فروغ افراسيابي
با توجه به بالا بودن نرخ بيکاري در کشور، چگونه مي توان سرمايه داران را به سمت سرمايه گذاري در کارآفريني سوق داد؟ طبعا کارآفريني مي تواند با تشخيص چالش هاي اجتماعي به بهبود وضعيت کمک کند. به نظر مي رسد که پيوستاري از اهداف اجتماعي در بين اهداف کارآفرينان وجود داشته باشد که در يک طرف اين پيوستار هدف کارآفرينان، خلق منافع اجتماعي و در سوي ديگر آن، دستيابي به اهداف اجتماعي در بين ديگر اهداف کارآفرينان قرار دارد.
به هر روي اگر بخواهيم از منظر اجتماعي هم بنگريم بازهم ردپاي اقتصاد را مشاهده مي کنيم. همان طور که مي دانيد در سال هاي اخير با توجه به افزايش نرخ تورم و نوسانات زياد بازارهاي اقتصادي کشور، ميزان نرخ بيکاري نيز افزايش يافته و طبق آخرين آمار منتشر شده توسط مرکز آمار ايران، نرخ بيکاري در بهار سال گذشته ۱۲/۲ درصد و جمعيت بيکار کشور در اين سال ٣ ميليون و ٣٢٢ هزار نفر بوده است. با نوسانات زياد اقتصادي که سال گذشته شاهد آن بوده ايم بسياري از افراد شاغل کار خود را از دست داده يا در مشاغل کاذب و غيرمرتبط مشغول به کار شده اند.
طي يک‌سال گذشته شاهد تعديل شدن نيروهاي زيادي در مجموعه هاي مختلف يا بسته شدن کارخانه ها بوده ايم و همين موضوع باعث افزايش ميزان بيکاري در کشور شده است. گفته مي شود، کارآفرين فردي است که يک مشکل اجتماعي را تشخيص مي‌دهد و از مفاهيم کارآفريني براي سازماندهي، ايجاد و مديريت سرمايه براي تغيير استفاده مي‌کند. کارآفرين اجتماعي به حل مشکلي مي پردازد که واقعاً مشکل جامعه است و براي حل آن تقاضايي وجود دارد. قرار است براي حل مشکل محصولي توليد شود. اين محصول مي‌تواند خدمات اجتماعي باشد و يا يک محصول توليدي باشد.
با اين اوصاف مي توانيم بگوييم که بيکاري مي تواند کاهش پيدا کند، اگر سياست هاي داخلي به سمت اصلاح اين موضوع حرکت کند، يکي از راهکارهاي کاهش بيکاري، سرمايه گذاري در کارآفريني است
*کارآفريني چيست؟
بحث اشتغال و ايجاد شغل براي جوانان يکي از مهمترين دغدغه هاي هر کشوري است.زيرا ايجاد شغل و شاغل شدن جوانان يکي از راه کارهايي است که براي کاهش آسيب هاي اجتماعي در جهان استفاده مي شود.در کشور ما نيز اين موضوع مستثني نيست و يکي از مهم ترين مشکلات در بخش اقتصادي و اجتماعي کشور ما معضل بيکاري است.
يکي از راه هاي کاهش بيکاري کارآفريني است، اما مسئله اي که مطرح مي شود اين است که کارآفريني با اشتغال زايي در کشور ما به يک معنا استفاده مي شود و بسياري از افراد اين دو را يکي مي دانند در صورتي که اينگونه نيست.
کارآفريني فرآيندي است که در آن افرادي با توجه به فرصت هاي اقتصادي و اجتماعي کشور، ايده هاي اقتصادي را براي ايجاد شغل مطرح مي کنند و در صورتي که اين ايده مورد قبول يک سرمايه گذار قرار گيرد و به مرحله اجرا درآيد منجر به اشتغال زايي مي شود.
