نفيسه امامي
وزارت خزانه داري آمريکا در بيانيه اي اعلام کرد: «شرکت صنايع پتروشيمي خليج فارس که بزرگ‌ترين هلدينگ پتروشيمي ايران به شمار مي رود، به همراه کليه شرکت هاي زيرمجموعه و نيز عاملان فروش آن در کشورهاي خارجي را به فهرست شرکت هاي تحت تحريم خود افزوده است.» شرکت صنايع پتروشيمي خليج فارس به دليل آنچه حمايت مالي از قرارگاه سازندگي خاتم الانبياء
خوانده شده، در ليست سياه بازوي سياست خارجي وزارت خزانه داري آمريکا قرار گرفته است . اما به رغم هياهوي رسانه اي مقامات آمريکايي پس از تحريم شرکت صنايع پتروشيمي خليج فارس، برخي تحليل گران اين اقدام را به نوعي حرکت نمادين تلقي کرده اند.
بخشايش اردستاني عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس نهم در گفت و گو با رسالت درباره تحريم هاي جديد آمريکا بر پالايشگاه ستاره خليج فارس و تاثيرات آن گفت: «آمريکا تحريم هاي زيادي بر ايران اعمال کرده است. برخي از اين تحريم ها در گذشته اعمال شده اما براي ايجاد جو رواني رسانه اي است زيرا ترامپ متخصص انجام نمايش در مسائل تجاري است.»
وي ادامه داد: «آمريکا در موضوعاتي که به آنها نياز دارد تحريم اعمال نمي کند اما پالايشگاه هاي ايران از گذشته توسط آمريکا تحريم شده بود و بنابراين نياز به اعلام دوباره نداشت اما شايد چون پالايشگاه جزو بخش خصوصي محسوب مي شود و اين طور متبادر مي شد که آمريکا مراعات بخش خصوصي ايران را کرده، بعد از تکميل پالايشگاه توسط سپاه، مورد تحريم قرار گرفت.»
اردستاني بيان کرد: «پالايشگاه ستاره خليج فارس در ابتدا قرار بود توسط شرکت توتال تکميل شود اما به بخش خصوصي، شصتا و سازمان بازنشستگي واگذار شد اما در نهايت سپاه آن را تکميل کرد و مدت ها هم براي تامين قطعه، تحريم بود. در زمان آقاي زنگنه بودجه و ارز براي واردات دستگاه هاي پالايشگاه تعيين شده بود اما آقاي زنگنه يا نتوانست يا به هر دليل ديگري اين واردات به تعويق افتاد و سپاه براي نشان دادن توانايي بومي اين پالايشگاه را تکميل کرد.»
وي اضافه کرد: «با ساخت اين پالايشگاه در زمينه تامين بنزين تا حدودي خودکفا شديم اگرچه هنوز هم بنزين وارد مي کنيم. ولي بايد توجه داشت که وقتي بنزين به طور کامل وارد نشود ارزآوري براي کشور صورت مي گيرد و ارز داخلي پس انداز مي شود.»
اردستاني افزود: «آنچه که مسلم است آمريکا به دنبال ايجاد توافق است. کليد طلايي ترامپ در منطقه خاورميانه و آسيا، مذاکره با ايران و کره شمالي است و از طريق اين دو کشور مي تواند ميلياردها دلار اسلحه به عربستان، امارات، کره جنوبي و ژاپن بفروشد.»
وي با تاکيد بر اينکه آمريکا نياز به مذاکره با ايران دارد و اين نياز به مراتب بيشتر از نياز ايران به مذاکره براي آمريکاست، گفت: «ترامپ فشارهاي رواني و شروطي را که تعيين کرده با سيگنال هايي از ايران مبني بر اعمال فشار ظالمانه و زورگويي دريافت مي کند در نتيجه به دنبال آرام تر کردن فضا مي رود زيرا نياز به مذاکره دارد. ترامپ به دنبال تفهيم اين مسئله به باراک اوباما، جان کري و تيم آنهاست که بهتر از آنها مي تواند مذاکره کند. ضمن اينکه اگر مذاکره اي هم ميان اين دو کشور صورت بگيرد بيش از آنکه ايران به آمريکا امتياز دهد، مي تواند امتياز بگيرد.» اردستاني با اشاره به حضور نخست وزير ژاپن براي ميانجي گري ميان ايران و آمريکا و همزمان اعمال تحريم هاي جديد وزارت خزانه داري آمريکا بر پالايشگاه ستاره خليج فارس گفت: «آمريکايي ها همواره براي خود نقش کدخدا و ناظم نظام بين الملل را در نظر دارند و معتقدند اصول جهاني را از جنگ جهاني دوم تاکنون برقرار کرده اند و براي مذاکره با کشورهاي مقابل خود، فشار وارد کرده تا طرف مقابل را مجبور به مذاکره کنند. رفتار آمريکا از گذشته تا کنون بر اساس همين روش بوده است.» نماينده سابق مجلس درباره عقب نشيني آمريکا از مواضع سخت گيرانه اش گفت: «عقب نشيني
ترامپ از مواضع خود طبيعي بود زيرا آقاي ظريف و وزارت امورخارجه جواب او را دادند و آقاي روحاني هم اعلام کرده بود مذاکره بايد بر مبناي احترام متقابل باشد. به همين علت ترامپ اعلام کرد علاقه‌مند به مذاکره درباره مباحث هسته اي است تا امتياز مذاکره هسته اي به نام وي باشد.»
