خرج شاغل هم با دخل نمی‌خواند!
نفيسه امامي |
سال ۹۷ و ۹۸ جزء سخت‌ترين سال‌هاي زندگي کارمندان به‌حساب مي‌آيد و افزايش ۱۰ درصدي به‌اضافه ۴۰۰ هزار تومان به حقوق کارمندان اميد زيادي براي بهبود کيفيت معيشت آنها به همراه نداشت. قشر کارمند جامعه داراي درآمد ثابتي هستند و افزايش يا کاهش قيمت ارز يا گراني کالا و بالا رفتن لحظه‌به‌لحظه تورم در جامعه، تأثيري بر ميزان درآمد آنها ندارد؛ بنابراين اغلب آنها که جيبشان در هفته اول يا دوم ماه خالي‌شده، چشمشان به آخر برج است تا با حقوق ماه بعد مشکلات خود را رفع‌ورجوع کنند.
شايد تصور دريافت حداقل حقوق و مزاياي سال ۹۸که به مبلغ يک‌ميليون و ۵۱۷ هزار تومان مي‌رسد در مقايسه با تورم موجود به شوخي بيشتر شبيه باشد، اما هستند مزدبگيراني که با اين حداقل دريافتي زندگي مي‌کنند و بايد پرسيد که چگونه و از چه طريق مي‌توانند اين مبلغ را تا پايان هرماه مديريت و خرج کنند!
عباس محمدي به شغل مددکاري مشغول است و جزء کارمنداني محسوب مي‌شود که در سه نوبت مشغول به كار است و درآمدي در حدود ۶ ميليون تومان دارد. وي درباره چالش‌هاي زندگي کارمندي باوجود تورم فعلي مي‌گويد: «هزينه‌هاي اوليه مانند خوراک، پوشاک و بهداشت بسيار بالا رفته و با توجه به بالا رفتن قيمت ميوه از سال گذشته تا به الآن، ميزان خريد ميوه به نصف رسيده است. با توجه به آن‌که درآمد کارمندان افزايش زيادي پيدا نکرده اما به همان ميزان هم ماليات تعلق مي‌گيرد.»
وي که به‌تازگي از طريق وام مسکن موفق به خريد خانه شده است، ادامه مي‌دهد: «ماهانه مقدار زيادي از درآمد ما صرف اقساط خريد خانه و وام‌هاي گرفته‌شده، مي‌شود. با توجه به اينکه در سه جاي متفاوت مشغول به کارشده‌ام، تا حدودي از رفاه نسبي برخورداريم. اين در حالي است که ما هنوز صاحب فرزندي نشده‌ايم، زيرا باوجود فرزند هزينه‌هاي زندگي بسيار بالاتر مي‌رود.»
* خيلي از مردم توانايي تهيه گوشت و برنج را ندارند
بابک نانکلي از جامعه فرهنگيان است که به همراه همسرش سال‌هاست در اين شغل مشغول به فعاليت هستند. وي به همراه همسرش درمجموع دريافتي در حدود ۶ ميليون تومان دارند و داراي تنها يک فرزند هستند. نانکلي درباره هزينه‌هاي زندگي مي‌گويد: «تهيه اقلام خوراکي، هزينه‌هاي پزشکي، تعمير منزل يا هزينه تحصيل فرزندم بسيار بالا رفته است. اگر ما سال قبل مي‌توانستيم چند روز براي مسافرت برنامه‌ريزي کنيم ، امسال خيلي محدودشده‌ايم زيرا هزينه‌هاي سفر بسيار بالا رفته است.»
وي اضافه مي‌کند: «نه‌تنها من بلکه بسياري از همکاران من هم دچار اين مشکل هستند. اگر مشکلات هزينه‌هاي زندگي در سال قبل چند مورد بود اما امسال به صدها عدد رسيده است. خيلي از مردم براي تهيه گوشت و برنج توانايي ندارند. بيشتر حقوق ما صرف هزينه‌هاي زندگي مي‌شود. با توجه به اينکه من وهمسرم شاغل هستيم اما براي خرج و مخارج بسيار محتاطانه عمل مي‌کنيم.»
نانکلي هزينه‌هاي تحصيل فرزندش را برمي‌شمرد و مي‌گويد: «ما تنها فرزندمان را در مدرسه غيرانتفاعي ثبت‌نام کرده‌ايم که شهريه آن خيلي بالا نيست اما آن را قسط‌بندي کرده‌ايم. دانش آموزان علاقه‌مند به خريد وسايل نو در ابتداي سال تحصيلي هستند، اما کيف، کفش و لباس مدارس بسيار گران شده‌اند و قيمت لوازم‌التحرير نيز سه برابر شده است.»