در اين رابطه ماهرخ فلاح به عنوان رئيس انجمن زنان کارآفرين مي گويد: «کارآفريني در اذهان عمومي به اشتباه جا افتاده است و اين مورد بايد اصلاح شود، کارآفريني آن چيزي است که يک نفر با خلاقيتي که دارد و با استفاده از فرصت هاي اجتماعي و اقتصادي موجود ايده کسب و کار جديدي را مي دهد و در صورتي که اين ايده مورد قبول افراد سرمايه گذار قرار گيرد و به اجرا درآيد منجر به اشتغال زايي مي شود. به فردي که ايده را بيان کرده است کارآفرين مي گويند. در اصل ايده پرداز کارآفرين مي شود و سرمايه دار ايده را خريداري کرده يا با سرمايه گذاري و حمايت از ايده پرداز آن را به مرحله اجرا در مي آورد و از اين ايده يک کارگاه يا کارخانه اي براي توليد به وجود مي آيد، در اصل کارآفريني يک بورس ايده است.»
*پتانسيل هاي کارآفريني در کشور
امروزه پديده کارآفريني به‌عنوان علمي تازه و نو در کشورهاي توسعه‌يافته مورد استفاده قرار مي گيردبه صورتي که در دانشکده‌ها و مراکز علمي به‌عنوان يک رشته درسي پرطرفدار و موردنياز جامعه انتخاب و تدريس مي‌شود. در بحث کارآفريني مسئله اي که حائز اهميت است، توجه به ظرفيت‌ها و موقعيت هايي است که در اين زمينه وجود دارد، به طور مثال يکي از موانع و مشکلاتي که در جوامع روستايي در اين زمينه وجود دارد، نبود سرمايه‌گذاري‌هاي مناسب است. در يکي از نظريه‌هاي مهم اقتصادي، نوآوري را عامل مهمي براي جذب سرمايه گذار معرفي مي‌کنند.

فلاح درباره پتانسيل هاي کارآفريني در کشور ايران گفت: «ما در کشورمان پتانسيل هاي کارآفريني زيادي داريم، به طور مثال سوزن دوزي زنان زاهدان يکي از هنرهاي بسيار قديمي و باارزش کشور ما است که متاسفانه سال هاي زيادي اين هنر فراموش شده بود، اما يکي از انجمن هاي کارآفريني کمر همت بستند و زنان مسن زاهداني که سوزن دوزي هاي قديم زاهدان را بلد بوده اند
را پيدا کردند و کلاس هاي آموزشي براي آن ها داير کرده اند و اين سوزن دوزي را به افراد ديگر ياد دادند، همين موضوع باعث شد تا زنان بسيار زيادي در زاهدان و حتي خوزستان از طريق همين سوزن دوزي ارتزاق مي کنند و اين باعث فراگير شدن اين کار در بين زنان آن منطقه شد و حتي امروزه ديگر هر يک از آن زن ها براي خود کارآفرين شده و يک کارگاه سوزن دوزي راه اندازي کرده اند.»فلاح در ادامه افزود: « حالا شما تصور کنيد که ما در کشور چقدر از اين دست هنرها داريم که مي توانيم از آن براي اشتغال زايي استفاده کنيم، در امور کشاورزي، دامپروري، هنرهاي دستي و … که هر کدام مي تواند باعث درآمدزايي براي افراد و کشور شود زيرا از همين هنر سوزن دوزي زاهدان ما براي کشورهاي اروپايي يا کشورهاي همسايه صادر مي کنيم. اين ها مواردي است که مي توان از آن براي کارآفريني و اشتغالزايي استفاده کرد، اما اين به شرطي است که کارآفرين ها مورد حمايت قرارگيرند، به خصوص با اتفاقاتي که درابتداي سال براي خيلي از شهرهاي کشور اتفاق افتاد، بسياري از افراد کار خود را از دست داده اند و يکي از کارهايي که مي توانيم براي اين افراد انجام دهيم، حمايت از ايده کارآفرينان براي آن مناطق و سرمايه گذاري در آن است.»
