‌|سارا عسگري‌|
ظرفيت کشور ما با توجه به داشتن نيروهاي جوان و زبده، منابع طبيعي بالا و بازارهاي هدف در منطقه براي صادرات و توليد بسيار زياد است. اما دولت با توجه به سال رونق توليد و حتي تأکيد رهبري بر توجه به توليد داخلي از توليدکنندگان حمايت نمي‌کند و در سال‌هاي اخير شاهد بوديم بعضي واحدهاي توليدي يا در حال بسته شدن يا تعديل نيرو هستند. گلايه توليدکنندگان داخلي اين است که با افزايش بي‌سابقه قاچاق کالا به‌خصوص لوازم‌خانگي، توليد با مشکل مواجه شده و اين درحالي است که بعضي از کالاهاي ما قابل‌رقابت با کالاهاي خارجي هستند و درمواردي گفته مي‌شود بعد از تخصيص ارز دولتي توليد افزايش داشته است اما معضلات توليد به همين دو خط ختم نمي‌شود و مي‌توان صفحات زيادي را سياه کرد، مانند عملکرد مسئولان در قبال اقتصاد ايران. عدم‌حمايت از بخش خصوصي و کساني که توانايي راه‌اندازي کسب‌وکاري رادارند نه‌تنها زمينه را براي واردات و تعطيلي واحدهاي توليدي را فراهم، بلکه به قاچاق کالا نيز کمک کرده است.
سردار رضايي، فرماندهي کل مرزباني کشور در گردهمايي نياز‌هاي فناورانه در پيگيري و مبارزه با قاچاق کالا و ارز در چهارم آذرماه گفت که متأسفانه در سال ۹۸ بيش از ۳۵ درصد قاچاق سوخت و ۵۹ درصد افزايش کشف مواد مخدر داشتيم و امسال هم ۶ برابر در بحث ارز کشفيات داشتيم. از طرف ديگر نيز سخنگوي تعزيرات، چندي پیش از رشد ۲۶ درصدي پرونده‌هاي قاچاق در سال جاري نسبت به مدت مشابه در سال گذشته خبر داد.
«رسالت» در بررسي موضوع، با صاحب‌نظران اين عرصه به گفت‌وگو پرداخت.
دارو و کالاهايي که با سهميه ارز ۴۲۰۰ توماني قاچاق مي‌شوند
ابراهيم جميلي، رئيس خانه اقتصاد ايران درمورد قاچاق کالا و مشکلات توليد و ضربه‌اي که قاچاق به اين صنعت مي‌زند در گفت‌وگو با «رسالت» گفت:« قاچاق کالا به دو صورت است؛ قاچاق از ايران به خارج کشور و از خارج به داخل کشور. آمارها نشان مي‌دهد که ۱۲ ميليارد دلار قاچاق کالا از خارج به ايران انجام مي‌شود و شرايط نسبت به يک سال گذشته تغيير کرده است. متأسفانه در سال‌هاي اخير شاهد قاچاق کالا از ايران به خارج هم هستيم و يکي از کالاهايي که از ايران به خارج قاچاق مي‌شود دارو و محصولاتي است که از ارز ۴۲۰۰ توماني استفاده مي‌کنند» رئيس خانه اقتصاد ايران اشاره کرد : «بايد با اين پديده برخورد جدي شود چه با کالاهايي که ممنوعيت ورود به ايران رادارند و چه کالاهايي که توليد داخل هستند و از يارانه و تمام حقوق و مزايا استفاده مي‌کنند اما به‌صورت قاچاق صادر مي‌شوند و برگشت ارز ندارند، در اين موارد بايد سياست‌هاي دولت، بانک مرکزي و قوه قضائيه با يکديگر هم‌سو باشند تا جلوي اين کار گرفته شود.»
*بي‌توجهي به توليد نياز به تأمين ارز را افزايش مي‌دهد
وي افزود:‌ «بايد به سمت اقتصادي پيش رويم که مي‌تواند نيازهاي داخلي کشور را تأمين کند تا در صادرات، قدرت رقابت داشته باشيم. اکنون در شرايط تحريمي هستيم که بايد تحمل داشته باشيم و تلاش کنيم تا منافع ملي ما حفظ شود و توليد آسيب نبيند چراکه باعث مي‌شود نياز بيشتري به تأمين ارز بيشتر داشته باشيم که نمي‌تواند به نفع کشور باشد.»
