|نفیسه امامی|
صنعت فولاد کشور طی چند سال گذشته با توجه به پتانسیل زیاد با تأمین نیاز داخل به اشباع رسید، ازاین‌رو دروازه‌های صادرات به روی تولیدکنندگان باز شد و ایران جزء صادرکنندگان فولاد در جهان قرار گرفت. امروز بعد از نفت و محصولات پتروشیمی، فولاد مهم‌ترین کالایی است که از کشور صادر می‌شود و برای ما ارزآوری به همراه دارد، اما شیوع کرونا در جهان از میزان تقاضا برای خرید فولاد به شدت کاسته است. کاهش تقاضا برای محصولات مصرفی نهایی فولاد که در نتیجه رکود ساخت‌وساز و کاهش فعالیت صنایعی مانند خودروسازی روی داد، بازار جهانی را در وضع نامناسبی قرار داده است. 
نگاهی به بازار صادرات فولاد کشور در سال گذشته، رشد ۲۶ درصدی را نشان می‌دهد، اما از ابتدای امسال افت تقاضا را شاهد بوده‌ایم با این حال امید می‌رود با مهار نسبی کرونا و رونق کارخانه‌ها و ساخت‌وساز در دنیا با افزایش تقاضا و صادرات از کشور مواجه باشیم. وحید یعقوبی مدیر اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران از افزایش صادرات فولاد کشور در سال ۹۸ به «رسالت» می‌گوید: صادرات آهن و فولاد که شامل شمش و محصولات فولادی می‌شود به یازده و نیم میلیون تن در سال قبل رسید که رشد سه میلیون تنی را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد. وی با اشاره به میزان پتانسیل صادرات فولاد ایران می‌افزاید: میزان مصرف فولاد در کشور در زمان اوج مصرف در حدود ۱۴ میلیون تن است در حالی که ما ۲۷ میلیون تن تولید داریم و باید میزان صادرات خود را به ۱۴ میلیون تن برسانیم، اما به دلیل اتخاذ تصمیمات ستاد تنظیم بازار، صادرات به یازده و نیم میلیون در سال ۹۸ رسید. یعقوبی درباره کاهش صادرات فولاد در ماه‌های اخیر بیان می‌کند: کرونا تقاضا برای صادرات را کاهش داد. اسفندماه سال قبل به دلیل پیش‌فروش کاهش صادرات نداشتیم اما در فروردین و اردیبهشت با افت صادرات روبه‌رو شدیم. وی با اظهار امیدواری از افزایش مجدد صادرات فولادی کشور ادامه می‌دهد:  با مهار نسبی این بیماری به‌تدریج از خردادماه و با توجه به ثبت سفارش‌ها به روال قبل در صادرات بازمی‌گردیم و از افت فعلی نجات پیدا می‌کنیم.این فعال در حوزه فولاد اضافه می‌کند: برای بازگشت به روال سابق در بازار فولاد باید به نقش چین در این بازار توجه داشت.
 اگر وقایع اقتصادی سال ۲۰۱۵ میلادی تکرار شود، چین مازاد فولاد خود را در بازارهای جهانی دامپینگ می‌کند که در این شرایط رقابت برای ما سخت می‌شود و در وضعیت خوبی قرار نخواهیم گرفت.  یعقوبی تصریح می‌کند: به نظر می‌رسد تقاضای داخلی فولاد چین افزایش پیدا کرده است و فولادسازان ما می‌توانند نقش صادراتی خود را ادامه دهند. بنابراین نیمه دوم سال ۲۰۲۰ با کنترل کرونا و افزایش تقاضا برای صادرات روبه‌رو خواهیم شد.عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد، اهمیت فولاد و صنایع فولادی را در کشور زیاد و بعد از نفت می‌داند و می‌گوید: فولاد بعد از نفت و پتروشیمی دومین منبع ارزآوری کشور به حساب می‌آید و در سال گذشته صادرات فولاد در حدود ۴ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور به همراه داشته است.  وی پیش‌بینی برای ارزآوری صادرات فولاد را ۵ میلیارد دلار در سال قبل عنوان می‌کند و می‌افزاید: ما به این هدف‌گذاری دست پیدا نکردیم درحالی‌که پتانسیل بالایی برای صادرات داریم و صادرات ۲۰ میلیون تومانی را برای سال ۱۴۰۴ در نظر گرفته‌ایم. سهم فولاد برای درآمدزایی ارزی قابل توجه است و باید تدابیری اندیشیده شود تا در این حوزه دچار مشکل نشویم. یعقوبی سیاست‌های تنظیم بازار در وضعیت صادرات را مهم ارزیابی می‌کند و ادامه می‌دهد: اگر قرار باشد دولت طبق سیاست‌های قبلی ستاد تنظیم بازار اولویت را به بازار داخل بدهد به‌طورقطع امسال با کمبود ارز مواجه می‌شویم و اثر آن را بر قیمت ارز مشاهده خواهیم کرد. 
وی اضافه می‌کند: انجمن تولیدکنندگان فولاد در نامه‌ای از آقای جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور خواسته است تا سیاست‌های تنظیم بازار به‌گونه‌ای تنظیم شود تا صادرات فولاد لطمه نبیند. به همین علت و با توجه به شیوع کرونا و مشکل در وصول درآمدهای ارزی خواستار تمدید فرصت سه‌ماهه برای بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی شده‌ایم. 
یعقوبی بیشترین  میزان صادرات فولاد کشور را به کشورهای همسایه می‌داند و می‌گوید: صادرات میانی فولاد کشور به بازارهای مختلفی ازجمله شرق، جنوب شرق آسیا و  غرب آسيا می‌شود، اما محصولات نهایی فولادی به‌طور عمده به کشورهای عراق و افغانستان صادر می‌شود.
 وی معتقد است: هر تحول سیاسی و اقتصادی در عراق و افغانستان در میزان صادرات فولادی تأثیر می‌گذارد. به همین علت ما از معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه خواسته‌ایم تا بیشتر با تشکل‌ها مشورت داشته باشد چرا که در حدود ۹۰ درصد محصولات فولادی ایران به این دو کشور صادر می‌شود. 
وی در پایان سخنانش نیمه دوم سال ۲۰۲۰ میلادی را زمان بازگشت به وضع سابق در صادرات فولاد ارزیابی می‌کند و می‌گوید: برای جبران آسیب‌های اخیر فولادسازان، نیاز به اتخاذ سیاست‌های درست دولت است و برای رسیدن به آن منافع ملی باید در نظر گرفته شود، زیرا در شرایط فعلی ارزآوری بیشترین اهمیت را پیدا می‌کند.