|راضيه فراهاني|
دست‌درازي‌هاي ايالات متحده آمريکا مانند جناياتش بر ايران بر هيچ‌کسي پوشيده نيست. از شهادت ۲۹۹ سرنشين غيرنظامي در پرواز ۶۵۵ ايران‌اير، واقعه طبس، تحميل تحريم‌هاي اقتصادي همچنين دارويي، اتهام دست داشتن ايران در حادثه ۱۱ سپتامبر، همکاري آمريکا در تحميل جنگ هشت ساله عليه ايران و اتفاقاتي از اين دست اقداماتي است که پاي مقامات آمريکايي در آن به روشني در ميان است و حتي در بسياري از مواقع مقامات دولتي اين کشور به دخالت شان در امور داخلي ايران اعتراف کرده‌اند. اين موضوع در حالي است که چندي پيش در خبري تازه دادگاهي در آمريکا دولت ايران را به پرداخت غرامت ۱۸۰ ميليون دلاري به جيسون رضائيان که به عنوان جاسوس در ايران بازداشت شد محکوم کرد.
جيسون رضائيان روزنامه‌نگار واشنگتن‌ پست، در سال ۱۳۹۳ به اتهام جاسوسي در تهران بازداشت و بعد از گذشت ۱۸ ماه آزاد و به واشنگتن بازگشت. طبق گفته نهادهاي امنيتي ايران هر چيزي که اين زنداني در مدت بازداشت تقاضا داشت براي وي تهيه و علي‌رغم اظهارات وي در آمريکا با او در ايام زندان با رأفت اسلامي برخورد شد، اما با اين اوصاف رضائيان از دولت جمهوري اسلامي ايران شکايت کرد که در ادامه قاضي اين پرونده، او را مستحق به گرفتن ۱۸۰ ميليون دلار غرامت از دولت ايران دانسته است! اين حکم آنچنان در فضاي مجازي و رسانه‌ها صدا کرد که برخي فعالين به اين حکم معترض شدند. يکي از کاربران توئيتر با توجه به اين خبر نوشته بود: «غرامتي که آمريکا براي جان‌باختن ۲۹۰ سرنشين پرواز ۶۵۵ ايران‌اير تعيين‌کرد ۸/۶۱ ميليون دلار و غرامتي که آمريکا براي يک سال و نيم زندان جيسون رضائيان تعيين‌کرد، ۱۸۰ ميليون دلار است.» عضو کميسيون امنيت ملي مجلس درباره اين‌ حکم مطرح کرده است: «دولت جمهوري اسلامي ايران بايد مراقبت کند تا دولت آمريکا با طرح دعاوي به اموال ايران دست‌درازي نکند، زيرا آن‌ها از هر راهي به دنبال مصادره اموال ايران هستند. به عنوان مثال دولت آمريکا مدعي است به دليل کنسل شدن اردوي دانشجويان آمريکايي به بيروت زماني که جنگ ۳۳روزه شروع شده بود، ايران بايد به دانشگاه آمريکايي خسارت دهد.» جواد کريمي‌قدوسي ادامه داد: «ايران براي اقدام مقابله‌اي با دولت آمريکا دست برتري دارد، بنابراين بايد خساراتي که به ما وارد کردند را فهرست کنيم. البته قوه قضائيه کارهايي را شروع کرده اما خيلي کند است، متاسفانه وزارت امور خارجه و رياست جمهوري هم در حوزه حقوق بين‌الملل کم‌کاري کردند.»
