زنگ کرونا در مدارس
گروه اجتماعی- مرضیه صاحبی
کرونا را با ندانم‌کاری‌هایمان گستاخ کردیم، گستاخ‌تر از قبل و حالا این ویروس نقابش را کامل از رخ برکشیده و در میدان مبارزه از میان دانش آموزان حریف می‌طلبد. کاری به این نداریم که هیچ تحلیل و بررسی علمی موجود نیست تا ثابت کند در این‌یک ماه و چند روزی که از بازگشایی مدارس می‌گذرد، این ویروس چند دانش‌آموز را به‌عنوان قربانی و به تفکیک در کدام مناطق هدف گرفته است، اما «نبود گزارش رسمی مبنی بر ابتلای دانش‌آموزان در مدارس» صرفا ادعایی است که نمی‌توان قاطعانه و بدون کوچک‌ترین تردیدی پذیرفت و آن را دال بر عدم ابتلای دانش آموزان در مدارس دانست. حالا هرقدر هم که بگویند بازگشایی مدارس تأثیری در جری شدن این ویروس مخاطره‌جو ندارد، بازهم به اقناع افکار عمومی نمی‌انجامد و همچنان ملاک قضاوت، آمارهای جسته‌وگریخته‌ای است که از این‌سو و آن‌سو به بیرون درز کرده و گوش‌های زیادی آن را شنیده‌اند و باور کرده‌اند.
می‌توان به طرز عجیبی خوشبین بود و در فرمول همه‌گیری کرونا، همه را حساب کرد و دانش آموزان را از صف مبتلایان بیرون کشید و یا همانند وزیر آموزش‌وپرورش به مسئله کرونا و احتمال ابتلای محصلان از این زاویه نگریست که «دانش آموزان زیر ۱۸ سال مانند سایر افراد جامعه پیش از بازگشایی مدارس به این ویروس هزارچهره مبتلا شده‌اند.
ولی ابتلای آنان ارتباطی به بازگشایی مدارس نداشته است» و یا دلخوش بود به دیگر سخن وزیر که مبتنی است بر مطالعات بهداشت جهانی و بی‌تأثیر بودن فعالیت مدارس بر سیر کرونا، گویا مدافعان فعالیت حضوری مدارس هم اصرار دارند بر این‌که آمار و ارقام کنونی این را نشان می‌دهد و باز اصرار دارند که ظرفیت دانش‌آموزان در مدرسه کامل نیست و هم‌اکنون ۱۰ درصد آنان حضور دارند،بنابراین جای نگرانی نخواهد بود، اما وحشت جولان ویروس به جان خیلی‌ها افتاده و مادامی‌که روشنگری نکرده و آمار شفافی از این رویداد ارائه نشود، تصور غالب همین است که دانش آموزان در مدرسه به کرونا مبتلا شده و در این مبارزه که تا سر حد کمال ناجوانمردانه است، به‌صف قربانیان و جان‌باختگان می پیوندند.
کمبود امکانات کافی بهداشتی در مدارس و تهویه نامناسب کلاس‌ها
درست است که خبر ابتلای ۳۹ دانش‌آموز الشتری به کرونا و ۱۸۳دانش‌آموز و معلم خراسان شمالی تکذیب شده و از قرار معلوم گزارشی که حاوی ابتلای دانش آموزان به دلیل حضور در مدرسه باشد منتشرنشده است، اما همه این آمارها به بعد از بازگشایی مدارس بازمی‌گردد و همچنان این اخبار و اخبار مشابه دهان‌به‌دهان می‌چرخد که آموزش حضوری در شهر قم منتفی شده و ۱۶ دانش‌آموز و ۵ تن از معلمان در فسا به کرونا مبتلا شده‌اند و موج فراگیر ابتلا، ۳۰ مدرسه را در این شهر به تعطیلی کشانده است و شناسایی ۹ دانش‌آموز مبتلا در اردبیل مثل جورچین در کنار سایر اعداد و ارقام دیگر، تلویحا مدرسه را جایی خطرناک توصیف می‌کند؛ این برداشت ما نیست بلکه از آمارها می‌توان چنین استنباط نمود. ایرج حریرچی،معاون کل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ۲۳ فروردین‌ماه، مدارس را عامل ۱۱٫۵ درصد تماس‌های منجر به بیماری کرونا عنوان کرد و فیلم‌ها و تصاویری که از نقاط مختلف کشور منتشرشده، بیانگر آن است که الزام حضور با ماسک در مدارس و مسئله‌ای به نام فاصله‌گیری موضوعیت چندانی ندارد. «تجمع والدین در مقابل در، یا داخل مدرسه، کمبود امکانات کافی بهداشتی در مدارس و تهویه نامناسب کلاس‌ها» مانع رعایت کردن دستورالعمل‌های بهداشتی است که در گفت‌وگو با فارس از سوی سخنگوی وزارت بهداشت علنی شده و نکته دیگری که قابل کتمان نبوده و سیما سادات لاری آن را بر زبان آورده، ابتلای کارکنان «مدارس» به کرونا و عدم اطلاع‌رسانی آن است. سخنگوی وزارت بهداشت، آمار یا جزئیاتی ارائه نکرده و فقط به ذکر این نکته بسنده نموده است که «عدم خود اظهاری کارکنان در اکثر مدارس کشور مشاهده می‌شود.»
