سعید امینی
مراسم تنفیذ سیزدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران سه‌شنبه این هفته با حضور رهبر انقلاب اسلامی و جمعی از مسئولان و کارگزاران نظام در حسینیه امام خمینی(ره) برگزار و منتخب ملت ایران توسط ولی امر مسلمین به سمت ریاست جمهوری منصوب می‌شود. براساس اصل ۱۱۰ قانون اساسی، رئیس‌جمهور منتخب برای شروع کار خود نیازمند امضای حکم ریاست‌جمهوری‌اش از سوی ولی‌فقیه است. درواقع مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری جنبه تشریفاتی ندارد و طبق قانون در صورت عدم تنفیذ حکم رئیس‌جمهور منتخب توسط ولی‌فقیه، او نمی‌تواند ریاست خود بر قوه مجریه را آغاز کند؛ البته رهبر انقلاب اسلامی همواره در تمام موارد با احترام به نظر مردم، حکم تمام رؤسای جمهور را تنفیذ کرده‌اند.
 تنفیذ حکم و اهمیت رأی مردم در منظر رهبر انقلاب
همانطورکه گفته شد تنفیذ حکم ریاست جمهوری از سوی رهبر انقلاب همواره به معنای حمایت ایشان از منتخب مردم و احترام به خواست و اراده عمومی محسوب می‌شود و اگر در این خصوص مقداری مداقه شود، قطعاً نکات بسیاری از آن می‌توان استخراج کرد. به عبارت دیگر جمهوریت نظام با انتخابات محقق می‌شود و اسلامیت به این است که ولی‌فقیه حکم رئیس‌جمهور را تنفیذ کنند و تنفیذ رئیس‌جمهور انقلابی و مردمی را می‌توان آغاز گام دوم انقلاب اسلامی دانست.
 مطالبات رهبر انقلاب از رؤسای جمهور
سیزدهمین تنفيذ بالاترين مقام اجرایی كشور در حالی برگزار می‌شود که امام و رهبر انقلاب اسلامی همواره بر حل مشکلات معیشتی، استکبارستیزی، مبارزه با سلطه‌جویان و حمایت از مستضعفین تأکید داشته‌اند و دولت‌ها را به ساده‌زیستی، شایسته‌سالاری و درک متقابل از محرومیت و کاهش فاصله طبقاتی توصیه کرده‌اند؛ بنابراین اگر تنفیذ حکم ریاست جمهوری را تنها یک مراسم ساده و تشریفاتی تلقی کنیم، برداشتی اشتباه و به‌دوراز خِرد است. درواقع حکمی که رهبر انقلاب به رؤسای جمهور تنفیذ می‌کنند، نوعی دستورکار و استراتژی برای دولت تازه‌نفس محسوب می‌شود و اگر به نکات مورداشاره در حکم تنفیذ عمل و پایبندی وجود داشته باشد، قطعاً مسیر تحقق اهداف و مطالبات از دولت منتخب تسهیل و روان خواهد شد.
بازخوانی احکامی که مقام معظم رهبری برای رؤسای جمهوری صادر کرده‌اند، دغدغه‌های اساسی رهبری نظام از رئیس قوه مجریه را نمایان می‌سازد و می‌تواند برای دولت سیزدهم راهگشا باشد. در این بخش به بازخوانی بخشی از حکم دومین دوره ریاست جمهوری حجت‌الاسلام حسن روحانی پرداخته شده است. رهبر انقلاب اسلامی در تنفیذ حکم ریاست جمهوری آقای روحانی به رئیس دولت دوازدهم توصیه کردند: «این منصب خطیر را وسیله‌ای برای کسب رضای الهی و ذخیره‌ای برای هنگامه‌ لقاء پروردگار قرار دهند و همت خود را متوجه استقرار عدالت و جانبداری از محرومان مستضعف و اجرای احکام اسلام ناب و تقویت وحدت و عزت ملی و توجه به توانمندی‌ها و ظرفیت‌های عظیم کشور و صراحت در بزرگداشت ارزش‌ها و مبانی انقلاب اسلامی نمایند و مطمئن باشند که ملت غیور و شجاع، خدمتگزاران کشور را در دشواری‌ها و در مقابله با زورگویی‌ها و زیاده‌خواهی‌های استکبار تنها نخواهند گذاشت. لازم می‌دانم بار دیگر درباره اجرای برنامه‌ اقتصاد مقاومتی و توجه ویژه به موضوع اشتغال و تولید داخلی تأکیدکنم.» 
