صید «ترال» بلای جان صیادان - روزنامه رسالت | روزنامه رسالت
شناسه خبر : 29112
  پرینتخانه » اجتماعی, اسلایدر تاریخ انتشار : ۲۲ شهریور ۱۳۹۹ - ۲۳:۴۶ |
در سایه نبود نظارت‌ها، امنیت شغلی صیادان بومی از دست رفت؛

صید «ترال» بلای جان صیادان

کشتی‌های ترال وابسته به سازمان شیلات و  ژن‌های خوب، آزادانه و حتی در مکان‌هایی کمتر از ۸ مایل در دریا حاضر می‌شوند و با خاموش کردن ردیاب خود و چراغ‌های کشتی، شباهنگام دست به غارت می‌زنند.
صید «ترال» بلای جان صیادان
گروه اجتماعی- مریم رمضانی 
می‌گویند، «کشتی‌های ترال وابسته به سازمان شیلات و  ژن‌های خوب، آزادانه و حتی در مکان‌هایی کمتر از ۸ مایل در دریا حاضر می‌شوند و با خاموش کردن ردیاب خود و چراغ‌های کشتی، شباهنگام دست به غارت می‌زنند.» می‌گویند، «بیش از ۶۰ درصد قایق‌های محلی که نانشان از صید ماهی به‌واسطه‌ صیادی است، بی‌دلیل و بدون هیچ توجیه منطقی بدون مجوز هستند درحالی‌که کشتی‌های ترال که هم مخرب محیط‌زیست است و هم آلوده‌کننده‌ هوا و عامل بیکاری هزاران صیاد به‌راحتی و با دستور معاونین شیلات با مبالغ کم مجوز می‌گیرند و حتی کار بدان جا رسیده که نابودگران ثروت عظیم کشور دارای سهمیه سوخت هنگفت هم هستند.» این عبارات را قرارگاه «احمدی روشن» در استان سیستان و بلوچستان طی نامه‌ای به حجت‌الاسلام منتظری، دادستان کل کشور نوشته است و بازنشر آن در روزنامه «رسالت» به معنای تأيید یا تکذیب آن نیست، اما شواهد حاکی از آن است که صید ترال آن‌قدر تخریب‌کننده بوده و هست که افزون بر تخریب اکوسیستم، هزاران صیاد محلی بلوچ بوشهری و هرمزگانی را بیکار کرده است.گزارش‌های میدانی قرارگاه «احمدی روشن» نشان می‌دهد که کشتی‌های ترال دارای مجوز، همان مقررات مجوز پرشبهه خود را هم رعایت نمی‌کنند و با نقض حریم دریایی، حتی تا نزدیک سواحل که در این فصل محل تخم‌ریزی آبزیان دریایی است به صید مخرب خود  آزادانه ادامه می‌دهند به صورتی که هر کشتی ترال به ازای هر ساعت حداقل ۵۰۰ کیلو و حداکثر ۲ تن صید می‌کند.
صید ترال و حضور ترالرها در خلیج‌فارس و دریای عمان، امنیت شغلی صیادان بومی را ربوده و اهمال و سستی دولت در آب‌های بزرگ‌ترین بندر اقیانوسی کشور مسبب این وضعیت است، حال‌آنکه به گواه آمارها و ادعای صیادان بومی، پیش‌ازاین با هربار رفتن به دریا ۵۰۰ تا۶۰۰ کیلو ماهی صید می‌کردند اما اکنون با کاهش ماهیان این رقم بسیار ناچیز است و گاهی به صفر می‌رسد. 
    صید ترال چیست؟
ترال، به‌نوعی از صید گفته می‌شود که در آن صیادان به‌وسیله نوعی تور که ترال نام دارد، اقدام به صید انواع آبزیان می‌کنند. در این نوع صید با کشیدن نوعی تور در آب دریا و با استفاده از قایق‌های کوچک یا بزرگ ماهی‌ها صید می‌شوند، اما نکته مهم آن است که در این نوع صید می‌توان انواع ماهی‌های ریز و حتی میگو شیشه‌ای که در اعماق ۲۰۰ متری دریا زندگی می‌کنند را صید کرد این موضوع آسیبی جدی بر محیط‌زیست وارد می‌کند و همچنین موجب از بین رفتن تعداد زیادی گونه آبزی، از بین رفتن کف اقیانوس‌ها و ایجاد مشکلات متعدد برای اقیانوس‌ها و دریا‌ها می‌شود.

