سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی به سوالات مطرح شده پاسخ داد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در ابتدای این نشست خبری عنوان کرد: امروز آخرین روز هفته دفاع مقدس است و برای این هفته با جلسه سخنگویی به پیشواز رفتیم و بازدیدی از موزه دفاع مقدس داشتم و امروز هم در پایان این هفته وزیر امور خارجه میزبان مدیران ارشد وزارت خارجه برای بزرگداشت شهدای وزارت خارجه خواهد بود. 

خطیب‌زاده با اشاره به بروز درگیری بین آذربایجان و ارمنستان اضافه کرد: وزیر امور خارجه ایران بلافاصله در چارچوب دیپلماسی فعال و سیاست همسایگی با همتایان خود صحبت مفصلی داشت و آمادگی خود را برای استفاده از ظرفیت برای پایان دادن به این درگیری اعلام کردیم.

این دیپلمات ارشد کشورمان به سفر فؤاد حسین اشاره و بیان کرد: وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران سوم مهر در یک سفر کاری کوتاه عازم مسکو شد و گفت‌وگوهایی با همتایان خود داشت و ظریف در نشست مجازی وزرای خارجه سیکا سخنرانی کرد.

*همراه بودیم، هستیم و خواهیم بود

وی در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات نخست‌وزیر کویت که از ایران برای اتخاذ تدابیر گفت‌وگویی و کاهش تنش در خلیج فارس دعوت کرده، گفت:‌ پاسخ ایران قبلا داده شده است. جمهوری اسلامی ایران از ابتدا و در چند سال اخیر مکررا ابتکاراتی را برای سازوکار گفت‌وگوهای منطقه‌ای مطرح کرده که مهمترین آن «طرح صلح هرمز» است که رئیس جمهوری اسلامی ایران به اطلاع سران کشورهای منطقه رسانده است.

خطیب‌زاده گفت: طبیعی است ضمن استقبال از اظهارات مطرح شده فکر می‌کنیم بتوانیم هر چه زودتر گفت‌وگوهای فراگیر را در منطقه خلیج فارس بین کشورهای منطقه برای ثبات و صلح این منطقه داشته باشیم. اصول و مبانی چنین گفت‌وگوهایی به خوبی در طرح‌های ارائه شده بیان شده و تنها می‌ماند اراده سیاسی طرف‌های مقابل و دولت کویت همواره حامی این جریان بوده است و امیدواریم دولت کویت دیگر کشورهایی که تمایل به آغاز این گفت‌وگوها را ندارند همراه با طرح خود کند. ما همراه بودیم، هستیم و خواهیم بود.

*وضعیت منطقه بیش از این تحمل این خشونت‌ها را ندارد

سخنگوی وزارت خارجه درباره درگیری‌های نظامی بین آذربایجان و ارمنستان و برخورد دو راکت در پی درگیری آذربایجان و ارمنستان به منطقه خداآفرین در ایران عنوان کرد:‌اتفاق اصلا خوبی نیفتاده است.وضعیت منطقه بیش از این تحمل این خشونت‌ها را ندارد. ما بلافاصله به دوستان در این دو کشور گفتیم که هر چه زودتر این غائله ختم شود و گفت وگوها آغاز شود برای هر دو طرف بهتر است.

خطیب‌زاده افزود: فکر می‌کنیم آتش بس فوری، ترک مخاصمات و آغاز گفت‌وگوهای دوجانبه تنها راه‌حل قطعی این موضوع است. سیاست ایران تغییری نکرده و همواره کمک و تسهیل گفت‌وگوها بین دو طرف بوده است و راه‌حل نظامی راه‌‌حل پایدار برای این اختلاف چند دهه‌ای نیست.

وی گفت: جمهوری اسلامی ایران از همه ظرفیت خود در این راستا استفاده می‌کند و با دقت کامل و نزدیکی و با حساسیت در حال پیگیری اتفاقات در منطقه هستیم و به طور مداوم با طرف‌های درگیر در ارتباط هستیم. قطعا به دنبال آتش بس فوری هستیم و ظرفیت خود را در این راستا فعال نگه خواهیم داشت.

*تکذیب گفت‌وگوهای ایران و آمریکا در عمان/ترامپ هیچ فهم درستی از ماهیت روابط بین‌الملل و روابط آمریکا و ایران ندارد

این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به سوالی درباره خبر منتشر شده مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در عمان و اظهارات ترامپ درباره اینکه ایران خواهان توافق با آمریکاست ولی بعد از انتخابات شرایط برای توافق سخت‌تر می‌شود، تصریح کرد: چند وقت پیش این سوال را فرد دیگری از من پرسید که ترامپ گفته من نصفه روزه بعد از انتخابات به توافق با ایران می‌رسم باید ذهنش را جمع و جور کند که نصفه روزه به نتیجه با ایران خواهد رسید یا اساسا سخت خواهد شد.

