حانیه مسجودی
روز گذشته، حسن روحانی در نشست هیئت دولت در مورد لایحه بودجه ۱۴۰۰ و مجلس اظهاراتی به زبان آورد که در ابتدا تعجب اصحاب رسانه را برانگیخت. اما با کمی تأمل دریافتیم که این سخنان از رئیس‌جمهور تعجبی ندارد. بلکه آن زمان باید متعجب می‌شدیم که خبر اراده روحانی از همکاری با مجلس رسانه‌ای شد.
 روحانی: مجلس نمی‌تواند بودجه بنویسد
ماجرا از این قرار است که حسن روحانی روز چهارشنبه، ۱۷ دی‌ماه در نشست هیئت دولت به‌یک‌باره بیان کرد که از تبصره به تبصره بودجه دفاع می‌کنیم، با قدرت هم دفاع می‌کنیم. این بودجه یکی از بهترین بودجه‌هایی بوده که دولت نوشته و تحویل مجلس داده است.روحانی متذکر شد که از مجلس هم توقع داریم آن را بررسی کند و اگر پیشنهاد بهتری هم دارد ما استقبال می‌کنیم، اگر اصلاح لازم می‌داند استقبال می‌کنیم. اما شاکله این بودجه باید باقی بماند.یکی از بخش‌های اظهارات او که توجهات را به خود جلب کرد آنجا بود که به‌صراحت تأکید کرد: طبق قانون اساسی بودجه را باید دولت به مجلس دهد و مجلس نمی‌تواند بودجه بنویسد. بودجه را دولت می‌نویسد. دخل‌وخرج را دولت می‌داند که چطور باید اداره کند.
 دولت در حال مقاومت و زمان درحال گذر
روحانی در هفته‌های گذشته نیز بارها به دفاع از لایحه بودجه ۱۴۰۰ پرداخته و گاهی نیز به دلیل وجود فشارها برای ایجاد اصلاحات ساختاری و بنیادی بیان کرده است که دولت حاضر به ایجاد اصلاحات مدنظر مجلس است. اما به نظر می‌رسد که روند اصلاح لایحه بودجه بیش‌ازحد در کشمکش دولت با مجلس قرار گرفته است و زمان در حال گذر است!
بودجه سال آینده به حدی ایجاد حواشی کرده است که حتی رهبر انقلاب نیز در پاسخ به نامه رئیس‌جمهور برای برداشت ۱۸ درصدی از صندوق توسعه ملی و این میزان برداشت کسب اجازه کرده بود که رهبر انقلاب برداشت مازاد در ۲۰ درصد و تا سقف ۳۸ درصد را منوط به سقف فروش یک‌میلیون بشکه در روز کرده‌اند و درباره مابقی آن‌هم فرموده‌اند که «بیش از ۲۰ درصد برداشت نشود.»مقام معظم رهبری همچنین فرموده‌اند که «مطالبات و تسهیلاتی را که دولت در سال ۹۹ از محل صندوق ذخیره ارزی برداشت کرده، باید بازگرداند.»
مقام معظم رهبری برداشت از صندوق ذخیره ارزی را که در سال ۱۴۰۰ حدود ۲ میلیارد و ۳۰۰ هزار یورو می‌شود را هم ممنوع اعلام کرده و فرموده‌اند که «اگر قرار است برداشتی از صندوق ذخیره ارزی انجام شود، باید در قالب بودجه صورت گیرد.»
درنتیجه نوع اجازه رهبر انقلاب را می‌توان حاکی از اهتمام و توجه ایشان به واقعی‌تر شدن بودجه دانست و این نتیجه را گرفت که دولت باید بودجه ۱۴۰۰ را اصلاح کند.
از طرفی روحانی درحالی به‌یک‌باره این سخنان را بیان می‌کند که در پاسخ به رئیس مجلس برای اصلاح لایحه بودجه نامه‌ای را ارائه کرد و در راستای رهنمودهای اقتصادی رهبر انقلاب، بندهای اصلاحی را مشخص کرده بود که به شرح زیر است:
۱ – افزایش مصارف به میزان ۵۳ هزار میلیارد تومان شامل:
۱ – ۱- بازپرداخت تعهدات دولت به صندوق توسعه ملی بابت اقساط تسهیلات ۱۷۵ میلیون یورویی به بیمه سلامت به میزان ۳ هزار میلیارد تومان.
۲ – ۱- افزایش مصارف بابت جبران موارد مندرج در جدول بند هـ  تبصره ۴ به میزان ۵۰ هزار میلیارد تومان.
٢- کاهش منابع ناشی از مجوز استفاده از
 ۱۸ درصد سهم صندوق توسعه ملی صرفا در صادرات یک‌میلیون بشکه در روز به میزان ۴۰ هزار میلیارد تومان.
لذا تراز منابع و مصارف در راستای تحقق دستور مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) به شرح زیر در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ اعمال می‌شود:
۱- مبلغ ۵۳ هزار میلیارد تومان از محل افزایش فروش اوراق مالی
۲- مبلغ ۴۰ هزار میلیارد تومان از محل صرفه‌جویی حین اجرا و کاهش تخصیص مصارف توسط سازمان برنامه‌وبودجه کشور.
اکنون مدت‌هاست که بعد از تقدیم لایحه بودجه ۱۴۰۰ به مجلس، نمایندگان درگیر ایجاد اصلاحات لازم هستند. چراکه بعد از بررسی بندها و تبصره‌های این لایحه بسیاری از نمایندگان مجلس، مرکز پژوهش‌ها و متخصصان اقتصادی این بودجه را تورم‌زا می‌دانند. چراکه به نظر می‌رسد بودجه سال آتی متکی به فروش احتمالی نفت و ازسرگیری مذاکرات و رفع تحریم تنظیم شده است، به حدی که اگر مذاکره‌ای صورت نگیرد می‌تواند تورم بسیار شدیدی را برای کشور داشته باشد.
