مهدي محمدي در قامت کارشناس مسائل سياسي با تحليل سفر حسن روحاني به عراق گفت: آمريکا در عراق يک بازنده بزرگ است. هفت تريليون دلار خرج کرده اما رئيس جمهور آن بايد دزدانه بيايد و برود. اين نشان مي دهد که نفوذ سياسي و ژئوپلتيکي بسيار فراتر از قدرت عريان نظامي است و قدرت نظامي اساسا نمي تواند اين نوع از نفوذ و اقتدار را خلق کند.
وي ادامه داد: ارزش اصلي اين سفر به معناي ژئوپلتيکي آن است. اين سفر نشان مي دهد تعلق مشترک ايران و عراق به جغرافياي مقاومت باعث شده عملا جدا کردن آنها از هم به هيچ قيمتي براي هيچ قدرتي ميسر نباشد و در هم تنيدگي منافع و هويت دو کشور به گونه اي است که هيچ موضوع کوتاه مدتي نمي تواند ماهيت اين روابط را دگرگون کند. عراق در اوج تحريم ها و فشارهاي آمريکا و کشورهاي منطقه در کنار ايران ايستاده به اين دليل که ايران در اوج خطر تروريسم کنار عراق ايستادگي کرد.
وي عنوان کرد: سفر روحاني ادامه روندي است که از ۱۰ سال قبل آغاز شده يعني وقتي که ايران و عراق بر سر مفاهيم بنيادين مقاومت توافق کردند. اين خيلي مهم است که درک کنيم اگر مفهوم جريان مقاومت نبود هيچ عامل ديگري نمي توانست عراق را در اين شرايط در کنار ايران نگه دارد. بنابراين اين گام دوم همان فصل قبلي روابط است. البته به ميزاني که اين روابط خصوصا در حوزه هاي اقتصادي و زيرساختي تعميق شود، آينده با گذشته متفاوت هم خواهد بود.
محمدي آمريكا را در عراق يك بازنده بزرگ دانست و افزود:اکنون در جهان دوره سلطه از نوعي که آمريکا در پي آن است که گذشته و دوران رهبري به معنايي که ايران در حال نشان دادن آن است فرا رسيده است. نزاع ايران و آمريکا در منطقه نزاع ميان دو مدل است که يکي به دنبال رهبري نرم و نفوذ زيرساختي و ديگري به دنبال سلطه عريان است.
اين کارشناس مسائل سياسي با بيان اينکه مسئله اصلي که آمريکا درک نمي کند اين است که ايران درون محور مقاومت منافع شرکاي خودش را درست به اندازه منافع خودش جدي مي گيرد، افزود: ايران به دنبال سلطه و اجبار نيست. اتفاقا اين آمريکاست که مي خواست عراق را به يکي از ايالت هاي خودش تبديل کند و مردم عراق آن را بيرون انداختند.
*سعدالله زارعي: حضور روحاني در بغداد تيرخلاصي به توهم غربي-عربي بود
سعدالله زارعي، کارشناس مسائل منطقه هم درباره اين سفر و دستاوردهاي آن براي دو کشور ايران و عراق گفت: سفر حسن روحاني دو بعد دارد، يک بعد مربوط به جنبه هاي سياسي سفر مي شود و بعد ديگر با قراردادها و توافق هاي جديد بين ايران و ارتباط دارد.
وي ادامه داد: از بعد سياسي آنچه اين روزها شاهد هستيم و مورد توجه مجافل سياسي و رسانه اي دنيا قرار گرفته و به طور خاص نخبگان در سطح منطقه اي به آن توجه خاص نشان مي دهند، اين است که تلاش مي شد، اين دو کشور در شرايط جنگي باهم به سر ببرند و به خصوص از عراق به عنوان مانع بزرگ نفوذ ايران در منطقه ياد مي شد و جنگ هشت ساله اي
را براين اساس ترتيب دادند و بعدها هم آمريکايي تلاش کردند يک دولت شبيه صدام را در عراق بازسازي کنند و جلوي حرکت انقلاب ايران را بگيرند، اين سفر در واقع به صورت آشکار و عيان نشان داد که اين توطئه و برنامه سنگين با شکست کامل مواجه شده و امروز برخلاف تصور دشمنان منطقه دو کشور ايران و عراق به صورت يک مجموعه به هم پيوسته و يک مشت واحد در مقابل سياست هاي مخرب غرب در منطقه عمل مي کند.
