«محمد جواد ظریف» در مقاله ای در دیلی آنلاین تاکید کرد: سرسختی و غیرقابل پیش‌بینی بودن ایالات متحده هیچ ارتباطی با اجرای ماهرانه تئوری بازی‌ها ندارد.

رژیم فعلی در واشنگتن، صرف نظر از سوءمدیریت COVID19 در کشور خود یا تضعیف نمودن صلح و ثبات در خارج از کشور، هیچ برنامه واقعی ندارد، مگر اینکه کورکورانه به تمام کسانی که حامی حاکمیت قانون ‌اند حمله کند.

نحوه برخورد ایالات متحده با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ملل متحد، که تائید کننده و تفکیک ناپذیر از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، که معمولاً با عنوان توافق هسته‌ای ایران شناخته می‌شود، در این زمینه یک مثال روشن است.

در ژوئیه سال ۲۰۱۵ میلادی، ایران، ایالات متحده، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان با هدف رفع هرگونه نگرانی در مورد ماهیت منحصراً صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران و در عین حال رهایی مردم ایران از تحریم‌های غیرانسانی و ناعادلانه، به توافق مهمی دست یافتند. به ‌عنوان بخشی از تعهدات ذیل برجام، ایالات متحده و نیز سایر کشورهای امضاء کننده، به طور مشترک بانی قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ملل متحد شدند، که برجام جزء لایتجزای آن است و تمام ۹۰ صفحه آن به قطعنامه پیوست شده است، بنابراین قطعنامه برجام را به مثابه حقوق بین‌الملل تثبیت می‌کند.

با این حال، در ماه مه سال ۲۰۱۸ دولت ایالات متحده اعلام کرد که به ‌طور یک جانبه تصمیم به «متوقف کردن مشارکت» در برجام گرفته است. از آن زمان به بعد، ایران و باقی جامعه بین‌المللی در موقعیت خارق‌العاده‌ای قرار گرفته‌اند تا شاهد این باشند که ایالات متحده، نخستین دولت در تاریخ ملل متحد است که نه ‌تنها یک قطعنامه الزام‌آور را که خود بانی آن بوده نقض می‌کند، بلکه آن دولت‌ها و شرکت‌هایی را که با اجرای مفاد آن قطعنامه، از حقوق بین‌الملل حمایت می‌کنند، مجازات می‌کند.همانطور که ماه گذشته به شورای امنیت هشداردادم، این وضع موجود نه‌ مطلوب است و نه پایدار، بنابراین ما در یک گذرگاه هستیم.

کارزار دروغ‌پراکنی دولت ایالات متحده ازجمله ادعاهای غلط و جعلی درباره اجماع منطقه‌ای درباره عواقب پایبندی امضا کنندگان باقی‌مانده از برجام به مفاد توافقنامه از جمله عادی‌سازی همکاری‌های دفاعی ایران با جهان در ماه اکتبر نیرنگی برای پنهان‌کردن انگیزه‌های واقعی و بدخواهانه آن است: آمریکا در فروپاشاندن قطعنامه ۲۲۳۱ علیرغم دو سال تحمیل بی‌رحمانه ترین «فشار حداکثری» که تاکنون به یک ملت تحمیل شده است از جمله محروم کردن مردم عادی ایرانی‌ از دسترسی به داروها و تجهیزات پزشکی در هنگام کشنده‌ترین بیماری همه‌گیر که دنیا در دهه‌های متمادی به‌خود دیده است شکست خورد. اکنون آمریکا امیدواراست که با سوء تفسیر خود از مفاد همان قطعنامه‌ای که در سال ۲۰۱۸ آن‌ را ترک کرد، سرانجام همان قطعنامه را نابود کند. این رفتار عمیقاً مخرب ایالات متحده کل ساختار ملل متحد را هدف گرفته است. شیوه ای که آمریکا در پیش گرفته است تا با استفاده از سازوکار خود ملل متحد، این نهاد جهانی را نابود کند.

