از سال ۲۰۱۷ و بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران با هدف خالی کردن دست تهران از منابع مالی و مجبور کردن کشورمان برای بازگشت به میز مذاکره و بستن توافق جدید به جای برجام، آمریکا همواره فکر می‌کرد تا چند ماه دیگر اقتصاد ایران فروپاشیده و ایران تسلیم خواهد شد.

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا،‌ در سخنان اخیر خود گفت:‌کمپین فشار حداکثری علیه ایران با هدف کاهش ۸۰ درصدی درآمد این کشور از محل صادرات نفت انجام شد.

وی تاکید کرد: خود رئیس‌جمهور ایران نیز تائید کرده که به دلیل تحریم‌ها ایران ۲۰۰ میلیارد درآمد و سرمایه‌گذاری را از دست داده است.

علیرغم همه اینها اما اقتصاد ایران سقوط نکرده است.

جاوید صالحی‌اصفهانی، استاد اقتصاد دانشگاه ویرجینیا تک آمریکا که در زمینه اقتصاد ایران تخصص دارد، گفت: به نظر من پیش‌بینی سقوط سریع اقتصاد ایران پس از تحریم‌ها بسیار خوشبینانه بود.

*وقتی آمریکا ایران را دست کم گرفت

وی می‌گوید: علیرغم تحریم‌های سختی که توسط دولت ترامپ علیه ایران اعمال شده است یک فهم اشتباه درباره سطح پیچیدگی اقتصاد ایران و مهارت و تجربه این کشور در مقابله با تحریم‌ها وجود دارد.

این استاد دانشگاه معتقد است:‌ تحریم‌ها که از سال ۲۰۱۷ اعمال شده‌اند به اقتصاد ایران آسیب زده‌اند و اقتصاد این کشور با شرایط مطلوب فاصله گرفته اما طی ۴ دهه گذشته ایران در تقابل با تحریم‌ها تجارب زیادی را به دست آورده و یاد گرفته که چگونه با آنها مقابله کند. شرایط کنونی هم خیلی متفاوت نیست.

صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی پیش‌بینی کردند طی سال جاری اقتصاد ایران به دلیل کاهش درآمدهای نفتی رشد منفی را تجربه کند.

*مهارت ایران در مقابله با تحریم

وی می‌گوید: شرایط کنونی را با دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۷۰ میلادی مقایسه کنید. زمانی که آمریکا به دلیل تصرف سفارت آمریکا در ایران تحریم‌هایی علیه ایران اعمال کرد که طی آن سرانه تولید داخلی ایران به نصف رسید.

اسفندیار باتمان‌قلیچ، بنیانگذار مؤسسه بورس و بازار نیز می‌گوید: پیش‌بینی بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول بر مبنای کاهش صادرات نفت ایران است. پیش از تحریم‌های آمریکا علیه ایران روزانه دو میلیون بشکه نفت صادر می‌کرد و در حال حاضر این رقم ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه  تخمین زده می‌شود که بخش قابل توجهی از آن به مقصد چین انجام می‌شود اما اقتصاد ایران فقط به صادرات نفت وابسته نیست.

وی افزود: اقتصاد این کشور بسیار متنوع است و حوزه تولید یکی از مهمترین بخش‌های آن است.

باتمان قلیچ می‌گوید: در شرایط کنونی صنعت یک پنجم کل اشتغال در ایران را به خود اختصاص می‌دهد که از جمله صنایع مهم ایران خودروسازی، صنایع فلزی و پلاستیک است.

به گفته باتمان‌قلیچ تحریم‌های آمریکا دسترسی شرکت‌ها به مواد اولیه مورد نیاز خود را سخت کرده‌اند و پیدا کردن مشتری در خارج نیز به دلیل اعمال تحریم‌های ثانویه مشکل شده است اما برخی تولید کنندگان ایرانی به دلیل وجود نظام‌های پرداخت غیررسمی که نیازی به شبکه بانکی برای ورود یا خارج کردن پول ندارد توانسته‌اند به فعالیت خود ادامه دهند.

*شرکای منطقه‌ای، دست برتر ایران در تقابل با تحریم

سوزان مالونی، کارشناس حوزه ایران در مؤسسه بروکینگز آمریکا معتقد است:‌ ایران روابط بسیار خوبی با شرکای منطقه داشته و به خوبی توانسته با آنها مبادلات تجاری، کالا به کالا و دیگر تعاملات اقتصادی را داشته باشد تا از سقوط اقتصادی جلوگیری کند.

این کارشناس معتقد است: ایران واقعا صنایع جایگزین دارد که بتواند روی آنها تکیه کرده و از طرف دیگر دارای یک ظرفیت داخلی قابل توجه و توانایی تعامل با دیگر کشورهای همسایه در راستای تقویت اقتصادی خود است.

مالونی می‌گوید کشورهایی نظیر عراق، افغانستان، برخی کشورهای آسیای میانه و البته سوریه و دیگر نقاط خاورمیانه جاهایی هستند که نفوذ ایران در آنها بسیار بیشتر از وزارت خزانه‌داری آمریکا است.