حضرت آیت‌الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب عصر امروز اول فروردین ماه ۱۴۰۱، در سخنان روز اول سال جدید با مردم که به‌صورت زنده از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد، به بیان نکات مهمی درباره مسائل داخلی و خارجی کشور پرداختند.

مهمترین محورهای سخنان رهبر معظم انقلاب به این شرح است:

– عید نوروز با ذکر و دعا و معنویت آمیخته است؛ شاید در بین اعیاد اول سال در بین ملت‌ها، این مسئله کم‌نظیری باشد که عید ملی را با دعا و معنویت همراه کنند.

– ذوق و سلیقه ویژه ایرانی درباره نوروز، به انسان احساس ژرف‌اندیشی می‌دهد؛ بهار، پیام‌آور امید و طراوت است و این امید امسال به دلیل تقارن با نیمه شعبان، مضاعف بود؛ چراکه روز نیمه شعبان،‌ روز تولد امید بزرگ بشریت است.

– امید منشاء همه حرکت‌ها و پیشرفت‌‌هاست و خداوند موجبات امید را برای مردم ایران فراهم کرده و زمینه‌های امید بحمدالله کم نیست و بگذارید دشمنان از امیدواری ملت ایران به خشم بیایند.

– در ۱۰ سال گذشته و در دهه ۹۰، با انباشت چالش‌های اقتصادی مواجه بوده‌ایم که باید برای آن‌ها به درستی فکر شود تا اسباب آسایش برای مردم فراهم شود.

– در اقتصاد، مسئله عمده عبارت است از تولید ملی و این در سه چهار سال اخیر و در شعار سال مطرح شده و مسئولان به قدر توان خودشان کارهایی انجام دادند، ولی امروز مسئله اصلی ما و مسئولان اجرایی کشور، اقتصاد است.

– رویکردهای جدیدی هم مشاهده می‌شود که انسان را دلگرم می‌کند و اگر این رویکردهای مردمی ادامه یابد،‌ نشانه‌های امید را بیشتر خواهد کرد.

– آنچه در زمینه اقتصاد مطرح می‌کنیم، عمدتا خطاب به مسئولان کشور است و علت اینکه در فضای عمومی مطرح می‌کنیم این است که خوب است که مردم در فضای عمومی مسائل اقتصادی و سیاست‌های اقتصادی قرار بگیرند و از مسئولانی که اقدام می‌کنند، حمایت کنند؛ البته وظایفی هم برعهده خود مردم است، به ویژه در حوزه اقتصاد دانش‌بنیان که کارهایی را خود مردم و به‌ویژه جوانان باید انجام دهند.

– حرف امروز من این است که برای اصلاح امور اقتصادی کشور، باید به طور قاطع به سمت اقتصاد دانش‌بنیان حرکت کرد؛ یعنی دانش و فناوری پیشرفته، نقش‌آفرینی کاملی در همه عرصه‌های تولید داشته باشد، حتی در انتخاب نوع کار تولیدی، چرا که همه کارها لزومی ندارد که انجام شود و انتخاب آن باید برمبنای کار علمی باشد.

– اگر این سیاست را دنبال کردیم و بنگاه‌های اقتصاد دانش‌بنیان را توسعه دادیم، هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهد، بهره‌وری را افزایش می‌دهد، کیفیت محصول را بهبود می‌بخشد و محصولات را رقابت‌پذیر می‌کند تا در بازارهای جهانی حضور پیدا کنیم و در داخل هم،‌ حتی اگر واردات سرازیر شود، مردم از محصول داخلی با کیفیت و ارزان استقبال می‌کنند.

– متاسفانه بخش کشاورزی ما از عرصه دانش‌بنیان دورتر است؛ اگر در این بخش شرکت‌های دانش‌بنیان را توسعه دهیم،‌ در اصلاح بذر، آبیاری نوین و شیوه‌های جدید تولید و بهره‌وری بهتر از آب و خاک، حداکثر استفاده را خواهیم کرد. در نتیجه امنیت غذایی کشور تامین خواهد شد،‌ درآمد کشاورزان هم افزایش خواهد یافت و دلگرم خواهند شد؛ ‌معضل کمبود آب هم قابل حل خواهد بود.