بررسی‌ها از مجوزهای صید ترالر در آب‌های ۸ تا ۱۲ مایل به‌بعد حکایت دارد و این صیادان به لحاظ قانونی باید نسبت به صید ماهی‌های غیرماکول اقدام کنند اما طی این مدت بارها از محدودیت‌ها عبور کرده و وارد حیطه صید سنتی صیادان بومی‌شده‌اند و حتی تا آب‌های
 ۳ مایل نیز آمده‌اند و تور این کشتی‌ها همه نوع ماهی را به دام انداخته است. البته برخی از مقامات ذی‌صلاح مدعی هستند که این شرایط به سامان رسیده و کمتر شاهد جولان کشتی‌های ترالر هستیم. 
ایران‌نژاد- نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی به شکایت صیادان و پیگیری شیلات به‌منظور از دور خارج کردن این کشتی‌ها و لغو مجوزهایشان اشاره داشته و تشریح کرده است که هم‌اکنون فقط تعدادی محدود ترالر مشغول‌اند که این‌ها هم تخلفات زیادی دارند و مسئولان شیلات قول داده‌اند، این چند ترالر هم کم‌کم از دور خارج شوند.
به‌رغم این مسئله، هدایت الله میرمرادزهی- مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان به صید ماهی‌های غیرحلال از سوی کشتی‌های ترالر اشاره داشته و گفته است: در سال ۹۶ بیش از هشت هزار تن ماهی غیر حلال که صید هدف ترال است، به کشورهای جنوب شرق آسیا صادرشده است‌.
مرادزهی، کوشیده این مسئله را چندان بزرگ جلوه ندهد و همان ادعاهای همیشگی را بر زبان آورد که «کشتی‌های ترال در عمق ۳۰۰ متری و به فاصله ۱۰ مایل از ساحل صید می‌کنند که منافاتی با صیادان محلی و ساحلی ندارد» یا این‌که بگوید، «صیدان هدفشان ماهیان غیرماکول است که به‌دلیل ملاحظات شرعی مورداستفاده مسلمانان نیست» مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان بر مسئله نظارت‌ها هم تأکید داشته و گفته، استفاده از کارشناسان فنی به‌عنوان ناظر بر روی کشتی‌های ترال برای نظارت بر محدوده‌
گونه و روش صید و همچنین استفاده از سیستم  GPS بر روی همه ترال‌ها از اقداماتی است که برای نظارت و کنترل بیشتر بر این روش صید توسط شیلات انجام می‌شود.
این اظهارات در شرایطی مطرح می‌شود که «ماده ۱۰ قانون حفاظت و بهره‌برداری از منابع آبزی، فعالیت شناورهای صنعتی را در محدوده آب‌های ساحلی و سرزمینی ممنوع کرده و ماده یک قانون حفاظت و بهسازی محیط‌زیست نیز اشاره دارد که برداشت بی‌رویه از منابع آبزی موجب بر هم خوردن تعادل اکولوژیک می‌شود.»
یکی از روش‌های صید، تور ترال کفی است که باوجود داشتن مضرات و اثرات زیست‌شناختی و فیزیکی و زیست‌محیطی، به دلیل ترکیب صید بالا کاربرد وسیعی دارد. فشار صیادی بالا و حذف ماهیان درشت از جمعیت ذخایر و آثار متعدد دیگر روی جمعیت ماهیان هدف و غیر هدف درمجموع نشان‌دهنده آسیب جدی به محیط‌زیست دریایی منطقه است. جهت ترمیم آسیب‌های ناشی از صید ترال اصلاحات فنی در تور و روش‌های قاطع مدیریتی ضروری است. در همین زمینه خبرگزاری بازار به‌منظور تحلیل حضور کشتی‌های ترال در سواحل مکران که موضوعی دیرینه است، در گزارشی به تبیین پیامدهای این مسئله پرداخته است: «صید ترال یکی از مخرب‌ترین انواع صید آبزیان است که به اکوسیستم دریا و زیستگاه آبزیان آسیب زیادی می‌زند، کشتی‌های ترال با کشیدن ابزار سنگین در کف دریا سبب شکسته شدن مرجان‌ها از بین رفتن زیستگاه آبزیان، حذف جلبک‌های دریایی و رسوبات دریایی می‌شوند.»
