سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در آخرین نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت و به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.

وی به سفر لاوروف به تهران و رایزنی تلفنی امیرعبداللهیان با وانگ یی همتای چینی و همچنین گفت‌وگو با همتای عمانی اشاره کرد.

این دیپلمات ارشد ایرانی با اشاره به سفر امروز امیرعبداللهیان به ترکیه گفت که او پس از آن عازم ترکمنستان می‌شود تا در نشست وزرای خارجه کشورهای حوزه خزر شرکت کند.

سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر نخست‌وزیر عراق هم گفت: سفر الکاظمی از پیش برنامه ریزی شده بود در چارچوب مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای معنا پیدا می‌کرد از جمله نقش سازنده بغداد در روابط ایران و عربستان. در این سفر درباره پروژه‌های جدی تبادل نظر شد. روابط دو کشور چند لایه و راهبردی است و متعاقب سفری است که چند وقت پیش وزیر خارجه عراق به ایران داشت.

وی ادامه داد: یکی از ابعاد این سفر نقشی است که عراق در گفت‌وگوهای ایران و عربستان ایفا می‌کند. از نقش عراق تقدیر می‌کنیم. الکاظمی نکاتی را از طرف عربستان به ما منتقل کرد و طرف عربستان آمادگی دارد در سطح دیپلماتیک مذاکرات در بغداد ادامه یابد و بزودی تاریخ آن نهایی می‌شود و متعاقب آن، سفر هیأت‌های فنی به سفارتخانه‌ها انجام می‌شود.

سخنگوی وزارت خارجه درباره مکان مذاکرات رفع تحریم‌ها نیز خاطرنشان کرد: هم زمان و هم مکان تقریبا مشخص است. اجازه دهید چند ساعت آتی تصمیمات نهایی اتخاذ شود هم در باره محل تصمیم گیری خواهد شد. یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس میزبان خواهد بود و طی روزهای آتی و در همین هفته این ملاقات انجام خواهد شد. 

خطیب زاده در پاسخ به سؤال دیگری اظهار داشت: بورل تلاش جدی کرد مذاکرات ادامه یابد و از نقش تسهیل گیری اتحادیه اروپا و بورل در این زمینه قدردانی می‌کنیم. امیرعبداللهیان پیشنهاد کرد که بورل به ایران بیاید و در تهران پاسخ‌هایی که آمریکا تا آن زمان احتمالا می‌داد بررسی کنند. بورل به ایران آمد و گفت‌وگوهای مفصلی انجام و نظر طرف آمریکایی را منتقل کردند و این‌که آمریکا تعهد داده به برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ عمل و انتفاع ایران را تضمین می‌‌کند. امیرعبداللهیان و بورل گفت‌وگوهای خصوصی یک ساعته‌ای با حضور معاونان داشتند و درباره ابعاد مختلف ادامه مذاکرات صحبت کردند. در این‌که در محتوا و در شکل در هر دو موضوع توافقاتی شده است را می‌توانم تأیید کنم ولی اینکه براساس برنامه پیش بینی شده آمریکایی‌ها در عمل نشان خواهند داد که از میراث ترامپ عبور خواهند کرد و عضو مسؤولی باشند، باید دید. 

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: آمریکایی‌ها نه به حاکمیت کشورها احترام می‌گذارند و نه تروریستی بودن گروهک‌ها برای آنها مهم است و تنها نفع حزبی و شخصی برای آنها مهم است. ایران همواره از مسیرهایی که باید نقض ها را پیگیری کرده است. درباره تضامین آمریکا نشان داده که تا چه میزان غیرقابل اعتماد است و به آنچه امضا می‌کند و تعهد می‌کند پایبند نیست و نشان می‌دهد از همه ابزارها استفاده می‌کند که تعهدات را انجام ندهد.  با قاطعیت و جدیت این مذاکرات را با فرض عدم اعتماد قطعی با طرف آمریکایی جلو بردیم. بزرگ‌ترین تضمین برای ملت ما توانمندی‌های خودشان است. طرف مقابل یک بار خروج انجام داد و دید در هیچ حوزه ای یک گام عقب نمی‌نشینیم و می‌توانیم قدم‌های بیشتری برداریم. اگر امروز قدم‌های بیشتری برنمی‌داریم از باب نخواستن است نه نتوانستن.

وی افزود: البته تضامین مختلف هم در این توافق دیده شده که ما درباره آنها حساس هستیم و این‌ها باید جمع بندی و نهایی شود.

سخنگوی وزارت خارجه گفت: موضوعات داخلی عراق را با حساسیت پیگیری می‌کنیم ولی مربوط به وضعیت داخلی عراق است. خواستار همکاری و هم اندیشی طیف‌های مختلف عراق و دولت مرکزی با بخش‌های مختلف بوده‌ایم. امیدواریم این تنش‌ها کاهش یابد.

