| حسن شجاعي|
خبر کوتاه بود و مسرت بخش. محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه در صفحه توئيتر خود نوشت: «بسيار خوشحالم که استاد دکتر مسعود سليماني و آقاي وانگ به‌زودي به خانواده هايشان ملحق مي شوند. از همه کساني که در اين امر دخيل بودند به‌ويژه دولت سوئيس قدرداني مي کنم.» 
شايد براي خيلي از مردم اين خبر چندان به گوششان آشنا نبود و از چند وچون ماجراي دستگيري پروفسور سليماني آگاهي نداشتند، اما اين اتفاق مهم در شرايطي که کينه ورزي دولت آمريکا با ملت ايران به نهايت خود رسيده، اتفاق خوشحال کننده اي به شمار مي رود و درست در روز ۱۶ آذر که مصادف با روز دانشجو است اين دانشمند برجسته ايراني به آغوش خانواده باز مي گردد تا حال و هواي فضاي دانشگاهي کشور رنگ و بوي بهتري به خود بگيرد.
اما پروفسور مسعود سليماني کيست و چگونه و به چه جرمي دولت ايالات متحده آمريکا وي را بازداشت کرد. پروفسور مسعود سليماني استاد تمام و مدير گروه خون شناسي دانشگاه تربيت مدرس، دانشمند برجسته اي که نه تنها استاد ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮐﺸﻮري در ايران در سال ۱۳۹۴ است، بلکه در زﻣﺮه ﯾﮏ درﺻﺪ ﺑﺮﺗﺮ داﻧﺸﻤﻨﺪان و ﻧﺨﺒﮕﺎن ﺟﻬﺎن بر اساس ارزيابي ISI  (مؤسسه علمي تامسون) در سال ۲۰۱۵ شناخته مي شود و دايره شهرت و اعتبار علمي او شعاعي جهاني دارد.
 وي با دعوت «ميو کلينيک» و براي انجام پروژه تحقيقاتي به آمريکا سفر کرد. اين دانشمند ايراني درحالي از سوي اين مؤسسه آمريکايي که يکي از معتبرترين مراکز و دانشگاه‌هاي علوم پزشکي جهان است، براي انجام تحقيقات تخصصي به اين کشور دعوت شد که برخلاف تمام پروتکل‌هاي دانشگاهي و تحقيقاتي، از سوي پليس آمريکا دستگير شد. سليماني با ويزاي رسمي تحقيقاتي و با هماهنگي دانشگاه تربيت مدرس، وارد فرودگاه شيکاگوي آمريکا شد، اما آمريکا در اقدامي غيرقانوني و با زير پا گذاشتن پروتکل‌هاي دانشگاهي و تحقيقاتي، پيش از ورود دکتر سليماني به خاک آمريکا، وي را بازداشت و به زندان منتقل کرد. دولت آمريکا علت دستگيري وي را جاسوسي عنوان کرد در حالي که هيچ گونه مدرک و سندي مبني بر جاسوسي دانشمند ايراني وجود نداشت و روز گذشته هم که وي آزاد شد ادله‌اي دال بر جاسوسي وي ارائه نشد. ۳۰ مهرماه ۹۷ پروفسور به آمريکا سفر کرد و در روز دوم آبان ماه خانواده او از بي اطلاعي از وضعيتش خبر دادند و از اينجا بود که پيگيري ها براي تعيين سرنوشت اين شهروند ايراني آغاز شد. بيماري روده‌اي وي و مشکلاتي که از اين بابت داشت سبب شد تا خانواده پروفسور سليماني با نگراني پيگير وضعيت او باشند. در ايام بازداشت وي حتي از اين استاد خواسته بودند تا به جرم انجام نداده اقرار کند و بگويد که به دنبال دور زدن تحريم‌ها عليه ايران بوده است اما وي سختي زندان و دوري از خانواده را تحمل کرد ولي تسليم خواسته استکبار نشد.
در اين ميان وزارت علوم به عنوان وزارتخانه مرتبط با اعزام پروفسور سليماني تلاش هاي زيادي را براي مشخص کردن وضعيت وي آغاز کرد و در شهريورماه امسال بود که غلامي وزير علوم از تلاش هاي بي نتيجه اين وزارتخانه براي بازگرداندن پروفسور سليماني خبر داده بود.
در اين ميان مسئولان آمريکايي هيچ‌گونه توضيح و استناد محکمي براي مجرم شناختن وي ابراز نکرده‌اند و تنها جلسه‌اي که براي پروفسور سليماني روز ۲۴ ارديبهشت ماه سال جاري و بدون حضورش با وکلاي وي داشتند، اعلام کردند که اين دانشمند ايراني قصد داشته است چند عدد «ويال هورمون رشد» را از طريق دو دانشجو به ايران انتقال دهد که اين عمل هم انجام نمي‌شود و جالب‌تر اين‌که ويال‌ها غير تحريمي و صرفا مصرف پزشکي دارند. اين ادعا در حالي از سوي آمريکايي ها مطرح شده بود که وي هيچ فعاليت مخفي و پنهاني در رابطه با انتقال و مراودات علمي خود نداشته و اين فعاليت‌ها در چارچوب عرف علمي جهاني انجام مي‌شود و اين ادعاي آمريکايي‌ها باعث تعجب چهره‌هاي داخل و خارج کشور شده است. به اين ترتيب با ادعاي مقامات آمريکايي «تهيه هورمون رشد براي انجام تحقيق آزمايشگاهي در حوزه سلامت اتهامي است که به دکتر سليماني وارد شده بود!»