 ریشه مشکلات کنونی در نگاه گزینشی به محورهای احکام تنفیذشده
همه موارد تنفیذ احکام رؤسای جمهور با دعای خیر و توصیه‌های خیرخواهانه رهبر انقلاب برای منتخب ملت ایران همراه بوده. اینکه چقدر رؤسای جمهور این توصیه‌ها را موردتوجه و دستورکار خود قرار داده‌اند، جای تأمل و بررسی دارد. متأُسفانه رؤسای جمهور بعد از جنگ تحمیلی در عملیاتی کردن تمامی توصیه‌های درج‌شده در احکام تنفیذشده موفق نبوده‌اند. گاهی مشاهده‌شده رؤسای جمهور نگاه گزینشی به توصیه‌های رهبر انقلاب داشته‌اند و در آنجایی که این توصیه‌ها به نفع فرد یا گروه نبوده، نسبت به اجرای آن اهتمام نورزیده‌اند؛ یعنی از رفتار دولت‌ها این‌چنین برداشت می‌شود که نفع فردی یا گروهی بر نفع جمعی و ملی ارجحیت داشته است. درصورتی‌که اگر به‌صورت جدی به توصیه‌ها و رهنمودهای رهبر انقلاب عمل می‌شد، امروز شاهد بروز بخش قابل‌توجهی از مشکلات و معضلات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نبودیم.
 فدا حسین مالکی: تنفیذ حکم ریاست جمهوری حلقه اتصال حاکمیت و مردم محسوب می‌شود 
فداحسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «رسالت»، اظهار داشت: مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری در قانون اساسی ما دارای جایگاه خاصی است؛ زیرا این مراسم حلقه اتصال حاکمیت و مردم براساس استراتژی‌هایی است که مقام معظم رهبری در همان روز اول تدوین و به رئیس‌جمهور جدید ابلاغ می‌کنند. رئیس‌جمهور جدید به واسطه این حکم، مأموریت چهارساله خود را که مأموریتی سخت و خطیر است، شروع می‌کند.
وی گفت: مأموریتی که رهبر انقلاب برای رئیس‌جمهور جدید ترسیم می‌کنند، معمولاً مبتنی بر چالش‌هاست و رئیس‌جمهور موظف است که با تکیه‌بر رهنمودهای رهبر انقلاب در تنفیذ حکم، درصدد رفع چالش‌های موجود در کشور برآید.
نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی با اظهار تأسف از اینکه برخی رؤسای جمهور به رهنمودها و نکات اشاره‌شده در حکمی که به آن‌ها تنفیذ شده است، توجه نداشتند، خاطرنشان کرد: من احساس می‌کنم به خاطر شرایط خاصی که در کشور حاکم است و با شناختی که از آقای رئیسی داریم. به احتمال بسیار زیاد او می‌تواند برخلاف رؤسای جمهور گذشته نمره قبولی را در عمل به رهنمودها و موازین رهبر انقلاب به دست آورد.
مالکی با بیان اینکه دولت سیزدهم ناگزیر به بهبود شرایط و مشکلات معیشتی مردم است، گفت: قطعاً معیشت مردم محور اصلی حکم ریاست جمهوری آقای رئیسی است و رهبری در این حکم به مشکلات معیشتی و بهبود اوضاع کنونی اشاره خواهند کرد و از رئیس‌جمهور جدید می‌خواهند در راستای اصلاح امور قوه مجریه، گام اساسی بردارد.
او توصیه کرد که رئیس‌جمهور جدید در نخستین گام برای عملیاتی کردن خواسته‌های رهبر انقلاب، باید در انتخاب کابینه و معرفی وزرا به مجلس نهایت دقت و حساسیت را به خرج دهد تا کارآمد بودن، انقلابی بودن و جهادی بودن وزیر مشخص شود؛ زیرا بدون کابینه قوی نمی‌توان محورهای کلیدی در حکم ریاست جمهوری را عملیاتی کرد.