بعضی‌ها دچار سندرم «خبر بد» هستند و پشت ادعاهایی سنگر می‌گیرند که قرین به‌واقع نیست و با اتخاذ تاکتیک بزرگنمایی و نگرشی بدبینانه، مدام با طرح پرسش‌های آخرالزمانی می‌کوشند، چراغ امید آدمی را خاموش کنند: «چه کسی فکرش را می‌کرد، روزی فرابرسد که سراسر جهان آن‌قدر برای زیستن ناامن شود که تنها پناهگاه امن برای صغیر و کبیر، چهاردیواری به نام خانه باشد؟ چه کسی فکرش را می‌کرد یک ویروس کوچک‌تر از ۲/۵ میکرون بتواند هرلحظه آن روی دیگر خودش را نمایان سازد و سیاره‌ای را از پای بیندازد؟…. اصلا از همه این‌ها که بگذریم، چه کسی تصورش را می‌کرد، ویروسی لعنتی با عنوانی غیرمسما، تیتر یک خبرهای جهان باشد و همه از آن بنویسند و همه از آن بگویند، ویروس کرونایی که به‌سادگی تمام، معادلات جهانی را زیرورو کرده و تا لحظه تنظیم این متن، حدود ۸۰ هزار نفر را در چین و بالغ‌بر پنج هزار نفر را در ۵۹ کشور دیگر آلوده کرده و از این میان، جان ۲۹۷۶ نفر را که ۱۰۶ نفر آن‌ها در خارج از چین بوده‌اند، گرفته است.
آنان بعد از طرح این موارد و مسائل مشابه، به موفقیت‌های بشر در قرن بیستم گریزی می‌زنند و نمی‌دانند چگونه هشت میلیارد نفر در مغلوب کردن یک ویروس که پشت آوار انبوهی از اخبار و شایعات در حال جولان‌دادن است، ناکام مانده‌اند و نمونه‌های فراوانی را از توفیقات بشر دستاویز قرار می‌دهند؛ «از سفر به فضا و ارسال ماهواره‌های تحقیقاتی و افزایش شناخت انسان از زمین تا دسترسی انبوه به تلفن و رایانه به‌ویژه اینترنت و اکتشافات علمی مانند فرضیهٔ نسبیت و مکانیک کوانتوم که جهان‌بینی دانشمندان را به‌طور اساسی تغییر داد و باعث شد تا آن‌ها دریابند، جهان ما بسیار پیچیده‌تر از آن است که تصور می‌کردند و با پیشرفت بیشتر انسان در عرصه علمی و ارتقاء تولید و کیفیت داروها، بیماری‌های مسری به مدد شیوه‌های حمل‌ونقل جدید گسترش یافت و آنفلوآنزای همه‌گیر، بلای جان انسان‌ها شد. حتی در اسپانیا ۲۵ میلیون نفر بین سال‌های ۱۹۱۸ تا ۱۹۱۹ براثر ابتلا به آن جان باختند.» اما این را نمی‌گویند که پیشرفت در تولید داروهایی نظیر آنتی‌بیوتیک‌ها آمار مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌ها را پایین آورد. داروهای جلوگیری از بارداری و شیوه‌های تغییر جنسیت توسعه پیدا کردند. کشف مولکول‌های دی‌ان‌ای و ظهور زیست‌شناسی مولکولی امکان شبیه‌سازی و مهندسی ژنتیک را فراهم ساخت. فقط می‌خواهند عاجلانه به پاسخ این پرسش دست یابند که چرا جهان در تقابل با کرونا سر تسلیم فروآورده؟ این القائات و سعی بر ایجاد فضایی ملتهب ناشی از احتمال شیوع ویروس کرونا و ناکامی جوامع توسعه‌یافته و نیافته به‌منظور رویارویی با این ویروس سمج که قدرت سرایت بالایی دارد، نشان می‌دهد باید جهان‌بینی و درک درست‌تری از مسئله پیدا کرد، هرچند دیدگاه مطلق‌گرایانه و بدبینانه مجالی برای تحلیل بهتر ماجرا نمی‌دهد و آنان که به‌جای ارائه راهکارهای اصولی برای کاهش خطر از بحران پشت بحران و فاجعه پشت فاجعه سخن‌سرایی می‌کنند و با طرح این ادعا که کرونا، در همه جای دنیا منجر به مرگ دو درصد از مبتلایان شده و چرا در ایران بیش از ۲۰ درصد مبتلایان جان‌باخته‌اند، می‌کوشند به‌نوعی از پایان اجتناب‌ناپذیر و تراژیک زندگی بگویند.