*نقش دولت يا مردم در کارآفريني
تحقيقات نشان مي دهد که يکي از مهمترين هدف هاي توسعه اقتصادي در شهرها و روستاها ايجاد اشتغال است وبهترين راه اشتغال زايي حمايت از کارآفرينان است. زيرا کارآفرينان مي توانند موقعيت ها و فرصت ها را شناسايي کرده و پتانسيل هاي اقتصادي هر منطقه را کشف کرده و آن را با کمک سرمايه گذار به مرحله اجرا برساند.اما مهمترين موضوع اين است که براي توسعه کارآفريني در کشور بايد به کارآفرين ها اعتماد کرد و با حمايت از آن ها کارآفرين توانمند ساخت منظور از توسعه کارآفريني ايجاد فرهنگ کارآفريني در کشور است.علي سعيدي کارشناس اقتصادي درباره نقش دولت در کارآفريني اظهار کرد: «نقش دولت در توسعه کارآفريني بسيار مهم است. اولين کاري که دولت بايد انجام دهد اين است که يک ثبات اقتصادي را به وجود آورد تا سرمايه گذار راغب شود به سمت حمايت از کارآفرين جذب شود.سرمايه دار در هر کشوري يک مسئوليتي را برعهده دارد و آن اين است که از سرمايه خود براي توسعه اقتصادي و توليدات کشور استفاده کند.اما دولت بايد به اين موضوع توجه کند که براي ترغيب سرمايه دار نبايد در اين مرحله مسئوليت او را گوشزد کند، بلکه بايد با ايجاد ثبات و دادن يک‌سري امتيازات مانند تخفيف مالياتي، تخفيف بيمه تامين اجتماعي و … او را تشويق کند در چرخه حمايت از کارآفريني شرکت کند و با سرمايه گذاري در آن هم خود به سود خوبي دست پيدا کند و هم باعث اشتغال زايي در کشور شود و در ادامه توليدات داخلي نيز افزايش يابد. با اين کار دولت مي تواند سالم ترين چرخه اقتصادي را نيز به وجود آورد.»

فريدون شيرين کام به عنوان کارشناس اقتصادي و سياسي درباره اين موضوع مي گويد: «اقتصاد کشور ما در چندسال اخير يک اقتصاد تورمي بوده که اين موضوع باعث بي ثباتي بازار شده است به همين دليل سرمايه گذار ترجيح مي دهد تا سرمايه گذاري هاي کوتاه مدت تر با ريسک کمتر انجام دهد تا اينکه در چرخه توليدي که با ريسک بسياري زيادي همراه است سرمايه گذاري کند.در گذشته به دليل نبود تحريم ها ، صاحبان کارخانه مي توانستند بدون هيچ محدوديت مالي خريد خود را از کشورهاي ديگر انجام دهند و حتي هزينه آن خريد را ۶ ماه بعد بپردازند اما ديگر اين اتفاق نمي افتد و افراد بايد همان زمان هزينه را بپردازند و اين به ضرر سرمايه گذار است.دولت براي اينکه بتواند توليد در کشور را افزايش دهد بايد سرمايه گذار را جذب بازار توليد کند، براي اين کار هم نياز به ايده هاي جديد و نو دارد، پس با استفاده از ايده کارآفرين مي تواند حمايت سرمايه گذار را جلب کند و اين کار با اجرايي شدن ايده منجر به اشتغال زايي و توليد
مي شود.اما براي اين کار در ابتدا بايد اقتصاد کشور را با ثبات کند و در گام بعدي از ايده ها حمايت کند. اين جزء مطمئن ترين راه هاي جذب سرمايه دار است.»

*نقش زنان در کارآفريني
ماهرخ فلاح درباره نقش زنان درايجاد کارآفريني و اشتغال زايي بيان کرد: «با توجه به شرايط به وجود آمده در کشور از سيل گرفته تا زلزله و… بهتر است تا مردم زودتر از دولت وارد عمل شده و از کارآفريني در روستاها و شهرهاي محروم حمايت کنند. بسياري از کارآفريني ها مي تواند از جانب هنرهايي که زنان کشور ما بلد هستند ايجاد شود. ديگر مانند گذشته نيست که فقط يک مرد کار کند و خرج زندگي يک خانواده را بدهد، بلکه اين زن و مرد هستند که مي توانند با کمک يکديگر خرج زندگي را درآورند، چطور که امروزه در شهرهايي مانند بوشهر، ترکمن صحرا، زاهدان و خوزستان، زنان با دوباره احيا شدن هنرهاي دستي که داشته اند، کارآفريني و با اجراي آن به مرحله اشتغال زايي رسانده و باعث ارتزاق چندين خانواده شده اند. اما اين زنان بايد از طرف مردم، دولت، سرمايه گذار مورد اعتماد قرارگرفته و باور شوند.آن زمان است که مي توان ديد که چه تغييراتي در بخش توليد و توسعه اقتصادي هر منطقه اي به وجود خواهد آمد.»