– دستیابی به پیشرفت عادلانه در اقتصاد و حل مشکل فقر و استضعاف مالی، فقط از مسیر تقویت تولید می‌گذرد و اگر با تولید دانش‌بنیان، تولید را تقویت کردیم، این هدف بزرگ حاصل می‌شود.

– در حال حاضر کمتر از ۷ هزار شرکت دانش‌بنیان در کشور داریم که از این‌ها ۴۵۰۰ مورد از آنها شرکت‌های تولیدی و بقیه خدماتی و … هستند؛ این تعداد شرکت، حدود ۳۰۰ هزار اشتغال مستقیم ایجاد می‌کند که رقم قابل توجهی است و تا ۳۲۰ هزار اشتغال مستقیم هم در سالی که گذشت، حدس زده می‌شود.

– به من گفتند برای امسال حداکثر ۳۰ درصد قابل افزایش است که بنده قانع نیستم و معتقدم ۳۰ درصد رقمی نیست که برای نیاز کشور پاسخگو باشد و توقع من از مسئولین این است که این شرکت‌ها ۱۰۰ درصد افزایش یابد تا ۳۰۰ هزار اشتغال مستقیم، به ۶۰۰ هزار مورد اشتغال مستقیم افزایش یابد و البته شرکت‌های ایجاد شده، واقعا باید دانش‌بنیان باشند.

– کشورمان در محصولات پایه غذایی باید به امنیت لازم و خودکفایی کافی دست یابد؛ باید در مورد گندم و خوراک دام و ذرت و جو و مواد اصلی تولید روغن، به خودکفایی برسیم.

در سراسر کشور دشت‌های حاصلخیز داریم که باید روی اینها کار شود؛ چند سال قبل در مورد خوزستان اقدامی را تشویق کردم که مقداری در آنجا و گیلان و سیستان انجام شد، ‌هرچند آن مقداری که خواسته بودیم، عمل نشد،‌ اما اقدام خوبی بود.

– ما در نان اسراف می‌کنیم و دور ریخته می‌شود. مردم بدانند که متاسفانه بخش کشاورزی ما جزء وابسته‌ترین بخش‌ها به واردات است که حتما این باید تعدیل شود و مبارزه با این وابستگی هم کار سختی است؛ چون عده‌ای از این واردات محصولات کشاورزی منافع بزرگی دارند و می‌ایستند و از عناصری هم رد داخل وزارت و دستگاههای دولتی استفاده می‌کنند، ‌لذا کار سختی است، ولی باید انجام شود.

– همت مسئولان در زمینه دانش‌بنیان کردن تولید و اقتصاد،‌ این است که حمایت کنند و محصولات آنها را بخرند و اگر امکاناتی لازم دارند، به آنها بدهند.

– مهمترین امکانات لازم برای تحقق این اهداف، نیروی انسانی است که از این جهت دست ما باز است؛ درصد بالایی از تحصیل‌کردگان سطح بالای ما، در رشته‌های غیرتحصیلی خودشان مشغول به کار هستند، در حالی که می‌توان آنها را در رشته‌های خودشان بکار گرفت و از آنها حمایت کرد.

– اشتغال‌آفرینی نیز با همین شرکت‌های دانش‌بنیان محقق خواهد شد؛ اگر دچار خطاهایی که در گذشته شد نشویم، این هدف بدست می‌آید؛ در دولت‌های مختلف، طرح‌های مختلفی اجرا شده که تسهیلات بانکی را در اختیار افراد گذاشته‌اند برای اشتغال، در حالی که تقریبا همه آنها ناموفق بوده است. پول‌پاشی بی‌حساب و کتاب درست نیست.

– برخی تصمیمات اخیر ممکن است به مراکز تولیدی ضربه وارد کند که دولت نباید اجازه دهد این ضربه وارد شود.