سپس وسعت کره زمین را در جغرافیای ایران و پایتخت ۱۳ تا ۱۵ میلیونی‌اش خلاصه کرده و با دلهره می‌نویسند: «ترس به جان شهر افتاده، در تهرانی که خلوت‌تر از همیشه است، آدم‌ها پشت ماسک‌هایشان پنهان‌شده و از دشمنی نامرئی که ممکن است در دیگری پنهان باشد فرار می‌کنند.» درست مثل فیلم‌های ژانر وحشت است، نبرد این بار بر سر تن است و جهانی با وحشت عمومی دست‌به‌گریبان. وحشتی که آدمی را به یاد “طاعون” آلبر کامو و “کوری” ژوزه ساراماگو می‌اندازد اما مگر چه اتفاقی افتاده؟ کره زمین در طول تاریخ خود تجربه‌های تلخ‌تری را پشت‌ سر نهاده از جنگ‌های طاقت‌فرسا و قحطی‌ها تا بیماری‌ها و تلفات بزرگ انسانی. همه این فجایع را در درون خود هضم نموده و به حیات خویش ادامه داده است. این روزها آنان که امید ناباورند و مرگ‌اندیش می‌خواهند جوانه‌های امید و باور را در دل‌هایمان بخشکانند و در عنفوان شکوفایی پرپر کنند اما احتمالا پنجره‌ها به کار می‌آیند. همین حالا از پنجره‌ خانه‌ام، پنجره‌ خانه‌ روبه رویی را می‌بینم که صاحبش به تماشای من نشسته است. آدم‌ها همه از ترس ویروس، خیابان را رها کرده و خانه‌نشین شده‌اند و این بار خیابانِ رهاشده، بعد از سال‌ها به خود استراحت می‌دهد. مترو و اتوبوس‌ها نسبتا خالی در رفت‌وآمدند و چند نفری هم که به‌اصطلاح خودشان، خطر کرده‌اند و در وسایل حمل‌ونقل عمومی نشسته‌اند، می‌ترسند آن دیگری، ناقل بیماری باشد.
*تعطیلی، نسخه جهانی برای مقابله با کرونا
گفتنی‌ها بسیار است، مثلا بعضی‌ها صبح تا شب آن‌قدر دست‌هایشان را شسته‌اند که پوست‌هایشان خراشیده، گویا نگرانی و استرس بیداد می‌کند. گروهی از مردم هم بدون توجه به تأثیر منفی استرس بر سیستم ایمنی بدن، مدام با دست‌به‌دست کردن ویدیوهای دلخراش یا هشداردهنده، آتش استرس و نگرانی یکدیگر را شعله‌ور می‌سازند و بی‌خود و بی‌جهت به این تصور باطل دامن می‌زنند که کرونا، تیرخلاصی بر موجودیت آنان است و قسمت بدتر ماجرا آنجاست که عده‌ای نه‌تنها دچار سندرم «خبر بد» بلکه به سندرم خود «بد پنداری» مبتلا هستند. روی سخنم با کسانی است که جهان غرب و خارجی‌ها را در حد جنون می‌پرستند و نحوه مواجه آنان به هر شکل ممکن با بحران را ستایش می‌کنند و در همین بزنگاه حساس که ویروس کرونا پایش به اغلب کشورهای جهان بازشده، برخی از نحوه مدیریت بحران آنان دفاع کرده و نوع مواجهه ایران و مقامات وزارت بهداشت را از اساس زیرسوال می‌برند، گرچه نقدهایی هم وارد است و ما در شماره‌های پیشین به تفصیل این موضوع را بررسی کرده‌ایم، اما وقتی چین باآن‌همه عظمت که یک بیمارستان ۱۰۰۰ تختخوابی را تنها در ۱۰ روز احداث می‌کند در مهار بحران کرونا عاجز مانده، چگونه می‌توان مسئولان وزارت بهداشت ایران را از دمِ تیغ نقد گذراند؟ بی‌تردید طرح چنین مباحثی مبتلایان را بهبود نمی‌بخشد و مسئله لاینحل مدیریت بحران را تسهیل نمی‌کند و معمولا تدابیر اغلب کشورها به‌منظور مقابله با این ویروس، تعطیلی مراکز عمومی بوده است از لغو کارناوال‌ها و جشنواره‌های فرهنگی تا لغو فعالیت‌های ورزشی و تعطیلی شرکت‌ها و رستوران‌ها و جلوگیری از برگزاری تجمعات و تعطیلی مدارس و مراکز آموزشی که هریک در نوع خود می‌تواند به کاهش سرعت بیماری کمک کند.
