معصومه شمسيني غياثوند |
راهيابي ۱۷ نماينده زن به دهمين دوره مجلس شوراي اسلامي هرچند به عنوان يک رکورد بعد از پيروزي انقلاب محسوب مي‌شود اما انتظار مي‌رفت که با افزايش حضور زنان در اين دوره بيش از سه سال آن سپري شده، شاهد دستاوردهاي بيشتري در جهت ارتقاء جايگاه زنان باشيم و از مشکلات اساسي اين قشر گره‌گشايي شود.با وجود اينکه نمي‌توان از عملکردهاي مثبت اما بسيار اندک فراکسيون زنان چشم پوشي کرد اما جايگاه واقعي زنان کشور در اين دوره از عملکرد فراکسيون زنان مجلس مغفول ماند و شاهد پيشرفت چشمگيري در جهت حل مشکلات اساسي جامعه زنان نبوديم. چرا که افزايش حواشي فراکسيون زنان مجلس مانع تحقق و رسيدگي به مشکلات اساسي زنان شد. به منظور بررسي عملکردها با پروانه سلحشوري، عضو اين فراکسيون به گفت‌وگو پرداختيم. او معتقد است که بانوان مجلس دهم در اين دوره منفعل عمل نکرده و اتفاقا اقدامات شايان توجهي انجام داده اند! حال آنکه بر همگان مسجل است، کاري صورت نپذيرفته، به قول فرشته ولي مراد از فعالان حقوق زن که پيش تر با روزنامه رسالت گفت و گويي داشته است، «نمايندگان زن اين دوره از مجلس نه به لحاظ نظري و نه به لحاظ تئوري و مديريتي سبقه و سابقه اي در حوزه زنان نداشته اند. ولي ما مي بينيم برنامه هايي که توسط سازمان ملل تعيين شده و براي ما از خارج بسته اند را با هياهو و جار و جنجال و شعار و شلوغ کردن، پيگيري مي کنند و اين برنامه ها عملا بي خاصيت است يعني موضوعي که در سطح گسترده؛ مسئله جامعه باشد در مجلس مطرح نمي شود و يا آنهايي که مطرح شده، پيگيري نمي شود.»او با ذکر مثال هاي متعدد تأكيد کرده است: قانون تسهيل ازدواج از سال ۸۴ تصويب شده، حالا زنان مجلس نبايد دولت را زيرسؤال ببرند که چرا آن را اجرايي نمي کني؟ اما به جاي اين کار، موضوعاتي که مي تواند باعث به وجود آمدن جاروجنجال بشود را مطرح مي کنند. حتي موضوعاتي که ما قانون آن را در کشور داريم، همين ممنوعيت ازدواج زير ۱۳ سال، قانونش در کشور موجود است اما دوباره به همين مسئله مي پردازند و به محض اينکه تعداد انگشت شماري خلاف اين مسئله عمل کرده، جنجال به راه مي اندازند. فردي، دخترش را در ۹ سالگي عقد مي کند، همان را علم مي کنند و مي گويند ما در برابر اين موارد مي ايستيم در صورتي که در اين زمينه قانون داريم، نمايندگان ما اگر خيلي بلدند، کاري کنند که در کشور اقدامات خلاف قانون انجام نشود. درباره لايحه تابعيت بايد تأكيد کنم که کسي از نظر معنا و مفهوم با آن مخالف نيست اما نتوانستند متني صحيح تهيه کنند. متن غلط بود. ما در کشور براي ازدواج زنان با مردان خارج از تابعيت ايراني قانون داريم، خب چه فايده اي دارد که طرحي بنويسند و آن قانون موجود را خدشه دار بکنند، از اين نظر است که مي گويم متن تهيه شده اشتباه است. حتما بايد کميسيون ها، کميته هاي کارشناسي داشته باشند و متن درست تهيه کنند، اينها غير از طرح مسئله کردن، خاصيت ديگري نداشته اند. اين را همه مي گويند که زن ايراني وقتي با مرد خارجي ازدواج مي کند، فرزندش تابعيت داشته باشد اما متن تهيه شده دچار اشکال بود و امتيازاتي که به زن ايراني مي داد را حذف کرده بود، به عنوان مثال مردي که متقاضي زن ايراني است بايد برود يک سري مسائل را اثبات بکند اما اين مورد حذف شده بود. حتي به جرئت مي گويم متني که تهيه کرده بودند، عاملي بود براي کودک همسري و عاملي بود براي اجحاف در حق دختران، به عنوان مثال مردي که مسئله دارد و بنا به دلايل مختلف مي خواهد به ايران بيايد، براي اينکه اجازه اسکان در کشور ما را بگيرد، دختري را از پدرش مي خرد و آن دختر را باردار مي کند و آن مرد اجازه اقامت دائم مي گيرد، يعني خودش مسئله دار بود. لذا متن مکتوب شده توسط اينها بسياري از حقوق زن براي ازدواج را ناديده گرفته بود، کما اينکه اين مسئله همين طور باقي ماند. ما نمي بينيم که نمايندگانمان مسئله مهمي به نفع زنان و خانواده را مصوب کرده باشند.»