اين عضو فرهنگي کشور با اشاره به افزايش حقوق فرهنگيان ادامه مي‌دهد: «مسئولان آموزش‌وپرورش در رسانه صادقانه درباره حقوق فرهنگيان صحبت نمي‌کنند. افزايش حقوق براي فرهنگيان فقط در حکمشان منظور مي‌شود ولي بخش زيادي ماليات و حق صندوق فرهنگيان کسر مي‌شود.»
وي تأکيد مي‌کند: «خانواده سه نفره ما در حال حاضر بايد ۱۰ ميليون تومان درآمد داشته تا داراي رفاه نسبي باشد. ما از هزينه‌هاي جانبي خود و همسرم کم کرده‌ايم تا بتوانيم هزينه‌هاي زندگي را جبران کنيم.»
امين حسين پور کارمند يکي از شرکت‌هاي معتبر خصوصي است که به‌تازگي ازدواج‌کرده و مستأجر است. وي که وام‌هاي متعددي را براي صرف هزينه‌هاي ازدواج و رهن منزل دريافت کرده مي‌گويد: «تقريبا بيشتر حقوق دريافتي من صرف پرداخت اقساط وام‌ها مي‌شود و درصورتي‌که هرروز اضافه‌کار نداشته باشم در پايان ماه به مشکل برمي‌خورم.»
وي ادامه مي‌دهد: «من بعد از ازدواج نتوانستم هزينه سفر به يکي از شهرهاي کشور را پس‌انداز کنم زيرا تقريبا هيچ پس‌اندازي براي ما باقي نمي‌ماند که به سفر اختصاص پيدا کند. ضمن اينکه من بايد به فکر تأمين پول رهن منزل باشم و دوباره اقدام به دريافت تسهيلات کنم. اين مسائل به من و همسرم امکان صرف هزينه‌هاي جانبي را نمي‌دهد و اکنون به فکر شغل دوم هستم تا شايد از آن طريق بتوانم از سختي هزينه‌هاي بالاي زندگي کم کنم.»
*نظام دستمزدها دچار عقب‌ماندگي نسبت به تورم تجمعي است
بنا بر قانون برنامه ششم توسعه، بايد ميزان افزايش حقوق و دستمزد بر اساس نرخ تورم محاسبه شود به‌طوري‌که افزايش حقوق يا بايد با تورم برابر باشد يا از آن بيشتر شود. ولي دولت بر اساس تورم حقوق کارمندان را افزايش نداده است و قشر مزدبگير جامعه را با مشکلات عديده‌اي روبه رو کرده است.
مسلم خاني، استاد دانشگاه و کارشناس بازار کار در گفت‌وگو با «رسالت» درباره شاغلاني که با مشکلات مالي روبه رو هستند، مي‌گويد: «ما در کشور با پديده شاغلان فقير مواجه هستيم که به‌طور فزاينده رشد پيداکرده است. افراد شاغل شايد در چند شيفت کار کنند اما جزء گروه‌هاي فقير محسوب مي‌شوند و ما در قشر کارگر و کارمند با اين مسئله روبه رو هستيم. اين مسئله تأثرآوري است که درعين‌حال که شاغل هستيد اما جزء فقراي جامعه محسوب شويد. طبق استاندارد افراد شاغل بايد در گروه متوسط جامعه قرار بگيرند اما طي چند سال گذشته به دليل جهش ارز پديده شاغلان فقير در کشور افزايش پيدا کرد.»
اين استاد دانشگاه با تأکيد بر استيجاري بودن مسکن بسياري از مزدبگيران، مي‌گويد: «اجاره‌بهاء بخش زيادي از حقوق آنها را مي‌بلعد. بر اساس گزارش بانک مرکزي تقريبا ۸۲ درصد مردم ايران مشتري تسهيلات بانکي هستند و اين علاوه بر هزينه‌هاي زندگي است. جهش قيمت مسکن و خودرو نيز به معيشت کارمندان و کارگران فشار زيادي وارد کرد. چنين تورمي باعث مي‌شود تعداد سفرها کاهش پيدا کند و نظام گردشگري نيز لطمه ببيند.»