می‌گویند بیشترین میزان ابتلا به ویروس کرونا در اروپا مربوط به کشور ایتالیا است. بر اساس آمار رسمی، از زمان آغاز شیوع ویروس کرونا تاکنون ۱۱۲۸ نفر در ایتالیا به این ویروس مبتلا شده و۲۹ نفر نیز جان‌باخته‌اند. در حال حاضر ایتالیا آسیب‌دیده‌ترین کشور اروپایی است و در شمال این کشور، ۱۱ شهر در حالت قرنطینه به سر می‌برند و بازی «اینترمیلان و سمپدوریا» در سری آ (A) ایتالیا به دلیل نگرانی از شیوع ویروس کرونا به تعویق افتاده و فروشگاه‌ها بسته‌اند و مقامات بهداشتی از افرادی که به برخی از شهرهای خاص سفرکرده‌اند، خواسته‌اند در صورت داشتن علائم شبیه به سرماخوردگی، به مدت دو هفته در خانه خود بمانند.
از دیگر کشورهای درگیر با شیوع کرونا، ژاپن است که بدون احتساب آمار کشتی گردشگری دیاموند پرنسس نزدیک به ۲۵۰ نفر به کرونا مبتلا شده‌ و از این تعداد پنج نفر جان‌باخته‌اند. نسخه دولت این کشور برای مدیریت بحران، درخواست از شرکت‌ها بوده تا امکان کار کردن کارمندان خود از منزل را فراهم کنند. هم‌چنین مسابقات لیگ فوتبال این کشور موسوم به «جی لیگ» تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاده است. از هتل‌ها و سایر مهمانسراهای خصوصی خواسته‌شده، وضعیت سلامت مهمان‌هایشان را بررسی و در صورت لزوم و دارا بودن علائمی نظیر تب و یا سرفه به پزشک مراجعه کنند.
شرکت‌های هواپیمایی و کشتی‌های عظیم مسافربری در بین تمام مسافرانی که از چین به این کشور می‌آیند کارت سلامت توزیع می‌کند و درصورتی‌که افرادی از شهر ووهان چین بیایند و دارای علائم بیماری باشند و یا داروی مسکن مصرف کنند، این کارت آن‌ها را به مراکز قرنطینه ارجاع خواهد داد.
دولت کره جنوبی دومین کشور ازلحاظ سرعت‌بالای شمار مبتلایان به کرونا پس از چین است و مقامات این کشور می‌گویند، تاکنون بیش از سه هزار نفر در این کشور به کرونا مبتلا و ۲۰ نفر جان‌باخته‌اند. سیاست‌های این کشور در نبرد با کرونا تعطیلی برخی مکان‌های مذهبی و کلیساهای مسیحی شین چیونجی، تعطیلی مدارس و مراکز آموزش عالی برای دوره‌ای طولانی‌تر و قرنطینه ۱۰ هزار سرباز ارتش در پایگاه‌های محل اقامت است. محدودیت‌های مسافرتی، تدابیر وسیع نظارتی و سنجش تب در فرودگاه‌ها و مبادی ورودی، اعلان هشدار قرمز و ایزوله سازی و تخصیص بودجه مکمل از دیگر اقدامات این کشور است.
این ویروس از منشأ، خفاش یا مورچه‌خوار در ووهان چین شایع شده و تاکنون به بیش از ۵۹ کشور دنیا سرایت و بالغ بر ۸۰ هزار نفر را در سطح جهان آلوده کرده و ممکن است در روزهای آینده، شمار کشورهای مبتلا و آمار قربانیان رکورد عجیب‌تری را در تاریخ ثبت کند و در میان تمامی اخبار بد این روزها که شادمانی را از فرد ما ربوده، باید گوشه چشمی هم به خبرهای خوب داشت. بنابر اعلام وزارت بهداشت، ایران در رتبه دوم درمان این بیماری در جهان ایستاده است و به روایت خبرگزاری ایسنا، سازمان بهداشت جهانی در آمار رسمی خود اعلام کرده است که ایران موفق شده بعد از کشور چین، بیشترین بیمار مبتلا به کرونا را درمان کند.
*آخرین آمار مربوط به کرونا در ایران
بر اساس آخرین آمار اعلام‌شده از سوی کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش و پزشکی، تاکنون ۱۷۵ نفر بهبودیافته‌اند و طی ۲۴ ساعت گذشته ۳۰ مورد جدید بیماری در استان قم، ۱۷۰ مورد در استان تهران، گیلان ۲۸ مورد، مرکزی ۴۴ مورد، استان اصفهان
۱۳ مورد، فارس ۸ مورد، خراسان رضوی ۱۷ مورد، کرمانشاه ۲ مورد، لرستان ۸ مورد، سمنان ۳ مورد، مازندران ۱۱ مورد، همدان ۳ مورد، خراسان جنوبی ۲ مورد، البرز ۳۱ مورد، هرمزگان ۲ مورد، خوزستان
۹ مورد، سیستان و بلوچستان یک مورد، ایلام یک مورد و کرمان ۲ مورد جدید و ابتلای قطعی به این بیماری گزارش‌شده و از میان موارد جدید این بیماری ۱۱ تن نیز جان خود را ازدست‌داده‌اند بنابراین درمجموع تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در ایران به ۹۸۷ تن افزایش‌یافته و آمار جان‌باختگان بیماری به ۵۴ مورد رسیده است.
