پانسیون‌ها همان مهمانکده‌های شبانه روزی هستند که از مسافران و مشتریان خود به طور طولانی مدت یا موقت پذیرایی می‌کنند و در جهان دارای قدمت طولانی هستند و با نام «هاستل» یا همان پانسیون شناخته می‌شوند.
پانسیون‌ها اقامتگاهی هستند که در آن تخت‌های یک اتاق به مسافرین اجاره داده می‌شود. بدین ترتیب که یک اتاق بین چند مسافر مشترک است.
به طور معمول در هر اتاق ۲ تا ۱۰ تخت قرار دارد و سرویس‌های بهداشتی مثل حمام و توالت و همچنین آشپزخانه‌ها بیرون از اتاق‌ها قرار دارند و به طور مشترک استفاده می‌شوند، افرادی که از توان مالی کمتری برخوردار هستند و توانایی کرایه خانه را ندارند این پانسیون‌ها را به دلیل ارزان تر بودن کرایه آن برای سکونت انتخاب می‌کنند.
در ایران پانسیون‌ها دارای قوانین متفاوتی هستند و مجوز خود را از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری دریافت می‌کنند اما به جای اقامت مسافران بیشتر ساکنان این پانسیون‌ها را کارمندان،کارگران و دانشجویان تشکیل می‌دهند.
در سال‌های اخیر با افزایش و رشد میزان تحصیلات زنان و دختران بویژه در شهرستان‌ها بسیاری از آن‌ها برای فرار از بیکاری و پیدا کردن جایگاه اجتماعی بهتر چمدان‌های خود را بسته و بی‌خبر از مشکلات پیش رو، برای رسیدن به آرزوهایشان راهی تهران و ساکن این پانسیون‌ها شده‌اند.
اما پانسیون‌های نقاط مرکزی تهران به دلیل موقعیت مکانی بهتر نسبت به مراکز اداری شهر با استقبال بیشتری از سوی مشتریان روبه رو است، در یکی از کوچه پس کوچه‌های مرکز شهر تهران به یکی از این پانسیون‌ها مراجعه می‌کنیم که هیچ تابلو و نشانی بر سر در آن قرار ندارد و هر چند دقیقه یکبار در پانسیون باز می‌شود و یکی از ساکنان آن با عجله خود را به خیابان اصلی شهر می‌رساند.
به بهانه شرایط سکونت در این پانسیون وارد آن می‌شویم و از مسئول پانسیون درباره قیمت‌های این پانسیون سوال می‌کنیم که در جواب می‌گوید: «قیمت هر اتاق ۱۰ تخته ۳۳۰ هزار تومان و هر اتاق ۲ تخته ۷۵۰ هزار تومان در ماه است و مشتری باید مبلغ یک ماه را به عنوان ودیعه پیش آن‌ها بگذارد و پس از پایان اجاره این مبلغ به آنها باز گرداننده می‌شود، او با اشاره به تغییر این قیمت‌ها می‌گوید که این مبلغ تا مهر ماه است و پس از آن مشتری باید تعهد دهد تا در صورت افزایش قیمت هزینه آن را بدهد.»
مسئول این پانسیون در رابطه با افرادی که به این پانسیون مراجعه می‌کنند می‌گوید: «بیشتر افراد ساکن در این پانسیون دانشجو و کارمند هستند که سن آنها از ۱۸ سال تا ۴۵ سال است که بعد از کار روزانه شب‌ها باز می‌گردند و روزها بیشتر آنها در پانسیون حضور ندارند.»
برای بازدید از پانسیون وارد آن می‌شویم و موفق به گفت‌وگو با برخی زنان و دختران ساکن در این پانسیون خصوصی می‌شویم. مینا ۳۶ ساله، مجرد از یکی از شهرهای غربی کشور به تهران آمده و چند سالی است که ساکن در این پانسیون‌ها است، او می‌گوید: «سابق بر این به همراه چند نفر از دوستانش خانه‌ای را کرایه کرده بودند که با افرایش قیمت‌ها مجدد به پانسیون بازگشته است.»
