|حسن شجاعي|
مراسم يک عمر دستاورد ادبي و هنري «ژان کلود کرير» نويسنده فرانسوي با حضور جمعي از اصحاب هنر و علاقمندان به اين هنرمند بزرگ در مجموعه دايره المعارف بزرگ اسلامي برگزار شد.
ژان کلود کرير فيلمنامه‌نويس و نويسنده فرانسوي است که سابقه عضويت در هيئت داوران جشنواره کن را داشته و دوبار نامزد دریافت جايزه فيلمنامه در جشنواره اسکار شده است و با علاقه زياد در خصوص فرهنگ و هنر ايران تلاش داشته تا اشعار شعراي بزرگ ايران زمين نظير مولوي را به زبان فرانسوي ترجمه کرده و در اين زمينه آثار زيادي را نيز ارائه کرده است.
در حاشيه اين مراسم «فيليپ تيبو» سفير فرانسه در گفت و گو با خبرنگار «رسالت» ضمن اشاره به تبادلات فرهنگي ايران و فرانسه خاطرنشان کرد: ارتباطات فرهنگي بين دو کشور بسيار گسترده و زياد است و ما از حضور هنرمندان ايراني و فرانسوي در برنامه هاي مختلف هنري استقبال مي کنيم.
وي خاطرنشان کرد: در زمينه توسعه همکاري هاي فرهنگي دوکشور بسيار علاقه منديم تا اين روابط به ويژه در حوزه سينما گسترش يابد و حضور کرير در ايران کمک بسيار زيادي به توسعه اين ارتباطات خواهد کرد.
وي سپس به عنوان سخنران در جايگاه قرار گرفت و طي سخناني گفت: «ژان کلود کرير» سال گذشته براي دريافت جايزه فارابي به ايران آمد و اين بار نيز مراسم بزرگداشتي براي او برپا شده است، اما اين تنها دليل حضور او در ايران نيست بلکه «ژان کلود کرير» علاوه بر حضور در عرصه نويسندگي، فيلمنامه، ترجمه و… در زمينه طراحي نيز استعداد زيادي دارد و نمايشگاهي از آثار او در گالري دستان برپا شده است. وي ادامه داد: آثاري که در اين نمايشگاه به معرض ديد گذاشته شده نتيجه جوشش خلاقيت «ژان کلود کرير» است و هر بيننده‌اي مي‌تواند در اين آثار بخشي از روزمره خود را پيدا کند و در واقع مي‌توان اين آثار را دريچه‌اي به جهان هستي ناميد.
سفير فرانسه در ايران با اشاره به حضور افراد مختلفي از حوزه‌هاي موسيقي، سينما، فلسفه و طراحي در مراسم شب «ژان کلود کرير» گفت: طيف گسترده هنرمندان و افراد حاضر در مراسم نشان‌دهنده عمق استعدادها و توانايي‌هايي او است. آثار کرير بسيار گسترده و غني هستند و بايد از «نهال تجدد» همسر او که به‌عنوان يک مولوي شناس برجسته ياد کنيم که با همکاري او، کرير اشعاري از مولوي را به فرانسوي ترجمه کرده و در واقع به فرهنگ مردم ايران ارج نهاده است.
سخنران بعدي اين مراسم شهرام ناظري خواننده و استاد موسيقي سنتي ايران بود که طي سخناني گفت: فعاليت‌هاي «ژان کلود کرير» در خصوص مولوي بسيار ارزنده است و در واقع مي‌توان او را پل ارتباطي بين ايران و فرانسه دانست. متأسفانه در ايران اهميت زيادي به مشاهير فرهنگي داده نمي‌شود، اما در گوشه و کنار جهان بزرگاني مانند ژان کلود کرير خدمات زيادي را به فرهنگ ما انجام مي‌دهند.
