معصومه شمسيني غياثوند
کميسيون امنيت و دفاع در پارلمان عراق به تازگي از اقدام خارج از عرف نظاميان آمريکا در اين کشور خبر داد و کريم المحمداوي، عضو اين کميسيون مي‌گويد: « نيروهاي رزمي جديد آمريکا که وارد پايگاه اربيل شدند، نه با دولت منطقه کردستان و نه دولت فدرال يا وزارت دفاع عراق توافق کرده بودند.»
اين نماينده عراقي تصريح مي‌کند: « اربيل نمي‌پذيرد که درباره شمار نيروهاي آمريکايي و حجم تجهيزات نظامي، به دولت هيچ گزارشي ارائه دهد. دولت کردستان در زمينه نظامي با واشنگتن، مستقيما اتفاق نظر دارد و ورود نيروهاي جنگي آمريکا بدون ابلاغ به دولت فدرال در بغداد و کسب اجازه از آن صورت گرفته است.»
المحمداوي، پايگاه اربيل را بزرگ‌ترين پايگاه تروريست‌هاي آمريکا در عراق مي‌داند و مي‌گويد: «واشنگتن از آن به عنوان مقر فرماندهي عمليات منطقه و عراق استفاده مي‌کنند. به گفته مسئولان کنگره، بيش از ۵۰ هزار نظامي آمريکا در عراق حضور دارند که بيشتر اين نيروها در پايگاه‌هاي عين الاسد در استان الانبار و پايگاه اربيل مستقر هستند و هدف از افزايش نيروهاي نظامي آمريکا در عراق، تهديد براي ايران و تحت نظر قرار دادن مقرهاي الحشد الشعبي است.»به منظور بررسي علت حضور نظاميان آمريکايي در پايگاه اربيل کارشناسان و تحليل‌گران مسائل سياسي در گفت‌وگو با رسالت به تحليل اين موضوع پرداختند.
پيرمحمد ملازهي، کارشناس مسائل بين‌الملل در گفت‌وگو با رسالت در رابطه با حضور نيروهاي آمريکايي در اربيل عراق بدون اطلاع بغداد مي‌گويد: « واقعيت اين است که نظاميان آمريکا بعد از دخالت نظامي در عراق به خواسته مردم اين کشور مبني بر خروج از اين کشور عمل نكرده و اين کشور را به طور کامل ترک نکردند و در دو منطقه از عراق يکي در شمال اين کشور و ديگري در منطقه اربيل به بهانه حضور داعش همچنان باقي ماندند.»
اين کارشناس مسائل بين الملل مي‌افزايد: « علاوه بر اين شاهد حضور سه هزار نيروي نظامي آمريکايي در سفارت اين کشور در بغداد هستم در حالي که آن‌ها ادعا مي‌کنند که نيروي ديپلمات هستند اما شواهد نشان مي‌دهد که نيروهاي امنيتي آمريکا هستند و واقعيت اين است که نظاميان آمريکايي‌ هنوز به طور کامل عراق را ترک نکرده اند و بخشي از نيروهاي آنها همچنان در اين کشور حضور دارند.»
ملازهي با اشاره به ايجاد پايگاه نظامي آمريکايي‌ها در منطقه کردستان عراق اظهار داشت: « ايجاد پايگاه نظامي در منطقه کرد نشين خلاف خواسته بغداد است و در واقع بعد از اينکه کردستان عراق به صورت يک اقليم درآمد و دولت مرکزي عراق اجازه تشکيل دولت مستقلي را به آن‌ها نداد. اين نگراني در بين احزاب کرد وجود دارد و با توجه به تجربه‌اي که در موصل به دست آوردند و دولت عراق اجازه تشکيل دولت به آن‌ها را نداد نگران خروج نيروهاي آمريکايي در اين منطقه هستند و براي همين اجازه حضور به آنها را دادند و يک ضرورت محلي مي‌دانند که نيروهاي آمريکايي در عراق باقي بمانند.»
