز دام ها شانه خالی کرده اند آن هم منطقه ای که استعداد بالایی در پرورش دام دارد. این مشکل در روستاهایی که این لوله های فرسوده را هم ندارند، حادتر است. تعداد روستاهای فاقد لوله کشی به ۴۰ پارچه می رسد که با تانکرهای سیار آبرسانی می‌شوند. آن هم چهار تانکری که از سوی برخی ادارات منطقه تامین شده است. تانکرهایی که سهم آبفای خوزستان در تامین آنها صفر است. چهار تانکری که همیشه و مستمر هم قادر به آبرسانی نیستند. مردم منطقه علت تاخیر در اجرای پروژه های آبرسانی را ضعف پیمانکار و نبود مدیریت مناسب می‌دانند. 
*واکنش مسئولان و مقامات محلی
«غلامرضا شریعتی»، استاندار خوزستان نسبت به حل این مشکل ظرف ۴۵ روز آینده وعده داده و با بیان اینکه تأمین آب پایدار برای کل بخش غیزانیه در دو مسیر غرب و شرق به‌صورت اساسی انجام شده، گفته است: «این کار با هزینه بیش از ۷۰ میلیارد تومان صورت گرفته و مردم منطقه ظرف ۴۵ روز آینده برای همیشه از مشکل بی آبی خلاص می‌شوند.» «رسول ساکی»، بخشدار غیزانیه نیز با اشاره به اینکه سه مجموعه تاسیسات آبرسانی در شهرستان های کارون، رامهرمز و شهر شیبان به ۸۰ روستای این منطقه آبرسانی می کنند، عنوان کرده است: «خط انتقال آب شیبان ۵۵ کیلومتر طول دارد که این خط به دلیل قدیمی بودن و قطر کمی که دارد و هم در نقاط مختلف دچار فرسودگی و شکستگی است که در مسیر انتقال آب باعث هدر رفت آب می شود و آب با حجم بسیار اندکی به غیزانیه منتقل می شود.» «عادل حرباوی»، قائم مقام آبفای خوزستان در حاشیه بازدید از طرح آبرسانی غیزانیه، در این باره به خبرنگار فارس توضیح داده است: «تصفیه‌خانه شهید الماسی شیبان، یکی از بخش‌های طرح آبرسانی به این منطقه است از سال ۸۵ وارد مدار بهره‌برداری شده، اما از آن زمان تاکنون مشکلاتی پیدا کرده که در حال حاضر عملیات بازسازی و نوسازی و افزایش ظرفیت آن در حال انجام است.» او با بیان اینکه ظرف ۲ الی ۳ هفته آینده، در بهره‌برداری از تصفیه خانه افزایش ظرفیت داده خواهد شد مطرح کرده است: «یکی از بخش‌های پروژه آب‌رسانی، به غیزانیه خواهد بود و بخش بعدی و اصلی این عملیات، خط انتقال بین تصفیه‌خانه شیبان و ایستگاه پمپاژ سفیره به طول ۲۵ کیلومتر است که مراحل نهایی آن در حال طی شدن است و ازاین مقدار  ۲۰۰ متر باقی‌مانده که ظرف روزهای آینده به اتمام خواهد رسید.» 