ناظري با بيان اينکه تاکنون ترجمه‌هاي بسياري از مولوي به ساير زبان‌ها انجام شده است گفت: من با بسياري از بزرگاني که اين ترجمه‌ها را انجام داده بودند در ارتباط بودم اما با مشاهده کارهاي ژان کلود کرير درباره مولوي با کارهاي جديدي روبه رو شدم، ضرباهنگي که ژان کلود کرير در خواندن ترجمه اشعار به فرانسوي رعايت مي‌کند به‌قدري دقيق است که بدون دانستن زبان فرانسوي مي‌توان فهميد که اين ترجمه کدام شعر مولوي است و در واقع نشانگر حس عميق و شگفت‌انگيز او به مولوي است.
وي با اشاره به اهميت زبان فارسي براي مولوي گفت: مولوي سال‌ها در کشوري زندگي کرد که زبان فارسي در آن وجود نداشت اما تمام اشعار او به زبان فارسي سروده شد که نشان از جايگاه والاي زبان فارسي در نزد او دارد. «شهرام ناظري» در پايان سخنان خود ابياتي از مولوي را با آواز اجرا و به ژان کلود کرير تقديم کرد.
«نهال تجدد» مولوي پژوه و همسر ژان کلود کرير سخنران بعدي مراسم بود و با بيان اينکه يکي از درس‌هايي که از ژان کلود کرير آموخته‌ام نترسيدن از کارهاي سخت و سخت کار کردن است افزود: شايد توقع اين باشد که به‌عنوان همسر ژان کلود کرير از زندگي خصوصي او صحبت کنم، اما زندگي خصوصي او از کارهاي و فعاليت‌هاي حرفه‌اي اش جدا نيست و شناخت ژان کلود کرير با شناخت کارهاي او ميسر مي‌شود.
وي با اشاره به مطرح شدن پيشنهاد نوشتن زندگي‌نامه مولوي به «ژان کلود کرير» گفت: در يکي از فستيوال‌ها تهيه‌کنندگان ترک از ژان کلود خواستند زندگينامه مولوي را براي ساخت فيلمي با بازي لئوناردو دي‌کاپريو بنويسد ولي او مخالفت کرد، اما اين موضوع جرقه‌اي براي نوشتن اين فیلمنامه را زد و تحقيق درباره آن را شروع کرديم.
تجدد افزود: دوران مولوي روزگار حمله و فتح مغول‌هاست و ژان کلود براي نوشتن فیلمنامه تصميم گرفت از صحنه‌اي شروع کند که جلال‌الدين کوچک در حال ماهيگيري است اما به‌جاي ماهي جسدي صيد مي‌کند. ابتدا فکر کرديم براي ساخت آن در ايران با مشکل مواجه هستيم و در خارج نيز متأسفانه آن‌چنان‌که بايد مولانا شناخته شده نيست اما خوشبختانه اين اتفاق در حال رخ دادن است.
همچنين «مهدي حسيني» تهيه‌کننده فيلم نيز با بيان اينکه توليد فيلم مولوي بر اساس فیلمنامه «ژان کلود کرير» به يک کارگردان اسپانيايي به نام «سانتياگو اني گورنا» سپرده شده است افزود: آثار «ژان کلود کرير» داراي ارزش بسيار زيادي هستند و نام‌هايي که ژان کلود بر روي آثار خود گذاشته بسيار هنرمندانه هستند و من با گذاشتن اين اسم‌ها کنار هم دکلمه‌اي را براي تقدير از او آماده کردم.
در پايان اين مراسم «ژان کلود کرير» طي سخناني گفت: وقتي مي‌خواهيم به يک فرهنگ اهميت بدهيم در واقع بايد مردم آن فرهنگ را هم دوست داشته باشيم که براي عشق به اين ملت همسر من نقش مهمي را ايفا کرد. من بارها به ايران سفر کردم و هر بار به هر نقطه‌اي از ايران که رفتم از من به‌خوبي پذيرايي شد و با احترام با من برخورد شد.
کرير با اشاره به نقش بسيار مهم مهين تجدد در ايجاد شناخت او از زبان فارسي و پهلوي باستاني گفت: من همراه با همسرم و مهين تجدد ۱۰۰ غزل از مولانا را ترجمه کرديم و تلاش من اين بود که قبل از ترجمه ريتم شعر را درک کنم و بعد به ترجمه بپردازم.