*تدابیر ایران برای مقابله با کرونا
۱۳ روز از ورود و تأیید قطعی اولین مورد کرونا ویروس جدید به ایران می‌گذرد و در این مدت، تدابیر نبرد با کرونا در کشورمان شباهت‌هایی با سایر کشورهای درگیر با این ویروس داشته است، ازجمله تعطیلی چندروزه تا یک‌هفته‌ای مدارس و دانشگاه‌ها و سینماها و موزه‌های سراسر کشور، محدودیت در ترددها و مراودات و غربالگری مسافران در مبادی ورودی استان‌ها که وزارت بهداشت هشدار داده است، در صورت مشاهده افراد مشکوک به کرونا ویروس جدید در مبادی ورودی برخی استان‌ها، فرد مشکوک به مدت دو هفته در قرنطینه می‌ماند.
علیرضا زالی- فرمانده عملیات مدیریت کرونا هم در قالب نامه‌هایی جداگانه به مقامات مربوطه در استان تهران، در زمینه ساعت کاری کارکنان و مرخصی استعلاجی افراد دارای بیماری زمینه‌ای، دستوراتی صادر کرده و ساعت کاری در تهران تا اطلاع ثانوی به ساعت۸ الی ۱۳ تقلیل یافته و همچنین افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای با تأیید پزشک معتمد دستگاه با استفاده از مرخصی استعلاجی حداقل حضور را در محل کار خود خواهند داشت.
قاسم جان بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت ضمن بیان اینکه از نهادهای مرتبط با ورزش خواسته‌ایم که ورزش‌های داخل سالنی در شرایط فعلی برگزار نشود، گفته است: «تاکنون نیز سایر بازی‌های ورزشی بدون حضور تماشاگر انجام‌شده، اما به نظر شخص بنده همین بازی‌ها نیز باید متوقف شود.»
وزیر بهداشت هم از تجهیز سیصد هزار اکیپ درمانی و بهداشتی در قالب طرح بسیج ملی مقابله با کرونا خبر داده و گفته است: ک تک منازل مردم را سر خواهیم زد و موارد مشکوک را در اسرع وقت شناسایی خواهیم کرد و اگر مورد مشکوکی شناسایی شود به مراکز درمانی ارجاع داده خواهد شد.
رئیس مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت هم از مردم خواسته برای پیشگیری دستورالعمل‌های وزارتخانه‌اش را جدی بگیرند: «توصیه‌های عمومی مبنی بر رعایت نکات بهداشت فردی و شستشوی مداوم دست‌ها با آب و صابون مایع، ضدعفونی کردن سطوح تماس، رعایت بهداشت تنفس، پرهیز در استفاده از وسایل مشترک و ضدعفونی کردن آن‌ها قبل از استفاده، پرهیز از استفاده از دخانیات با ادوات مشترک ازجمله قلیان در این مورد کمک شایانی به پیشگیری، کاهش شیوع و قطع زنجیره انتقال کرونا ویروس جدید خواهد کرد.» اما از همان روزهای نخست به دستور رئیس‌جمهور، «ستاد پیشگیری و مقابله با کرونا» تشکیل‌شده و ازجمله مصوبات این ستاد به شرح زیر است: ۱-تعطیلی دانشگاه‌ها تا یک هفته دیگر ۲-اطلاع‌رسانی درباره تعطیلی مدارس تا جمعه‌شب ۳-راه‌اندازی سامانه ۴۰۳۰ برای پاسخگویی و مشاوره به مردم درباره کرونا ۴-مشخص شدن کمیته‌ها و شرح وظایف دستگاه‌ها ۵- محدودیت عبور و مرور افراد مشکوک و مبتلا به‌جای قرنطینه شهرها ۶- استقرار اکیپ‌های شناسایی افراد مشکوک در ورودی شهرها ۷- قرنطینه ۱۴ روزه افراد مشکوک در صورت شناسایی ۸- تعطیلی یک دوره سه‌روزه برای مدارس مناطق آلوده ۹- تدریس اساتید در دانشگاه‌ها به‌صورت مجازی ۱۰- محدودیت زیارت در حرم حضرت معصومه و امام رضا، شاهچراغ و بقاع متبرکه ۱۱- توقف موقت برگزاری نماز جمعه برای یک‌ دوره.
هریک از این تدابیر در جهت محافظت از جان ماست و اگر هریک از ما در کنار تدابیر مسئولان، همراهی لازم را داشته باشیم، غول کرونا شکست می‌خورد، بیایید نترسیم و ناامید نشویم و در کنار هم، ضمن رعایت موارد بهداشتی، پرونده این ویروس را برای همیشه ببندیم.