وي کارمندان را داراي سه مشکل جدي مي‌داند و مي‌گويد: «اولين مشکل مزدبگيران، ثابت ماندن سقف هزينه‌هاي حقوق آنها است درحالي‌که هزينه‌هاي زندگي در حدود ۳/۵ برابر بيشتر شده است. اما درآمد اين افراد نسبت به سال گذشته حدود ۲/۷ درصد کاهش پيداکرده است. دومين مشکل عدم تناسب دستمزد کارگران و کارمندان با تورم است که به‌مراتب از تورم پايين‌تر مانده درحالي‌که در ماده ۴۱ قانون کار و قوانين مربوط به خدمات کشوري تأکيد شده نظام دستمزدها با تورم متناسب باشد اما افزايش دستمزد با تورم تناسبي ندارد.»
خاني مي‌افزايد: « معضل سوم شامل هزينه‌هاي غيرمستقيم مانند هزينه درمان، پوشاک و تحصيل فرزندان مي‌شود که بسيار افزايش داشته و باعث شده هزينه‌هاي تحميل‌شده به‌نظام خانواده نسبت به سنوات قبل رشد فزاينده داشته باشد. نظام دستمزدهاي کشور دچار عقب‌ماندگي عجيبي نسبت به تورم تجمعي دارد. اين تورم در چند سال گذشته به‌مراتب از افزايش تجمعي دستمزد جلوتر بود.»
اين کارشناس بازار کار با اشاره به عدم وجود برنامه‌هاي حمايتي دولت براي کارمندان و کارگران مي‌گويد: «برنامه‌هاي حمايتي بيشتر شامل حوزه‌هاي خدمات سلامت، تأمين اجتماعي، ورزشي و خدمات سفر مي‌شود تا مقداري از هزينه‌ها را تخفيف دهد اما من برنامه‌اي در اين راستا که به‌صورت علمي، مدون و داراي بودجه باشد را نديده‌ام.»
خاني اضافه مي‌کند: «طراحي، تنظيم و اجراي برنامه حمايت از معيشت مزدبگيران ثابت در شرايط رکود تورمي که در کشور حاکم شده از الزامات دولت و مجلس است زيرا در غير اين صورت شايد با کاهش کارايي و اثربخشي کارمندان و يا بزه‌هاي محيط کاري مواجه شويم.»
* جهش ارزي کشور بزرگ‌ترين ضربه را به مزدبگيران ثابت زد
وي بابيان اينکه جهش ارزي کشور بزرگ‌ترين ضربه را به مزدبگيران ثابت زد، مي‌گويد: «کارمندان و کارگران از افزايش قيمت‌ها متحمل لطمات زيادي شدند اما در مقابل جهش ارزي به نفع ثروتمندان شد. اين اتفاق،فاصله طبقاتي ميان کارمند و کارگر را با طبقه ثروتمند ايجاد کرد اما صاحبان سرمايه که کالاهاي زيادي در انبارها داشتند، اجناس قديمي خود را باقيمت بالا به فروش رساندند.»
خاني در پايان بيان مي‌کند: «بسياري از افراد جامعه در تنگنا و فقر اقتصادي هستند و بالا رفتن نرخ ارز خيانت بزرگي در حق مردم بود درحالي‌که امروز مفتخريم نرخ ارز ثبات پيداکرده است. مسئله اقتصادي بر رشد بزهکاري تأثيرگذار است و والديني که بيشتر ساعات روز را در حال کار هستند، در تربيت کودکان با مشکل روبه رو مي‌شوند.»
قشر کارمند و کارگر جامعه ايراني که تا قبل از اين به‌سختي مي‌توانست در گروه متوسط جامعه ازنظر مالي قرار بگيرد امروز در زمره اقشار ضعيف جامعه قرارگرفته است چراکه به‌قول‌معروف «خرجش با دخلش نمي‌خواند.» بالا رفتن نرخ ارز تأثير جبران‌ناپذيري بر قيمت کالاها و خدمات گذاشت و قشر ضعيف کارمند و کارگر را در خود بلعيد. شايد در اين وضعيت برنامه‌هاي حمايتي دولت که تا به اين‌جاي سال از آنها خبري نبوده تا بتواند به تأمين هزينه‌هاي جانبي اين خانواده‌ها کمک کند هرچند که تاکنون هيچ خبري دراين‌باره مطرح نشده است. اما هر چه بگوييم بازهم نمي‌توانيم سختي و مشقت خانواده‌هاي کارمند و کارگر را که در تنگناي مالي منتظر رسيدن آخر ماه هستند را بيان کنيم. هرچند که بيشتر افراد جامعه را ما کارمندان تشکيل مي‌دهيم.
جامعه , جامعه ايراني , کارمندان , معيشت , نفيسه امامي
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.