مینا می‌گوید: «لیسانس تاریخ دارد اما به دلیل اینکه مهارت نواختن تار را دارد در آموزشگاه‌های موسیقی شهر مشغول تدریس است. او از سختی‌های زندگی‌اش به‌دور از خانواده می‌گوید و اینکه صاحب یکی از آموزشگاه‌های موسیقی وقتی متوجه تنها زندگی کردن او در تهران می‌شود حق التدریس او را نمی‌دهد و به او می‌گوید که اگر می‌خواهد پولش را پس بگیرد باید به خانه او برود و برای همین از گرفتن حق و حقوقش منصرف می‌شود.»
لیلا، ۲۴ ساله دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مرمت بناهای تاریخی دانشگاه آزاد است و می‌گوید: «به دلیل اینکه این ارشد این رشته در دانشگاه‌های تهران بوده است به این شهر آمده و در این پانسیون ساکن شده است، او می‌گوید که پدرش کشاورز در یکی از استان‌های جنوبی کشور است و به دلیل خشکسالی سال گذشته از نظر وضعیت مالی در تنگنا قرار دارد و برای اینکه هزینه شهریه دانشگاه آزاد و مخارج این پانسیون را بدهد مجبور است که کار نیمه وقتی داشته باشد.»
از او در رابطه با کار نیمه وقتش سوال می‌کنیم که در جواب می‌گوید: «بعد از ظهرها تا ساعت ۱۰ شب در یکی از مراکز خرید بالای شهر تن پوش عروسکی به تن می‌کنند در حالی که هیچکدام از رهگذران اطلاع ندارند که او یک دختر است و برای همین گاهی دچار مشکلاتی می‌شود، لیلا می‌گوید که بعد از فارغ التحصیلی نیز قصد ندارد به شهرشان باز گردد و می‌خواهد در تهران زندگی کند. »
نسرین یکی دیگر از ساکنان این پانسیون کارمند بیمه است و می‌گوید: «۴۵ سال دارد در حالی که شکسته تر به نظر می‌رسد. او می‌گوید که به دلیل بچه دار نشدن از همسرش جدا شده است و قرص اعصاب مصرف می‌کند، و برای آنکه بتواند مستقل زندگی کنند به تهران مهاجرت کرده است.»
او از سختی زندگی در این پانسیون‌ها می‌گوید: « به نظافت خیلی حساس است اما مسائل بهداشتی در این پانسیون خیلی رعایت نمی‌شود و بعد از سرکار که مستقیم به این پانسیون می‌آید به دلیل سر و صدای برخی دختران جوان که بیشتر آنها دانشجو هستند نمی‌تواند شب‌ها راحت بخوابد و به موقع سر کار برود.»
این موارد تنها بخشی از واقعیت زندگی سخت زنان و دختران شهرستانی در پانسیون‌های خصوصی است که برای زندگی بهتر مجبور هستند تا سختی‌ها را تحمل کنند.
اتحادیه هتل‌ها و هتل آپارتمان‌ها یکی از مراکزی است که فعالیت‌ها و خدماتی از جمله صدور پروانه کسب و یا ابطال پروانه کسب و تعطیلی محل کسب این پانسیون‌ها را به عهده دارد.
محمد علی فرخ مهر، رئیس اتحادیه هتل‌ها و هتل آپارتمان‌ها در رابطه با نظارت این اتحادیه بر پانسیون‌ها می‌گوید:« این پانسیون‌ها بر اساس دستور العمل ابلاغ شده موطف به رعایت حقوق مشتریان خود در بخش‌های مختلف رفاهی، خدماتی و بهداشتی هستند و از نظر نرخ گذاری نیز قیمت مشخصی دارند که زیر نظر اتحادیه است.»
رئیس اتحادیه هتل‌ها و هتل آپارتمان‌ها در رابطه با تخلفات پانسیون‌ها و برخورد با پانسیون‌های غیر مجاز نیز می‌گوید: «این پانسیون‌ها که مجوز خود را از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری دریافت کرده اند به تخلفات آنها بر اساس
دستور العمل اعلام شده رسیدگی می‌شود و پانسیون‌های غیر مجاز که تعداد آنها کم نیست به اماکن و مراجع قضایی معرفی و با آنها برخورد قانونی می‌شود.»