همان‌طور که پیش‌تر عنوان کردیم، وزارت آموزش‌وپرورش گزارشی جامع درباره میزان شیوع کرونا در مدارس و تعداد دانش‌آموزان و معلم‌های مبتلابه این بیماری منتشر نکرده است. بااین‌حال اظهارات پراکنده برخی مقام‌های محلی دراین‌باره رسانه‌ای و به‌سرعت تکذیب شده است و شاید اگر توسط مسئولان تأیید می‌شد، می‌توانست جنجالی بزرگ به پا کند. بماند که ابراز مخالفت‌ها نسبت به لجاجت و بی‌پروایی نظام آموزشی با این نیت که بازگشایی مدارس، فاجعه‌ای انسانی به همراه دارد، حواشی فراوانی داشته که در همین مدت کوتاه گریبان وزارتخانه را گرفته است. از ۱۵شهریورماه مخالفان به‌خط شده‌اند و بابیان نظرات خود، این تصمیم غلط را به وزیر آموزش‌وپرورش گوشزد کرده‌اند.
احمد حسین فلاحی، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در واکنش به سخنان وزیر آموزش‌وپرورش که در ۶۲ درصد کلاس‌های درس، جمعیت مدارس زیر ۱۰۰ نفر و ۴۰ درصد زیر ۵۰ دانش‌آموز است و در شرایط عادی می‌توانند پروتکل‌ها را رعایت کنند و حتی نیاز به [روزهای] زوج و فرد نیست، گفته بود؛ «برخی از مدارس جمعیت زیادی داشته و حضور ۳۰ تا ۳۵ نفره دانش‌آموزان در کلاس‌های درس مغایر با تمامی پروتکل‌های بهداشتی است.»
حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان، رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی دانش‌آموزان مقاطع پایین را شبیه به یک شوخی خوانده بود. این نماینده مجلس در برابر این ادعا که با روش‌های اروپا مدارس بازگشایی‌شده‌اند بازهم آن را چیزی شبیه شوخی و شایعه قلمداد کرده و بیان نموده بود، نمی‌توان مدارس را به‌ویژه در مناطق محروم با اروپا مقایسه کنیم.
مینو محرز، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا بارها هشدار داده است که مدارس می‌توانند بهترین مکان برای انتقال ویروس باشند و ماسک و فاصله فیزیکی به‌تنهایی کفایت نمی‌کند. محرز، یکی از مهم‌ترین دشواری‌های آموزش حضوری را کودکان بدون علامت دانسته، «آن‌ها بعدا اعضای خانواده‌ها را مبتلا می‌کنند که این سبب می‌شود درصورتی‌که کوچک‌ترین اهمالی انجام شود شیوع این ویروس شدت یابد.»
۱۰ هزار دانش‌آموز کرونایی طی ۸ ماه
بر اساس دستورات وزیر آموزش‌وپرورش قرار بود در پی بازگشایی حضوری مدارس، رعایت فاصله زمان کلاس از ۳۵ دقیقه بیشتر نشود، فعالیت‌های ورزشی و برنامه صبحگاهی متوقف شود، رفتن و آمدن کودکان متفاوت باشد، مدارس ضدعفونی شوند و معلمان و دانش‌آموزان از ماسک استفاده کنند، اما چند روز بعد «محسن حاجی میرزایی» با چرخش در مواضع پیشین ابراز کرد که با توجه به بررسی‌های انجام‌شده تصمیمی اتخاذ کردیم تا برای حضور دانش آموزان در مدارس الزامی نباشد، بنابراین هیچ‌یک از مدارس دولتی و غیردولتی حق ندارند که دانش آموزان را برای حضور ملزم کنند. حاجی میرزایی در مورد دانش‌آموزانی که میان اعضای خانواده خود شخص مبتلا یا مشکوک به کووید ۱۹ دارند، گفته است؛ «نباید کسی که این‌گونه شرایطی را دارد به مدرسه بیاید.» اما عملکرد ضعیف در رعایت بهداشت و فاصله‌گذاری و اصرار چراغ خاموش برخی مدارس در الزام دانش‌آموزان برای حضور مصمم در پشت میز و نیمکت‌های کلاس درس و عدم روشنگری، به این ذهنیت دامن زده است که حاضران در مدرسه تسلیم ویروس می‌شوند، اما در آن‌سوی ماجرا، مقامات وزارتخانه‌های بهداشت و آموزش‌وپرورش اصرار دارند و ایستادگی می‌کنند بر این‌که در مدارس پروتکل‌ها رعایت می‌شود و حضور در کلاس‌ها هم اجباری نیست. حالا باگذشت یک ماه و چند روز از آغاز سال تحصیلی که به موج سوم کرونا پیوند خورده، حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت تازه‌ترین آمار را بابیان این مسئله که گزارش قابل استنادی درباره تأثیر بازگشایی مدارس در این موضوع وجود ندارد اعلام کرده و گفته: «در ۸ ماه اخیر، از جمعیت ۱۴ میلیونی دانش‌آموزان تعداد کل مبتلایان به کرونا در حد ۱۰ هزار مورد بوده، تعداد فوتی‌ها هم در حد ۱۰۰ تا ۲۰۰ مورد بوده است.» حریرچی با حضور در قاب تلویزیون تأکید کرده است که اکثر دانش‌آموزان، در خانواده و جامعه به کرونا مبتلا شده‌اند!