– سال گذشته گفتم نباید اقتصاد کشور را به تحریم‌های آمریکا گره زد؛ الان هم همین را می‌گویم.

– با وجود تحریم‌های آمریکایی هم می‌توان تجارت خارجی را افزایش داد و رونق بخشید که این اتفاق افتاد و هم می‌توان وارد قراردادهای منطقه ای شد که دولت وارد شده و هم می‌توان در حوزه نفت به وضعیت بهتری رسید که این اتفاقات افتاده است.

– البته بنده نمی‌گویم دنبال رفع تحریم‌ها نباشیم، ‌اما اساس قضیه این است که کشور را طوری اداره کنیم که تحریم‌ها ضربه اساسی نزند و این بعهده مسئولان است که باید این را انجام دهند.

– لذا امسال هم همین توصیه را می‌کنم که اقتصاد کشور به تحریم گره زده نشود؛ یک توصیه اضافه هم دارم که با افزایش درآمدهای نفتی چه می‌کنید؟ یا می‌توان با افزایش درآمدهای ارزی،‌ واردات را افزایش داد که به معنای از بین رفتن منابع کشور است و یا با این افزایش، برای محکم کردن بنیان‌ها و زیرساخت‌های اساسی کشور اقدام کنیم.

– انسان وقتی به قضایای جاری عالم نگاه می‌کند، حقانیت و صدق ملت ایران را در مقابله با جبهه استکبار از همیشه روشن‌تر می‌بیند. انتخاب ملت ما در مقابله با استکبار، تسلیم نبود؛ ایستادگی و حفظ استقلال و تقویت درونی نظام و کشور بوده و این درست بوده است.

– به قضایای افغانستان نگاه کنید؛ ۲۰ سال در این کشور مظلوم و مسلمان چه کردند و بعد هم چطور بیرون رفتند! اموال این ملت را هم با خودشان بردند.

– در اواکراین هم که رئیس جمهور این کشور با حمایت غربی‌ها سر کار آمد، با چه لحن تندی با غربی‌ها حرف می‌زند

– در عربستان هم که ۸۰ نفر جوان و حتی نوجوان را گردن می‌زنند، این قضایا نشان می‌دهد که در دنیا چه ظلم و ظلمتی حاکم است و دنیا در دست چه گرگ‌های خونخواری است.

– در اوکراین صحنه نژادپرستی غرب را همه می‌بینند؛ قطار را نگه می‌دارند که سیاهپوست را پیاده کنند و صریحا رسانه‌هایشان تاسف می‌خورند که چرا این بار جنگ در غرب آسیا نیست! نژادپرستی به این وضوح است که اظهار می‌کنند.

– در عین حال با این همه ظلم و ظلمت‌آفرینی ادعای حقوق بشر دارند و با این ادعا،‌ از کشورهای مستقل باج‌خواهی می‌کنند و ملت‌های دنیا این صحنه را می‌بینند.

– امروز ما بیش از همیشه به کار و تلاش نیاز داریم؛ بیش از همه به همدلی و هم‌افزایی و اتحاد کلمه در بین مردم نیاز داریم. همچنین به همدلی و هم‌افزایی روزافزون مسئولان کشور نیاز داریم که باید به هم کمک کنند.

– گاهی تنازع‌هایی بین آحاد ملت یا بین برخی مسئولان یا بین مسئولان و آحاد ملت مشاهده می‌شود که غالبا پوچ است و برخاسته از تخیلات و توهمات یا بی‌تقوایی است. امام (ره)‌ در دهه ۶۰ که برخی از این اختلافات بود، غالبا تکرار می‌کردند که این اختلافات ناشی از حب نفس است.

– بسیج عمومی ملت ایران در راه‌های صلاح و پیشرفت را نباید تخریب کرد.

– امیدواریم خداوند مسئولان دلسوز را که دنبال رضای الهی هستند، توفیقاتشان را افزایش دهد و همه ملت ایران مشمول ادعیه حضرت بقیة‌الله (عج) باشند.