اما کارشناسان مسائل اجتماعی نسبت به آسیب‌های اجتماعی پیش روی زنان و دختران ساکن در پانسیون‌های خصوصی هشدار می‌دهند و معتقدند اگر اقدام اساسی برای پیشگیری این مشکلات نشود در آینده‌ به بحران تبدیل خواهند شد.
مصطفی اقلیما، رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران در رابطه با مشکلات زنان و دختران ساکن در پانسیون خصوصی تهران و خطراتی که این افراد را تهدید می‌گوید: «مشکلات و آسیب‌های اجتماعی فراوانی پیش روی این زنان و دختران وجود دارد و بزرگترین مشکل این افراد پس از دوری از خانواده این است که برای فرار از تنهایی و پر کردن خلاء عاطفی به جنس مخالف روی می‌آورند و بعضا مورد سوء استفاده جنسی قرار می‌گیرد و حتی ممکن است که به دخانیات و مواد مخدر روی بیاورند.»
رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران با اشاره به مشکل بیکاری در شهرستان‌ها بویژه در شهرهای غربی و جنوب کشور و نیز نبود فرصت شغلی مناسب برای زنان و دختران تحصیلکرده خاطرنشان می‌کند: « نبود فرصت شغلی مناسب در شهرستان‌ها و حتی شهرهای بزرگ کشور برای زنان و دختران تحصیلکرده ای که سال‌های بسیاری را صرف تحصیل کرده اند و حالا خانه نشین شده اند،
همچنین حرف و حدیث‌های مردم آنها را مجبور به مهاجرت به تهران می‌کنند.
اقلیما با بیان اینکه مهاجرت به تهران و اقامت در پانسیون‌ها تازه آغاز مشکلات این زنان و دختران است می‌گوید: «پیدا کردن شغل مناسب برای برخی از این افراد با دشواری هایی همراه است و تازه باید بخشی از درآمد خود را بابت هزینه پانسیون‌ها بپردازند حتی گاهی مواقع این افراد مورد سوء استفاده کارفرمایانی قرار می‌گیرند که از تنها زندگی کردن این زنان و دختران اطلاع دارند.»
اما یکی از مشکلات عدیده این پانسیون‌ها نبود نظارت دقیق بر آنها است و به گفته بسیاری از ساکنان این پانسیون‌ها مسائل بهداشتی و امنیتی در این پانسیون‌ها وجود ندارد و برخی از ساکنان این پانسیون ها از نظر سلامت اخلاقی مشکلاتی دارند که همواره نسبت به آن گلایه مند هستند.
رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران با تاکید بر لزوم نظارت مسئولان بر این پانسیون‌ها معتقد است: « باید کنترل دقیق و نظارت کافی در این مراکز از سوی مراکزی که به آنها مجوز داده اند صورت بگیرد و حقوق ساکنان این پانسیون‌ها که در معرض آسیب های اجتماعی قرار دارند مورد توجه مسئولان قرار بگیرد.
دکتر نادر صادقیان، جامعه‌شناس و پژوهشگر اجتماعی در رابطه با آسیب‌های اجتماعی پیش روی زنان و دخترانی که در پانسیون‌های خصوصی زندگی می‌کنند، می‌گوید: «پیش از آنکه خطری متوجه این زنان و دختران باشد لازم است که مسئولان نظارت جدی بر این پانسیون‌ها داشته و در ارائه مجوز به این پانسیون‌ها توجه لازم را داشته باشند.»این جامعه شناس با اشاره به گسترش این پانسیون‌ها در سطح شهر تهران عنوان کرد: « برای جلوگیری از افزایش مهاجرت زنان و دختران به شهر تهران و زندگی در این پانسیون‌ها لازم است که شرایط و امکانات در شهرستان‌ها افزایش یابد تا مجبور به مهاجرت نشوند.»دکتر صادقیان می‌افزاید: «ایجاد شرایط اشتغال و گسترش کار برای زنان و دختران تحصیلکرده در شهرستان‌ها و گسترش مراکز علمی و دانشگاهی و اعطای سهمیه به این زنان و دختران از راهکارهايی است که مسئولان باید به آن توجه کنند و علاج واقعه پیش از وقوع جرم باید صورت بگیرد.»