مصطفی هدایی
حسین امیرعبداللهیان در گام نخست سفرهای خارجی به بغداد و دمشق سفر کرد. اولین سفر دوجانبه وزیر جدید خارجه ایران به سوریه دارای پیام‌های آشکار و پنهان فراوانی در دور جدید سیاست خارجی ایران است. حضور عبداللهیان در دمشق و دیدار با مقامات و گروه‌های مختلف سیاسی و اقتصادی، پیام آشکاری از اهمیت کشورهای عضو محور مقاومت برای جمهوری اسلامی است.دو روز پس از بیانات مهم رهبر انقلاب اسلامی در دیدار با اعضای هیئت دولت جدید ایران و تأکید ایشان بر تقویت دیپلماسی اقتصادی و اولویت قرار دادن کشورهای همجوار و همسایه، سوریه مقصد اصلی فرمانده جدید سیاست خارجی ایران است تا زمینه‌های همکاری سیاسی و اقتصادی از این نقطه شروع شود.
وزیر خارجه ایران در بدو ورود به دمشق درباره اهمیت سفرش عنوان کرده بود: «ما  در مبارزه با تروریسم و در میدان؛ اقدامات و پیروزی‌های مشترکی را خلق کردیم. امروز در دمشق هستیم تا در همه حوزه‌ها اعم از اقتصادی، تجاری، فرهنگی و …
 و همه حوزه‌های موردعلاقه دو کشور روابط را یک‌بار دیگر باهم مرور کنیم.»امیرعبداللهیان در دیدار با همتای سوری با ابراز خرسندی از انجام نخستین سفر دوجانبه خود در سمت وزیر امور خارجه به سوریه و با اعلام حمایت و پشتیبانی جمهوری اسلامی ایران از این کشور، سوریه امروز را سوریه ورود به عرصه اقتصادی،  بازسازی و زمینه‌سازی بازگشت آوارگان خواند و ضرورت عملیاتی ساختن همکاری‌های دو کشور در سطوح کمیسیون مشترک همکاری‌ها و همچنین کمیسیون مشترک عالی بین دو کشور را به‌ویژه باتوجه به تشکیل دولت‌های جدید در دو کشور و در پرتو انتخابات مورد تأکید قرار داد.در ادامه سفر وزیر خارجه به سوریه، وی با بشار اسد، رئیس‌جمهور این کشور نیز دیدار کرد تا زمینه‌های همکاری میان دولت جدید ایران با سوریه را مورد رایزنی قرار دهد. امیرعبداللهیان در این دیدار به همکاری‌های دو کشور در حوزه‌های اقتصادی، ضرورت فعال‌سازی کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی و دیگر سازوکارهای موجود در این زمینه اشاره کرد.
 تفاوت دو پارادایم در سیاست خارجی
وزیر خارجه ایران؛ بغداد و دمشق را به‌عنوان اولین مقاصد سفر برای رایزنی و حضور در نشست منطقه‌ای حمایت از عراق انتخاب کرد. حضور وی در بغداد و تأکید بر اهمیت کشورهای منطقه در راهبرد سیاست خارجی ایران و لزوم عدم دخالت بیگانگان در منطقه، نشانه‌هایی از جاری شدن رویکرد جدید در دستگاه دیپلماسی را آشکار ساخت. هرچند محمدجواد ظریف نیز در ابتدای کار خود در دولت یازدهم به‌عنوان رئیس دستگاه دیپلماسی در شهریور ۱۳۹۲ راهی بغداد شده بود، اما دولت تدبیر و امید محور سیاست‌های خود را به مذاکرات هسته‌ای و گفت‌وگو با غرب و آمریکا اختصاص داده بود. گفت‌وگوی تلفنی روحانی و اوباما در نیویورک در مهر ۱۳۹۲ و دیدار ظریف و جان کری در همان روزها، سیاست خارجی ایران را کاملا بر محور غرب قرار داده بود و منطقه در اولویت بعدی قرار گرفته بود.یکی از مهم‌ترین انتقادات به سیاست خارجی دولت حسن روحانی، بی‌توجهی به منافع ایران در منطقه و در همکاری با کشورهای همسایه بود. چهار سال نخست دولت روحانی برجامیزه شده بود و در چهار سال دوم نیز دولت برای بقای برجام باید با اروپا و آمریکا چانه‌زنی می‌کرد. اما پارادایم اصلی سیاست خارجی در دولت سیدابراهیم رئیسی و با تأکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی بر همکاری‌های منطقه‌ای به‌صورت دوجانبه و چندجانبه قرار گرفته است. ظرفیت‌های بالای اقتصادی، فرهنگی، مذهبی و سیاسی ایران در منطقه می‌تواند کشور را به مرکز اصلی رایزنی‌های سیاست خارجی تبدیل کند.کشورهای منطقه و همسایه نیاز دارند تا ثابت شود که ایران اولویتش را همسایگان قرار داده تا بتوانند با آسودگی خاطر بیشتری بر روی همکاری‌های راهبردی مانور دهند. سیاست نگاه به شرق نقشه راه مطمئنی برای عملیاتی کردن و هموارسازی همکاری‌هاست. برخی از مقامات دولت‌های همسایه و حتی چین و روسیه از این‌که دولت یازدهم و دوازدهم نسبت به برقراری روابط راهبردی با این کشورها انگیزه‌ای نداشت  و اولویت را غرب و همکاری با آن‌ها قرار داده بود، گلایه‌هایی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم ابراز می‌داشتند.سیاست خارجی دولت جدید بالعکس به‌دنبال احیا و تقویت روابط مستحکم و راهبردی با کشورهای مختلف ازجمله همسایه، منطقه غرب آسیا، آفریقایی و به‌طورکلی براساس رویکرد نگاه به شرق است. در سیاست نگاه به شرق، منظور کشورهای آسیای شرقی نیستند، بلکه تمام دولت‌ها و کشورهایی مدنظر است که اروپایی و آمریکایی نیستند. هرچند مذاکره و ارتباط با غرب نیز پیگیری می‌شود ولی دیگر راهبرد اصلی در جای دیگری رقم خواهد خورد که بیشترین منافع را برای ایران به‌همراه داشته باشد. در این نگاه، کشورها به‌دنبال دخالت در امور ایران به بهانه‌های واهی نیستند و با به حاشیه رفتن چنین مسائلی، اقتصاد به یکی از اصلی‌ترین محورهای رایزنی و توافقات تبدیل می‌شود.اروپا و آمریکا هر نوع همکاری و تبادلات اقتصادی و مالی با تهران را منوط به مذاکره پیرامون برنامه هسته‌ای، موشکی، منطقه‌ای و حقوق بشری می‌کنند و بخش اعظمی از وقت و انرژی دستگاه دیپلماسی و حتی سایر بخش‌های تصمیم‌گیری داخل برای مقابله با سیاست‌های خصمانه غرب هدر می‌رود، ازاین‌رو بهترین راهبرد اولویت قرار  دادن شرق است. کشورهای محور مقاومت در این سیاست نقش اصلی را خواهند داشت تا همکاری اقتصادی و فرهنگی و سیاسی میان ایران و آن‌ها، به الگوی پایدار در دیگر همکاری‌ها و توافقات تبدیل شود.