سخنگوي کميسيون امنيت ملي در مجلس دراين‌باره به «رسالت» گفت: «آمريکايي‌ها بابت جنگ تحميلي، سقوط هواپيماي ايرباس مسافربري، کودتاي نوژه، واقعه طبس و تحميل تحريم‌هاي ناجوانمردانه بر ايران ميلياردها دلار به ملت ايران بدهکار هستند.» همچنين يک کارشناس مسائل بين‌الملل در گفت‌وگو با «رسالت» معتقد بود: «ايران در جنگ تحميلي ده‌ها هزار مجروح شيميايي، جانباز و شهيد داد. دادگاه آمريکايي‌ بايد براي تک‌تک اين افراد حکم صادر و قطعا آمريکا بايد هزاران ميليارد دلار به ايران غرامت پرداخت کند.» و يک کارشناس حقوق بين‌الملل در اين باره به«‌رسالت» گفت: «محکوميت جمهوري اسلامي ايران از سوي دادگاه‌هاي داخلي آمريکا درباره جيسون رضائيان پرده ديگري از بي‌عدالتي محاکم اين کشور است.» در ادامه مشروح گفت‌وگوي «رسالت» با صاحب نظران در اين زمينه را بخوانيد.
* آمريکا ميلياردها دلار به ملت ايران بدهکار است 
سخنگوي کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس معتقد است: «جنايات و خسارات وارد شده به ملت و کشور ايران ازسوي آمريکا بر هيچ‌کسي پوشيده نيست.» سيد حسين نقوي‌حسيني دراين‌باره به «رسالت» مي‌گويد:«در برخي قسمت‌ها حتي شاهد اعتراف مقامات آمريکايي به انجام اين جنايات بوديم. يعني رؤساي جمهور يا وزراي خارجه آن‌ها به دخالت در امور ايران، برپايي کودتا و خسارت بر ملت و کشور‌مان اعتراف کرده‌اند.»
عضو فراکسيون ولايي مجلس در ادامه گفت: «اگر محکمه عادلانه‌اي برگزار شود بايد ابتدا به خسارت‌هاي وارد شده به ايران از سوي آمريکا رسيدگي کرد، چراکه مي‌توان به صراحت گفت اين کشور چند صد ميليارد دلار به ملت ايران بدهکار است. آمريکايي‌ها چه در حاکميت قبل و چه حاکميت پس از پيروزي انقلاب خسارات بسياري به ملت ايران وارد کردند. آن‌ها در جنگ تحميلي، سقوط هواپيماي ايرباس مسافربري، کودتاي نوژه و تحميل تحريم‌هاي ناجوانمردانه بر ملت ايران ميلياردها دلار بدهکارهستند.»
سخنگوي کميسيون امنيت ملي در مجلس با تأکيد بر اين‌که آمريکا، جنايتکار جنگ اقتصادي محسوب مي‌شود، افزود: «آن‌ها نه تنها بدهي‌هايشان به ملت ايران را نمي‌پردازند بلکه در کمال وقاحت هرازچندگاهي بهانه‌اي عليه ايران در محکمه ايجاد و ملت ما را بدهکار مي‌کنند.»
نقوي‌حسيني بابيان اين‌که تکليف جيسون رضائيان را دادگاه مشخص کرده است، افزود: «او در اين دادگاه متهم شناخته شد، بنابراين جمهوري اسلامي ايران هيچ بدهي به هيچ کشوري ندارد. آن‌ها اين موضوعات را بهانه مي‌کنند تا تنها ملت ايران را تحت‌فشار قرار دهند.»
وي در ادامه تأکيد کرد: «بارها عنوان کرده‌ايم که دستگاه ديپلماسي بايد نسبت به جنايات آمريکايي‌ها به طور مستمر فعال باشد. اگر جمهوري اسلامي ايران اقدام به شکايت و پرونده‌سازي عليه آمريکايي‌ها کند، مي‌تواند نزديک به ۴۰ سال پرونده براي آنها درباره دخالت‌ها و جنايت‌هايشان در امور داخلي ايران تشکيل داد. در نتيجه بايد به صراحت گفت، دستگاه ديپلماسي بايد پيگير جنايات و خسارات وارد شده عليه ايران از سوي آمريکا باشد و اين موضوع را نزد محاکم بين‌الملل ببرد تا آن‌ها نتوانند يک‌طرفه حکمي صادر کنند.»سخنگوي کميسيون امنيت ملي مجلس در پايان گفت: «تا آنجا که مطلع هستم وزارت خارجه در اين باره اقداماتي انجام داده است و گاهي اوقات گزارش فعاليت‌هاي خود را مطرح مي‌کند، اما تحرکات ايران عليه آمريکا بايد بيش از اين‌ها باشد.»