وي در پايان درمورد استقبال نکردن مردم از توليدات داخلي گفت : « بايد همه باهم تلاش کنيم که اين دوران را که دوران تحريم است پشت سر بگذاريم و با خريد کالاي داخلي به شکوفايي اقتصاد کشور کمک کنيم. زيرا اکنون در شرايطي هستيم که همگي بايد پشت توليد بايستيم و از آن‌ها حمايت کنيم، اگرچه دلايل مردم براي نخریدن برخي کالاهاي داخلي موجه است اما بازهم بايد حمايت کنيم تا از شرايط سخت فعلي خارج شويم.»
کيفيت کالاي ايراني، قابل‌رقابت با مشابه خارجي
جمشيد عدالتيان، عضو اتاق بازرگاني ايران نيز در گفت‌وگو با «رسالت» دراين‌باره گفت: «قيمت کالاهاي ايراني به دليل قيمت ارز، به‌طور کامل رقابتي شده و اين براي توليد بهتر است. قيمت کالاهاي ايراني حتي از کالاهاي چيني هم ارزان‌تر شده اما تجارت جهاني و صادرات باوجود تحريم‌ها با دشواري روبه رو شده و در بعضي از موارد کيفيت کالاهاي ايراني قابل‌رقابت با مشابه خارجي خود است.»وي بابيان اين‌که علي‌رغم تحريم‌ها صادرات کشور نسبت به قبل بهتر شده، افزود: «به‌طور مثال کشور ما نه‌تنها نياز مواد غذايي داخل بلکه نياز کشورهاي همسايه مانند عراق و افغانستان و جمهوري آذربايجان و گرجستان را نيز تأمين مي‌کند و واقعيت اين است که صادرات کشور نسبت به قبل بهتر و رقابتي شده است به همين دليل بازرگانان تمايل بيشتري براي صادرات نشان مي‌دهند.»عدالتيان ادامه داد: «به‌طور مثال درمورد کفش ايراني مي‌توان گفت نسبت به کفش چيني ارزان‌تر شده و کساني که به فکر واردات کفش از چين بودند اکنون به فکر توليد کفش در داخل افتاده‌اند و نه‌تنها بازرگانان تمايل بيشتري به توليد در داخل کشور دارند بلکه صادرات کالا با وضعيت کنوني ارز برايشان صرفه اقتصادي دارد و ديگر واردات کالاهاي ارزان‌قيمت چيني که بازار ايران را پرکرده بود براي بازرگانان سودآور نيست. درنتيجه رونق صادرات با آماده‌سازي کامل بسترها امکان‌پذير است و اميدواريم که فراهم شود.»
*قاچاق کالا به دليل سود کم، معکوس شده است
عضو اتاق بازرگاني ايران ضمن اشاره به قاچاق کالا اظهار کرد: «قاچاق کالا به دليل سود کم معکوس شده و کالاي قاچاق کمتر به ايران وارد مي‌شود. درحال حاضر فقط در مناطق آزاد شاهد قاچاق کالاهاي لوکس و برند به ايران هستيم درحالي‌که درگذشته دهک‌هاي پايين جامعه کالاهاي چيني را قاچاق مي‌کردند اما اکنون دهک‌هاي بالاي جامعه کالاهاي لوکس و برند قاچاق مي‌کنند که بايد با آن‌ها برخورد شود.» عدالتيان در پايان ضمن اشاره به ممنوعيت واردات و بابيان اين‌که اکنون به دليل تقاضا جلوگيري از قاچاق کالاهاي برند امکان‌پذير نيست، تأکيد کرد: «به‌طور مثال شخصي که ماشين BMW دارد اگر نياز به تعويض باطري ماشين داشته باشد به‌ناچار بايد نياز او را به‌صورت قاچاق برطرف کنند، به همين دليل درحال حاضر جلوگيري از قاچاق کالاهاي برند و لوکس امکان‌پذير نيست زيرا تقاضا و نياز به اين کالاها در کشور زياد است.»