حال باتوجه به آنچه گفته شد، بازهم روزنامه رسالت در مسير ايفاي نقش حرفه اي خود، سخنان و دفاعيات سلحشوري را انعکاس داده است. او در رابطه با عملکرد فراکسيون زنان در اين دوره از مجلس گفت:
« در زمينه توانمندي زنان سرپرست خانواده، بيمه زنان خانه‌دار، افزايش بودجه ورزشي، برقراري عدالت جنسيتي شاهد گشايش‌هایي در اين دوره از مجلس به وسيله فراکسيون زنان بوديم.» عضو فراکسيون زنان در مجلس شوراي اسلامي معتقد است :« در اين دوره اشتغال زنان در نهادهاي دولتي افزايش يافته است. لايحه اسيدپاشي، حمايت از حقوق کودکان و نوجوانان و موضوع تابعيت به فرزندان زنان ايراني در اين دوره از مجلس به ثمر رسيد. چند طرح در دستور کار داريم از جمله افزايش حداقل سن ازدواج و اينکه ازدواج زير ۱۳ سال ممنوع شود.»
*حضور زنان در ورزشگاه با پيگيري‌هاي فراکسيون زنان
وي با بيان اينکه اين مردم هستند که بايد عملکرد فراکسيون زنان در مجلس را ارزيابي کنند، گفت: «مهم‌ترين خواسته ما اين بود که صداي زنان و به‌ويژه نسل جوان شنيده شود، حضور زنان در ورزشگاه با پيگيري‌هاي فراکسيون زنان بود هرچند که در اين زمينه موفق نشد و فيفا وارد عمل شد.»تسهيل وام ازدواج جوانان و اجباري کردن مشاوره قبل از ازدواج از جمله مواردي بود که سلحشوري به آن اشاره کرد و گفت: « طرح قاضي مشاور در دادگاه خانواده، اينکه راي او در دادگاه لحاظ شود و تنها نقش مشورتي نداشته باشد و طرح قيموميت فرزند به مادر از موارد ديگري بود که در دستور کار مجلس قرارگرفته است و اميدوار هستيم که تصويب شود.» عضو فراکسيون زنان مجلس شوراي اسلامي با اشاره به ورود اين فراکسيون به پرونده‌هاي دختران ايرانشهر و مشکلات مدارس پسرانه عنوان کرد: « در کشور مشکلات و معضلات اجتماعي فراواني وجود دارد و فراکسيون زنان در مجلس شوراي اسلامي در رابطه با اين نوع مشکلات نظارت داشته است.» سلحشوري بابيان اينکه همه مي‌دانند که تبديل سازمان ميراث فرهنگي گردشگري و صنايع‌دستي به وزارتخانه حاصل تلاش‌هاي من بوده است، خاطرنشان کرد: « اينکه سازمان ميراث فرهنگي گردشگري و صنايع‌دستي به وزارتخانه تبديل‌ شد براي کارنامه چهار سال عملکرد من کافي است.» اين نماينده مجلس در پاسخ به انتقادها از منفعل بودن فراکسيون زنان در مجلس و اينکه به دليل پرداختن به حاشيه‌ها نتوانسته عملکرد قابل قبولي را داشته باشد، اظهار داشت: « اين موضوع داراي بعد سياسي است اما من فکر مي‌کنم که پرکارترين دوره مجلس کشور بوده‌ايم. زنان اين دوره از مجلس حضور فعالي را داشته‌اند و اتفاقا منفعل نبوده‌ايم.» وي با بيان اينکه عملکرد فراکسيون زنان مجلس به‌درستي انتقال داده نشده است، گفت: « رسانه فراگيري براي اينکه صداي خود را به مردم برسانيم نداشته‌ايم درحالي‌که بسياري از طرح‌ها ازجمله اسيدپاشي در سطح کلان و ملي کم‌کاري نبوده است. برخي رسانه‌ها عليه من هستند و برنامه‌هاي من را بايکوت مي‌کنند درحالي‌که آماده نقد منصفانه هستم.»