* ايران بايد غرامت شهدا و جانبازان جنگ تحميلي را از آمريکا بگيرد
يک کارشناس مسائل بين‌الملل نيز معتقد است، «تصميم اخير دادگاه‌هاي ايالات متحده آمريکا حول محکوميت دولت ايران براي پرداخت غرامت ۱۸۰ ميليون دلاري به جيسون رضائيان يا تصميمات مشابه‌شان در گذشته تنها بيانگر چند نکته است. ابوالفضل ظهره‌وند در ادامه به «رسالت» گفت: «ايران به هيچ عنوان آراي صادر شده در دادگاه‌هاي آمريکايي را تأييد نمي‌کند. اين موضوع تنها نشان‌دهنده خوي چپاولگرانه و غارت‌گرانه بي‌منطق آمريکايي‌هاست، بي‌جهت نيست که به آن‌ها به عنوان امپرياليسم و غارتگر نگاه مي‌شود، چراکه آن‌ها براي رسيدن به منافع فردي خود از هيچ اقدام و جنايتي روي‌گردان نيستند.»
وي ادامه داد: «به طور مثال اگر به کارنامه اقدامات آمريکايي‌ها طي ۴۰۰ سال اخير توجه کنيد، آن‌ها حدود ۲۰۰ سال را در جنگ و غارتگري سپري کرده‌اند، به اين‌معنا که در هيچ جنگي براي دفاع از بشريت و انسانيت حضور نداشته اند تا ساير کشورها به حقانيت آن‌ها اذعان کنند. اين رويکرد و خوي تجاوزکارانه آمريکا مانند يک گرگ گرسنه است. هرجاي اين کره خاکي که بوي نفت، دلار، طلا و موقعيت به مشام آن‌ها مي‌رسد، قطعا خود را به آنجا مي‌رسانند. صحنه‌اي که در محيط بين‌الملل ميان آمريکايي‌ها 
 و متحدانش شکل گرفته است تنها نوعي از مناسبات جنگل را به نمايش مي‌گذارد يعني هرکجا بوي خون به مشام‌شان مي‌رسد مانند گرگ در آن قسمت حاضر شده و حتي به يکديگر رحم نمي‌کنند.»
اين کارشناس مسائل بين‌الملل ادامه داد: «اگر قرار باشد به دستاورد و نتيجه‌اي در مقابل آمريکا برسيم بايد گفت که رويکرد ليبرالي به ما اجازه رسيدن به اين هدف را نمي‌دهد چراکه منطق آن‌ها قدرت است و بايد مانند خودشان رفتار کرد. ده‌ها هزار نفر در عراق، افغانستان و ايران طي دهه اخير توسط آمريکايي‌ها در منطقه مورد تجاوز قرار گرفته و به شهادت رسيده‌اند. ما بايد با استفاده از روابط منطقه‌اي‌مان يک نظام مرجع حقوقي تشکيل دهيم تا اين دادگاه منطقه‌اي براي تمام افرادي که از اقدامات جنايتکارانه آمريکا شکايت دارند حکم صادر کند.»
وي بابيان اين‌که جيسون رضائيان جاسوسي است که نبايد آزاد مي‌شد، افزود: «دولت ايران براي پرداخت غرامت ۱۸۰ ميليون دلاري به جيسون رضائيان محکوم شده است، اما اين موضوع در نظر گرفته نشد که ايران در جنگ تحميلي ده‌ها هزار مجروح شيميايي، جانباز و شهيد داد. اين دادگاه بايد براي تک‌تک اين افراد حکم صادر کرده و قطعا آمريکا بايد هزاران ميليارد دلار غرامت به ايران پرداخت کند.»