ابتلای بیش از ۳۰ هزار فرد زیر ۱۸ سال
به نظر می‌رسد اظهارنظرهایی ازاین‌دست به مخاطب این‌گونه القا می‌کند که مصلحت است، ابتلای دانش آموزان به ویروس مجهول بماند، اما سرپوش نهادن بر این مسئله از نگرانی خانواده‌ها نمی‌کاهد، به‌ویژه در بزنگاه حساس کنونی که آمارها فاش کرده‌اند درگیری اطفال به کرونا رو به افزایش است.
حسین کرمانپور، مدیر درمانگاه اورژانس بیمارستان سینا اعلام کرده که تاکنون بیش از ۳۰ هزار فرد زیر ۱۸ سال به کرونا مبتلا شده و نزدیک به ۳۰۰ نفر آن‌ها فوت کرده‌اند.
به تعبیر «پیام طبرسی»، رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری، در رخداد کووید ۱۹ مهم‌ترین نکته آن است که بدانیم هیچ گروه سنی از ابتلا مصون نیست و امکان آن، هم برای کودکان و هم بزرگسالان وجود دارد. «طبرسی» در گفت‌وگو با «رسالت» ابتلا به بیماری را درگرو مواجهه با افرادی می‌داند که مبتلا هستند یا احتمال ابتلا را دارند، بنابراین وقتی شرایطی را برای این مسئله ایجاد می‌کنیم، قطعا احتمال شیوع بیماری افزایش پیدا می‌کند و در این قاعده دانش‌آموزان مستثنا نیستند.
او این‌گونه استنتاج می‌کند که در تمامی مناطق، خاصه شهرهای با وضعیت قرمز باز بودن مدارس بسیار می‌تواند در ابتلا و انتشار بیماری مؤثر باشد، بنابراین یکی از عمده‌ترین اقداماتی که باید در هنگام اعلام وضعیت قرمز انجام شود جلوگیری از هرگونه تجمع است و باید فعالیت حضوری مدارس و دانشگاه‌ها ممنوع اعلام شود و سپس با اقدامات دیگری هم اپیدمی را مهار یا شدت آن را کاهش داد.
رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری تأکید می‌کند:«بازگشایی مدارس نه‌فقط برای دانش آموزان می‌تواند شانس ابتلا را بالا ببرد بلکه برای سایر آحاد جامعه به‌ویژه خانواده‌ها و سایر افرادی که با آن‌ها مستقیم و غیرمستقیم تماس دارند، می‌تواند خطرناک باشد و امری بدیهی و طبیعی است و اگر غیرازاین باشد باید شک کرد.»
اذهان عمومی را منحرف نکنیم
«طبرسی» نسخه‌ای که ستاد ملی مبارزه با کرونا می‌نویسد را نسخه‌ای کلی ارزیابی می‌کند تا به این طریق توصیه‌ها رعایت شود، اما تصمیمات بالقوه نیازمند مطالعه ، دقت و اجماع نظر متخصصین امر است یعنی متخصصین پیشگیری. ما در شرایط اپیدمی باید همیشه فرض را بر این بگذاریم که محل آلودگی، جایی است که دارای بیشترین تراکم و تجمع بوده و زمان بیشتری در آن محل سپری‌شده است و افرادی احتمالا مبتلا شده یا مبتلا هستند، بنابراین فرض قوی این است که دانش آموزان یا در مدرسه و یا در مسیر مدرسه به ویروس مبتلا شده‌اند، مگر خلاف این امر ثابت شود؛درست مثل همین‌که می‌گوییم در شرایط اپیدمی اگر کسی سرما هم بخورد، فرض بر این است که کرونا گرفته، مگر این‌که خلاف آن ثابت شود. پس فرضیه قالب این است که ابتلای دانش آموزان، مربوط به قصور مدرسه و بازگشایی آن است. ما با تعداد زیادی از بستری اولیای دانش‌آموزان و معلم‌ها در بیمارستان‌های مرجع کرونا روبه‌رو بوده‌ایم و دانش‌آموزان هم با علائم کرونا به بیمارستان‌ها مراجعه کرده و تست آنان مثبت بوده است. وقتی جمعیت کثیری از افراد در کلاس‌های درس فاقد تهویه مناسب کنار هم قرار می‌گیرند، احتمال ابتلای آنان به کرونا افزایش می‌یابد بنابراین اعلام این سخن که گزارشی رسمی از ابتلای دانش آموزان در مدارس اعلام‌نشده، به‌منزله منحرف کردن اذهان عمومی است.»
