تسلیحات هوشمند هواپایه را می‌توان یکی از ارکان اصلی قدرت هوایی در حوزه آفند برشمرد چراکه امروزه با توسعه سامانه‌های نوین پروازی و الکترونیکی، بسیاری از محاسبات مربوط به پرتابه‌های هوایی توسط کامپیوترها به منظور کاهش خطای انسانی (Human Errors) انجام می‌شود.

تسلیحات هواپایه هوشمندی که قابلیت هدایت دقیق برای اصابت به هدف را داشته باشند، یکی از حوزه‌هایی است که طی سالهای گذشته در کشورمان به طور جدی مورد توجه قرار گرفته و در این مدت شاهد دستاوردهای قابل توجهی بوده است.

آخرین دستاوردهای این حوزه در قالب سه بمب هواپایه هوشمند، صبح امروز توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح رونمایی شد و بمب‌های «یاسین»، «بالابان» و نسل جدید و پیشرفته تر بمب‌های اپتیکی «قائم» رسما وارد چرخه عملیاتی نیروهای مسلح شد.

** یاسین؛ برگ برنده جنگنده‌های ارتش و سپاه

نام بمب یاسین نخستین بار در آبان ماه سال ۱۳۹۶ و در حین اجرای هفتمین رزمایش فدائیان حریم ولایت، مطرح شد که در مرحله نهایی این رزمایش، یاسین از فاصله ۶۰ کیلومتری توسط جنگنده F-۷ نیروی هوایی ارتش به سمت هدف رها شد و پس از طی مسیر پروازی، با موفقیت به هدف خود اصابت کرد.

بمب یاسین نصب شده بر روی جنگنده اف-۷

مزیت استفاده از این بمب که در زمره تسلیحات هواپایه دورایستا محسوب می‌شود، قابلیت اجرای عملیات خارج از رینگ‌های پدافندی دشمن است. به این معنا که جنگنده خودی بدون آنکه در معرض خطر اصابت توسط سامانه های پدافندی برد متوسط دشمن قرار بگیرد، قادر خواهد بود تا هدف خود را منهدم کند.

نحوه عملکرد بمب‌های دورایستا و هدایت شونده مبتنی بر کامپیوتر پروازی است که بر روی آنها قرار دارد و مختصات نقطه هدف توسط اپراتور بر روی آن وارد می‌شود. کامپیوتر پروازی بمب با انجام خودکار محاسبات، سرعت و ارتفاع لازم برای رها کردن (Release) بمب از جنگنده را در اختیار خلبان خواهد گذاشت.

سطوح کنترل پروازی تاشو (بال و بالک) که بر روی قسمت فوقانی این بمب نصب شده است، بمب را قادر خواهد ساخت تا به سمت هدف پروازی دقیق داشته باشد و مسیر خود را اصلاح کند.

دیگر ویژگی بارز بمب‌های هدایت شونده، قابلیت عملیاتی آنها در شرایط آب و هوایی مختلف و تمام طول شبانه روز است، چراکه استفاده از بمب های عادی، نیازمند وجود دید برای خلبان است تا بتواند اهداف خود را به دقت بمباران کند، اما بمب‌های مجهز به سیستم هدایت شونده، از آنجایی که اطلاعات هدف از قبل بر روی آنها بارگذاری شده، نیازی به شرایط مطلوب آب و هوایی و دید(Visibility) نخواهند داشت.

بیشتر بخوانید:

«فیترهای ایرانی» با کدام تسلیحات اوج گرفتند/ بسته چشمگیر سپاه در ارتقای سوخوهای زمین‌گیر

مردادماه سال گذشته و در جریان بازدید سرلشکر محمدعلی جعفری فرمانده وقت کل سپاه پاسداران از پایگاه هوایی نیروی هوافضای سپاه در شیراز، نمونه‌ای از بمب یاسین در مقابل جنگنده سوخو-۲۲ نیروی هوافضای سپاه قرار داشت که حکایت از عملیاتی شدن این بمب بر روی جنگنده های «فیتر» سپاه داشت.

