معصومه پورصادقی
دبیر گروه سیاسی
جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اخیرا برای تعویض کارت حافظه و سرویس تجهیزات نظارتی مشخص‌شده توافق کردند، که این توافق مانع صدور قطعنامه غربی علیه ایران در شورای حکام آژانس شد.
این توافق حسن‌نیت جمهوری اسلامی ایران برای ادامه همکاری با آژانس اتمی را نشان داد، اما مدیرکل آژانس در گزارشی که چند روز گذشته منتشر شد، از عدم اجازه ایران به این نهاد برای سرویس تجهیزات نظارتی در مجتمع «تسا» کرج خبر داد.
مجتمع کرج چندماه پیش و اوایل تابستان هدف خرابکاری قرارگرفته بود و به همین دلیل  تهران معتقد است که آن مجتمع در شمول توافق ایران و آژانس قرار ندارد.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به استفاده از تجهیزات « مشخص‌شده» این‌طور گفت که مجتمع کرج به دلیل خرابکاری، موضوع موردتوافق در بیانیه مشترک طرفین نبوده است، به همین دلیل تهران گزارش اخیر آژانس درباره عدم دسترسی برای سرویس تجهیزات نظارتی در مجتمع کرج را اشتباه می‌داند.
  آژانس به دنبال گستره توافقات با تهران
اما به نظر می‌رسد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در پی فضای توافق با تهران، به دنبال توسعه گستره توافقات خود با ایران است و تلاش می‌کند تا مجتمع کرج را ذیل توافق خود با تهران تعریف کند.
این درحالی است که خرابکاری در مجتمع تسای کرج توسط طرف‌هایی انجام‌شده است که مسوردحمایت آمریکا و کشورهای اروپایی قرار دارند و از طرفی یکی از دیگر وظایف آژانس حمایت و کمک به تأمین برنامه‌های هسته‌ای صلح‌آمیز کشورهاست. اما این نهاد نه‌تنها هیچ اقدامی را در راستای ممانعت از خرابکاری در تأسیسات هسته‌ای ایران نکرده بلکه همواره با سکوت خود، مشوق ادامه این‌گونه حملات و خرابکاری‌ها بوده است.
بنابراین این تهران نیست که باید تاوان خرابکاری‌ها و اقدامات تروریستی طرف‌های دیگر را بپردازد. شاید این اتفاق به عاملی تبدیل شود که آژانس و کشورهای غربی حواس خود را در خصوص حملات طرف‌های ثالث به تأسیسات هسته‌ای ایران بیشتر جمع کنند و بدانند که این‌گونه حملات می‌تواند تبعاتی را به دنبال داشته باشد.
بیانیه اروپا علیه ایران
اروپایی‌ها در بیانیه خود نسبت به فرازهایی از گزارش ادعایی آژانس مبنی بر اینکه ایران توضیحات فنی معتبری را درباره وجود ذرات اتمی ساخت انسان که نخستین بار در فوریه سال ۲۰۱۹ شناسایی شد ارائه نکرده عمیقا ابراز نگرانی کردند. 
آن‌ها در این بیانیه عنوان کردند که این نگرانی پادمانی درحالی است که بالغ‌بر ۱۸ ماه
 از تعاملات فشرده میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گذرد. «بنابراین ما قویا از ایران می‌خواهیم تا به‌طور کامل با آژانس همکاری کند و به‌گونه‌ای معقول، فنی و بدون فوت وقت این مسئله را شفاف‌سازی کند.»
واکنش آمریکایی‌ها به گزارش آژانس
از سوی دیگر، لوئیس آل بونو، کاردار آمریکا نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در بیانیه‌ای ادعا کرد: «ایالات‌متحده آمادگی دارد تا سریعا به تفاهم درباره بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام دست‌یافته و آن را اجرا کند. هرچند ایران اشاره‌کرده که همین هدف را دنبال می‌کند، اما از مخالفتش با ارائه دسترسی لازم جهت سرویس تجهیزات نظارتی این سازمان که طبق بیانیه مشترک ۱۲ سپتامبر بین ایران و آژانس توافق شد، عمیقا نگران هستیم.»
وی مدعی شد: «این دسترسی برای تداوم اطلاع آژانس از فعالیت‌های هسته‌ای مرتبط با برجام لازم و اجرای فوری هرگونه تفاهم در زمینه بازگشت متقابل به برجام مهم است.»
 واکنش غریب آبادی به طرف‌های غربی
به دنبال گزارش مدیرکل آژانس درخصوص عدم اجازه ایران برای نصب مجدد دوربین‌های نظارتی در مجتمع تسای کرج، کاظم غریب آبادی سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین، با انتشار چندین توییت نوشت: 
«عمیقا مایه تأسف است که بعد از سه اقدام خرابکارانه تروریستی در تأسیسات هسته‌ای ایران در طول یک سال گذشته، آژانس هنوز این اقدامات شرورانه را، برخلاف قطعنامه‌های متعدد کنفرانس عمومی آژانس و مجمع عمومی سازمان ملل و حتی صبه خاطر تجهیزات و اموال خود و ایمنی و امنیت بازرسان‌اش، محکوم نکرده است.»وی در ادامه این‌طور نوشت: «هر تصمیم ایران در مورد تجهیزات نظارتی آژانس صرفا بر مبنای ملاحظات سیاسی بوده و نه حقوقی؛ ازاین‌رو، آژانس نمی‌تواند و نمی‌بایست حقی برای خودش در این زمینه قائل شود.»وی ادامه داد: «بیانیه مشترک ۱۲ سپتامبر رئیس سازمان انرژی اتمی و مدیرکل آژانس نیز با حسن نیت ایران و باهدف جایگزینی کارت‌های حافظه «تجهیزات مشخص‌شده» حاصل شد. اقدامات آژانس برای اجرای این هدف نیز از ۲۰ تا ۲۲ سپتامبر انجام گرديد.این در حالی است که در طول  گفت وگوها در تهران و اخیرا در وین نیز به‌طور واضح خاطرنشان شد ازآنجاکه تحقیقات امنیتی و قضائی در مورد مجتمع تسای کرج همچنان ادامه دارد، تجهیزات نظارتی این مجتمع در زمره تجهیزات تحت سرویس فنی قرار نمی‌گیرند.» به همین خاطر بود که از عبارت «تجهیزات مشخص‌شده» در بیانیه مشترک  استفاده گردید. ازاین‌رو، گزارش ۲۶ سپتامبر مدیرکل آژانس دقیق نبوده و قطعا فراتر از تفاهمات حاصله برابر بیانیه مشترک می‌باشد.این در حالی است که از طرفی دیگر، طرف‌های برجامی به‌ویژه آمریکا واروپایی‌ها تاکنون به هیچ‌کدام از تعهدات خود در این توافق عمل نکرده اند. به همین دلیل آن‌ها نمی‌توانند انتظار تعهدات ویژه و برجامی را از ایران داشته باشند.جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده است که دسترسی‌های برجامی فقط و فقط در صورتی بازخواهند گشت که طرف‌های مقابل نیز به‌طور کامل و مؤثر به تعهدات خود در این  توافق برگردند.بعد دیگر این ماجرا این است که به نظر می‌رسد کشورهای غربی، به دنبال این هستند که از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که یک‌نهاد فنی باید باشد، به‌عنوان اهرمی سیاسی، در میز مذاکرات وین استفاده کنند. به همین دلیل گزارش‌های گاه‌وبی گاه منفی آژانس باهدف تقویت موضع مذاکراتی کشورهای اروپایی و آمریکا است.