«آخرین وضعیت اخطار و معرفی به مراجع قضائی در اماکن عمومی (از ۲۵ تا ۳۱ شهریور)» در گزارشی که از سوی ایرج حریرچی ارائه‌شده، حکایت از آن دارد که بر اساس نمودار آماری، در یک هفته پایانی شهریورماه، مدارس بعد از نانوایی‌ها بیشترین اخطار را دریافت کرده‌اند و آنچه تأمل‌برانگیز است، فقدان تحلیل و بررسی علمی به‌منظور تأثیر بازگشایی مدارس در بیمار شدن دانش‌آموزان است و با این وصف وزیر آموزش‌وپرورش به آب‌وآتش می‌زند که نقش مدرسه در بیمار شدن را گزینه‌ای مردود اعلام کند. شاید بهتر بود به‌جای انکارها و پاک کردن صورت‌مسئله می‌پذیرفتند که به اجرا درآوردن پروتکل‌ها بدون نظارت و ارزشیابی بسیار غیرمسئولانه است و احتمال دارد دانش آموزان به‌تبع آن ارتباطی که با اعضای خانواده‌دارند در دوره پنهان بیماری باشند و ویروس را به‌راحتی منتقل کنند.
نمی‌توان قاطعانه احتمال ابتلای دانش آموزان در مدرسه را رد کرد
«محسن فتحی»، عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفت و گو با «رسالت» نبود گزارش رسمی در مورد ابتلای دانش آموزان به کرونا در مدارس را نشانگر عدم بررسی این مسئله عنوان کرده و می گوید: «تا هنگامی‌که این موضوع بررسی نشده و میزان تأثیر آن موردمطالعه قرار نگیرد نمی‌توان قاطعانه حضور دانش‌آموزان در مدرسه را در ابتلا به ویروس رد کرد. گرچه روند بازگشایی مدارس به‌این‌ترتیب است که دانش‌آموزان دو روز هفته را در مدارس حضور دارند و مابقی روزها از طریق تلویزیون و یا شبکه شاد آموزش می‌بینند، اما واقعیت امر آن است که ما نمی‌توانیم به دانش‌آموز مقطع ابتدایی بفهمانیم که وضعیت به چه صورت بوده و پروتکل به چه معناست. حتی احتمال دارد بازیگوشی کنند و مواردی پیش بیاید که آن فاصله فیزیکی را رعایت نکنند. وضعیت در اکثر نقاط کشور قرمز است و باید تدابیر دیگری اتخاذ شود و یا همان دو روز حضور دانش آموزان در مدرسه هم منتفی شود تا از آسیب‌های احتمالی پیشگیری کنیم.» این نماینده مجلس ابراز تأسف می‌کند از این‌که آموزش‌وپرورش مشاوری برای اتخاذ تصمیمات حیاتی خود ندارد. در یک چنین شرایطی که ویروس زندگی میلیون‌ها نفر را متأثر کرده، باید تصمیماتی را اخذ نمود که مدبرانه‌تر، سنجیده‌تر و تخصصی‌تر هستند و نمی‌توان دلخوش به پروتکل‌های تدوین‌شده از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا بود. شاید این پروتکل‌ها دریکی، دو هفته اول رعایت شود، اما ازآنجایی‌که بر روی مدارس نظارت لازم و کافی وجود ندارد بی‌تردید حساسیت‌ها کاهش می‌یابد و حالت عادی به خود می‌گیرد. چنانچه قرار است مدارس همچنان باز باشند باید نظارت‌ها قوی‌تر شده و به‌صورت محسوس و غیر محسوس باشد و در این زمینه معاونت بهداشتی وزارتخانه یا وزارت آموزش‌وپرورش به‌صورت میدانی بازرسی‌های خود را انجام بدهند تا در صورت نقض موازین بهداشتی، تذکر داده شود و اگر تذکر اعمال نشد به وزارتخانه اخطار بدهند تا مدرسه تعطیل شود.
آموزش و پرورش , کرونا , مدارس , مرضیه صاحبی
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.