شرح ماوقع از زبان منابع محلی 
محمد داس مه، دبیرکمیته حقوقی انجمن محیط زیست و دوستداران طبیعت خوزستان که از این مسئله به خوبی آگاهی دارد، در گفت و گو با «رسالت» نکاتی را مطرح و در عین حال بر این مسئله تاکید کرده که غیزانیه سال های سال است که با مشکل تامین آب روبه رو بوده و این مشکل، شامل همه بخش هاست؛ چه در حوزه دامداری و چه کشاورزی، اما سال ۱۳۸۶ پروژه آب رسانی برای ۹۱ روستا در مسیر اهواز- ماهشهر و رامهرمز به صورت رسمی افتتاح شد، حال آنکه این پروژه هم نتوانست آب کامل منطقه را تامین کند و حدود ۲ یا ۳ سال پیش استاندار خوزستان وعده داد که مشکل غیزانیه رفع شود و تاکنون این اتفاق نیفتاده است. در این زمینه چند پروژه تعریف شده، ازجمله پروژه آبرسانی برای دو دهستان «غیزانیه» و «مشرحات» که شامل بحث زیرساخت، اصلاح و بازسازی تاسیسات آبرسانی شهید الماسی شیبان و اجرای خط انتقال و شبکه توزیع آب شرب که حدود چندسال است توسط شرکت آب و فاضلاب روستایی کلید خورده است و از شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب و شرکت های زیرمجموعه وزارت نفت و سازمان آب و برق خوزستان هم برای تامین اعتبار آن، از سوی استاندار دستوراتی صادر و مصوب شده، اما متاسفانه هم پروژه شهید الماسی و هم اجرای خط انتقال آب به دلیل عدم تامین اعتبار به کندی پیش رفت و حتی متوقف شد. اما مسئله دیگر به عدم وجود مواد اولیه برای تولید لوله مربوط است و موضوعی که تحت عنوان اختلافات ملکی و کشاورزی از زبان مسئولان استانی شنیده شد و ظاهرا از عوامل توقف پروژه بوده است. به هرحال سال ۹۸ این پروژه دوباره فعال شد و هم اکنون مدیران آبفای روستایی معتقدند که در مراحل پایانی هستند، البته چندفاز تعیین کرده و گفته اند در حال اتمام فاز نخست هستند و به زودی به بهره برداری می رسد که این مربوط به تامین آب شرب است. روز گذشته هم قائم مقام آبفای خوزستان وعده داد که مشکل آب غیزانیه ظرف سه هفته آینده به طورکامل حل خواهد شد اما به هر ترتیب، فراموش نکنیم که مردم این منطقه بسیار نجیب اند و باید این مسئله یعنی تامین آب چه برای بخش شرب و چه مصارف دامداری و کشاورزی که از نیازهای اولیه و اساسی  آنان به شمار می رود، حل و فصل شود. در حال حاضر شرکت آبفای روستایی به همراه شرکت آب و فاضلاب شهری یکپارچه شده و باید تا زمان تحقق وعده سه هفته ای که از سوی قائم مقام آبفا مطرح شده، تانکرهای سیار تامین آب به منظور آبرسانی به بخش غیزانیه افزایش یابد تا از میزان تنش های این بخش کاسته شود. بی تردید در این گرمای طاقت فرسا و در این وضعیت اسفناک بیماری کرونا که خوزستان هنوز در مرحله قرمز قراردارد، به شدت نیاز است تا تعداد تانکرهای سیار بیشتر شود.» 
خوزستان، منابع آب در دسترس فراوانی دارد
«محمدرضا محبوب فر»، عضو انجمن آمایش سرزمین ایران هم این معضل را مربوط به چهار سال پیش دانسته و در گفت و گو با «رسالت» تشریح
 می کند: «هنوز مشکل تامین آب این منطقه بعد از ۴۰ سال برطرف نشده، البته چهار سال پیش مشکل تامین آب این روستا جدی تر شد و علیرغم وعده مسئولین، مشکلات برطرف نشده و به دلیل تاخیر در اجرای پروژه های آبرسانی، مشکل تامین آب در بخش غیزانیه همچنان برقرار است و مردم این منطقه تحت فشارهای روحی روانی بیماری کرونا  و مشکلات اقتصادی و اجتماعی هم قرار دارند و تصور می کنم باتوجه به اینکه خوزستان منابع آب در دسترس کم ندارد، مسئله حل شدنی است، با این حال ضعف های مدیریتی خوزستان باعث شده، مردم معترض، جاده ها را مسدود و باعث اختلال در تردد خودروهای سبک و سنگین عبوری شوند. در عین حال مامورین پلیس به منطقه ورود کرده و تلاش کردند تجمع کنندگان را متفرق سازند و متقابلا آنها هم عکس العمل نشان دادند.»  