سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران رسانه‌های داخلی و خارجی به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت. وی در ادامه به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.

خطیب‌زاده در پاسخ به پرسش خبرنگار فارس درباره اظهارات نفتالی بنت نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی مبنی بر این‌که ایران تهدید موجودیتی برای اسرائیل است و هر کاری لازم باشد برای محافظت از خود انجام می‌دهیم، عنوان کرد: این رژیم خودش خود مخرب است و خودش تهدید وجودی خودش است. اشغال و ترور و سیاست‌هایی که در پیش گرفته مبنای نامشروع بودن این رژیم متجاوز و اشغالگر است حد و حدود خود را می‌دانند و پیشتر هم پاسخ خود را گرفته‌اند. 

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار خبرگزاری فارس درباره اظهارات سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا مبنی بر اینکه ایران هنوز تمایلی برای بازگشت به برجام نشان نداده و اگر ایران به برجام برگردد ما نیز برمی‌گردیم، گفت: آمریکا باید بداند عضو برجام نیست و به اعضای دیگر برجام نمی‌تواند اظهاراتی را منتسب و یا درخواست‌هایی را داشته باشد. بهتر است اول از همه برادری خود را ثابت کند. خوشحالیم این نیت خود را مدام تکرار می‌کنند که فراموش نکنند تحریم‌هایی که توسط دولت قبلی اعمال و توسط این دولت دنبال و برخی اضافه شد می‌خواهند بردارند.

وی گفت: ما عملی که از دولت فعلی دیدیم و در خلاف جهت اعلامی آنها بوده است.

خطیب‌زاده تصریح کرد:‌مسیر آمریکا برای بازگشت به برجام روشن است باید بپذیرید به عنوان مقصر وضعیت فعلی از مسیری که رفته برمی‌گردد برای بازگشت از مسیر غلط تحریم‌های ظالمانه بعد از خروج آمریکا از برجام اعمال کرد و تحریم‌هایی که اضافه کرد همه را یک جا و به صورت موثر بردارند و تضمین دهند هیچ دولتی در آمریکا مجددا جهان و حقوق بین‌الملل را به سخره نخواهد گرفت و این شرایط را تکرار نخواهد کرد.

* آمریکا عضو برجام نیست 

این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره مذاکرات آتی در وین گفت: آمریکا عضو برجام نیست و مسیر بازگشتش ابتدا از اطمینان ایران و ۱+۴ از رفع تحریم‌ها می‌گذرد. مطمئنا آمریکا تا آن روز در کمیسیون مشترک برجام نمی‌تواند حاضر شود. مذاکرات در تاریخ اعلام شده آغاز و تیم مذاکراتی توسط وزارت خارجه و مذاکره کننده ارشد ایران آقای باقری هدایت خواهد شد و ترکیبی از ارگان‌های مسئول در رفع تحریم‌ها حضور خواهند داشت و هیچ تغییر خاصی از حیث شخصیت‌های حقوقی در این هیأت نخواهد بود.

* کاظمی قمی نماینده ویژه ایران در امور افغانستان به زودی سفری به کابل خواهد داشت

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره سفر احمد مسعود به تهران اظهار داشت: سفرها به ایران با آگاهی کابل و دوستان در جهات مختلف جامعه مدنی و گروه‌های افغانستانی انجام می‌شده و شده است. هفته‌ای که گذشت در خصوص توافق بین شرکت توانیر و شرکت برشنا افغانستان درباره صادرات برق سفری انجام شد.

وی گفت که کاظمی قمی نماینده ویژه ایران در امور افغانستان به زودی سفری به کابل خواهد داشت و این رفت و آمدها بین کشورهای همسایه در جریان بوده و ادامه خواهد یافت.

سخنگوی وزارت خارجه اعلام کرد که آن‌چه مجلس شورای اسلامی درباره برنامه هسته‌ای تصویب کرده طابق النعل بالنعل اجرا خواهد شد.

به گزارش فارس، خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی درباره سوء قصد به جان نخست وزیر عراق نیز بیان کرد:‌ باید اجازه دهیم نهادهای ذیربط و قانونی در عراق بررسی‌های خود را تکمیل کنند. در تماس تلفنی دیروز امیرعبداللهیان با فؤاد حسین این موضوع بحث شد که همه باید کمک کنیم مسببان، آمران و عاملان این موضوع شناسایی شوند.