اردستاني اضافه کرد: «ژاپن و کره جنوبي ايالت هاي ۵۱ آمريکا محسوب مي شوند و ترامپ در سفر اخير خود به ژاپن به دنبال فروش هواپيماهاي اف ۳۵ بود. ضمن اينکه ژاپن هم ارتباط خوبي با ايران دارد و از اين کشور خواست تا با ايران مذاکره داشته باشد. اما بعد از آنکه مقام معظم رهبري در سخنراني شان در ۱۴ خرداد نشان دادند که فصل الخطاب و تصميم گيرنده نهايي درباره مذاکره با آمريکا ايشان هستند و اعلام کردند با آمريکا مذاکره نمي کنيم، لحن ترامپ تغيير کرد و متوجه شد امکان ايجاد دوصدايي در ايران وجود ندارد لذا فشار را زيادتر کرد که در زمان حضور شينزو آبه به نتيجه برسد.»
اردستاني معتقد است: «احتمال مي رود نخست وزير ژاپن از ايران دست خالي برنگردد زيرا بيان مي کند ترامپ فقط به دنبال مباحث هسته اي است تا دولت فعلي آمريکا افتخار امضاي توافقنامه را داشته باشد.»
اين استاد دانشگاه تصريح کرد: «وقتي مقام معظم رهبري در سخنراني شان ۷۶ مرتبه راجع به مقاومت صحبت کردند و آمريکايي ها هم در سخنراني هاي خود راجع به ايران صحبت مي کنند، بالطبع حساسيت در روابط را به وجود مي آورد.»
رسانه اي شدن تحريم صنعت پتروشيمي ايران و پالايشگاه خليج فارس اگر تاثير چنداني هم بر فروش و قدرت ارزآوري فرآورده هاي پتروشيمي نداشته باشد، بي شک بيانگر عدم اعتماد به دولت آمريکاست. نکته اي که بارها توسط مقام معظم رهبري گوشزد شد.
روح الله قاسميان کارشناس مسائل بين المللي نيز در گفت و گو با رسالت با بيان اينکه تحريم اخير آمريکا بر صنعت پتروشيمي دو جنبه دارد، گفت: «نکته اول اينکه ترامپ با اين کار به رغم همه اظهارات خود مبني بر آماده بودن براي مذاکره با ايران و جلب اعتماد کشورها براي واسطه گري يا اعمال فشار بر ايران، صحبت هاي قبلي خود را نقض کرد و روي ديگر ترامپ را به ما نشان داد که فرد قابل اعتمادي نيست زيرا هنوز چند روز از سفر مقامات آمريکايي به کشورها و درخواست مذاکره با ايران بيشتر نگذشته است.» وي بيان کرد: «کساني که به مذاکره با آمريکا خوشبين هستند بدانند آمريکا قابل اعتماد نيست و بيان مذاکره حقه و حربه است. مقام معظم رهبري هم در حين مذاکره برجام و بعد از آن بارها تکرار کردند که به آمريکا اعتمادي نيست و اين مسئله روز به روز بيشتر مشخص شد.»
قاسميان تصريح کرد: «دوم اينکه از روزي که آمريکا تصميم بر اعمال فشار بر ايران گرفت، گلوگاه هاي رسمي کشور محدود شد حتي سازوکار INSTEX که براي دارو و غذا راه اندازي مي شود کشورهاي اروپايي را با تهديد آمريکا روبه‌رو کرد و ما به رغم دهها بار اعتراف اروپايي ها براي راه اندازي INSTEX، هيچ رويدادي را شاهد نبوديم. تحريم صنعت پتروشيمي اتفاق جديدي نيست و فراتر از پتروشيمي کشور با تحريم ها روبه‌رو است.»
اين کارشناس مسائل بين المللي با بيان اينکه تحريم هايي که اخيرا در ليست وزارت خزانه داري آمريکا قرار گرفته اولين و آخرين آن نخواهد بود، گفت: «تا زماني که دولت ترامپ در راس امور است، اين وضعيت ادامه دارد. با اين وضعيت بعيد مي دانم ايران قدمي براي مذاکره بردارد. دولت آمريکا هراز چندگاهي براي زنده نگه داشتن فشارهاي بين المللي، ليستي از طرف وزارت خزانه داري آمريکا اعلام مي کند. ضمن اينکه چندي قبل هم ليست تحريم شرکت هاي هواپيمايي اعلام شد که قبلا هم تحريم بودند.»
قاسميان در پايان سخنانش گفت:« آمريکا که اجازه ورود کمک براي سيل زدگان ايراني را نمي دهد چطور راضي مي شود فرآورده هاي پتروشيمي ايراني که ارزآوري براي کشور دارد، فروخته شود. رسانه اي شدن تحريم هاي اخير بيشتر جنبه جنگ رواني و تشديد فشارهاي رواني بر مشتريان محصولات پتروشيمي دارد».