موضوعات و پیامدهای مهمی در این ارتباط وجود دارد که در این زمینه باید مد نظر قرار گیرند:

اول و مهمتر از همه، ممکن است کسی تعجب کند که چرا یا چگونه فروپاشی تنها یک قطعنامه شورای امنیت ملل متحد در یک مورد خاص، به نتایج وسیع‌تر و عام می‌انجامد. این ارتباط کاملاوجود دارد. اگر شورای امنیت با قلدرمآبی یک عضو مجبور به انهدام قطعنامه خودش شود، در واقع شاهد چند نسل عقب گرد در دستاورد چندجانبه¬گرایی جامعه جهانی خواهد بود. بدون احترام همه قدرت‌ها به اصولی که شورای امنیت برای تحقق آن‌ها ایجاد شده، شورا نمی‌تواند به وظایف خود عمل نماید و هیچ ملتی نیز نمی‌تواند صلاحیت و اقتدار آن را بپذیرد.

ما نباید فراموش کنیم که همین رژیم حاکم بر آمریکا به طرز کودکانه‌ای در زمان بدترین همه‌گیری جهانی بیماری، از سازمان بهداشت جهانی (WHO) خارج شد، اما اکنون در تلاش است تا هدایت روند اصلاحات همان سازمان بهداشت جهانی را حتی به قیمت آزرده کردن نزدیکترین متحدان غربی خود در دست گیرد.

اگر به ایالات متحده اجازه داده شود تا به این مسیر ادامه دهد، جهان به سمت استاندارد «قدرت حق می‌سازد» عقب گرد خواهد کرد؛ و گرچه این ممکن است برای جنگ¬طلبان دوران جنگ سرد که به دنبال اهداف جدید هستند جذاب باشد، اما باید توجه داشته باشند که حتی منطق زور دوران جنگ سرد نیز حدومرز خود را دارد: هر دو ابر قدرت قرن گذشته، شاهد کاهش نفوذ بین‌المللی خود در نتیجه شکست نظامی در افغانستان کشوری با تولید ناخالص داخلی ۱۴ برابر کمتر از درآمد سالانه شرکت اپل بوده اند.

ما همچنین در سال‌های گذشته دیده‌ایم که دولت آمریکا به موازات حمله به نهادها و توافق‌های بین‌المللی به چه صورت تلاش کرده تا حقوق داخلی خود را جایگزین حقوق بین‌الملل کند. در عمل، این بدان معناست که اکنون خزانه‌داری دولت ایالات متحده است و نه دولت‌های اروپایی که تصمیم می‌گیرند شرکت‌های اروپایی با چه کسی فعالیت‌های تجاری داشته باشند، چه در ارتباط با اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و چه اجرای خط لوله انتقال گاز نورداستریم.

در حالی که تاکنون اصولاً این ایالات متحده آمریکا بوده است که به دنبال گسترش صلاحیت قوانین داخلی خود بوده‌، هیچ دلیلی وجود ندارد که این روند منحصر به آمریکا باقی بماند.

با گشودن این جعبه پاندورا و با تمکین به آن از سوی برخی دولت‌ها، تصور آینده‌ای که شهروندان عادی و بنگاه‌های خصوصی با اتهامات فراسرزمینی ناشی از قوانین فزاینده داخلی سایر کشورها مواجه شوند، دور از انتظار نیست؛ همچون قوانین داخلی محدودکننده سفر، تجارت و سرمایه گذاری بین المللی دیگران. سرانجامی به غایت واپس گرایانه در دنیای جهانی شده ما.

بنابراین، جامعه جهانی به ‌طور کلی و شورای امنیت ملل متحد به‌طور ویژه با یک تصمیم مهم روبرو است: آیا احترام به حاکمیت قانون را تثبیت می‌کنیم یا به قانون جنگل باز می‌گردیم؟

در حالی که ایران تاب آوری و پاسخ قاطعانه خود در قبال قلدرمآبی بدسگالانه را ثابت کرده است، من اطمینان دارم که در هفته‌ها و ماه‌های حساس بعدی اعضای شورای امنیت تلاشِ مذبوحانه‌ی انتخاباتیِ دولتِ مستأصلِ ایالات متحده برای نابودسازی موفقیت دیپلماتیک قرن بیست و یکم را ناکام ساخته و اجازه نخواهند داد که در این روند آنچه از چندجانبه‌گرایی و حقوق بین‌الملل باقی مانده است نابود شود.