* تماس‌ها بین ایران و عربستان قطع نشده

این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره گفت‌وگو بین ایران و عربستان هم خاطرنشان کرد: تماس‌ها بین ایران و عربستان قطع نشده البته بعد از دور چهارم گفت‌وگوی جدیدی به صورت حضوری انجام نشده است. گفت‌وگوها به صورت صریح و شفاف انجام شده و پیشرفت گفت وگوها منوط به این است که ریاض از اظهارات صرف رسانه‌ای فراتر برود و اگر شاهد جدیت از سوی آنها باشیم قطعا دور بعدی می‌تواند برگزار شود.

وی درباره بحران اخیر بین لبنان و برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس و این‌که آیا این بحران بر مذاکرات ایران و عربستان تاثیر می‌گذارد؟ اظهار داشت: گفت‌وگوهای ایران و عربستان دوجانبه و مبتنی بر موضوعات مورد علاقه و نظر دو کشور است. هیچ وقت درباره دوستان خود با طرف ثالثی صحبت نکردیم که تاثیری از واقعه‌ای بپذیرد. منطق محاصره و فشار هیچ وقت به نتیجه نرسیده و درباره لبنان هم به نتیجه نرسیده و بهتر است موضوع در فضای دوجانبه به پیش برود.

 سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره روابط ایران و ترکیه نیز گفت: روابط  دو کشور از حیث اقتصادی، سیاسی، مردمی، امنیتی رو به گسترش بوده و در سال‌های اخیر در ابعاد اقتصادی روابط نزدیکی داشتیم. هم ظرفیت‌ها و پتانسیل روابط بیش از آنچه است که امروز محقق شده و هم برنامه‌های متعددی هست که بیشتر شاهد عملیاتی شدن توافقات باشیم. ان‌شاءالله در آینده نزدیک شاهد سفرهای دیپلماتیک در سطح یک و دو بین دو کشور خواهیم بود.

خطیب‌زاده درباره روابط ایران و جمهوری آذربایجان نیز بیان کرد: طی سه دهه گذشته همواره مخالف اشغال سرزمین آذربایجان بودیم و از تمامیت ارضی و حاکمیت این کشور حمایت کردیم و سال گذشته بعد از این‌که بخشی از مناطق اشغالی آزاد شد به ملت و دولت آذربایجان تبریک گفتیم و از این سالگرد استقبال می‌کنیم. اراده رهبران دو کشور بر گسترش روابط است و گفت‌وگوهای منظمی بین وزرای خارجه و مقامات دیگر در جریان است و امیدواریم شاهد توسعه هر چه بیشتر روابط و عدم تکرار سوء تفاهمات در حوزه رسانه‌ای باشیم.

وی درباره گفت‌وگوی تلفنی امیرعبداللهیان و همتای چینی گفت: هم ایران از ابتکارات چین حمایت کرده و هم دولت چین از مواضع ایران حمایت کرد و موضع چین درباره مسئولیت قطعی آمریکا در بحث برجام هم بیان شد.

سخنگوی وزارت خارجه درباره مذاکرات نیز گفت: علی باقری در خصوص مذاکرات نکته‌ای را قبلا گفته و این‌که با تمامی اعضای ۱+۴ گفت‌وگو می‌کند با چین و روسیه صحبت کرد و سفری به مسکو داشت و به خاطر پروتکل‌های کرونایی انجام سفر بین تهران و پکن با برخی محدودیت‌ها روبرو بود ولی تلفنی رایزنی شد. با هماهنگ کننده برجام گفت‌وگو شد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین گفت: علی باقری این هفته عازم چند کشور اروپایی است و به سه پایتخت اروپایی فرانسه ، آلمان و انگلیس و همچنین احتمالا یکی دو کشور دیگر از جمله اسپانیا سفر خواهد داشت و این سفر در مقام معاون سیاسی انجام خواهد و موضوعات مختلفی گفت‌وگو خواهد شد. البته طبیعی است چون مذاکره کننده ارشد ایران است در خصوص موضوعات گفت‌وگوهای پیش رو هم صحبت خواهد کرد.