او در ادامه با تاکید بر اینکه، امروز بخش زیادی  از روستاهای کشور به دلیل بحران آب و مهاجرت های اقلیمی خالی از سکنه است، عنوان می کند: «مطابق آمارها در فاصله سال های ۱۳۵۰ تا ۱۳۹۹ مهاجرت های اقلیمی افزایش پیدا کرده و ۱۰ برابر شده است. این مهاجرتها ناشی از عدم تامین آب و افزایش افسارگسیخته جمعیت در روستاها بوده و به طور ویژه در مورد اهواز و بخش غیزانیه ، منابع آب کم نیست و استان خوزستان منابع آب در دسترس فراوانی دارد و حتی از منابع نفت و گاز هم بهره مند است. اگر مسئولین دولتی اراده سیاسی و عزم ملی در جهت رفع کمبودها در حوزه آب داشته باشند و حداقل افرادی را در مدیریت های استانی منصوب کنند که پاسخگو باشند، وضعیت مدیریت خواهد شد. بی تردید مسئولین باید بدانند آب حق مردم است و نباید به دلیل تجمع، مورد تعرض قرار بگیرند. بالطبع مدیریت استانی در خوزستان یا باید تغییر رویه داشته باشد یا اینکه افرادی در این منطقه منصوب شوند که اولویت نخست شان رفع مشکلات اولیه مردم باشد. اگر چنین رویه ای اتخاذ نشود، این اعتراضات ادامه خواهد داشت و حتی به سایر روستاهایی که فاقد آب هستند، تسری می یابد. لذا راه برون رفت از چنین وضعیتی را در این می دانم که مدیریت کلان استان خوزستان با نماینده معترضین در غیزانیه وارد مذاکره و گفت و گو شوند.»
محبوب فر توضیح می دهد: «اگر بحران آب روستایی در خوزستان مدیریت نشود، این بحران در آینده نزدیک طی هفته ها و ماه ها و سال های آینده، به مسئله اصلی استان بدل می شود، ضمن اینکه امروز حدود ۲۸۰ روستا در استان خوزستان و بخش هایی که در مجاورت با این استان است در وضعیت تنش آبی قرار دارند، با این وجود، بازهم مشکل این روستاها را کمبود منابع آبی تحلیل و تفسیر نمی کنم، زیرا در سال قبل و امسال حدود ۴۰۰ درصد افزایش ورود آب به سدها را داشته ایم و علیرغم وجود منابع لازم و در اختیار خوزستان، زیرساخت های توزیع آب در این استان وجود ندارد و همین فقدان برای توزیع عادلانه آب، منجر به این شده که تعداد قابل توجهی از روستاها در این استان علیرغم وعده وعیدهای مسئولان با مشکل بی آبی روبه رو باشند. بی تردید اگر مدیریتی قوی در این استان حاکم باشد، قطعا توزیع عادلانه آب انجام می شود. نکته دیگر این است که در زمستان سال ۱۳۹۵ استاندار خوزستان به منظور بررسی و ارزیابی وضعیت شرب غیزانیه اهواز و روستاهای این بخش از منطقه بازدید کرده و وعده داد که ظرف سه ماه مشکل آب روستاها حل می شود و حتی بنا بود، لوله گذاری ها به مقدار ۲۵ کیلومتر از تاسیسات شهرستان کارون انجام شود، اما این اتفاق تا به امروز نیفتاده و تاخیر سه ساله در پروژه آبرسانی بخش غیزانیه ، امروز مردم را ناراحت و معترض کرده، آن هم در شرایطی که نیاز مردم رعایت بهداشت فردی برای مبتلا نشدن به بیماری کروناست.»
منطقه نفتخیزی که فاقد منابع آب است!
محمد درویش، از فعالان محیط زیست هم در گفت و گو با «رسالت» در واکنش به کمبود آب غیزانیه ، ابراز تعجب کرده و اذعان می کند: «این مسئله بسیار غم انگیز است، چطور می شود در استانی که ۳۳  درصد منابع آب سطحی کشور در آنجا جاری می شود، با مشکل کم آبی روبه رو باشند؟ گویا مسئله مهمتر، ضعف مدیریت منابع آب است وگرنه نباید در مورد ابتدایی ترین و مهمترین نیاز که تامین آب شرب است، این گونه عمل شود. چگونه خودمان را سومین کشور سدساز جهان می دانیم اما حتی در آبرسانی از طریق تانکر هم عملکرد درستی نداریم؟ وجود  چاه های نفت در بخش غیزانیه اهواز این منطقه را به یکی از مناطق نفتخیز خوزستان و کشور بدل کرده و به رغم ثروتی که در این منطقه وجود دارد، مشکل آب دارند.