|راضيه فراهاني|
پس از گام سوم ايران جهت کاهش تعهدات برجامي، عنوان شد که اگر کشورهاي اروپايي به تعهدات خود ذيل برجام عمل نکنند ايران گام چهارم را ۱۶ آبان ماه (هفتم نوامبر) برمي‌دارد. اين موضوع باعث شد تا اتحاديه اروپا دچار واهمه شده و ايران را تهديد کند تا در صورت برداشتن گام‌هاي جديد مجبور به خروج از برجام شود. اين موضوع در حالي است که اروپايي‌ها اين توافق را دستاورد بسيار بزرگي براي خود تلقي مي‌کردند چرا که قصد داشتند به ديگر کشورها اينگونه القا کنند که سياست‌هايشان جدا از سياست‌هاي جنگ‌طلبانه ايالات متحده آمريکا است. اما نکته حائز اهميت آن است که اگر اروپا از اين توافق خارج شود نخستين ضربه را به خود وارد کرده است چرا که ديگر هيچ کدام از کشورها به آنها براي مذاکره يا توافقي اعتماد نخواهند کرد.
عباس موسوي سخنگوي وزارت امور خارجه درواکنش به تهديد اروپا براي خروج از برجام در صورت تداوم کاهش تعهدات برجامي گفت: «من از تهديد اتحاديه اروپا خبري ندارم اما اگر منظورش اين است که مي‌خواهند از مکانيزم کاهشي استفاده کنند، غيرقانوني است. اگر بخواهند «اسنپ بک» (بازگشت خودکار تحريم‌ها عليه ايران) انجام دهند، اين اقدام از اکنون مرده است چراکه ما اقدامات جبراني براي خود و آنها در برجام پيش‌بيني کرده بوديم.»
* از بين رفتن برجام تنها به زيان اروپاست
يک کارشناس مسائل بين‌الملل نيز معتقد است اين تهديد اروپا تنها شليک به خودش است چرا که با اين اقدام کشورهاي ديگر براي توافقات و مذاکرات به آنها اعتماد نخواهد کرد. محمد مرندي کارشناس مسائل بين‌الملل درباره تأثيرات تبعات از بين رفتن برجام براي اروپايي‌ها به «رسالت» گفت: «زيان از بين رفتن برجام نخست متوجه اروپايي‌ها مي‌شود و تنها کشوري که بهره‌اي از برجام نمي‌برد ما هستيم. ايران همچنان به اکثر تعهدات در اين توافقنامه عمل مي‌کند اين موضوع در حالي است که آنها به هيچ کدام از تعهداتشان عمل نکرده و نمي‌کنند.»
وي افزود: «در صورت خروج اروپا از برجام، شرايط براي ايران آسان‌تر مي‌شود چراکه نيازي نيست تا به هيچ کدام از تعهداتمان عمل کنيم بنابراين زيان اين موضوع متوجه خودشان خواهد شد باتوجه به فشار حداکثري که به ايران وارد کردند چنين اقدامي هيچ تأثير عملي برما نخواهد داشت.»
اين کارشناس مسائل بين‌الملل تأکيد کرد: «اروپايي‌ها مي‌دانند اگر قصد خروج از برجام را داشته باشند درواقع شليک به خود انجام داده اند. ايران با کاهش تعهدات تلاش مي‌کند تا بر آنها فشار آورد كه به تعهداتشان عمل کنند.»
مرندي در پاسخ به اين سوال که مگر برجام دستاورد اروپايي‌ها نيست، چرا تهديد به خروج از اين توافق مي‌کنند، گفت: «آنها هم خدا و هم خرما را مي‌خواهند يعني اروپا هم قصد راضي نگاه داشتن آمريکا را دارد و هم ايران به تعهداتش نيز عمل کند و بهره‌اي نبرد. آنها به دنبال ساکت نگاه داشتن ايران هستند تا ترامپ را خوشحال نگاه دارند اما بايد بدانند اينگونه نمي‌شود. ما تاکنون صبر کرديم و به جامعه جهاني نشان داديم که خواهان حل مسئله هستيم اما از اکنون به بعد ضرورتي براي ادامه اين مسير وجود ندارد و تنها بايد فشارها را افزايش دهيم.»
اين کارشناس مسائل بين‌الملل تصريح کرد: «ايران به تهديد‌ اروپا مبني بر خروجش از برجام نبايد اعتنا کند چراکه آنها به جاي تهديد بايد به تعهداتشان عمل کنند.»
مرندي تأکيد کرد: «هر نوع افزايش تنش در منطقه نخست به طور مستقيم بر اروپا تاثير مي‌گذارد. اگر اروپايي‌ها نتوانند به هيچ کدام از تعهداتشان عمل کنند، جامعه جهاني متوجه نداشتن وزن اروپا مي‌شود که تنها تابع ترامپ است. آنها علي‌رغم سخنانشان هيچ تواني در عمل به تعهدات ندارند و اين موضوع باعث از بين رفتن اعتبارشان مي‌شود، بنابراين در آينده هيچ کشوري خواهان مذاکره با آنها نخواهد بود چرا که امضا، سخنان و قول‌ها ي‌شان هيچ ارزشي ندارد.»