اين تحليل‌گر مسائل بين الملل در پاسخ به اين سوال که آيا وجود پايگاه نظامي در اربيل تهديد براي ايران است، خاطرنشان کرد: « نيروهاي آمريکايي در منطقه در افغانستان، ترکيه و خليج فارس و دورتا دور ايران حضور دارند و اين موضوع جديدي نيست. کردستان عراق مناسباتي خوبي را با ايران دارد اما به هرحال اگر آمريکا بخواهد از اين پايگاه‌هاي نظامي عليه ايران استفاده کند نيازي به رضايت گرفتن از کردستان عراق را در اين زمينه را ندارد.»
جعفر قنادباشي، کارشناس مسائل بين الملل نيز در گفت‌وگو با رسالت در تحليل حضور نظاميان آمريکا در پايگاه اربيل مي‌گويد: « حضور نظاميان آمريکا در عراق بر خلاف خواسته مردم اين کشور و اقدامات مداخله‌ جويانه‌ و زيان باري است که به بهانه حضور داعش در ۶ سال گذشته تا کنون اتفاق افتاده است و به زير ساخت‌هاي داخلي اين کشور خسارت‌هاي فراواني را وارد کرده است.»
اين کارشناس مسائل منطقه مي‌افزايد: «در حال حاضر نمايندگان مجلس عراق به طور آشکار خواستار پايان حضور نظاميان آمريکايي در عراق هستند و آن‌ها را زمينه ساز مداخلات ضرر ساز براي آينده مردم عراق مي‌دانند. همچنين شواهدي در مداخله آمريکايي‌ها در اوضاع داخلي اين کشور در دست وجود دارد و اينکه نظاميان آمريکا حتي در برخورد با نيروهاي داعش نه تنها برخورد جدي نداشته اند بلکه از حاميان داعش بوده‌اند که سلاح هم در اختيار آنها قرار داده اند.»
قنادباشي تمرد برخي از نيروهاي آمريکا در مناطق تحت درگيري را علت جابه‌جايي آنها در عراق ذکر مي‌کند و مي‌گويد: «آنچه در اربيل اتفاق افتاده است حاصل اقدامات مداخله جويانه نيروهاي آمريکايي و نافرماني آنهاست و براي همين دولت عراق بيش از گذشته خواستار خروج اين نيروها از عراق هستند.»
وي مي افزايد: «آمريکايي‌ها از طريق جابه جايي نيروهاي خود و اعزام آنها به اربيل همچنان به دنبال حضور نظامي در اين کشور هستند. در واقع نيروهاي آمريکا از دو جهت نگران حضور در عراق هستند يکي مخالفت علني مردم عراق از حضور آن‌ها در کشورشان و ديگر اينکه به دنبال همکاري با داعش هستند و قصد دارند بعد از تمرد ارتش و سربازان آمريکايي با جابه جايي آنها نيروهاي جديدي را وارد خاک عراق کنند.»
اين تحليل‌گر مسائل سياسي با اشاره به تحولاتي که در مرزهاي عراق در جريان است‌، مي‌گويد:
« ترکيه هم به عنوان کشوري که عضو ناتو است نگران اتفاقات در اربيل است و هر چند موافق حضور آمريکايي‌ها در عراق نيست اما از جهتي به حضور آمريکا در اين منطقه راي مثبت مي‌دهد چرا که نگران حمايت کردهاي عراق و ايجاد پناهگاه براي کردهاي ترکيه است.»
دونالد ترامپ رئيس جمهور آمريکا اخيرا گفته است که حدود ۱۵۰۰ نيروي نظامي ديگر به منطقه اعزام خواهد کرد و هدف ادعايي آنان نيز حمايت از نيروهاي آمريکايي در منطقه است. همچنين رئيس جمهور آمريکا اواسط بهمن سال ۱۳۹۷ ادعا کرد که حضور نظاميان آمريکا در عراق براي زير نظر داشتن ايران است مسئله‌اي که انتقادات بسياري از سوي مسئولان و احزاب عراقي به همراه داشت.
دي ماه ۱۳۹۷ نيز کريم عليوي، عضو کميسيون امنيت و دفاع پارلمان کشور عراق اظهار داشت که شماري از نظاميان آمريکايي به صورت مخفيانه از سوريه وارد عراق شدند و قصد دارند براي تهديد ايران، پايگاه نظامي جديدي در کردستان احداث کنند.