وی تصریح کرد: ایران مواضع خودش را برای دوستان خود به صورت دقیق تشریح کرده و هم در سفرهای پیش رو تشریح خواهد شد مادامی که ایران اطمینان نیابد تحریم‌های آمریکا یک جا و موثر و قابل راستی آزمایی و همراه با تضمین‌های لازم و عینی رفع نشود اقدامات جبرانی خود را متوقف نخواهد کرد.

سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به اظهارات اخیر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اظهار داشت: من ایشان را به آسمان صاف اساسنامه آژانس و قوانین پادمانی دعوت می‌کنم و توصیه می‌کنم خودش را اسیر رفتارهای غیرفنی برخی کشورها نکند. پرواز در آسمان شفاف قوانین لازم الاجرایی که با آن آشنا هستند برای ایشان هم راحت‌تر است.

وی در پاسخ به سؤالی خاطرنشان کرد: ایران با برخی کشورها توافقنامه دوجانبه همکاری در حوزه امنیت سایبری داشته  وآمادگی خود را اعلام می‌کند در ترتیبات دسته جمعی در امنیت سایبری حضور داشته باشد ولی این‌که برخی کشورها و رژیم‌ها از این فضا سوء استفاده کنند پاسخ‌هایی گرفتند و پاسخ‌های دردناکی گرفتند و مجددا هم خواهند گرفت.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤال دیگری بیان کرد: ما به برخی اخبار تایید نشده رسانه‌های جهت دار واکنش نشان نمی‌دهیم. تداوم رفتار تروریستی و اشغالگرانه رژیم اشغالگر قدس و حملات مداوم به خاک سوریه و حمایت آمریکا از برخی گروه‌های تروریستی در خاک سوریه وجود دارد. هم ایران و هم کشورهای دیگر به دقت این را زیر نظر داشتند و ایران هیچ وقت درباره امنیت و منافع خود در هیچ جایی منفعل نبوده است. 

خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: استاندار خراسان رضوی برای تردد کامیون‌ها و ادامه مراودات در حوزه سوخت و انرژی سفری به افغانستان داشت. آن‌چه برای ما مهم است مردم افغانستان هستند.

وی درباره اظهارات صدراعظم اتریش مبنی بر این‌که توافق ناقص بهتر از عدم توافق است، نیز بیان کرد: ما درباره منطقه با کسی صحبت نمی‌کنیم. منطقه ما باید بین کشورهای منطقه صحبت شود و اگر قرار باشد روزی درباره اتفاقات منطقه صحبت کنیم کشورهایی که سلاح به این منطقه ارسال کردند متحد کسانی بودند که خون بیگناهان را ریختند و امروز مقصر وضعیت یمن هستند. بی عملی اروپا و همراهی خجالت بار برخی کشورها با تحریم‌های آمریکا را شاهدیم.

خطیب‌زاده ادامه داد: باید اجازه دهیم در فضای آرامی همه متمرکز شویم که شانس دوباره‌ای به آمریکا بدهیم که عضو مسئولی در حقوق بین‌الملل باشد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین گفت: برای ایران حفظ ثبات و آرامش در عراق است و این‌که آرامش عراق با دخالت‌های خارجی زیر سؤال نرود.

وی در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات وزیر خارجه درباره ابتکارات ایران برای منطقه نیز اظهار داشت: آنچه ایران به ویژه طی چند ماه اخیر درباره سیاست حسن همسایگی گفته اصول آن را با همه کشورهایی که در ارتباط هستیم مطرح کردیم و این اصول به صورت عموم مورد استقبال همه کشورها واقع شده است. مناطق بحرانی منطقه ما بتوانند با همکاری همسایگان به یک نقطه آرامش برسند. کانون‌های بحران در منطقه را باید خنثی کنیم و این تمرکز اصلی ماست.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره ترور نخست وزیر عراق و تیتر برخی روزنامه‌ها در این باره اظهار داشت: مواضع ایران در سیاست خارجی را وزیر خارجه و سخنگوی وزارت خارجه مطرح می‌کنند و مواضع ما با صراحت و بدون لکنت بیان شده است. از همه دعوت می‌کنم تمرکز کنند بر ثبات و امنیت در عراق و حاکمیت قانون در این کشور.