ظهره‌وند تصريح کرد: «ايران بايد براي ۲۹۹ شهيد سرنشين غيرنظامي در پرواز شماره ۶۵۵ ايران‌اير ميلياردها دلار غرامت دريافت مي‌کرد، چرا اين اتفاق نيفتاد؟ اين موضوع تنها به تنبلي و قصور ما بازمي‌گردد. ايران بايد در مقابل دشمن قوي‌تر عمل کند.»
اين کارشناس مسائل بين‌الملل با تأکيد بر اين که ما دادگاه آمريکا را به رسميت نمي‌شناسيم، گفت: «اين دادگاه‌ها هيچ وجود خارجي ندارند، اما مهم آن است که ايران بايد با رفتارهاي آن‌ها برخورد و شکايت کند، بنابراين برخي نوع تفکرشان ليبرال است و قصد دارند تا در همين زمينه حرکت کنند. حتي در برخي اوقات درباره ارسال وکيل به دادگاه آمريکايي‌ها سخن گفتند. اگر ما دست به چنين اقدامي بزنيم يعني دادگاه‌هاي آن‌ها را به رسميت شناخته‌ايم و اين موضوع تبعات بسيار بدي را به دنبال خواهد داشت.» 
وي در پايان ابراز داشت: «اگر برخي قصد ندارند در مقابل تصميمات آمريکا عليه کشورمان بايستند مي‌توان گفت آن‌ها به انقلاب باور ندارند و تنها به دنبال اجراي تفکر ليبرالي در کشور هستند، چراکه اگر آن‌ها به تفکر انقلابي و نگاه قرآني باور داشتند تاکنون نسبت به اقدامات آمريکا عليه ايران سکوت نکرده و از مسائل به‌سادگي عبور نمي‌کردند»
* پرداخت غرامت به آمريکا پرده ديگري از بي‌عدالتي محاکم است
همچنين يک کارشناس مسائل حقوق بين‌الملل نيز معتقد است: «محکوميت جمهوري اسلامي ايران از سوي دادگاه‌هاي داخلي آمريکا درباره جيسون رضائيان پرده ديگري از بي‌عدالتي محاکم آمريکا است.» مسعود اخوان‌فرد در ادامه به «رسالت» گفت: «طبق موازين حقوق بين‌الملل مباحث داخلي کشورها در دادگاه‌هاي داخلي نبايد رسيدگي شود؛ اگر چنين رويه‌اي حاکم شود ادله قوي‌تري داريم بر اين که مثلا پرونده رئيس‌جمهور وقت آمريکا و فردي که چندي پيش به ديار فراموشي رفت يعني عامل اتفاق طبس، در دادگستري طبس تشکيل شود.»
وي ادامه داد: «جمهوري اسلامي ايران به عنوان تلافي و اقدام متقابل عليه آمريکايي‌ها حق طرح دعوا را دارد تا در قوه قضائيه شعب مخصوص را به خود اختصاص دهد، بنابراين از نظر رويه نياز است تا قوه قضائيه يا مرکز امور حقوقي بين‌الملل رياست جمهوري در اين رابطه به يک عزم ملي ميان سه قوه برسد.» 
اخوان‌فرد در ادامه گفت: «جيسون رضائيان، طبق اسناد و اطلاعاتي که ايران در دست دارد يک جاسوس داراي دو تابعيت ايراني و آمريکايي است. در ايران به مفاد اقدامات مجرمانه او رسيدگي و محکوم شده بود بنابراين طبعا احکام محکوميت او موجود است. امور بين‌الملل قوه قضائيه مي‌تواند در مراجع ذيربط طرح دعوا کند يعني به عنوان شاکي که چرا فرد محکوم در ايران مورد حمايت يک دادگاه آمريکايي قرار گرفته است.»
وي افزود: «اگر رويه اين‌گونه باشد که پس از آزادي، هر جاسوسي به کشور خود بازگردد تا دستمزدش را بگيرد بايد مسئولين ما در هنگام آزادسازي اين افراد دقت، تضمين و مصاحبه‌هاي لازم را به طور مشخص گرفته باشند تا با اين‌گونه جريانات کمتر روبه‌رو شوند.»