| معصومه شمسيني غياثوند|
صنعت گردشگري در کشورهاي جهان همواره مورد توجه مسئولان براي توسعه و گسترش زيرساخت‌هاي‌آن قرار گرفته است.مردم ايران در سال‌هاي اخير تمايل فراواني براي گردشگري در جهان نشان داده‌اند اما با توجه به شرايط اقتصادي کشور و افزايش قيمت دلار شاهد هستيم که توجه بيشتر گردشگران به داخل کشور معطوف شده است.
با آغاز فصل تابستان‌و ايام فراغت تمايل گردشگران به سفر بيشتر مي‌شوداما با اين وجود شاهد افزايش هزينه‌هاي هتل‌هاي اقامتي و حمل و نقل‌در کشور هستيم که گردشگران را با مشکلات عديده مواجه مي‌کند، اين گران فروشي به زعم کارشناسان گردشگري نه تنها سودي براي صنعت گردشگري کشور ندارد بلکه جلوي توسعه و رونق صنعت گردشگري را مي‌گيرد.
به منظور بررسي‌و ارائه راهکارهايي براي توسعه صنعت گردشگري در کشور در فصل تابستان کارشناسان گردشگري در گفت‌وگو با رسالت به بيان نظرات و ديدگاه‌هاي خود در رابطه با عوامل رکود صنعت گردشگري کشور و راهکارهايي براي توسعه صنعت گردشگري پرداختند.
صنعت گردشگري براي همه فصول سال
ابراهيم باي سلامي، کارشناس صنعت گردشگري در گفت‌وگو با رسالت با بيان اينکه گردشگري بايد به عنوان يک صنعت در همه فصل‌ها مورد توجه قرار بگيرد، مي‌گويد: «در فصل‌هايي مثل تابستان شاهد اوج صنعت گردشگري و استقبال گردشگران هستيم اما به دليل تقاضاي بيشترعرضه کنندگان ممکن است محصولات و امکانات خود را گران تر به گردشگران ارائه کنند. در بخش حمل و نقل ريلي، هوايي و جاده‌اي، مراکز اقامتي و هتل‌ها اين گران فروشي‌ها را بيشتر مشاهده مي‌کنيم که به دليل رزروها و درخواست‌هاي بيشتر،اين قيمت‌ها افزايش مي‌يابد.»
اين کارشناس صنعت گردشگري با تأکيد براينکه اين افزايش قيمت‌ها اجحاف بزرگي در حق گردشگران در اين فصل است، عنوان کرد: « مسئولان و متصديان صنعت گردشگري لازم است با اين گران‌ فروشي‌ها برخورد جدي داشته باشند و صاحبان مراکز اقامتي و هتل‌ها نيز بايد رعايت وضعيت اقتصادي گردشگران را داشته باشند تا با خاطر آسوده سفر کنند.»
باي سلامي با بيان اينکه تعطيلات و اوقات فراغت يکي از پايه‌هاي اصلي رونق گردشگري در کشور است، اظهار داشت: « در فصل تابستان که معمولا مراکز آموزشي تعطيل است، تقاضاي سفر ميان بسياري از قشرهاي جامعه از جمله دانش آموزان و خانواده‌هاي آنها، کارکنان دولت، اعضاي هيئت علمي دانشگاه‌ها و فرهنگيان افزايش پيدا مي‌کند و قصد دارند که از مناطق با آب و هواي گوناگون بازديد کنند يا به ديدار خانواده‌‌هايشان به شهري ديگر بروند.
عضو شوراي عالي ميراث فرهنگي و گردشگري‌با تاکيد بر ساماندهي هزينه‌هاي صنعت گردشگري براي رفاه حال مسافران، گفت: «کارشناسان گردشگري طرحي را به دولت و مجلس شوراي اسلامي براساس تجربه ملي، منطقه اي و جهاني ارائه داده اند که اميدواريم مورد توجه قرار بگيردو مقاصد گردشگري در ايام تعطيلات توسعه پيدا کند چرا که در ايام تعطيلات شاهد هستيم که به دليل هجوم گردشگران به قطب گردشگري خاصي تقاضا بيش از عرضه مي‌شود.»
وي با بيان اينکه اگر تعريف و تدابير جديدي از مقاصدگردشگري صورت بگيرد شاهد رونق صنعت گردشگري خواهيم بود، گفت: « با توليد زير ساخت‌هاي مناسب ديگر شاهد گران فروشي و افزايش قيمت‌ها نخواهيم بود و سازمان ميراث فرهنگي بايد با ترسيم راهبردگردشگري ايران براي‌توسعه مقاصد با برنامه ريزي
خاص تلاش کند.» اين کارشناس گردشگري با اشاره به ارائه مکان‌هايي از سوي برخي نهادها و ارگان‌ها به گردشگران از جمله وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم، عنوان کرد: « هرچند برخي نهادها و ارگان‌ها مثل وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم خانه‌هاي معلم و خوابگاه‌ها و سوئيت‌هاي دانشجويي در اختيار گردشگران قرار مي‌دهنداما واقعيت اين است که دراختيار گذاشتن مرکز اقامتي رسمي و معين با قيمت مناسب به عهده سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري است و نبايد صنعت گردشگري در حاشيه قرار داشته باشد.»
