انگلیسی‌ها به واسطه اقدام ایران در توقیف نفتکش متخلف، آخر هفته پرتلاطمی را پشت سر گذاشته و به نوعی دچار سردرگمی شده اند به طوری که وزیر دفاع این کشور اقدام ایران را «خصمانه» توصیف کرده و در عین حال وزیر خارجه انگلیس گفته است لندن خواستار کاهش تنش‌ها با تهران است.

دومین نشست کمیته اضطراری بریتانیا

اظهارات مقامات انگلیسی پس از برگزاری نشست کمیته امور اضطراری این کشور در روز شنبه ۲۹ تیر ایراد شد. جرمی هانت، وزیرر خارجه انگلیس، پس از این نشست در توئیترش نوشت که این کمیته بر خواست بریتانیا برای کاستن از تنش‌ها تأکید دارد.

جرمی هانت اما در عین حال مدعی شد که «استنا ایمپرو» در آب‌های عمان و با نقض آشکار حقوق بین‌الملل توقیف شده است.

به نوشته هانت، کمیته امور اضطراری بریتانیا درباره تأمین امنیت ناوبری در تنگه هرمز نیز به بحث پرداخت و نتیجه رایزنی‌ها روز دوشنبه به پارلمان ارائه خواهد شد.

از سوی دیگر «پنی موردانت» وزیر دفاع انگلیس، نیز با تأکید بر اینکه توقیف نفتکش استنا ایمپرو در دریای عمان صورت گرفته، اقدام ایران را «خصمانه» توصیف کرد.

موردانت همچنین گفت توقیف این نفتکش در حالی صورت گرفت که یک ناوشکن بریتانیایی که به خلیج فارس اعزام شده، حدود ۶۰ دقیقه با آن فاصله داشت.

تنش بین ایران و انگلیس به ویژه از ۱۳ تیر و در پی توقیف یک ابرنفتکش به نام «گریس ۱»، حامل نفت ایران در آب‌های جبل‌الطارق شدت یافته است.

بریتانیا و جبل‌الطارق دلیل توقیف این ابرنفتکش را حمل نفت «به مقصد سوریه» ذکر کرده‌اند اما ایران می‌گوید این نفتکش عازم مقصد دیگری بوده است.

در خصوص توقیف نفتکش گریس ۱، ایران ابتدا با خویشتنداری و از طریق دیپلماتیک در پی حل ماجرا بود و در این راه حتی دیداری نیز میان مقامات تهران و جبل‌الطارق انجام گرفت اما دخالت‌های آشکار و پنهان موجب شد تا مقامات جبل‌الطارق رأی به تمدید توقیف این نفتکش بدهند.

در چنین شرایطی رهبر معظم انقلاب در بیاناتی با توصیف اقدام انگلیس در توقیف نفتکش گریس ۱، به «دزدی دریایی» به صراحت اعلام داشتند که این اقدام بی پاسخ نخواهد ماند.

با توجه به آنکه هر اقدامی در جهان با واکنش محیط پیرامونی همراه خواهد بود انگلیس نمی‌تواند انتظار داشته باشد که تهران در قبال اقدامات شرورانه لندن ساکت بنشیند.

شاید در این میان برخی کشورهای منطقه و چهره های جنگ طلب در آمریکا و رژیم صهیونیستی قصد تحریک و شوراندن انگلیس علیه ایران را داشته باشند اما وخامت اوضاع در خلیج‌فارس بیش از آنکه به زیان ایران تمام شود به ضرر آنها خواهد بود.

آزمودن طرح شکست خورده

چهره‌های تندرو در انگلیس در حالی از لزوم افزایش فشار بر ایران و حتی لزوم بازگشت تحریم‌های تهران سخن می‌گویند که اصلی‌ترین متحد آنها یعنی آمریکا سالها است این روش را به کار گرفته اما به نتیجه دلخواه خود نرسیده است.

گزینه افزایش فشارها و بازگرداندن تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران در حالی مطرح می‌شود که لندن و بروکسل بر سر موضوعات مختلف از جمله برگزیت اختلاف نظر دارند.

اعتماد به طناب پوسیده آمریکا

انگلیس و مقامات جبل‌الطارق که برای خوشایند آمریکا اقدام به توقیف گریس ۱ کرده‌اند اکنون در یک وضعیت بغرنج گرفتار شده اند و واشنگتن که به نوعی عامل تحریک آنها برای توقیف گریس ۱ بوده، در خصوص توقیف نفتکش انگلیسی از سوی ایران به نوعی پشت لندن را خالی کرده است.

لندن برای تعیین تکلیف نفتکش توقیف شده دست به دامن شورای امنیت سازمان ملل شده است. بدون شک تندروی کشورهای غربی در این رابطه موجب تشدید وضعیت امنیتی در خلیج فارس می‌شود و این وضعیت هیچ سودی برای طرفین نخواهد داشت.

راهکاری که می‌تواند انگلیس را از شرایط فعلی نجات دهد فاصله گرفتن از آمریکا و تلاش برای حل تنش با تهران است. در حالی که وضعیت سیاست داخلی انگلیس هنوز نامعلوم است و تا چند روز دیگر نخست وزیر جدید این کشور مشخص می‌شود اظهارات مقامات لندن در شرایط فعلی نمی‌تواند ملاک خوبی برای ارزیابی موضع انگلیس باشد چون ممکن است کابینه آتی این کشور دچار تغییراتی شود و مقاماتی که در روزهای اخیر در این رابطه سخن گفته اند دیگر در جایگاه فعلی خود نباشند.

لزوم خویشتنداری کشورهای منطقه و غرب

نکته جالب در مورد حادثه پیش آمده در خلیج فارس آن است که کشورهایی نظیر بحرین به گونه‌ای عمل می‌کنند که گویا نفتکش توقیف شده متعلق به آنها بوده است.

این اعلام موضع در شرایطی که هنوز اختلافات داخلی میان کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس حل نشده و هر روز آنها برای سرنگونی طرف مقابل نقشه‌های جدیدی را طرح ریزی می کنند جای سوال دارد.

اروپا در حال حاضر برای زنده نگه داشتن برجام دست و پا می زند و در این میان ممکن است چهره‌های افراطی از جمله اعضای «تیم بی»، با بزرگنمایی اقدام ایران در توقیف نفتکش انگلیسی و هوچی گری درباره آن به نوعی در پی تحریک انگلیس و اروپا برای شدت عمل در برابر ایران باشند.

در این میان انگلیس و اروپا دو گزینه پیش روی دارند؛ یکی آنکه به آمریکا که هم اکنون در عرصه مقابله با ایران تنها است بپیوندند دوم آنکه خویشتنداری به خرج داده و از طریق دیپلماتیک در پی حل تنش باشنند.

پیوستن به آمریکا همانگونه که اشاره شد رفتن مسیر اشتباهی است که آمریکا چندین سال است در آن قدم گذاشته است.