*اجراي بيش از ۸۰ درصد طرح‌هاي موفق در مجلس نهم
در پاسخ به گفته هاي سلحشوري، لاله افتخاري، نماينده سابق مجلس شوراي اسلامي در گفت‌وگو با «رسالت» بابيان اينکه بسياري از عملکرد‌هاي مثبت فراکسيون زنان مجلس دهم در دوره‌‌هاي قبل پيگيري شده بود، عنوان کرد: « بيش از ۸۰ درصد عملکردهاي موفق و مثبت که مدعي انجام آن هستند در مجلس دوره نهم پيگيري شده بود. طرح آن ارائه داده ‌شده بود و تنها مورد تصويب قرار نگرفته بود ازجمله اجراي بيمه زنان خانه‌دار که دولت به دليل بودجه با آن موافقت نکرده بود.» نماينده سابق مجلس شوراي اسلامي با انتقاد از اينکه بسياري از برنامه‌هاي فراکسيون زنان در اين دوره مجلس از اولويت‌هاي اصلي مشکلات زنان جامعه نبوده است، گفت: « اين برنامه‌ها از جمله حضور زنان در ورزشگاه و دوچرخه‌سواري آنها خواست کشورهاي بيگانه و سازمان ملل است که هيچ‌گاه خواهان سعادت ملت نيستند. متأسفانه فراکسيون زنان هم‌صدا با دشمنان قسم‌خورده ما شدند و گره از مشکلات اصلي زنان جامعه را باز نکردند.» وي بابيان اينکه در برخي موارد شاهد اقدامات مثبت و بسيار اندک از سوي فراکسيون زنان در مجلس دوره دهم بوديم، گفت:
« از اين بابت جاي تشکر و قدرداني وجود دارد اما با توجه به افزايش حضور زنان در اين دوره از مجلس انتظار مي‌رفت که مشکلات چند برابر دوره‌هاي مجلس گذشته حل شود اما موفقيتي در اين زمينه حاصل نشد.» افتخاري ضمن قدرداني از رئيس قوه قضائیه و پذيرش ملاقات با زنان فراکسيون مجلس شوراي اسلامي عنوان کرد: « اين نگاه مثبت و منطقي رياست قوه قضائیه به فراکسيون زنان مجلس شوراي اسلامي بوده است درحالي‌که در مجلس نهم قوه قضائيه اجازه ملاقات به اعضاي فراکسيون زنان در مجلس را ندادند.»وي بابيان اينکه برخي از زنان مجلس اين دوره از نماينده شدن اظهار پشيماني کرده بودند، گفت: « اين موضوع در شأن نمايندگان زن مجلس نيست که از ابتدا اطلاع نداشته باشند که قدم در چه راهي گذاشته‌اند و وارد کجا شده‌اند. براي آنها کسر شأن است که از نمايندگي مجلس پشيمان شوند و بگويند که اينجا کجاست؟»افتخاري همچنين معتقد است: «مسائلي مثل کودک همسري، خروج بانوان از کشور بدون اجازه همسر بيش از منفعت، موجب بروز برخي مشکلات شد در حالي که بهتر بود به مشکلات اصلي بانوان ازجمله اجراي کامل مرخصي زايمان، بيمه زنان خانه‌دار و سرپرست خانوار، کاهش ساعت کار زنان و تسهيل شرايط ازدواج جوانان بيشتر رسيدگي مي‌شد.»
نماينده سابق مجلس شوراي اسلامي با اشاره به مغفول ماندن جايگاه واقعي زنان در نگاه اسلام و نظام جمهوري اسلامي خاطرنشان کرد: « فراکسيون زنان در دوره دهم مجلس شوراي اسلامي در دام کشورهاي بيگانه و دشمنان قسم‌خورده ما افتادند. آنها به دليل کم آگاهي نتوانستند جايگاه واقعي زنان در نگاه اسلام و جمهوري اسلامي را در مجامع بين‌المللي نشان دهند که اين موضوع حتي از روي عدم آگاهي باشد باز هم قابل‌پذيرش نيست.»