نکته دیگری که در این گزارش حائز اهمیت بوده امنیت شغلی صیادان محلی است که صید ترال علاوه بر آسیب به اکوسیستم دریا، ذخایر آبزیان را نیز در منطقه کاهش داده و صیادان برای امرارمعاش دچار مشکلات فراوانی شده‌اند. 
    ورود مجلس و قوه قضائیه برای احقاق حقوق صیادان محلی
بر همین اساس سمیه رفیعی- نماینده مردم تهران ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی از تلاش فراکسیون محیط‌زیست برای ممنوعیت صید ترال در منطقه خبر داد و گفت: ممنوعیت صید ترال برای احقاق حقوق صیادان محلی است. آن‌طور که «خبرگزاری میزان» گزارش داده، ۱۱ مهرماه ۹۸، در بازدید سرزده رئیس قوه قضاییه از اسکله صیادی بندرعباس، حجت‌الاسلام رئیسی ضمن بازدید از اسکله در جمع صیادان حاضر شد و پای درد و دل آن‌ها نشست و حرف‌هایشان را شنید که در جریان این دیدار، ابراز گله‌مندی از شیلات بابت صدور مجوز صیدترال ازجمله مسائل مطرح‌شده توسط صیادان بود که با رئیس قوه قضائیه در میان گذاشته شد.

 حجت‌الاسلام  رئیسى ۱۷ بهمن‌ماه در سفر به استان بوشهر و در دیدار با قضات این استان هم ضمن غیرقانونی دانستن صید ترال عنوان کرده است: این شیوه صید، تمام آبزیان را تهدید می‌کند و زمینه اقتصادی و صیادی را از بین می‌برد، از همین رو باید نیروی انتظامی، مسئولان سیاسی و وزارت جهاد کشاورزی با این موضوع برخورد کند.
در ادامه، رئیس قوه قضائیه بر برخورد با متخلفان صید ترال تاکید و یادآور شده است: هم در بندرعباس و هم در بوشهر وقتی به‌صورت سرزده در ساحل حضور یافتیم، صیادان هم در اینجا و هم در بندرعباس نسبت به صید به روش «ترال» گلایه‌هایی داشتند. باید وضعیت این موضوع روشن شود؛ چراکه این‌گونه برداشت از دریا زندگی صیادان را مختل و حیات آبزیان را به خطر می‌اندازد. اگر چارچوب‌ها روشن و تبیین شد و تنویر افکار عمومی صورت گرفت برخورد با تخلفات، برخوردی روشن است و جامعه متوجه می‌شود که این افراد متجاسر هستند و باید با آن‌ها برخورد کرد.
 حجت‌الاسلام رئیسی درجلسه شورای عالی قضائی در استان بوشهر نیز به صید ماهی به روش ترال اشاره کرده و گفته است:«باید با مصادیق غیرمجاز آن برخورد شود و در مواردی که مجوز شیلات وجود دارد بررسی شود بر چه اساسی مجوز صادرشده است.» اما این اظهارات به صید ترال خاتمه نداده، حداقل در سیستان و بلوچستان که این‌گونه است و قرارگاه «احمدی روشن» در این استان، ابراز گلایه کرده‌اند از این‌که کشتی‌های ترال دارای مجوز، به صید مخرب خود، آزادانه ادامه می‌دهند و این درحالی‌که است که اکنون ذخایر آبزیان دریایی در آب‌های نزدیک بسیار کاهش پیداکرده و قایق‌های کوچک برای صیدماهی باید به آب‌های دور اقیانوس بروند. 