جنگنده سوخو-۲۲ نیروی هوافضای سپاه و بمب یاسین

** غرش کرار با «بالابان»

«بالابان» که نام آن برگرفته از گونه بزرگی از پرنده شاهین است، دومین بمب رونمایی شده توسط وزارت دفاع بود که این بمب نیز در هفتمین رزمایش فدائیان حریم ولایت توسط پهپاد کرار رها شد و با موفقیت به هدف خود در فاصله ۲۰ کیلومتری اصابت کرد.

این بمب نیز مانند بمب یاسین از سیستم‌های هدایت شونده برخوردار است و هدایت آن مبتنی بر عملکرد ترکیبی GPS و INS (سامانه ناوبری اینرسی) است که پس از رها شدن توسط پرنده حامل، بالک های تا شونده آن باز شده و به سمت هدف که مشخصات آن قبل از پرواز بر روی کامپیوتر بمب بارگذاری شده پرواز خواهد کرد.

جت بمب افکن کرار

با عملیاتی شدن بمب «بالابان» که به گفته وزیر دفاع بیش از ۲۵ کیلومتر برد دارد، پهپادهای جت کرار که تا کنون به بمب‌های سقوط آزاد و موشک هوا به هوا مجهز بودند، قادر به اجرای عملیات دقیق و بمباران نقطه‌ای خواهند بود.

** بلای جان تروریست‌ها دقیق تر شد!

سومین بمبی که توسط وزارت دفاع رونمایی شده، نسل جدید بمب‌های نقطه زن اپتیکی قائم است که در نمونه جدید به سیکرها(جستجوگر) جدید تجهیز شده است.

مشخصات نمونه اولیه بمب قائم

جستجوگرهای لیزری، پردازش تصویری و فروسرخ جدیدی که بر روی بمب‌های قائم نصب شده، دقت این بمب ها را به نیم متر رسانده که برای دقت در انهدام اهداف بسیار موثر خواهد بود. قائم که می‌تواند انواع سرجنگی‌های نفوذ کننده و ترکشی را در خود جای دهد، محدوده عملکردی از ارتفاع ۴ تا ۱۰ هزار پا خواهد داشت.

هر فروند پهپاد مهاجر-۶ قادر به حمل ۲ تیر بمب قائم است

آنچه از تصاویر نسل جدید بمب قائم قابل برداشت است، افزایش مساحت بال‌های کنترل کننده در قسمت جلوی بمب است که در پایداری بیشتر این بمب حین پرواز و نهایتا افزایش دقت در اصابت منجر خواهد شد.

بمب هوشمند قائم قابلیت نصب بر روی انواع پهپادها، بالگردها و حتی جنگنده ها را دارد، اما به گفته امیر حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح این بمب برای نصب بر روی پهپادهای رزمی شاهد-۱۲۹، حماسه و مهاجر-۶ توسعه یافته باشد.

بمب های سری جدید قائم که شامل سه مدل «قائم-۱»، «قائم-۵» و «قائم-۹» است، به گفته وزیر دفاع از ۱۲ تا ۴۰ کیلومتر برد دارند.

سری بمب‌های قائم از چپ بمب قائم-۵، بمب قائم-۹ و بمب قائم-۱

در هفته‌های گذشته نیز اجرای عملیات نیروی زمینی سپاه علیه مواضع گروهک‌های تروریستی در شمال غرب کشور خبرساز شد. در این عملیات که توسط یگان های توپخانه و پهپادی نیروی زمینی سپاه انجام شد، پهپادهای مهاجر-۶ با استفاده از بمب‌های قائم مواضع گروهک‌های تروریستی را در حاشیه نوار مرزی اقلیم کردستان عراق مورد اصابت قرار دادند.

تصاویر عملیات پهپادی سپاه علیه مواضع تروریست‌ها به وسیله پهپاد مهاجر-۶ و بمب قائم

مهاجر-۶ یکی از پهپادهای رزمی جمهوری اسلامی ایران با برد عملیاتی ۲۰۰۰ کیلومتر است که در سازمان رزم نیروی زمینی سپاه و اخیرا نیز نیروی زمینی ارتش به منظور پایش مناطق مرزی و در صورت نیاز اجرای عملیات رزمی استفاده می‌شود.