وی گفت:‌ آقای ترامپ هیچ فهم درستی از ماهیت روابط بین‌الملل و روابط آمریکا و ایران ندارد. مشاورین ایشان هم از قرار معلوم قرار نیست بفهمند که چه اتفاقی افتاده است. نه مذاکره‌ای بوده و نه هست و نه انجام خواهد شد، اینها همه مصرف داخلی دارد شاید به درد ترامپ بخورد، ولی به درد روابط ایران و آمریکا نمی‌خورد.

سخنگوی وزارت خارجه افزود: راه روشن است. ایالات متحده اول از همه باید خطای بزرگ خود را بپذیرد و به مقررات و قوانین بین‌المللی و تعهداتش احترام بگذارد و همچنین این جنگ غیربشری و همه جانبه و تحریم‌های ظالمانه را بر ضد ملت ایران متوقف کند و تمام خسارت‌هایی که به ملت ایران از مسیر این جنگ وارد کرده، جبران کند. شاید وقتی همه این مراحل را انجام داد در گوشه‌ای از اتاق برجام جایی برای خودش پیدا کند. بیش از این فعلا عرضی نداریم تا آنچه فکر می‌کنند در انتخاباتشان به دردشان می‌خورد، بیان کنند.

خطیب‌زاده عنوان کرد: موضع ما ثابت و روشن است و اگر هزار بار این سؤال مطرح شود، جواب ما همان است که بود.

*سفر فؤاد حسین سفر بسیار عادی بین دو کشور بوده

سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر فؤاد حسین به تهران و مطلب منتشر شده در یکی از روزنامه‌های صبح ایران درباره دیدار آیت‌الله سیستانی با نماینده سازمان ملل در عراق  و همچنین اخبار منتشر شده مبنی بر تصمیم آمریکا برای تعطیل کردن سفارت این کشور در بغداد هم گفت: سفر فؤاد حسین سفر بسیار عادی بین دو کشور بوده است و بارها این سفرها انجام شده است و ایام کرونایی باعث شده این سفرها محدود شود و در راستای مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی رایزنی‌ها بین دو کشور در جریان است.

وی افزود: در دو هفته آینده هیأت فنی عراق به ایران می‌آید که درباره لایروبی اروندرود، راه‌آهن و … است.

سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: ایران تعرض به اماکن دیپلماتیک را مردود می‌داند و متاسفانه اماکن دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران چند ماه گذشته و با دخالت و تحریک برخی دول  خارجی مورد تعرض قرار گرفته است. سردار رشید سردار قاسم سلیمانی بزدلانه در نیمه شب در خاک عراق مورد حمله تروریستی آمریکا قرار گرفته است و از دولت عراق به عنوان میزبان همواره درخواست کردیم مساعی جمیله خود را به کار بگیرد که از این تعرضات جلوگیری و اقدام فعال صورت دهد.

*تحمل نخواهیم کرد کسی به جایگاه مرجعیت تخطی داشته باشد

خطیب‌زاده همچنین در خصوص مطلب منتشر شده در این روزنامه افزود: طبیعی است این موضع ربطی به هیچ کدام از ارکان جمهوری اسلامی ایران ندارد. جمهوری اسلامی ایران نظامی است که براساس مرجعیت شکل گرفته و مرجعیت در ایران و عراق حافظ صلح و ثبات و امنیت و آرامش در دو کشور بوده است. حضرت آیت الله العظمی سیستانی نقش بی بدیلی در عراق و جایگاه بی نظیری نزد شیعیان عراق دارد و طبیعی است آنچه را که گفته‌ایم و امروز می‌گوییم بیان تمامی ارکان نظام است که جز احترام برای این رکن رکین نکته‌ دیگری را نداریم.

وی یادآور شد: البته تحمل نخواهیم کرد کسی به جایگاه مرجعیت تخطی داشته باشد.

