سی ام شهریور ماه ۹۷ خبر دستگیری یک زن جوان ۳۱ ساله، توجه رسانه‌ها را به ایران جلب کرد. کایلی مور گیلبرت، تبعه استرالیا-انگلیس بود که رسانه‌های خارجی او را محقق، پژوهشگر، اسلام‌شناس و استاد دانشگاه معرفی می‌کردند.
کایلی ۳۱ ساله با عنوان استاد دانشگاه و شیعه شناس، به تمام کشور‌های مهم منطقه غرب آسیا سفر کرده بود، ایران مصر، سوریه، عراق، بحرین، کویت و… او در این سفر‌ها در مجامع علمی و مذهبی حاضر می‌شد و با شخصیت‌های فرهنگی و مذهبی این کشور‌ها در ارتباط بود.

 اما کایلی مور گیلبرت کیست و چرا در ایران بازداشت شد؟ 

کایلی متولد ۱۹۸۷ در استرالیا و دارای تابعیت دوگانه استرالیایی، انگلیسی است. وی در خانواده مسیحی تبار به دنیا آمد، اما بعد‌ها به اقتضای شغلش مجبور به تغییر مذهب از مسحیت به یهود می‌شود.
وی نسبت به تحصیلات عالی بی علاقه بود، تا اینکه در ۲۵ سالگی آشنایی او با یک اسرائیلی به نام «روی بینکوویینز» باعث می‌شود که بدلیل ویژگی‌های فردی و استعداد‌های خاص توسط امان، سرویس جاسوسی نظامی اسرائیل نشان شده و در سال ۲۰۱۲ به توصیه این سرویس برای تحصیل در «رشته مطالعات آسیا، خاورمیانه و حوزه اسرائیل» دانشگاه کمبریج، به لندن اعزام شود و در طول مدت تحصیل مورد کنترل و رصد قرار گیرد.
امان، سرویس جاسوسی نظامی اسرائیل، در این سال‌ها کایلی را تحت نظر داشت برای مقاصد خود رشته او را تغییر داد و کایلی را ملزم به ادامه تحصیل در «رشته مطالعات اسلامی و خاورمیانه» می‌کند.
کایلی خود را با این رشته بیگانه می‌بیند و تمایل دارد با روش‌های ویژه خود اقدام به جاسوسی و جمع اوری اطلاعات نماید. اما امان او را متقاعد می‌کند که برای نزدیک شدن به چهره‌های خاص، نیاز به پوشش ویژه دارد و بهترین پوشش برای این منظور تحصیلات دانشگاهی و پژوهش‌های علمی در مسائل اسلامی و خاورمیانه است.
با طولانی شدن اقامت کایلی در لندن و لزوم حفظ پوشش شغلی حین تحصیل و آموزش او ابتدا به عنوان کارمند یک هتل که مهمانانی از کشور‌های عربی داشت، آغاز به کار می‌کند تا با برقراری ارتباط نزدیک با مهمانان عرب هتل شبکه ارتباطی خود را توسعه دهد و همچنین با فضای فرهنگی کشور‌های اسلامی بیشتر آشنا شود.
در این مدت امان، کایلی را تحت آموزش‌های تخصصی اطلاعاتی قرار داده و او را به یک مأمور خبره برای سرویس تبدیل می‌کند.
کایلی پس از گذراندن این آموزش‌ها به زبان‌های عبری، عربی و ژاپنی مسلط می‌شود و برای گذراندن دوره‌های تخصصی به اسرائیل سفر کرده و در یک پادگان، آموزش‌های نظامی خود را تکمیل می‌کند.
در نهایت او که اکنون به یک مأمور آموزش دیده اسرائیلی تبدیل شده، با تغییر دین خود از مسحیت به یهود سرسپردگی خود به تشکیلات صهیونیستی را تکمیل می‌کند.
سرویس نیز برای او یک ازدواج تشکیلاتی ترتیب داده و یک نظامی صهیونیست به نام روسلان هودوروف را به عنوان همسر برای کایلی بر می‌گزیند.
دوره‌های تئوری آموزشی کایلی پایان یافته و او به عنوان کارآموز اطلاعاتی، به موسسات پوششی اسرائیلی وصل می‌شود تا برای مأموریت‌های رسمی اطلاعاتی آماده شود. حضور در سوریه، نخستین ماموریت امان به کایلی برای انجام اقدامات اطلاعاتی و جاسوسی بود.
پس از بازگشت از سوریه و در مرحله بعد، مسئول بازجویی برخی ایرانیان مهاجر و زندانی می‌شود تا علاوه بر تکمیل آموزش‌های بازجویی و زیرپاکشی، اطلاعات خود از ایران و ایرانیان ارتقاء دهد و بازجویی‌ها و پرونده سازی‌های کایلی منجر به محکومیت‌های طولانی برای برخی از ایرانیان خارج از کشور می‌شود.
ماموریت جدید وی موضوعات هسته‌ای و اقتصادی ایران به خصوص کشف شیوه‌های دور زدن تحریم‌ها و همچنین موضوعات مربوط به محور مقاومت است. ازین رو، امان، به منظور حفظ پوشش و توجیه اقدامات بعدی، کایلی را ملزم به ادامه تحصیل در مقطع دکتری رشته مطالعات اسلام و خاورمیانه می‌کند.
دوره آموزش اختصاصی کایلی برای ماموریت ایران دو سال زمان برد و او طی این مدت کاملا به زبان فارسی مسلط می‌شود. کایلی که به لحاظ تئوری، آمادگی لازم جهت اقدامات اطلاعاتی در جغرافیای ج. ا. ا را پیدا کرده، با استفاده از پوشش پژوهشی و دانشگاهی، با ایجاد یک فرصت مطالعاتی برای شرکت در دانشگاه ادیان و مذاهب، به ایران می‌آید.
در سفر اول وی به ایران، دست به هیچ اقدامی نمی‌زند و پس از مدت کوتاهی از کشور خارج می‌شود. در سفر دوم، به توصیه سرویس اسرائیل در ایام محرم وارد ایران می‌شود.
کایلی با حضور در شهر‌های مختلف که در راستای مأموریتش بود، اقدام به جمع آوری اطلاعات می‌نماید. کایلی که از اشراف اطلاعاتی ایران بر خود بی اطلاع است به منظور عادی سازی حضور خود در ایران به اماکن مذهبی، هیئات و اماکن توریستی می‌رود تا کسی نسبت به این سفر شک نکند.
اینبار کایلی برای ارتباط گیری با برخی شخصیت‌ها و اهداف، اقدام و سعی می‌کند به اطلاعات اقتصادی و نظامی ایران و جبهه مقاومت دست پیدا کند، که مورد ضربه اطلاعاتی قرار گرفته دستگیر می‌شود.
وی پس از طی مراحل قانونی و قضایی به جرم اقدام علیه امنیت ملی از طریق همکاری اطلاعاتی با رژیم صهیونیستی به ۱۰ سال حبس محکوم گردید و پس از ۲ سال از محکومیت خود، در نهایت نظام جمهوری اسلامی تصمیم می‌گیرد وی را با سه فعال اقتصادی ایرانی که به قصد دور زدن تحریم بازداشت شده بودند تبادل کند.