وی در پاسخ به پرسشی اظهار داشت: آنچه در مذاکرات آتی در چند روز آینده انجام می‌دهیم درباره ابعاد هسته‌ای نیست و تنها درباره بخش‌های اختلافی است که در خصوص چند موضوع باقیمانده در حوزه رفع تحریم‌هاست و هیچ چیزی به توافقات انجام شده در وین افزوده نخواهد شد و چیزی هم کاسته نخواهد شد. بورل در نقش تسهیل گیری است. این مذاکرات صرفا غیرمستقیم است و صرفا درباره موضوعات اختلافی است که در آخرین جلسه وین باقیمانده بود. توپ در زمین واشنگتن است.

خطیب‌زاده درباره نشست بریکس پلاس هم گفت: بریکس یک پیمان بین‌المللی نیست ولی سازوکار ابتکاری و دارای ابعاد مختلف است. ۳۰ درصد تولید ناخالص جهانی و ۴۰ درصد جمعیت جهان در حوزه بریکس تعریف می‌شود. سال ۲۰۱۵ که بانک پولی بریکس ایجاد شد حرکتی بر خلاف گروه هفت بود. وزیر خارجه ایران درخواست عضویت را اعلام کرده است و آیت‌الله رئیسی شرکت کرد.

وی در پاسخ به سؤالی بیان کرد: دفتر حفاظت منافع ایران در قاهره باز است و کارش را انجام می‌دهد.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به این پرسش که آیا سفر بورل دستاورد غیربرجامی خواهد داشت؟ گفت: موضوعات دیگری به شمول موضوعات کنسولی صحبت کردیم به خصوص اتباع ما در کشورهای مختلف به ویژه دیپلمات ما که در زندان است. با یک جلسه این موضوعات به نقطه تفاهم نمی‌رسد.

خبرنگاری درباره تغییر محل مذاکرات از وین در حوزه خلیج فارس پرسید که خطیب‌زاده پاسخ داد: در تعیین محل مذاکرات مهمترین چیز حتی بین طرف‌های مختلف و آمادگی میزبان است و یک موضوع عادی لجستیکی است. این مذاکرات می‌تواند در هر کشوری انجام شود.

وی در پاسخ به سؤالی درباره کنار گذاشته شدن سایر طرف‌های برجامی در مذاکراتی که قرار است در یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس برگزار شود، گفت: هیچ کس کنار گذاشته نشده است. موقعی که بقیه کشورهای ۱+۴ وین را ترک کردند با این موضوع بود که آنچه باید گفته می‌شد گفته شده و چند موضوع اختلافی بین ایران و آمریکا باقیمانده است. تسهیل کننده برجام براساس خود برجام اتحادیه اروپاست و بورل جلسه‌ای هم با سفرای سه کشور اروپایی در ایران داشت. آنچه الان اتفاق می‌افتد ادامه وین است و درباره چند موضوع باقیمانده گفت‌وگو شود. آنچه صحبت خواهد شد فقط موضوعات رفع تحریمی و اختلافی است که در دوره قبل باقیمانده بود.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به پرسشی درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها بیان کرد: تا همه چیز توافق نشود هیچ چیز توافق نمی‌شود. آنچه ایران انجام داده همه برگشت پذیر به شرطی که طرف مقابل به همه تعهداتش عمل کند. 

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به پرسش خبرنگار فارس درباره وضعیت نفتکش توقیف شده حامل نفت ایران در یونان و همچنین دو نفتکش یونانی توقیف شده در ایران بیان کرد: دادگاه یونان حکم اولیه را در مسیر درست صادر کرد و دزدی اولیه را باطل و حکم داد که نفت دزدیده شد برگشت داده شود. از همین تریبون دولت یونان را ترغیب می‌کنیم در اولین فرصت این قضیه عملیاتی شود و کشتی با نفت آزاد شده به مسیر خود ادامه دهد.

وی درباره دو نفتکش یونانی نیز خاطرنشان کرد: سفیر یونان در ارتباط با ماست و مسیر قانونی در حال طی شدن است و دسترسی‌های کنسولی را دارند و امیدواریم در ادامه توافق خوبی انجام شود. 

وی همچنین اظهار داشت: هیچ بیانیه‌ خاصی داده نمی‌شود و اجلاس سران خزر اجلاس روتینی است که هر چهار سال یک بار برگزار می‌شود و حتما یک بیانیه ریاستی داده می‌شود.

خطیب‌زاده در پایان هم بیان کرد: امروز آخرین روز است که در خدمت شما در این ماموریت هستم. جانشین کارکشته‌ای این مسؤلیت را برعهده خواهد گرفت. آقای کنعانی دیپلمات مبرزی هستند. از رسانه‌ها که کمک کردند با سؤالا‌ها و نقدها بهتر بتوانیم سیاست خارجی را تببین کنیم، تشکر می‌کنم.

خطیب‌زاده همچنین افزود که به عنوان مشاور در دستگاه دیپلماسی خواهد بود.