*نمی‌توانیم تحمل کنیم در مرزهایمان درگیری‌های نظامی ادامه یابد

سخنگوی وزارت خارجه همچنین درباره درگیری بین آذربایجان و ارمنستان گفت: سیاست جمهوری اسلامی ایران توقف آنی و فوری این تخاصم و آتش بس فوری بین آذریجان و ارمنستان است. هیچ راهی در موضوع مورد مناقشه از طریق نظامی حل نمی‌شود، موضع ما کاملا روشن بوده است. متاسفانه غیرنظامیان در هر دو سو قربانیان اصلی هستند و باید تلاش شود این ماجرا همین جا خاتمه یابد.

وی یادآور شد: البته حل و فصل جامع و پایدار این موضوع نیازمند همراهی تمامی طرف‌ها و کنشگران این موضوع به ویژه این دو کشور است. ایران به طور جدی از نزدیک پیگیر تحولات است. از طرفین جزییات بیشتری را خواسته‌ایم. ما نمی‌توانیم تحمل کنیم در مرزهایمان درگیری‌های نظامی ادامه یابد و سعی می‌کنیم با تمام توان به نقطه آرامش در این مرز هم برسیم.

* موضوع لبنان داخلی است و باید در فضای داخلی لبنان حل و فصل شود

وی در پاسخ به سوال خبرنگار فارس درباره تحولات اخیر در لبنان و کناره‌گیری ادیب و اظهارات ماکرون که گفته فرانسه با ایران درباره اوضاع لبنان همکاری می‌کند، گفت: موضوع لبنان یک موضوع داخلی است و باید در فضای داخلی لبنان حل و فصل شود. آقای ادیب نخست‌وزیر معرفی شده را زمانی در برلین بودم، شخصا می‌شناسم. ولی آنچه اتفاق افتاده باید در چارچوب خواست مردم لبنان و معادلات داخلی لبنان پیگیری شود. هر کنشگر و کشوری بتواند به این روند داخلی کمک کند خوب است، ولی دست آخر مردم لبنان هستند که این موضوع را حل کنند.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی بیان کرد: تمامی کمک‌های خود را تا امروز معطوف به حل و فصل مسائل داخلی کردیم. به طرف‌های مختلف لبنانی گفتیم چه امکاناتی برای حل و فصل وجود دارد ولی دست آخر خود آنها باید تصمیم بگیرند.

*از هیچ دولت خارجی دعوت نمی‌کنیم که در امور لبنان دخالت مستقیم کند

خطیب‌زاده ادامه داد: بین ایران و فرانسه صحبت‌هایی بوده است و از جمله تماسی که بین روسای جمهور دو کشور بوده است. ما از هیچ دولت خارجی دعوت نمی‌کنیم که در امور لبنان دخالت مستقیم کند، چون هیچ دخالتی به حل و فصل کمک نمی‌کند، بلکه مناقشه را بزرگ‌تر می‌کند.

وی تصریح کرد: هر دولتی از جمله فرانسه که با حسن نیت بتواند این کار را جلو ببرد، مورد حمایت ماست، ولی مرز قائل می‌شویم بین دخالت و کمک در امور داخلی دیگر کشورها. با گروه‌های مختلف لبنانی به صورت مستقیم و مستمر در ارتباط هستیم و امیدواریم کمک کنیم این موضوع حل شود. 

وی بیان کرد: موضوع لبنان، موضوع تروریسم است، موضوع لبنان، موضوع تحریم‌های ناجوانمردانه آمریکا در میانه راه مذاکرات سیاسی برای حل و فصل لبنان است. موضوع لبنان، دخالت‌های برخی کشورهای منطقه‌ای با دستوکار کاملا مشخص است. نباید فراموش کرد، ما با توجه به ریشه‌های این مشکلات می‌توانیم به مردم لبنان کمک کنیم و هیچکس نمی‌تواند موضوع اصلی و مورد مناقشه لبنان را با این حرف‌ها و اظهارات ثانویه کند.

* دعوت از ظریف برای شرکت در گفت‌وگوهای دوحه

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی درباره روند صلح افغانستان عنوان کرد: موضوع افغانستان موضوع دائمی امنیت ملی جمهوری اسلامی و موضوع دائمی همسایگی بوده است. بر خلاف کشورهایی که حمله کرده و کشتند و مردم بیگناه را بمباران و به بهانه‌های واهی سال‌ها افغانستان را اشغال و امروز برای فرار آبرومند به صورت مخفیانه و مشکوک جلساتی را برگزار می‌کنند.