اين کارشناس مسائل منطقه تصريح کرد: اين سفر از اين منظر يک تابلوي بسيار گويا از تلاش هاي دشمنانه اي است که با مقاومت ايران شکست خورد و حضور روحاني در بغداد تيرخلاصي است به توهم غربي-عربي بود که گمان مي کردند بغداد مي تواند يک نقطه تهاجمي عليه جمهوي اسلامي ايران باشد. اما از بعد دستاوردهاي سفر همان طور که ترکيب هيئت ايراني بيان مي کند، قراردادهاي بسيار مهمي در حوزه اقتصادي، بين ايران و عراق امضا شده و طي امروز و فردا در حال امضا است. در حوزه حمل و نقل و امور زيربنايي عراق، در حوزه بنادر و توسعه خط آهن بين ايران و عراق و در زمينه گسترش پروازها و لايروبي اروند رود و شط العرب که بخش عربي با نام شط العرب و بخش ايراني با عنوان اروند رود خوانده مي شود، لايروبي اين رودخانه و توسعه همکاري در اين زمينه همچنين در حوزه صنعت و معدن توافقات بسيار مهمي در جريان است. به گفته وي در حوزه خدمات اجتماعي و بازار مصرف در عراق و کالاهاي ايراني همکارهاي بسيار خوب و سازنده اي شکل گرفته است. در زمينه امنيتي و خطوط مرزي بين اين دو کشور يک توافقات گسترده اي مبتني بر پاسگاه هاي مشترک و ميله گذاري در مرز در دستور کار است. انتقال تجربه امنيتي و انتظامي ايران به عراق و اتصال نيروهاي انتظامي عراق به نيروهاي انتظامي ايران از جمله اين توافقات است. در مجموع به نظر مي آيد که سفر روحاني نقطه عطف جديدي در روابط ايران و عراق است و همان طور که ايشان هم اشاره کردند اين امر مي تواند با سرعت بسيار زياد سطح روابط اقتصادي و تجاري کنوني بين دو کشور که حدود ۱۲ ميليارد دلار در سال است را در فاصله کوتاهي به بيش از ۲۰ ميليارد دلار و طي يک فرآيند چندساله تا مرز ۴۰ ميليارد دلار گسترش بدهد و اين نشان مي دهد که روابط ايران و عراق به سمت رابطه استراتژيک در حرکت است. اين کارشناس مسائل منطقه با اشاره به اينکه سفر حسن روحاني در روز روشن صورت گرفته اما رئيس جمهور آمريکا چراغ خاموش به بغداد سفر کرده، افزود: فرق است ميان رئيس جمهوري که جرئت نمي کند در خيابان هاي بغداد ظاهر شود و نمي خواهد يا نمي تواند در ديدارهاي رسمي حضور پيدا کند و با يک روش غيرقانوني وارد عراق شده و در يک پايگاه نظامي ورود مي کند و بعدهم در اين پايگاه از کشور ميزبان درخواست ديدار کرده و بعد اين ديدار رد مي شود تا رئيس جمهوري که با دعوت مي آيد و در چهارچوب هاي رسمي حضور پيدا مي کند و با به رسميت شناختن استقلال و هويت يک کشور وارد عراق مي شود و بعدهم به تمام آنچه که مردم اعتقاد دارند، معتقد است و به مکان هاي مقدس که براي مردم بسيار بااهميت است اعم از شيعه و سني توجه دارد و به ارزش هاي مردم پايبند است در عين اينکه به مردم کمک مي دهد، حتي يک پادگان در عراق نداشته و يک روستاي عراقي را در اشغال ندارد.
وي افزود: ايران در زمينه آزادسازي عراق از اشغال نظامي آمريکا در فاصله سوال هاي ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱ و همان طور در کمک به عراق براي رهايي از چنگ داعش حرف اول را زده است اما در هرحال کمک ايران سبب اشغال عراق به دست ايران نشده درحالي که آمريکايي ها بدون اينکه کمک موثري مخصوصا در ماجراي داعش به عراقي ها بکنند، هم اينک بيش از ۱۰ نقطه عراق را در اشغال دارند. اين تفاوت بنيادي است بين يک رئيس جمهوري که اشغالگر شناخته مي شود تا رئيس جمهوري که آزادي بخش محسوب مي شود.
زارعي درباره بازتاب اين سفر در رسانه هاي جهان عنوان کرد: بازتاب ها گسترده بوده است، اينکه آمريکايي ها و غربي ها با حساسيت اين سفر را مورد توجه قرار دادند و در کانون تجزيه و تحليل آنها قرار گرفت، از اهميت اين سفر خبر مي دهد وگرنه در روز بيش از ۱۰ رئيس جمهور از نقطه اي به نقطه اي ديگر مي روند اما به اين سفرها به صورت کلي پرداخته مي شود ولي در خصوص سفر رئيس جمهور ايران به بغداد ما شاهد هستيم که در يک زمان کوتاه دو سه روزه بيش از هزاران خبر، تحليل، مصاحبه و گمانه زني و تفسير منتشر شده و اين نشان مي دهد که سفر رئيس جمهور کشورمان به عراق يک سفر عادي نيست، سفري حساس است و خبر از تغييرات وسيع مي‌دهد. تغييرات وسيع ميان دو کشوري که از يک نقطه جنگ خونين به يک نقطه همکاري هاي استراتژيک رسيده اند.