خطیب‌زاده درباره مذاکرات ایران و عربستان نیز خاطرنشان کرد: در فضای رسانه‌ای نباید به آن‌چه در پشت درهای بسته مذاکرات گفته می‌شود، پرداخت. چون هم شاید مانع باشد و تا زمانی پخته نشده و به نقطه‌ای نرسیده بیان آن بیش از آن که کمک کننده باشد مانع باشد. مذاکرات ما با عربستان به صورت صریح و شفاف بوده و الان منتظریم جدیت را از دوستان در عربستان ببینیم.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: آن‌چه الان در وین گفته شده اگه به سند کمال و تمامی رسیده بود در وین اعلام می‌شد. یکسری پیش نویس‌هایی در وین گفت‌وگو شد که پیشرفت‌هایی در آن حاصل و نکات اختلافی در آن باقیمانده بوده. اصل اساسی بر مذاکرات وین این است که همه چیز توافق شود تا همه چیز توافق شود. ما به آن توافق در وین نرسیدیم. هم آمریکا هم ۱+۴ و هم ایران می‌دانند. در چند موضوع بن بست داشتیم و آن هم حاصل لجاجت آمریکا بر حفظ میراث شکست خورده ترامپ بود و رویکرد تیم مذاکره کننده آمریکا این بود که بخشی از تحریم‌های ترامپ را حفظ کند و انرژی بسیار زیادی از ایران و ۱+۴ را گرفتند.

خطیب‌زاده اضافه کرد: تصمیم سیاسی لازم دارند می‌خواهند میراث شکست خورده و غیرقانونی و خجالت بار ترامپ را حفظ کنند یا به تعهدات شفاف خود برگردند. متاسفانه آمریکا رویکرد یکجانبه گرایانه خود را هنوز کنار نگذاشته است. این رویکرد در مقامات آمریکایی رسوب کرده است. مادامی این‌ها تغییر نکند در وین اتفاقی نمی‌افتد.

وی گفت:‌در وین پیشرفت‌هایی داشتیم و این پیشرفت‌ها قابل توجه بود و بن بست‌های قابل توجهی هم داشتیم. 

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره به رسمیت شناختن طالبان نیز بیان کرد: ما الان در نقطه‌ای نیستیم که درباره مشروعیت هیات حاکمه سرپرستی افغانستان صحبت کنیم. دولت فراگیر به شمول همه اقوام و قومیت‌ها در افغانستان به عنوان دولت مسئول موضوعی است که جامعه جهانی منتظر آن است. ما نمی‌توانیم مردم افغانستان را تنها بگذاریم و هیأت حاکمه سرپرستی مواضع ایران را می‌داند و از آنها می‌خواهیم به عنوان هیأت حاکمه مسئول عمل کند.

خطیب‌زاده درباره وضعیت نازنین زاغری نیز اظهار داشت: موضوع انسانی در بستر انسانی خود باید پیگیری شود. متاسفیم برخی در انگلیس و کشورهای دیگر موضوعات انسانی را گروگان برخی موضوعات سیاسی کردند. دستگاه قضایی ما با رأفت اسلامی عمل می‌کند و همه طرف‌ها را دعوت می‌کنم اجازه دهند مجاری تفکیک قوا در چارچوب خود عمل کند. اگر این سؤال را از لندن بپرسید می‌گویند دادگاه ما مستقل عمل می‌کند. 

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که ما در آستانه مذاکرات در وین آیا حسن نیتی از سوی آمریکا دیدیم و اگر حاضر نشوند دارایی‌های ما را آزاد کنند همچنان به مذاکره ادامه می‌دهیم که خطیب‌زاده بیان کرد: ما مذاکره می‌کنیم تمام حقوق حقه مردم ایران استیفا شود. آن‌چه امیرعبدالللهیان گفت دولت آمریکا اگر می‌خواست نشان دهد با دولت گردنکش ترامپ فرق دارد می‌توانست بسیاری از اقدامات اعتمادساز را انجام دهد که نه تنها انجام نداده بلکه ما را بیش از پیش مصمم کرده که تا زمانی تضمین‌های عینی لازم انجام نشده هیچ توافقی حاصل نشود.

افتتاح سد در دجله سؤال دیگری بود که در این نشست مطرح شد که خطیب‌زاده گفت: توافقات مرزی و قراردادها در خصوص آب می‌تواند کمک کند کشورها موضوع آب را موضوع همکاری قرار دهند. رویکردهای یکجانبه قطعا نتایج زیان باری در حوزه انسانی و محیط زیست خواهد داشت.