عدم نظارت بر قيمت‌هاي مناطق گردشگري
عدم کنترل و نظارت مسئولان گردشگري و نهادهاي مرتبط و در راس آن سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در رابطه با افزايش قيمت‌ها و هزينه‌هاي حمل و نقل و مراکز اقامتي يکي از مواردي است که مي‌تواند صنعت گردشگري کشور را با مشکل و رکود مواجه کند و لازم است تدابير و برنامه‌هاي مدوني براي مقابله با اين افزايش قيمت‌ها صورت بگيرد.
در ادامه محمد حسين ايماني، کارشناس گردشگري در گفت‌وگو با رسالت با بيان اينکه صنعت گردشگري جزءصنايع اصلي در کشورهاي جهان است، خاطرنشان کرد: « در کشورهاي جهان شاهد هستيم که در فصل‌هايي از سال تخفيف گردشگري به مسافران داده مي‌شود که در ايران وجود ندارد، در فصل‌هايي که رونق گردشگري است هر کسي قيمت خودش را ارائه مي‌دهد که نبايد گردشگران زير بار اين قيمت بروند و از طرفي دستگاه هاي نظارتي نيز بايد به اين موضوع وارد شده و مانع بي سرو ساماني قيمت ها شوند.»
اين کارشناس گردشگري با تأکيد به لزوم نظارت بر صنعت گردشگري از سوي مسئولان در فصل تابستان گفت: «افزايش قيمت‌ها در کشور ما تا حدي قابل قبول است اما بايد نظارت وکنترلي از سوي مسئولان صورت بگيرد چرا که در فصل رکود نيز به گردشگران تخفيف داده نمي‌شودبنابراين نياز است دستگاه نظارت وکنترل ورود پيدا کندکه سقفي رابراي هزينه مجموعه خدمات گردشگري تعيين کنند تادر فصل هاي گردشگري، گردشگران با مشکلات کمتري رو به رو شوند.»
عدم هماهنگي عرضه و تقاضاي گردشگري در کشور
ايماني با بيان اينکه رونق گردشگري هم به تقاضا و هم به عرضه مربوط است، عنوان کرد: «در سال‌هاي اخير شاهد اين تقاضا از سوي گردشگران هستيم که باتعطيلات مردم سفر را به انجام هر کار ديگري ترجيح مي‌دهند اما مشکل عرضه محصولات گردشگري است که مطابق نياز گردشگري در کشور نيست و اين موضوع مي‌تواند تبعات منفي به همراه داشته باشد اما با توجه به رغبت بيش از حد مسافران لازم است که مسئولان تدابير و برنامه ريزي داشته باشند. بايد به زير ساخت هاي صنعت گردشگري توجه اساسي شود، اگر اين توجه صورت نگيرد در آينده صنعت گردشگري در کشور به يک معضل اجتماعي تبديل خواهد شد.»
ايماني در رابطه با نقش سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در توسعه صنعت گردشگري در کشور گفت: «البته بر اساس تعريف معين گردشگري يک صنعت فرا بخشي است و در عمل اتفاق مي‌افتد ومخصوص يک سازمان نيست که بتوانند بر آن مديريت کندلازم است که بخش‌هاي نظارت و توسعه گردشگري در اين رابطه تدابيري اتخاذ کنند تا به توسعه صنعت گردشگري کشور منجر شود.»
اين کارشناس گردشگري وجود خانه‌هاي معلم و خوابگاه‌هاي دانشجويي را در ايام تعطيلات مدارس و دانشگاه‌ها را تا حدي در صنعت گردشگري موثر دانست و گفت: « به دليل اينکه سفرها در کشور ما غيرمعمول و بيش از اندازه است امکانات برخي شهرستان‌ها جواب نمي‌دهدو در نتيجه اين مراکز در اختيار گردشگران قرار داده مي‌شود هرچند که صاحبان هتل‌ها اين عوامل را باعث رکود در فعاليت‌ آنها مي‌دانند اما در هر صورت لازم است که در اين زمينه سازماندهي صورت بگيرد .»
ايماني با بيان اينکه اگر صنعت گردشگري کشور مديريت شود شاهد شکوفايي آن در آينده خواهيم بود، گفت: « به دليل اينکه صنعت گردشگري در اولويت برنامه‌ريزي مسئولان کشور قرار نگرفته است الان با مشکلاتي مواجه هستيم. اما اگر نگاه ها به داخل کشور باشد صنعت گردشگري مي‌تواند به پديده اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي در کشور مبدل شود به شرط اينکه ملزومات آن فراهم شود تا نگاه جامع و برنامه ريزي عميق و مدوني صورت بگيرد تا از اين پديده به نفع کشور استفاده کنيم.»