پروفسور سليماني که تا پيش از آزادي در زندان ديتون جورجيا در ايالت آتلانتاي آمريکا به سر مي برد روز گذشته در سوئيس تحويل مقامات ايراني شد تا پس از گذشت بيش از يکسال اسارت در زندان هاي ايالات متحده آمريکا به وطن بازگردد.
در اين ميان شنيده‌ها حاکي از آن است که براي تحويل پروفسور سليماني به ايران مقامات آمريکايي خواستار آزادي «ژيو وانگ»، جاسوس آمريکايي بودند که ۲۵ تيرماه ۹۶ به جرم جاسوسي براي سرويس‌هاي اطلاعاتي آمريکا در ايران بازداشت شد. آمريکايي ها از او به عنوان محقق و دانشجوي دوره دکتراي تاريخ دانشگاه پرينستون آمريکا ياد مي‌کنند اما اتهامات جاسوسي وي محرز شده بود. در اين زمينه سخنگوي وقت قوه قضائيه در نشست خبري عنوان کرده بود: «يکي از عوامل نفوذي آمريکا که البته دو تابعيتي است با نفوذ خاصي وارد ايران شد. اين فرد مستقيم از ناحيه آمريکايي‌ها هدايت مي‌شده و پس از شناسايي، دستگير شد.» وي همچنين با اشاره به حکم اوليه صادر شده براي اين جاسوس آمريکايي از محکوم شدن وي به ۱۰ سال حبس خبر داده بود.
به هرحال با تلاش ها و پيگيري هاي صورت گرفته اين تبادل صورت گرفت و پروفسور سليماني به دامان وطن بازگشت. روابط عمومي ستادحقوق بشر قوه قضائيه در گفت و گو با «رسالت» ضمن ابراز خوشحالي از اين اتفاق در توضيحاتي عنوان کرد که آزادي پروفسور سليماني از مدت ها قبل در دستور کار اين ستاد قرار داشت و اين مجموعه از تمامي ظرفيت هاي خود براي رفع بازداشت غيرقانوني اين دانشمند ايراني و بي گناه بهره جست تا از زندان دولت جنايتکار ايالات متحده آمريکا رهايي يابد. در اين گفت و گو ستاد حقوق بشر قوه قضائيه با اشاره به اين موضوع که بدون حمايت و رأفت اسلامي قوه قضائيه امکان اين تبادل وجود نداشت تأکيد شده است که همکاري و تعامل دستگاه هاي مختلف اعم از شوراي عالي امنيت ملي، وزارت علوم، وزارت بهداشت، وزارت امور خارجه و نيز در کنار آن خانواده صبور و دانشجويان پيگير ايشان موجب شد تا اين اتفاق در روز دانشجو شکل بگيرد. اين ستاد ضمن اشاره به غيرقانوني بودن بازداشت پروفسور سليماني در آمريکا و عمل گروگانگيري دولت ايالات متحده که با برنامه ريزي و تمهيدات از قبل پيش بيني شده زمينه بازداشت اين دانشمند ايراني را فراهم کرده ابراز اميدواري کرد برخلاف تهديدات آمريکايي ها مبني بر عدم برپايي کلاس هاي درس اين استاد فرهيخته ايراني هرچه سريعتر دانشجويان و نخبگان ايراني از ظرفيت هاي علمي اين استاد بهره مند شوند.
حسن بهشتي پور کارشناس مسائل بين الملل نيز در گفت و گو با «رسالت» ضمن اشاره به حضور يوسف به علوي وزير امور خارجه عمان در تهران و تلاش هاي وي براي آزادي پروفسور سليماني تأکيد کرد: انتظار مي رفت در زمان حضور ايشان توافقاتي براي تبادل زندانيان ايران و آمريکا صورت بگيرد که خوشبختانه اين اتفاق روي داد و پروفسور سليماني که جرمي مرتکب نشده بود آزاد شد.
وي با بيان اينکه پروفسور سلیماني به دليل فعاليت هاي علمي و تحقيقاتي در سطح جهان فرد شناخته شده اي بود و انگ مجرم بودن به ايشان نمي خورد ،تصريح کرد: آنها در مدت بيش از يکسالي که پروفسور سليماني را در بازداشت خود داشتند هيچ دليل محکمه پسندي براي اين‌کار ارائه نکردند و تنها به دنبال فشار بر جمهوري اسلامي بودند.
بهشتي پور در پاسخ به اين سؤال«رسالت» که آيا وزارت امور خارجه زودتر از اين نمي توانست زمينه اين تبادل را فراهم آورد، گفت: ديپلماسي جنبه هاي مختلفي دارد و در مواقعي به صلاح نيست برخي موضوعات اعلام شود. کار در حوزه سياست خارجي بخش پنهاني دارد که در اين حوزه به طور يقين پيگيري هاي لازم انجام مي شود اما در زمان خودش اعلام مي شود. در اين مقطع نيز به نظر من بايد از اين دستاورد که آزادي پروفسور سليماني است حمايت شود تا با همدلي و همگرايي بخش هاي مختلف کشور زمينه براي اتفاقات مشابه فراهم گردد.