 بودجه ۱۴۰۰ بر وزن مذاکره احتمالی و چشم‌پوشی دولت از تورم وارده به اقتصاد
بنابراین بودجه با وزن مذاکره احتمالی تنظیم شده و اگر مذاکره انجام نشود می‌تواند کسری بودجه‌ای حدود ۳۰۰ هزارمیلیاردتومان داشته باشد و اگر این مقدار با بالا رفتن پایه پولی جبران شود، می‌تواند نقدینگی کشور که طبق آمار هم‌اکنون ۲۷۵۰ همت است را به ۵۰۰۰ همت برساند که این رقم نشان‌دهنده یک تورم به‌شدت بالا و شدید است.
با این اوصاف سؤال این است که رئیس‌جمهور چطور می‌تواند از تبصره به تبصره و بند به بند بودجه مذکور دفاع کند؟ بودجه‌ای که فروش نفت روزانه را ۲٫۳ میلیون بشکه نفت پیش‌بینی کرده آن‌هم درحالی‌که تحریم‌های نفتی به اوج خود رسیده و طبق آمارهای ارائه‌شده از میزان تحقق درآمدهای بودجه سال گذشته، حتی نیمی از درآمدهای نفتی پیش‌بینی‌شده نیز حاصل نشده است.درهمین‌راستا بود که کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۰ میزان فروش نفت را با کاهش ۸۰۰ هزارتایی به ۱٫۵ میلیون بشکه در روز رساند بلکه به واقعیت نزدیک‌تر شود. بنابراین بهتر است رئیس‌جمهور به‌جای دفاع‌های بی‌مورد از بودجه‌ای که بسته است، کمی در برابر اصلاحات و تذکرات اقتصادی و تخصصی مجلس که بازوی نظارتی و ریل‌گذار کشور است، نرم‌تر عمل کند. چراکه این دولت کمتر از ۸ ماه دیگر سرکار است و بدهی‌های به‌جامانده و کسری‌های به‌دست‌آمده از بودجه مذکور به گردن دولت بعد خواهد افتاد.
بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که دولت با تنظیم چنین بودجه‌ای قصد استفاده از روزهای تاریک انتقال قدرت به دولت بعدی را دارد و همان زمان تخلفات بودجه رخ خواهد داد. درنتیجه به‌نظر می‌رسد دولتمردان پی‌برده‌اند که نمایندگان مجلس در راستای برطرف کردن نقاط تاریک بودجه هستند و به همین دلیل هرازگاهی با دست پس می‌زنند و با پا پیش می‌کشند. 
دولت روحانی که سال‌هاست به غربی‌ها  چشم دوخته بود، اکنون درحال تقلا برای القای پالس‌های مذاکره و آماده بودن جمهوری اسلامی ایران برای گفت‌وگو با آمریکا هستند. حتی روز گذشته ۱۷ دی‌ماه نیز حسن روحانی بار دیگر به این مسئله اشاره کرد!
 روحانی: آمریکا توبه کند می‌پذیریم
وی در این نشست هیئت دولت ضمن اشاره به سرکار آمدن بایدن در آمریکا تصریح کرد: «دولتی که در آینده نزدیک در آمریکا به قدرت می‌رسد یعنی دولت آقای بایدن که دو هفته آینده روی کار می‌آید اگر گفت آمریکا دیگر شیشه شکستن را رها کرده است، توبه کرده و می‌خواهد در مسیر قانون حرکت کند و به تعهداتش عمل کند و از ما سؤال کند، ما می‌گوییم اگر شما به تعهدات خود عمل کنید ما نیز به همه تعهدات خود عمل می‌کنیم.»حال می‌توان گفت که روحانی بار دیگر آشکارا وارد میدان بازی با منافع کشور شده است و پس‌ازاین اظهارات دولتمردان در مورد امید به مذاکره با سرکار آمدن بایدن قوت خواهد گرفت.
 توبه گرگ مرگ است
حسن روحانی که در انتخابات سال ۹۲ با شعار ارتباط با دنیا و به‌ویژه غربی‌ها پیروز میدان شده بود، از همان روزها در تلاش است که آمادگی ایران برای نشستن سرمیز مذاکره یا گفت‌وگو با آمریکا اعلام کند. او آن زمان گفت که خزانه کشور خالی است و تحریم‌ها فشار آورده است و تنها راه برطرف کردن مشکلات اقتصاد، مناطق محروم و حتی آب شرب مردم به ارتباط با آمریکا بستگی دارد. بااین‌حال اکنون ۸ سال است که کشور به روحانی زمان داده و باوجود امضای برجام دقیقا دوسال بعد از آغاز به کار دولت یازدهم و پس‌ازآن خروج آمریکا از برجام و معطل شدن برای اجرای تعهدات از سوی اروپایی‌ها بازهم از احیای برجام و توبه آمریکا سخن می‌گوید.
با نگاهی به واقعیت‌های جامعه نه آن نتایجی که رئیس‌جمهور پشت شیشه‌های دودی خودروی خود می‌بیند، می‌توان دریافت که در ۸ سال گذشتهِ ریاست جمهوری روحانی به‌قدری به مردم فشار آمده است که بعید می‌دانیم کسی اظهارات، قول‌ها و وعده‌ها، صبح جمعه باخبرشدن‌ها، گرانی‌های پیاپی و کمرشکن قیمت گوشت و مرغ و اجاره‌خانه و شرمندگی پدران را فراموش کند.
آقایان بدانند که توبه گرگ مرگ است….