به گزارش فارس، این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: موضع ما همواره آشکار بوده است. ما از همه مسیرهایی که به گفت‌وگوهای درون افغانی کمک کند، حمایت می‌کنیم. قانون اساسی افغانستان به عنوان دستاورد بزرگ مردم افغانستان برای ما مهم است. حقوق اقلیت‌ها و بانوان و قومیت‌های مختلف در افغانستان با هیچ معامله پشت پرده‌ای نمی‌تواند از بین برود.بر موضع خود بوده‌ایم و به طور دوجانبه مفصل با دولت و مقامات افغانستان در ارتباط بودیم.

وی افزود: دعوت از ظریف برای گفت‌وگوهای دوحه دریافت شد، ولی چون میزبان افغانستان و دوستان در قطر نبودند، تصمیم گرفتیم در این سطح شرکت نکنیم. اما بیانیه منتشر و مواضع خود را اعلام کردیم. ما ضمن استقبال از گفت‌وگوهای بین الافغانی، معتقدیم هیچ راهی وجود ندارد که به حقوق اقلیت‌ها، بانوان و مشارکت در قدرت و جمهوری اسلامی افغانستان احترام گذاشته شود. در این چارچوب گفت‌وگوهای بین الافغانی بهترین راه‌حل است و از آن استقبال می‌کنیم.

خطیب‌زاده بیان کرد: آنچه توسط نماینده ویژه آمریکا گفته شده گزاره‌های سفارشی است که برخی مواضع خجالت آور خودشان را بپوشانند. ما آرامش و ثبات افغانستان و توسعه این کشور را می‌خواهیم و افغانستانی را می‌خواهیم که آزاد، آباد و مستقل بین همسایگان خود زندگی کند و ایران در این مدت همه ظرفیت‌های خود را به کار گرفته است.

*آنچه امروز شاهدیم یک درگیری بی جا و تنش زا بین دو کشور است

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی بیان کرد: ما طی چند دهه سعی کردیم موضوع در فضای دوجانبه بین ارمنستان و آذربایجان فیصله یابد. ایران با هر دو پایتخت رابطه خوبی دارد. موضع ما همواره حفظ شده و هر دو کشور را در مسیر عملی حل اختلاف کمک خواهیم کرد. آنچه امروز شاهدیم یک درگیری بی جا و تنش زا بین دو کشور است و هر دو را به توقف فوری خصومت‌ها دعوت می‌کنیم. عملی‌تر از این در شرایط فعلی وجود ندارد.

وی عنوان کرد:‌ ایران از مسیر قوانین بین‌الملل که به حل و فصل این ماجرا کمک خواهد کرد چیز قدیمی است و با حساسیت خاصی این موضوع را پیگیری می‌کنیم و از هر دو کشور می‌خواهیم اجازه دهند تنفسی اتفاق بیفتد.

* فعلا هیچ دستورکار فوری برای سفر ظریف به چین وجود ندارد

سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر ظریف به چین که سوال دیگر خبرنگار فارس بود نیز عنوان کرد: سفرهای وزیر خارجه بعد از نهایی شدن اطلاع رسانی می‌شود. مسیر سفرهای کاری و دیپلماتیک مسیر خاص خود را دارد. مروادات با کشورهایی که به صورت گسترده در تماس هستیم، منوط به سفر نیست و از طریق کانال‌های مختلف پیگیری می‌کنیم. سفر مقامات دو کشور به پایتخت‌ها همواره در دستورکار بوده است و به محض اینکه از نظر امکانات پروتکلی فراهم شود سفر را برنامه‌ریزی می‌کنیم.

وی عنوان کرد: فعلا هیچ دستورکار فوری برای سفر ظریف وجود ندارد و به محض اینکه برنامه‌ریزی شود خدمت شما عرض خواهیم کرد.

* آنچه در آن شب اتفاق افتاد نه فراموش شده و نه هیچ وقت بخشیده خواهد شد

خطیب‌زاده درباره ترور سردار سلیمانی گفت: آنچه رخ داد نه تنها علیه ایران بلکه بر علیه حاکمیت ملی عراق بود. رفتار آمریکا با عراق همانند کشور اشغال شده است و با عزت ملی مردم عراق در تضاد است و مصوبه پارلمان عراق موید همین نگاه بود. بین ایران و عراق از روز اول این موضوع به صورت مشترک پیگیری شده است. امیدواریم دولت عراق به تعهداتش عمل کند. از ابعاد حقوقی و بین‌المللی در مجامع مختلف پیگیری کرده‌ایم و به اینجا ختم نخواهد شد. ما اهل تهدید نیستیم و اهل اقدام هستیم و آنچه در آن شب اتفاق افتاد نه فراموش شده و نه هیچ وقت بخشیده خواهد شد.