وي تاکيد کرد: اين يک رخداد بسيار بزرگي است و از هنرهاي جمهوري اسلامي و انقلاب اسلامي است که مي تواند از بدترين شرايط بهترين ها را بسازد. برهمين اساس اين سفر در کانون توجهات جهاني است.
وي با اشاره به اينکه نماينده رئيس‌جمهور آمريکا در امور ايران در واکنش به سفر روحاني به بغداد مدعي شد که ايران مي‌خواهد عراق را به يکي از استان‌هاي خود بدل کند، افزود: بعيد به نظر مي آيد که مردم دنيا با اين طنزهاي مقامات آمريکايي آشنا نباشند، چه طور يک چنين ادعايي مطرح است در حالي که ايران عليرغم نقش مهم امنيتي که طي سالهاي ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۹ يعني تاکنون داشته حتي يک روستاي عراقي در سيطره ايران نيست بنابراين واضح است که آمريکايي ها دارند با ادبيات خودشان صحبت مي کنند درحالي که ما به هيچ وجه در چارچوب تفکرات آمريکايي ها عمل نمي کنيم تا مثل آنها اشغالگر کشوري باشيم.
*آل اسحاق: روابط ما با عراق به حدود ۱۲ تا ۱۳ ميليارد دلار در پايان سال مي رسد
يحيي آل اسحاق هم در گفت‌وگو با روزنامه رسالت ابعاد اقتصادي اين سفر را تحليل و ارزيابي مي کند و معتقد است: اين سفر موفق بوده است به دليل اينکه چندين قرارداد امضا شده و مهم‌تر از همه اينکه جايگاه جمهوري اسلامي ايران در منطقه و تعاملات و ارتباط بين دو کشور در سطح منطقه به رخ جهانيان کشيده شده، اين نشان مي دهد جمهوري اسلامي و عراق با يکديگر رابطه استراتژيک دارند و در خيلي از زمينه ها امکان همکاري هاي فراواني وجود دارد.
وي ادامه داد: در حوزه اقتصادي روابط ما با عراق حدود ۱۲ تا ۱۳ ميليارد دلار تا پايان سال خواهد بود و بسترهاي لازم براي دست يابي به افق ۲۰ ميليارد دلاري فراهم شده و اين رقمي است که هر دو کشور انتظارند به آن دست يابند.
وي با اشاره به با اشاره به تصميم مسئولان دو کشور در زمينه ايجاد شهرک‌هاي صنعتي در مرزهاي مشترک به منظور انجام سرمايه‌گذاري و فعاليت اقتصادي گفت: همان طور که رئيس جمهور مطرح کرد، ايران آماده توسعه مناسبات در بخش‌هاي مختلف از جمله انرژي و تأمين برق و گاز موردنياز عراق و اتصال راه‌آهن ايران به عراق است که اين مي‌تواند گام بزرگي در توسعه روابط اقتصادي و گردشگري دو کشور باشد.
وي تاکيد کرد: به نظر مي رسد با توافقات و همکاري هايي که انجام شده رسيدن به اين ارقام ۲۰ ميليارد دلار کم نيست. اين رقم به معناي ۵۰ درصد و يا بالغ بر ۴۰ درصد صادرات ما به جهان است. در حال حاضر روابط تجاري ما اول عراق، بعد چين و امارات است. البته زمينه فعاليت هاي اقتصادي کمي به تدريج سخت تر مي شود، آن هم به دليل رقبايي که به ميدان آمده اند. عراق کشوري است که مي تواند وضعيت بالقوه اي داشته باشد. وي پيش بيني کرد: عراق تا ۱۰ يا ۱۵ سال ديگر بزرگ‌ترين نقطه سرمايه گذاري در منطقه است. اميدوار هستيم با عزم و فعاليت بخش خصوصي دو کشور و نهادهاي مربوطه شاهد رشد و توسعه در حوزه روابط اقتصادي و تجاري باشيم. امسال نسبت به سال گذشته حدود ۴۰ درصد در زمينه تعاملات اقتصادي با عراق مراوده داشته ايم و سال ديگر اين رقم بالاتر خواهد بود.
وي يادآور شدک همه کشورها به دنبال رقابت هستند و بازار عراق هم بازار بزرگي است. رقباي فعلي ترکيه، چين، کشورهاي عربي از جمله عربستان هستند. ولي به تدريج ايتاليا و ساير کشورهاي اروپايي هم به اين عرصه حضور پيدا مي کنند. ماهم نسبت به رقبا وضعيت بدي نداريم. ترکيه هم از ما جلوتر نيست. منتها کالاهايي که ترکيه ارائه مي کند، کالاهاي ويتريني و مصرف نهايي است و کالاهاي ما زيربنايي همانند مباحث ساختماني و بهداشتي است. رقباي ما در حوزه بسته بندي و بازاريابي از ما قوي تر هستند و ما بايد بتوانيم با ساير کشورها رقابت کنيم.