    عدم نظارت بر روی کشتی‌های ترال
«صیادی بلوچ» در تأيید این سخنان به «رسالت» می‌گوید: «چندین روز است ۱۵ طاقه تور را به دریا انداخته‌ام اما یک ماهی هم نتوانسته‌ام صید کنم. از دریا بیزارم، حاضرم کارگری کنم اما دیگر برای صید ماهی به دریا نروم. چیزی دستمان را نمی‌گیرد. در دیدار چند روز اخیر نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی با جامعه صیادی «بریس» مطالبات مردم در مورد صید ترال مطرح‌شده تا این موضوع از طریق نمایندگان مجلس با سازمان شیلات پیگیری شود اما امیدی نداریم، این مسئله سال‌هاست که ادامه دارد و کشتی‌ها به‌صورت غیرقانونی و از دیگر کشورها به محدوده آب‌های داخلی ما می‌آیند و به صید ماهی می‌پردازند بدون این‌که برخوردی صورت بگیرد. صید ما کاملامشخص است زیرا ما برای صید ماهی‌های حلال به دریا می‌رویم و در ضمن با رعایت اصول صیادی می‌کنیم اما آیا واقعاصید کشتی‌های خارجی هم اصولی انجام می‌شود؟»این صیاد بومی تأکید می‌کند، «زمانی که ما می‌خواهیم برای صید ماهی به دریا برویم نظارت‌های مختلفی از سوی ارگان‌های مسئول وجود دارد اما ظاهراکشتی‌های خارجی در این میان هیچ محدودیتی ندارند. چرا برای کشتی‌هایی که به روش «ترال» صید و همه‌چیز را جارو می‌کنند نظارتی وجود ندارد؟» 

امروزه صید به روش ترال به‌شدت در برخی از کشورها کنترل می‌شود زیرا در این روش صید، تور ترال در آب‌های میان سطحی، عمیق و حتی کف دریا کشیده می‌شود که این عمل باعث آشفتگی و بر هم خوردن توازن در زندگی موجودات دریایی و حتی برهم خوردن چرخه زندگی در کف دریاها می‌شود از همین رو این روش صید علاوه بر نگرانی‌هایی که برای دوستداران محیط‌زیست ایجاد کرده موجب خسارت‌ها و نگرانی‌هایی برای اقشار مختلف صیادان و ساحل‌نشینان منطقه نیز شده است.
    بحث هجوم به سواحل چابهار و صید ترال  محدود شد
در همین رابطه «وحید پورمردان» مدیرکل محیط‌زیست سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با «رسالت» عنوان می‌کند: «صید ترال در کشورهای دوستدار محیط‌زیست که حامی منابع و ذخایر آبزیان خود هستند، انجام نمی‌شود و حتی در محدوده آب‌های آزاد خودشان هم‌چنین مجوزهایی صادر نمی‌کنند و نکته مهم‌تر آن است که صید ترال به‌شدت برای محیط‌زیست، مخرب بوده و هرچه در بستر دریاست را می‌روبد و به روی عرشه می‌آورد و مقدمات نابودی‌اش را فراهم می‌سازد. معمولاصیادان ترال تخلف کرده و برخلاف استانداردهایی که برای آنان مجوز صادرشده عملیات صید را انجام می‌دهند و محیط‌زیست هم‌گشت‌ها و کنترل‌های دریایی را در محدوده چابهار و بندر کنارک دارد و با مواردی که تخلف صورت بگیرد، برخورد می‌شود. حتی در جریان کنترل‌ها و نظارت‌ها با مواردی مواجه بودیم که گونه‌های غیرماکول و دارای ارزش زیست‌محیطی و اکوسیستمی برای منطقه بوده‌اند که این‌ها را توقیف کرده‌ایم. برهمین اساس ۵/۳تن «سفره‌ماهی» توقیف و متخلفان به مقام قضائی معرفی‌شده‌اند. اتفاق خوبی هم از سوی دستگاه قضا رخ‌داده و دادستان سیستان و بلوچستان بخشنامه‌ای را برای دادستان‌های دیگر استان‌ها به‌ویژه شهرهای بندری فرستاده‌اند و نامه ما را پیوست کرده‌اند که در خصوص پرونده‌های این‌چنینی خارج از نوبت و در اسرع وقت با متخلفان برخورد شود. حتی مکاتباتی میان سازمان محیط‌زیست و شیلات کشور انجام گرفته و در استان نیز همسویی بین این دو مجموعه و مقامات قضائی وجود دارد. رسانه‌ها و مردم هم در این جریان نقش بسیار مثبتی داشته‌اند و در حال حاضر وضعیت نگران‌کننده نیست و بحث هجوم به سواحل چابهار محدودشده و در آب‌های سرزمینی و داخل خلیج چابهار شاهد صیدترال نیستیم.» 
نویسنده : گروه اجتماعی- مریم رمضانی |
به اشتراک بگذارید
تعداد دیدگاه : ۰
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.